بايسته‌ها و آسيب هاي ستايشگران اهل بيت از منظر امام خامنه اي

پايگاه بصيرت؛ گروه سياسي/  مي‌توان از عظمترين دستاوردهاي نهضت عاشورا، پديده «وعظ » و «مرثيه خواني » را به شمار آورد که به توصيه اهل بيت عليهم السلام و به قصد زنده نگهداشتن پيام عاشورا و درس هاي بزرگ آن حماسه، برپا شده و مي شود; منبري به وسعت جهان و در درازاي تاريخ، زيرنام مقدس «اباعبدالله الحسين عليه السلام». که بيان دين و تعظيم شعائر و تکريم اسوه هاي دين باوري، جهاد و شهادت، از آثار آن است. در سايه اين مجالس و محافل، هم پايه هاي اعتقادات ديني مردم استوار مي شود، هم عواطف مردم با «آل الله » پيوندي مستحکم مي‌يابد و هم آگاه سازي جامعه نسبت به تکاليف ديني و اجتماعي، تقويت مي شود.

بازشناسي اين رسالت عظيم، بايسته‌ها، آسيب‌ها و خطرگاه‌ها و پيوستارهاي کار ذاکري و مداحي، هماره امري شايسته و ضروري است که پژوهشگران و صاحب‌نظران بايد به آن اهتمام ورزند و اين راه روشن را از بيراهه‌ها و دام‌چاله‌ها و کژ راهه‌ها بازشناسند و باز شناسانند.در روزگار ما کمتر شخصيت و مرجعي به‌دقت، عمق، روشن‌بيني و موشکافي رهبر فرزانه و انديشه‌ور انقلاب –امام خامنه‌اي- به اين مهم پرداخته است، رهنمودها و هدايت‌هاي سترگ و ارجمند ايشان از چند جهت قابل‌ تأمل و درنگ است که در:

1. جامعيت کلام؛ کلام روشنگرانه و نوراني رهبر فرزانه، همه ساحت‌ها و قلمروهاي ستايشگري و ذاکري را شامل مي‌شود، مقوله‌هاي شعر، نحوه اجرا، موسيقي، اخلاق مداحي، مجلس داري، مخاطب‌شناسي، مرثيه، مديحه، سير تاريخي مداحي و ذاکري و آسيب‌شناسي از مقوله‌هايي هستند که در طول حدود نيم قرن و به‌ويژه در دو دهه اخير به آن‌ها پرداخته و نکات و دقايق و ظرايفي را مطرح کرده‌اند.

2. جامعيت زمان، مکان و مخاطب؛ اين سخنان در طول سال‌ها و در محافل گوناگون ديدار با شاعران، مداحان و ذاکران، هيئت‌هاي مذهبي، مجالس سرور و جشن اهل‌بيت و محافل سوگ و حزن گفته‌شده است. تنوع مخاطب، تنوع زمان و تنوع موضوع، نوعي جامعيت به اين سخنان بخشيده است.

3. جامعيت و تجربه؛ رهبر فرزانه انقلاب به سبب جامعيت در حوزه‌هاي گوناگون فقهي، هنري، سياسي، فرهنگي، ذوقي و ادبي و تجربه‌هاي بارز و درخشان سخنوري، شاعري، مديريتي، به موضوع ذاکري و مداحي از مناظر گوناگون نگريسته است. ايشان خود ذاکر و مصداق اَتم ستايشگري در روزگار ما هستند به اين سبب سخنان ايشان نه‌تنها چراغ راه ستايشگران و ذاکران که تکيه‌گاه همه مبلغان، پژوهشگر��ن، صاحب‌نظران و ره پويان طريق نشر فرهنگ و معارف اهل‌بيت (ع) است.

4. پيوستگي به کلام و سيره معصوم؛ خاستگاه کلام رهبري، منابع اصيل فرهنگ اسلامي به‌ ويژه قرآن و روايات است. مطالعات ژرف، روشن‌بيني ويژه و قدرت استنباط لطايف و ظرايف و دقايق، پشتوانه اين سخنان متين و مبين است و همين است که مطالعه دقيق اين سخنان هماره راهنما و راهگشا خواهند بود.( بيانيه تحليلي شوراي هماهنگي تشکلهاي ستايشگران اهل بيت(ع) در خصوص فرمايشات مقام معظم رهبري در ديدار با ستايشگران اهل بيت(ع) )




 بنابراين از آنجا که اشعار مدح و مرثيه، در يک جامعه دين باور به «فرهنگ ديني » تبديل مي شود، تصميم و هدايت و پاکسازي و آفت زدايي از اين موضوع مهم ديني، بسيار ضروري مي نمايد .

عناصر حيات بخش مداحي

«مدّاحيِ شما چند چشمه هنري وجود دارد: شعرتان هنر است؛ صدايتان هنر است؛ آهنگي كه انتخاب مي كنيد، هنر است؛ اشارات و كارهايي كه انجام مي دهيد، هنر است. عنصر دوم، عنصر تعقّل است؛ چون منطق، استدلال، حرف حساب، حرف درست و حرف خوب در لابلاي اين شعرها فراوان وجود دارد و مي تواند ذهنها را قانع كند.... خصوصيت سوم اين است كه شما حامل پيام ديني محسوب مي شويد؛ يعني سِمت معنوي و روحاني داريد. در دنيا خوانندگان خوب زياد هستند و ممكن است شعرهاي خوبي هم بخوانند؛ اما آنها از موضع مدّاح حرف نمي زنند؛ ولي شما از موضع مدّاح اهل بيت و از موضع معنوي و روحاني حرف مي زنيد. البته خصوصيات ديگري هم وجوددارد، اما اين سه خصوصيت در كنار هم مهمتر است. (بيانات در ديدار جمعي ازمداحان 1377/07/19)

تکاليف دروني مداحان

ايشان در ديدار فروردين ماه 94 و ديدارهاي سالهاي گذشته مسئوليت‌هاي اصلي مدّاحان و ذاکران را در دو بخش اصلي تکاليف و وظايف دروني و تکاليف و وظايف بيروني بيان نموده‌اند در بخش تکاليف دروني ايشان فرمودند« بنابراين آشنائي با قرآن و حديث توصيه‌ي ما به همه است؛ اما مبلغان دين و جامعه‌ي مداحان طبعاً مخاطب ويژه‌ي اين حرف هستند؛ با قرآن بايد انس پيدا کنند. قرآن را حتماً بخوانيد، با توجه به ترجمه بخوانيد، اين ترجمه را به ياد بسپريد. در آياتي که نصيحت هست، متضمن يک معرفتي است که انسان ميفهمد، آنها را ثبت کنيد، ضبط کنيد، يادداشت کنيد، از آن بهره‌مند شويد؛ هم بگوئيد، هم عمل کنيد. حديث هم همين جور.»3/3/90  

تکاليف بيروني مداحان

بايدها و نبايدها در چگونگي اداره‌ مجالس» نيز مکرراً در سخنان ايشان مورد بررسي قرارگرفته است. در اين فرمايشات وظايف و تکاليف بروني مداحان و ستايشگران که به نوع و چگونگي اداره مجالس سوگ و شادي اهل بيت(ع) بازمي‌گردد، بيان‌ شده است.

«اينکه ما مجلس عزاداري و مدح سيدالشهدا (ع) را - که عظمت او به خاطر شهادت است عظمت او به خاطر فداکاري در راه خداست، عظمت او به خاطر گذشت است، گذشت از همه‌ چيز، از همه خواست‌ها از همه مطلوب‌ها - در يک چنين مجلسي ما مجلس را تبديل کنيم به نقطه سبک، به يک جايي که يک تعدادي جوان لخت شوند، بپرند هوا بپرند پايين، ندانند چه مي‌گويند، اين درست است؟ اين شکر اين نعمت است؟»(20/1/94)

آسيب هاي محتوايي و شکلي مداحي از منظر رهبري

نارسايي هايي که در اين زمينه وجود دارد، گاهي جنبه شکلي و ظاهري است و گاهي هم جنبه محتوايي دارد .

الف) آسيب هاي محتوايي

1-   تحريف ها

از عمده ترين ضعف ها، تحريف حقايق تاريخي، سيماي حوادث و چهره معصومين و اهل بيت عليهم السلام است .گاهي کساني به عمد و براي اغراض خاص، دست به تحريف مي زنند; گاهي هم ندانسته و بي اطلاع، از مطالب تحريف شده استفاده و آنها را بازگو مي کنند و در نتيجه، به فرهنگ عمومي جامعه و باورهاي ديني مردم سرايت مي دهند .

حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در اين زمينه فرمودند «شرايط مرثيه‌خواني پايندي به صدق واقعه است و براي گرياندن مستمعين نبايد از هر سخن بي‌اساسي استفاده كرد بلكه سوزندان قلب محبان اهل‌بيت (ع) به وسيله هنرنمايي در كيفيت بيان واقعه توسط مداحان بايد تأمين شود» بيانات مقام معظم رهبري در خصوص مداحي و مداحان تاريخ: سه شنبه شانزدهم آذر ۱۳۸۹ 

2-   کمرنگ شدن وعظ و منبر

اگر رونق گيري کار مداحان، سبب شود که وعظ و منبر و توجه به تبليغات اسلامي کم رنگ شود، يک «ضايعه » است! زماني اين هنر، با سينه زني و پيشخواني، مجلس را آماده مي ساخت تا حاضران، از وعظ و منبر استفاده کنند . بانيان محافل حسيني هم، چنين ديدي داشتند و اين گونه برنامه ريزي مي کردند . اگر آنچه گوشه و کنار ديده مي شود و رو به گسترش است، باب و رايج شود، يعني در حاشيه قرار گرفتن منبر و وعظ و گاهي حذف مبلغ ديني از مراسم و اکتفا به مداح; اين، محروم ساختن شيعيان سيدالشهداءعليه السلام از آموزش معارف والاي ديني است که قطعا خود اباعبدالله عليه السلام هم به آن راضي نيست . همه بزرگان دين، جايگزيني «مداحي و مرثيه خواني » را به جاي «منبر وعظ و تبليغات و بيان احکام » ، هشداري از يک آفت و ضايعه مي دانند .

در همين رابطه امام خامنه اي فرمودند:« مجالس اهل بيت دو قسم شود: اخلاقيات و مدايح؛ منبرتان را، مجلس‌تان را تقسيم کنيد به دو قسم: قسم اول، معارف و اخلاقيات. ما امروز به اخلاقيات احتياج داريم، به معارف احتياج داريم. -  امروز احتياج داريم که نسل موجود ما، نسل جوان ما، با اميد، با نشاط، با خوش‌بينى به آينده، با ايمان به خدا، با پيوستگى قلبى به اهل‌بيت بار بيايد. ما احتياج داريم که جوان ما امروز افتخار کند به اين که متعلق به ايران اسلامى است؛ افتخار کند به وجود امام، افتخار کند به جمهورى اسلامى، افتخار کند به دين خود و به مذهب خود و به پيروى اهل‌بيت.»

3-   رواج انحرافات از مبالغه گويي تا تصغير اهل بيت

متأسفانه دامنه انحراف در برخي مداحي‌ها از مسير تعاليم نوراني اهل بيت(ع) محدود به «مبالغه گويي» از مقام و منزلت معصومين(ع) نيست. گاه از اين سوي بام افتاده‌ايم؛ «تصغير و تضييق مرتبت» آن بزرگواران در ذکر مراثي و مدايح، رايج تر از گزافه گويي است. و امتيازاتي نظير قدرت مادي و جسماني يا زيبايي بي نظير ظاهري را که ممکن است منتهاي آرزوي خود و مخاطبانمان باشد به آن بزرگواران نسبت مي دهيم بي آن که اين امتيازات ظاهري در نظام ارزشي ديني ما واجد ارزش حقيقي باشد:

ديگر آسيب، طرح مسايل غلوآميز در عزاداري‌هاست "حسين اللهي شدن"! "زينب اللهي شدن"! و از اين رهگذر خود را مقدس جلوه دادن. قرآن کريم از غلو نهي مي کند "يا اهل الکتاب لا تغلوا في دينکم ولا تقولوا علي الله الا الحق." اي اهل کتاب، غلو در دين نکنيد و بر خدا جز حق نگوييد. امام رضا(ع) فرمود: "لعن الله الغلاه ... لا تقاعدوا هم ولا تصادقوا هم و ابرأء منهم بريء الله منهم"؛ خدا غلات را لعنت کند... همنشين اينها نشويد طرح دوستي با آنها نريزيد، همان گونه که خداوند از انها برائت جسته شما هم برائت بجوييد.

امام خامنه اي فرمودند: «گاه مي شود که مداحان ما در ذکر مناقب حضرت صديقه اطهر(س) يا ديگر معصومين(ع) از مرز«توحيد» مي‌گذرند و در ورطه «شرک» در مي غلطند. حال آن که در زيارت‌هاي معتبره مأثوره، به رغم انتساب عالي‌ترين و شگفت انگيزترين مقامات معنوي و اوصاف الهي به وجود مقدس حضرات معصومين(ع)، بر «عبوديت» آن بزرگواران تأکيد تمام شده است.( 18/06/1380)

" چيز ديگري که بنده اطلاع پيدا کردم، استفاده از مدح‌ها و تمجيدهاي بي معناست که گاهي هم مضر است. فرض کنيد راجع به حضرت اباالفضل(س) صحبت مي شود، بنا کنند از چشم و ابروي آن بزرگوار تعريف کردن؛ مثلاً قربون چشمت بشم! مگر چشم قشنگ در دنيا کم است؟ مگر ارزش اباالفضل(ع) به چشم‌هاي قشنگش بوده؟ اصلاً شما مگر اباالفضل(س) را ديده‌ايد و مي‌دانيد چشمش چگونه بوده!؟ اينها سطح معارف ديني ما را پايين مي آورد... ارزش اباالفضل و حبيب بن مظاهر در اينهاست، نه در قد رشيدش يا بازوي پيچيده‌اش. قد رشيد که خيلي در دنيا هست. اينها که در معيار معنوي ارزش نيست... اين که ما همه‌اش بيائيم روي ابروي کماني و بيني قلمي و چشم خمار اين بزرگواران تکيه کنيم، اين که مدح نشد. در مواردي ضرر هم دارد. در فضاهايي اين کار خوب نيست».

4-   سبک ها و آهنگ هاي مبتذل و غربي

وارد ساختن آهنگ و موسيقي به دستگاه عزاداري امام حسين عليه السلام، از قداست و موقعيت آن مي کاهد . هرچند وسايلي چون طبل، سنج و ني، از ديرباز در اين گونه مراسم و تعزيه ها بوده است، ليکن کاربرد آنها يادآور ميدان رزم و صحنه جنگ در عاشورا است; اما آنچه در اين اواخر وارد اين جريان مقدس شده است، با فرهنگ عزاي حسيني مناسبت و سنخيتي نداشته، حتي افکار و توجه عمومي را بيش از محتوا و دورنمايه عزاداري و سوگ، به شکل ها و ظواهر و نمادها معطوف ساخته است .از آهنگ‌هاي نامناسب استفاده نکنيد

 - بازى کردن با مسأله‌ى مداحى سزاوار نيست. ...اگر چنانچه مداح و خواننده ما و ستايش‌گر اهل‌بيت(عليهم‌السّلام) از کسانى که خودشان غرق در حيرت و بدبختى‌اند - وادى هنرى غرب، به خصوص هنر موسيقى‌شان که به ابتذال کشانده شده - و در وادى حيرت و سردرگمى شيطانى و نه حيرت رحمانى هستند، اين کار شريف و پاکيزه و مقدس را الگوگيرى کرد، اين کار ناسزاوار است؛ کار ناشايستى است. ديدار جمعى از مداحان و ستايشگران اهل‌بيت(عليهم‌السلام)، 04/04/1387

5- سياست گريزي هيئت ها

هيئتها نميتوانند سکولار باشند؛ هيئتِ امام حسينِ سکولار ما نداريم! هرکس علاقه‌‌مند به امام حسين است، يعني علاقه‌‌مند به اسلام سياسي است، اسلام مجاهد است، اسلام مقاتله است، اسلام خون دادن است، اسلام جان دادن است؛ معناي اعتقاد به امام حسين اين است. اينکه آدم در يک مجلس روضه يا هيئت عزاداري مراقب باشد که نبادا وارد مباحث اسلام سياسي بشود، اين غلط است.

البتّه معناي اين حرف اين نيست که هر حادثه‌‌ي سياسي در کشور اتّفاق ميافتد، ما بايد حتماً در مجلس روضه آن را با يک گرايش خاصّي - حالا يا اين طرف، يا آن طرف - بيان کنيم و احياناً با يک چيزهايي هم همراه باشد؛ نه، امّا فکر انقلاب، فکر اسلام، خطّ مبارکي که امام (رضوان الله عليه) در اين مملکت ترسيم کردند و باقي گذاشتند، اينها بايستي در مجموعه‌‌ها و مانند اينها حضور داشته باشد.بيانات در ديدار اعضاي ستاد مرکزي هيئت رزمندگان اسلام‌ ۱۳۹۲/۰۸/۲۰

6-   عدم صلاحيت اخلاقي برخي مداحان

واعظان و مداحان بايد به اخلاق حسيني متخلق باشند. مردم بايد ببينند که مداحان دروغ نمي گويند، خيانت نمي‌کنند و زن و بچه آنها مودب به آداب اسلامي هستند و بدحجابي در ميان آنها نيست.

در ميان مداحان، گاهي کساني پيدا مي شوند که از نظر اخلاقي و پاکي نگاه ومهذب بودن رفتار و برخورد، در حد «ذاکر امام حسين عليه السلام » و «مداح اهل بيت عليهم السلام » نيستند، بلکه آلودگي هايي دارند که دامن پاکان و خوش نامان را هم مي گيرد و خوبان را هم بدنام مي سازد .البته تعيين حدود و شرايط و بايستگي هايي براي آنان که به اين کار مي پردازند و برخورد با ناصالحان، مي تواند گامي در حفظ کرامت و قداست تلاشگران صادق و صالح اين وادي باشد .

امام خامنه اي در اين مورد بيان داشتند:  مداحان هم اگر خلاف شرع انجام دهند، بايد جريمه شوند.- در چنين فضايى، نجاشى، شاعر و مداح على‌بن‌ابى‌طالب(عليه‌السّلام) است. -  خبر رسيد که وى در روز ماه رمضان، شرب خمر و لاابالي‌گرى کرده است. اميرالمؤمنين(عليه‌السّلام) دستور داد او را آوردند و بر او حد شرب خمر جارى کردند. مضاف بر اين چند شلّاق هم به خاطر تعزير هتک حرمت ماه رمضان بر وى زدند! اين کار را چه کسى مى‌کند؟ - اميرالمؤمنين على(عليه‌السّلام)، آن هم در مورد کسى که دوست است، مداح است، ابزار دست و گرداننده‌ى رسانه‌ى جمعى است!.»[ بيانات در خطبه‌هاى نماز جمعه‌ي تهران، 07/01/1371]

7-   سطح نازل اشعار نوحه

سرزدن به کتابفروشي هايي که «کتاب نوحه » عرضه مي کنند، نشان از سطحي نگري تهيه کنندگان، ناشران، فروشندگان و مصرف کنندگان اين قبيل «کالاي فرهنگي » است . گزينش شعرهاي سطحي و ضعيف از سوي برخي از افراد بي تخصص و احيانا تجارت پيشه و نشر آن از سوي بعضي ناشران سودجو، اين بازار را آشفته تر مي سازد .وقتي علاقه مندان به دکه ها و کتاب فروشي هاي عرضه کننده اين گونه آثار مراجعه مي کنند، ناچار از ميان «آنچه هست » انتخاب مي کنند . اينجاست که رسالت «شاعران مذهبي » و «ناشران ديني » سنگين و حساس مي شود; زيرا سودجويي در عرصه اي که به معتقدات و باورهاي پيروان اهل بيت عليهم السلام مرتبط مي شود، زشت و گناه به شمار مي آيد .

مقام معظم رهبري در خطاب به مداحان فرمودند «گاهى يك بيت شعرى كه شما مي‌خوانيد از يك ساعت بحث مستدل يك گوينده‌ ماهر تأثيرش در دل‌ها بيشتر است. خوب، اين خيلى ظرفيت بزرگى است. از اين ظرفيت بايد خوب استفاده كرد. مي‌توان با اين امكان، با اين ظرفيت عظيم، معارف اهل‌بيت (ع) را به كمك جنبه‌هاى عاطفى تا اعماق دل مردمِ چهارگوشه‌ اين كشور برد و آن را تعميق بخشيد. اين چيز كمى نيست». بيانات مقام معظم رهبري در خصوص مداحي و مداحان سه شنبه شانزدهم آذر ۱۳۸۹   

8-   مداحي بعنوان منبع درآمد شغلي

بي شک ترويج «فرهنگ مدح و مرثيه » از سوي امامان شيعه، براي حفظ و اشاعه فرهنگ اهل بيت در سايه پيوند روحي و عاطفي پيروان اين خاندان بوده است . محبان اهل بيت و بانيان مجالس حسيني، از ديرباز به عنوان گوشه اي از ارادت و عشق به ساحت اهل بيت عصمت عليهم السلام از بذل مال و تامين هزينه محافل عاشورايي مضايقه نداشتند.از سويي، مناعت طبع و بزرگواري اهل منبر و ذاکران حسيني، اين پرداخت ها و دريافت ها را در هاله اي از شرم و عفاف و احترام نگه مي دارد; ليکن تبديل شدن اين فرهنگ به نوعي کسب و کار سودآور و تعيين پيش شرطها و پيش پرداخت هاي مالي و نرخ گذاري ها و امثال اين گونه امور، هم به وجهه مداحان لطمه مي زند، هم از معنويت امر مي کاهد

رهبر معظم انقلاب، در سخني خطاب به مداحان ارجمند - در سال 1367 - فرمودند:«کسي تصور نکند که اين، يک شغل است و همچنان که يک نفر بقال مي شود، يا يکي عطار مي شود، يکي هم مداح مي شود; اين چنين نيست!»

9-   ايجاد تفرقه بين مسلمين خط ممنوع مداحي

  دميدن بر آتش نزاع و تفرقه در شرايط حساس کنوني در منطقه بويژه در لبنان و عراق و سوريه و يمن که همراه با رشد جريانات مشکوک تکفيري و سلفي است جز بدبيني به تشيع و ضربه به جايگاه ايران در منطقه نتيجه اي نخواهد داشت. از اين رو شايسته است مداحان ،خطبا و گردانندگان هياتها و محافل مذهبي  با هوشياري و  پيروي از رهبر معظم انقلاب  ضمن تاکيد بر اصول تقريب مذاهب و وحدت اسلامي  اجازه ندهند از  جهان تشيع ندايي تفرقه‌افکنانه و خلاف مصالح مسلمين منتشر شود و زمينه را براي آتش افروزي بيشتر تکفيريها و وهابيون فراهم آورد.

 ايشان فرمودند: « اين را چندبار بگوييم؟ چرا بعضي گوش نميکنند؟"بارها تکرار کرده ايم که در جلسات ديني نبايد به کينه ورزيهاي مذهبي دامن زد، زيرا مثل روز روشن است که اختلاف افکني بين مسلمانان، همچون شمشيري در دست دشمنان اسلام، مقصود آنان را برآورده مي کند.» ( ۱۳۹۳/۰۱/۳۱)

10-                    ريا و تظاهر

آنچه براي سوگواري و مرثيه خواني ارزش آفرين است، صداقت و معنويت است . وجود تعارض بين «بود» و «نمود» و «حرف » و «عمل » در بين مداحان، مثل هر قشر و گروه ديگر، هم از ارزش و اجر و معنويت کارشان مي کاهد و هم آنان را از چشم ها و دل ها مي اندازد .مکتب حسيني، پذيراي صادقان خالص است، نه رياکاران متظاهر! از اين جهت، مداحي را نبايد به وسيله اي براي مريد پروري تبديل کرد و از احساسات پاک و عواطف زلال محبان اهل بيت، به نفع موقعيت و محبوبيت شخصي بهره گرفت .

 چه زيبا رهبر انقلاب فرمودند: «اشك گرفتن از مردم كه هدف نيست؛ هدف، آميختن اين دلِ اشك‌آلود كه اشك را به چشم مي‌رساند و چشم را اشكبار مي‌كند به معارف زلال است؛ البته با هنرنمائى». (بازخواني بيانات مقام معظم رهبري در خصوص مداحي و مداحان شانزدهم آذر ۱۳۸۹  )

آسيب هاي شکلي و ظاهري

1- استفاده از روشهاي غلط عزاداري

شيوه هاي عزاداري و مرثيه خواني، گاهي از قالب سنتي بيرون مي آيد و به اسم نوآوري و جذابيت، بدعت هايي وارد آن مي شود و نتيجه اش، گرچه جذب طيفي از جوانان و مخاطبان است، ولي پايگاه مردمي اين سنت ديني را سست کرده و کساني را دفع مي کند .

اين آسيب رواج برخي روشهاي عزاداري است که با قواعد شرعي و احکام در تضاد است. اگرچه فتواي رهبر انقلاب اسلامي، امام راحل و بسياري از علماي بزرگ بر حرمت اعمالي مانند قمه زني و آسيب رساني به خود به نام عزاداري تاکيد دارد، اما متاسفانه اين کارهاي نهي شده که علاوه بر آسيب رساندن به خود که شرعا جايز نيست،باعث وهن شيعه و ايجاد تصويري خشن و بي منطق و بيمارگونه از جامعه شيعي در اذهان جهانيان و ساير مسلمين مي شود، در برخي نقاط ادامه دارد.

"کسي که با مسائل شوروي سابق و اين بخشي که شيعه نشين است (جمهوري آذربايجان) آشنا بود، مي‌گفت: وقتي کمونيست‌ها بر منطقه آذربايجان شوروي مسلط شدند همه آثار اسلامي را از آن جا محو کردند و هيچ نشانه‌اي از اسلام و دين و تشيع باقي نگذاشتند. فقط يک چيز را اجازه دادند و آن «قمه زدن» بود!... اما اجازه دارند قمه بزنند! چرا؟ چون خود قمه زدن، براي آنها يک وسيله تبليغ بر ضد دين و بر ضد تشيع بود. ».(رهبر معظم انقلاب، در ديدار عمومي مردم مشهد- 1/1/76)

2- عدم سازماندهي منبرها

« - منبرها سازماندهي شوند - گمان من اين است که ما امروز در قبال نهاد منبر، يک وظيفه‌ى جديد داريم؛ يک سازماندهى و يک قاعده و ضابطه لازم است. - اين قاعده و ضابطه، بايستى به وسيله‌ى معمران اين فن و خبرگان اين ميدان و کسانى که ساليان درازى در اين راه بوده‌اند و جوانب گوناگون آن را سنجيده‌اند و نيز فضلا و آگاهان به شرايط زمان برقرار بشود. - هر سخن ضعيف و سستى گفته نشود؛ هر معرفت بى‌فايده يا کم فايده‌اى، جاى معارف پُر فايده را نگيرد؛ - مسأله‌ى عاشورا شوخى نيست. نمى‌شود اين قضيه‌ى با آن عظمت را با خرافات آميخت و انتظار تأثير کامل داشت. امروز، روزى است که بايد اين کارها انجام بگيرد.» 20/04/1370