عربستان و ائتلاف های خیالی

پایگاه بصیرت / علیرضارضاخواه

پایگاه بصیرت:در میان اعراب معروف است که می گویند: "بدترین بلاها، بلاهایی است که موجب خنده می‌شود”؛ بلاهایی که این روزها در خاورمیانه کم نیستند. آخرینش هم اظهارات جدید جانشین ولیعهد و پسر پادشاه عربستان در رابطه با تشکیل یک ائتلاف ضد تروریسم توسط دربار سعودی است. این طنز تلخ روزگار ماست، کشوری که به اعتراف دوست و دشمن- آخرینش نهاد اطلاعاتی امنیتی آلمان- خود منشاء، مروج، پشتیبان و تامین کننده اصلی و اولیه نیازهای تروریسم در دنیا است و داعش، القاعده، بوکو حرام،  النصره و سایر گروه های تندروی تکفیری زاییده ایدئولوژی مذهبی آن است ، در یک اقدام تبلیغی، سبک و فرصت طلبانه با کمک ۳۴ کشور مسلمان ائتلاف ضد تروریسم تشکیل داده تا با تروریسم و آشوب در خاورمیانه مبارزه کند!اما خنده دارتر ترکیب کشورهای این ائتلاف است. به نوشته روزنامه عکاظ عربستان  این کشورها عبارتند از: "عربستان سعودی، اردن، امارات، پاکستان، بحرین، بنگلادش، بنین، ترکیه، چاد، توگو، تونس،‌ جیبوتی، سنگال، سودان، سیرالئون، سومالی، گابن، گینه، فلسطین، کومور، قطر، ساحل عاج، کویت، لبنان، لیبی، مالدیو، مالی، مالزی، مصر، مغرب، موریتانی، نیجر، نیجریه و یمن.”ظاهرا مشاوران محمد بن سلمان فارغ از این که در دنیا چه خبر است لیستی از کشورهای مختلف اسلامی را بر اساس حروف الفبا کنار هم چیده اند تا ائتلافی هرچه گسترده تر تحت رهبری عربستان تشکیل دهند. آنها فراموش کرده اند که در جنوب  درگیر جنگ با ارتش یمن هستند، یادشان رفته است که در لیبی این روزها دولتی سرکار نیست، مردم فلسطین در انتفاضه سوم مشغول جنگ با دوستان ریاض هستند و کشورهایی چون  بنین ، مالدیو و موریتانی اصولاً توان شرکت در هیچ‌گونه عملیات بین‌المللی علیه گروه‌های تروریستی را در خارج از مرزهای خود ندارند.

کسی از این ائتلاف خبر ندارد

فرزند پادشاه در تهیه لیست آنقدر عجله داشته که حتی یادش رفته با کشورهای داخل ائتلافش هماهنگی کند. بی جهت نیست تنها یک روز پس از اعلام این بیانیه توسط پادشاهی سعودی، "عزاز چودهری” قائم مقام وزارت امور خارجه پاکستان  حضور کشورش را در این ائتلاف تکذیب می کند. روزنامه داون  پاکستان دیروز نوشت: این نخستین بار نیست که عربستان سعودی بدون اینکه با پاکستان صلاح و مشورت کند؛ سعی کرده است تا این کشور را در ائتلاف تحت فرماندهی خود قرار دهد.  در لبنان نیز بلافاصله بعداز اعلام تشکیل این ائتلاف در محافل سیاسی و رسانه ای این سوال مطرح شد که چه فرد و یا طرف لبنانی موافقت این کشور را به ریاض برای مشارکت در این ائتلاف سعودی اعلام کرده است؟ روزنامه لبنانی الاخبار تاکید کرد: دولت لبنان برای امضای توافقنامه های منطقه ای و بین المللی از این دست به تصویب قانون در مجلس نمایندگان نیاز دارد و در غیر این صورت نمی تواند دست به اقدامی بزند.

ائتلاف سازی تخیلی

ائتلاف سازی تخیلی ظاهرا بخشی از سیاست خارجی سعودی ها شده است. به دنبال اعتراضات عربی در سال ۲۰۱۱ سعودی ها برای حفاظت از حکومت های پادشاهی در منطقه  و البته محافظت از دربار عربستان در مقابل اعتراضات مردمی طرح گسترش شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس را در قالب ائتلافی جدید مطرح کردند به گونه ای که اردن و مراکش را هم دربر بگیرد، ائتلافی که راه به جایی نبرد، پس از آن عربستان به فکر تشکیل یک اتحادیه عربی مانند اتحادیه اروپا با پول واحد میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس افتاد،  این طرح هم سرنوشتی بهتر از طرح پیشین نیافت ، سپس ریاض پیشنهاد یک ائتلاف نظامی تحت عنوان تشکیل ارتش واحد عربی و یا ناتوی عربی را مطرح کرد، باز هم نتیجه یکسان بود، عربستان برای اشغال یمن ۹ ماه است که ائتلاف "توفان قاطع” را تشکیل داده و تاکنون راه به جایی نبرده است و حالا هم ائتلاف کشورهای اسلامی برای مقابله با تروریسم. فارغ از همه آن چه که در بالا عنوان شد، نگاهی به بیانیه منتشر شده  توسط سعودی ها نشان از این دارد که آمال سعودی از این ائتلاف سطح بالایی از همکاری های امنیتی است. بر این اساس کشورهای مشارکت کننده در ائتلاف به رهبری عربستان باید از سطح بالای همگرایی امنیتی برخوردار باشند. حال این پرسش مطرح است که آیا کشورهای عضو ائتلاف از تعریف واحدی از امنیت برخوردار هستند. نگاهی به تهدیدات امنیتی برخی کشورهای عضو این ائتلاف از جمله مصر نشان می دهد که اگرچه گروه «اخوان المسلمین» از نظر دولت مصر گروهی تروریستی به شمار می رود ولی از نظر حتی رهبر این ائتلاف یعنی عربستان تروریستی به شمار نمی رود. حتی کشورهایی چون ترکیه از حامیان اصلی گروههای اخوانی در کشورهای مختلف هستند. حال تصور کنید مصر بخواهد با آنچه از آن «تروریسم اخوانی» می نامد مقابله کند و از کشورهای عضو طلب کمک کند؟ جواب مشخص است. یا برای نمونه شخصی چون «عمر البشیر» که از سوی دیوان کیفری بین المللی تحت تعقیب است و به عنوان ناقض حقوق بشر مجرم و تحت تعقیب است قرار است در این ائتلاف با «تروریسم» بجنگد!

تناقض های ذکر شده در ائتلاف جدید سعودی ها ، اقدامات نسنجیده هیئت حاکمه جدید عربستان و طنز رفتاری شاهزاده های جوان و بی تجربه آن قدر زیاد است که بسیاری ازتحلیلگران نگران زوال عقلانیت در دربار سعودی اند، امری که امنیت منطقه را بیش از پیش تهدید می کند.