ملاحظاتي براي رقابت در انتخابات مجلس خبرگان

با فرارسيدن زمان ثبت نام داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان رهبري که از پنج‌شنبه 26 آذر آغاز و تا 2 دي ادامه مي‌يابد، روند اين انتخابات وارد مرحله‌اي جدي شده و به تدريج رقابت‌هاي انتخاباتي اوج خواهد گرفت. گفتني است؛ فعاليت هيات‌هاي اجرايي انتخابات مجلس خبرگان از 21 آذر آغاز شده است. هيات‌هاي اجرايي پس از پايان مهلت ثبت‌نام ظرف يک دوره زماني 10 روزه صلاحيت داوطلبان را بر اساس استعلامات مراجع چهارگانه مجلس در قانون (نيروي انتظامي، قوه قضاييه، وزارت اطلاعات و سازمان ثبت‌احوال) بررسي مي‌کنند. پس از بررسي صلاحيت داوطلبان در هيات‌هاي اجرايي، بررسي صلاحيت داوطلبان در هيات‌هاي نظارت و پس از آن در شوراي نگهبان انجام خواهد شد که اين روند تا 5 اسفند ادامه خواهد يافت. نامزدهاي تاييد صلاحيت شده بعد از اين تاريخ خواهند توانست با آغاز تبليغات براي تکيه زدن بر 88 صندلي مجلس خبرگان رقابت نموده و منتظر کسب راي توسط مردم باشند.

در اين بين بايد به اين نکته توجه جدي نمود که انتخابات مجلس خبرگان رهبري تفاوت‌هايي با ديگر رقابت‌هاي سياسي دارد.

نامزدهاي خبرگان رهبري را چهره‌هايي تشکيل مي‌دهند که داراي جايگاه فقاهت و اجتهاد بوده و به همين واسطه از جايگاه ممتازي در جامعه برخوردارند. اغلب اين افراد از بزرگان و مدرسين حوزه علميه و دانشگاه بوده و يا امامت جمعه و جماعت را در شهرهاي کوچک و بزرگ برعهده دارند. طبيعي است که چنين شخصيت‌هايي از وجاهت و اعتبار خاصي نزد مردم برخوردار بوده و همين جايگاه است که پشتوانه معتبري براي اين مجلس به حساب مي‌آيد تا در زمان لازم، برآيند اين اعتبار، پشتوانه‌اي براي ولايت فقيه باشد.

همين شرايط مي‌طلبد تا مفهوم رقابت انتخاباتي در اين انتخابات به گونه‌اي ديگر طرحريزي شود که حاصل آن تضعيف وجاهت ائمه‌جمعه و علما و بزرگان حوزه و دانشگاه نگردد. حتي اگر با نگاه کارکردگرايانه صرف نيز به اين عرصه بنگريم، باز هم حفظ و صيانت از اعتبار و وجاهت مجلس خبرگان و اعضاي محترم آن براي تثبيت امنيت و اقتدار کشور ضروري بنظر مي‌رسد.

از سويي ديگر رقابت‌هاي انتخاباتي با نوعي رويکرد انتقادي و ادبيات نقادانه آميخته است که گاه متاسفانه مرزهاي تخريب و سياه نمايي را نيز در مي‌نورد و سايه سياه کينه و اختلاف و کدورت را بر قلب‌ها مي‌گستراند که حاصلي جز اعتبارزدايي از نمايندگان منتخب به همراه نخواهد داشت.

حال تصور شود که همين شيوه رقابت انتخاباتي که در ميدان‌هاي مختلفي چون انتخابات رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي و شوراهاي اسلامي شهر و روستا حاکم است، دقيقا در اين انتخابات نيز جاري شود! در اين شرايط معلوم نيست که چه زمين سوخته‌اي بعد از پايان انتخابات براي سرمايه‌هاي علمي و اخلاقي کشور به جاي خواهد ماند!

دليل طرح اين مساله و حساسيت‌هاي ايجاد شده در اين زمينه آن است که اين دوره از انتخابات مجلس خبرگان رهبري با ادوار گذشته تفاوت‌هايي يافته است. مهمترين اين تفاوت‌ها آن است که اولين دوره‌اي است که شاهد همزماني برگزاري انتخابات مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان هستيم. و با توجه به رقابتي بودن شديد انتخابات مجلس، احتمال تاثيرپذيري انتخابات خبرگان از آن نيز بسيار بالا است و همان فضاي دو قطبي مي‌توانند به اين حوزه نيز سرريز شود.

از سويي ديگر رقابت سياسي بين گروه‌هاي سياسي کشور در اين دوره از انتخابات به اوج رسيده است و برنامه‌ريزي براي کسب قدرت در انتخابات خبرگان نيز نسبت به گذشته افزايش يافته است! همين امر موجب شده تا فضاي رقابت انتخاباتي مجلس خبرگان بيش از گذشته سياسي شود.

تغييرات نسلي و ورود چهره‌اي جوان‌تر نيز بر عوامل پيشين افزون شده است، چرا که رقابت و جواني رابطه معناداري با هم داشته و هم آنکه حضور چهره‌هاي وزين گذشته که مورد پذيرش همه جريان‌هاي سياسي بودند، جاي خود را به چهره‌هاي جديدي داده که از چنين جامعيتي برخوردار نيستند، لذا اختلافات فهرست‌ا زیاده بوده و از اسامی مشترک لیست‌ها کاسته خواهد شد و همین امر در رقابتی شدن خواهد افزود.

حاصل آنکه شرايط نگران کننده اي در مسير انتخابات مجلس خبرگان وجود دارد که اگر مديريت و مهار نشود، مي‌تواند در  اعتبارزدايي از اين مهمترين مجلس تصميم‌‌گيري در کشور اثرگذار باشد.

لازمه عبور از اين وضعيت و کاستن از عوارض آن، اين است که همه جريان‌ها و فعالين سياسي کشور با نگاهي فراجناحي و مبتني بر منافع ملي به اين ميدان بنگرند و تلاش نمايند تا از دوقطبي سازي ناصواب اين ميدان بکاهند. ملت نيز با هوشياري بازي خورده جريان‌هاي سياسي که مصالح زودگذر را بر مصالح بلندمدت ترجيح مي‌دهند نباشند. نامزدهاي محترم نيز با توجه به دغدغه‌هاي برشمرده هوشيارانه وارد ميدان رقابت‌هاي انتخاباتي شوند.