دکترین نظامی جدید روسیه با محوریت مقابله با ناتو

رئیس‌جمهور روسیه دکترین نظامی جدید کشورش را روز جمعه امضا کرد ؛ طبق این دکترین، ناتو تهدید شماره یک تلقی شده و احتمال استفاده بیشتر از تسلیحات متعارف برای مقابله با تهدیدات خارجی، پیش‌بینی شده است. دکترین جدید روسیه نشان می‌دهد کرملین اقدامات قاطع‌تری را علیه تلاش‌های تحت‌حمایت آمریکا برای منزوی و تضعیف کردن روسیه در نظر گرفته است.

به گزارش ایسنا و به نقل از آسوشیتدپرس، در این دکترین مفاد استفاده از تسلیحات اتمی همانند مفاد دکترین پیشین در سال 2010 مطرح شده است. طبق این دکترین روسیه می‌تواند به تلافی استفاده از تسلیحات اتمی یا دیگر سلاح‌های کشتار جمعی علیه کشور یا متحدانش، از سلاح‌های اتمی استفاده کند. حتی در صورت تهدید روسیه با سلاح‌های متعارف به نحوی که کل موجودیت کشور روسیه تهدید ‌شود، استفاده از سلاح‌های اتمی مجاز شمرده شده است، اما برای اولین‌بار روسیه در دکترین جدید خود گفته است مسکو می‌تواند از «تسلیحات دقیق» به عنوان بخشی از تدابیر بازدارنده استراتژیک خود استفاده کند.

البته در این دکترین اشاره‌ای نشده است که روسیه چه زمان و چگونه به استفاده از چنین سلاح‌هایی متوسل می‌شود. تسلیحات متعارف دقیق عبارتند از: موشک‌های زمین به زمین، موشک‌های کروز زیردریایی‌ها، بمب‌های رهگیر و حملات توپخانه‌ای. در جایی دیگر دکترین نظامی جدید به منافع روسیه در شمالگان اشاره کرده است؛ جایی که رقابت جهانی بر سر نفت و دیگر منابع آن بالا گرفته است.

دکترین نظامی جدید روسیه 29 صفحه دارد و در آن به تهدیدات اصلی علیه امنیت روسیه و واکنش‌های احتمالی اشاره شده است. از زمان روی کار آمدن پوتین در سال 2000، این سومین‌بار است که دکترین نظامی این کشور اصلاح می‌شود. هفته پیش شورای امنیت ملی روسیه ضرورت تدوین یک دکترین جدید نظامی را به دلیل «تهدیدهای جدید» تائید کرده بود.

در نگاه روسیه تهدیدات جدید نیز عبارتند از: تحولات اوکراین، وقایع شمال آفریقا، سوریه، عراق و افغانستان. روسیه پس از سقوط شوروی سابق با توجه به خطرهایی که این کشور را تهدید می‌کرد، دکترین نظامی خود را تغییر داد. آخرین دکترین نظامی روسیه سال ۲۰۱۰ تصویب شد. در آن سال «تروریسم و افراط‌گرایی» بزرگ‌ترین خطر و تهدید برای ثبات و امنیت روسیه تعریف شده بود و «خطر خارجی» به این صورتی که در دکترین جدید آمده، در آن نقش چندانی نداشت.

روز جمعه گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در مراسم شروع سال نو در کاخ کرملین در سخنانی تاکید کرد: سال 2015 برای این کشور اصلا آسان نخواهد بود، وظایف مهمی پیش روی روسیه قرار دارد و شرط فائق آمدن بر این مشکلات، «همبستگی ملت روسیه» است.

واکنش ناتو

دکترین جدید نظامی روسیه، درست سه روز بعد از اقدام پارلمان اوکراین در تصویب طرح خروج اوکراین از بی‌طرفی، اعلام و امضا می‌شود. روز سه‌شنبه هفته گذشته پارلمان اوکراین با اکثریت مطلق موقعیت غیرمتعهد بودن کشور را لغو کرد. این اقدام زمینه عضویت در پیمان ناتو را فراهم می‌آورد. تصمیم اوکراین با واکنش شدید روسیه روبه‌رو شد، زیرا روسیه به هیچ وجه مایل نیست نیروهای نظامی ناتو پشت مرزهای این کشور مستقر شوند. پیشتر پیمان نظامی ناتو به دلیل نقش روسیه در بحران اوکراین همکاری خود با این کشور را به حالت تعلیق درآورده بود.

فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امورخارجه آلمان در همین زمینه گفته بود: حتی در دوران جنگ سرد هم روابط ناتو و روسیه به این سردی نبوده است.

ناتو پس از الحاق کریمه به روسیه همواره خواهان پیوستن مجدد این شبه‌جزیره به اوکراین بوده و از روسیه خواسته است، در این زمینه تجدیدنظر کند. در روزهای گذشته تنش میان ناتو و روسیه شدت یافت و هواپیماهای جنگی روسیه بارها در نزدیکی حریم هوایی اعضای این پیمان ردگیری شد. وانا لانگسکو، سخنگوی ناتو اعلام کرد ائتلاف هیچ تهدیدی علیه روسیه یا هر کشور دیگری نیست. به گزارش ایرنا، وی افزود: اقدامات ناتو بر اساس حفظ منافع کشورهای عضو آن است و ماهیتی دفاعی دارد و تمام تدابیر آن در راستای قوانین بین‌المللی است، اما اقدامات کنونی روسیه در اوکراین، نقض قوانین بین‌المللی و تضعیف امنیت اروپاست.

از سوی دیگر، کوروتچنکو، نماینده روسیه در ناتو گفته است: تنش‌ها میان روسیه و کشورهای غربی به رهبری آمریکا در آینده افزایش خواهد یافت. وی دیروز در یک برنامه سیاسی در کانال تلویزیونی روسی «روسیه 1» گفت: دوره همکاری روسیه با ناتو و آمریکا پایان یافته است. وی مساله اوکراین و تلاش غرب برای عضویت این کشور در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) را عامل اصلی بروز تنش‌های شدید میان روسیه و غرب خواند. همچنین یک راهبردشناس روسیه وسازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) گفت: دکترین نظامی جدید روسیه در چارچوب افزایش حوزه نفوذ ناتو به اوکراین تعریف می‌شود. به گزارش واحد مرکزی خبر و به نقل از شبکه خبری فرانس 24، ادواردو کوئه گفت این‌که اوکراین از حالت بی‌طرفی خارج شده است، خطری جدی برای روسیه به شمار می‌رود. این اقدام اوکراین در واقع برای روس‌ها به منزله خط قرمزی بود که نباید از آن عبور می‌شد.