* چه مسائل و چالشهایی تدوین پیشنویس نهایی را میان ایران و 1+5 تا 29 تیرماه با مشکل روبهرو میکند؟
** اطلاع دقیق ندارم اما از مجموعه گزارشهای رسانههای جهان اینطور استنباط میشود که در شرایط کنونی در زمینه بازرسیها و راکتور آب سنگین اراک پیشرفتهای خوبی بهدست آمده است و اکنون طرفین درحال چانهزنی درمورد ظرفیت غنیسازی، دوره زمانی اجرای توافق و زمانبندی رفع تحریمها هستند.
* برخی از مردم معنی و مفهوم باز طراحی رآکتور اراک را بهدلیل نداشتن تخصص بهخوبی نمیدانند که متاسفانه همین امر موجب سوءاستفاده برخی شده است؟
** در این مورد همه باید به نظر دکتر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی احترام بگذارند. ایشان توضیحات فنی را داده و از تغییرات تکنیکی درمورد باز طراحی گزارش داده است. همانطور که همه میدانیم دکتر صالحی از باز طراحی رآکتور آب سنگین اراک دلواپس نیستند.
* برخی (دلواپسان) معتقدند دکتر ظریف و مذاکرهکنندگان درحال امتیازدادن هستند. در ایران شاهد فعالیت گسترده آنها در عرصه اجتماع با پخش بیانیه و شبنامه و.... هستیم. آیا جای نگرانی و نیاز به این شیوه تبلیغاتی منفی هست؟
** دکتر ظریف را یک دیپلمات مسلط، مجرب، فهیم، دوراندیش، متدین و کاملا متعهد به منافع ملی میدانم. البته شرط معامله این است که هردو طرف انعطاف داشته و به یک دیگر امتیاز بدهند در غیر اینصورت توافقی امکانپذیر نیست. حال مذاکرهکننده آقایان روحانی، لاریجانی، جلیلی یا ظریف باشد. مهم این است که امتیازات ردوبدل شده میان طرفین متعادل و منصفانه باشد.
* همانطور که دیدید در جریان مذاکره بحث مناظره مطرح شد.آیا مناظره میان تیم جلیلی و تیم ظریف را کار درستی در شرایط فعلی میدانید؟
** مناظره میان تیم مذاکرهکننده فعلی را با تیم قبلی مضر میدانم چراکه تیم مذاکرهکننده از آنجا که دستش برای حریف خارجی رو خواهد شد، نمیتواند و نباید همه حرفهای خود را بزند. طرفهای خارجی تشنه چنین مناظرهای هستند تا دست داخلیها را بخوانند نباید در چنین دامی افتاد.
* شرایط تیم ایرانی را با حضور دکتر جمشید ممتاز و آقای زمانینیا چطور ارزیابی میکنید؟حضور حقوقدانان چه کمکی به تیم هستهای کرده است؟
** حضور این دو شخصیت موجب تقویت تیم هستهای میشود. معتقدم حتی تیم قبلی هم باید به کمک تیم فعلی بیاید. اکنون وقت دعوای داخلی نیست.
* در مستند «من روحانی هستم»؛ به دور خوردن ایران در پرونده هستهای اشاره شده است. شما تا چه حد این اطلاعات را درست میدانید؟(با توجه به همزمانی مذاکرات هسته ای و پخش این سیدی و همچنین اطلاعاتی در مورد لورفتن سیدی دوم به نظر میرسد پاسخگویی افراد مطلعی چون شما به سوءبرداشتها پاسخ دهد؟)
** اینکه در مذاکرات هستهای در دوره 1382تا 1384، اتحادیه اروپا به تعهدات خود عمل نکرد این حرف درستی است. اینکه دیپلماسی ایران اشتباه بود، این حرف درستی نیست. متاسفانه در مباحث داخلی عمدتا یکطرفه و درچارچوب منافع جناحی درمورد مساله هستهای بحث و قضاوت میشود و نه منافع ملی. هر گروه تشخیص خود را عین منافع ملی میداند لذا خیلی راحت دیگری را متهم میکنند. مستند مذکور واقعبینانه و شامل بسیاری از واقعیتها نبود. مطلبی هم که از من پخش شد تکهای بود که انتخاب شده بود و با کلیت حرف من در آن مصاحبه تفاوت اساسی داشت. در عین حال من با تهدید به محاکمه و سازندگان سیدی هم مخالفم.
* قطعا مذاکرات هستهای در دوران شما دستاوردهایی داشته است. فکر نمیکنید روند تبلیغات منفی امروز همانگونه که دردوران گذشته به دستاوردهای مذاکرات تهران و پاریس آسیب زد، توافقات احتمالی وین و ژنو را نیز تحتتاثیر قرار دهد؟
** در آن دوران ایران توانست از ارجاع پرونده به شورای امنیت و تحمیل تحریمهای مخرب جلوگیری کند. ایران توانست روابط معتدلی با همسایگان و قدرتهای جهانی، منهای آمریکا راحفظ نموده و حتی توسعه دهد و شکاف میان قدرتها هم مانع ایجاد اجماع جهانی شد. در همین مدت هم پروژه یوسیاف اصفهان را به بهرهبرداری رساند، پروژه آب سنگین اراک هم ادامه یافت و تعداد سانتریفیوژهای نطنز هم از حدود 200 به حدود 3000 تا رسید. در عین حال من از نظر زمانی شرایط فعلی را بسیار حساستر و حیاتیتر میدانم که آن هم بهدلیل شرایط فوقالعاده آسیبپذیر محیط پیرامونی ایران و خاورمیانه است.
حل سریع مساله هستهای این امکان را فراهم میآورد که ایران بتواند نقش جدید و بیبدیل دیگری در مدیریت بحرانهایی همچون سوریه و عراق و افغانستان ایفا کند. ایفای چنین نقشی هم باعث میشود که قدرتهای بزرگ جایگاه منطقهای ایران را در عمل بیشتر درک کنند. دقیقا هم به همین دلیل است که تندروهای رژیم صهیونیستی و آمریکا و برخی از کشورهای عربی و اروپایی همه ظرفیت خود را برای به بنبست کشاندن مذاکرات جاری بهکار گرفتهاند. لذا شرایط سیاسی منطقهای و جهانی در مقطع کنونی با گذشته متفاوت است و بیش از هر چیز درک و همکاری ملی در سطح داخلی را میطلبد.