«برجام» پروژه ملي است نه پروسه سياسي

(روزنامه جوان ـ 1394/06/16 ـ شماره 4620 ـ صفحه 2)

مدت‌ها بود كه بحث تصويب برجام در مجلس شوراي اسلامي در محافل داخلي نظام جمهوري اسلامي داغ شده بود، از يك سو دولت به رهبري روحاني اصرار داشت كه تنها مرجع بررسي كننده برجام شوراي عالي امنيت ملي است و از سوي ديگر برخي نمايندگان مجلس اعتقاد داشتند كه لايحه برجام بايد به مجلس شوراي اسلامي ارائه شود.

رهبري و تأكيد بر نقش مجلس

در اين ميان كشمكش بين دو قوه در نهايت به سخنان مقام معظم رهبري رسيد كه در ديدار ‌ اعضاي مجلس خبرگان رهبري بر ضرورت بررسي برجام در مجلس شوراي اسلامي تأكيد كردند.

رهبر معظم انقلاب در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري با اشاره به بحث بررسي برجام تأكيد كردند: يك بحثي كه امروز وجود دارد بحث مجلس است؛ وضع حقوقي و قانوني و مانند اينها را كساني كه اهل اين مسائل هستند بايد بررسي كنند و ببينند كه اقتضائات حقوقي و آنچه الزامات حقوقي اين مسئله است چيست و طبق همان بايست عمل بشود؛ ما وارد آن نمي‌شويم.

رهبر معظم انقلاب تأكيد كردند:به آقاي رئيس‌جمهور هم اين را عرض كرده‌ام- [اين است كه] به نظر ما مصلحت نيست كه ما مجلس را از اين قضيه بركنار بداريم؛ چون قضيه‌اي است كه بالاخره دو سال است كه كشور به طور كلي متوجه به آن است و حالا هم به يك نتايجي رسيده؛ [پس] بايد مجلس وارد بشود. حالا مجلس چه بكند؟ بنده هيچ توصيه‌اي ندارم به مجلس شوراي اسلامي كه با اين چه جوري عمل بكند. اولاً نوع تصميمگيري چه جوري باشد؟ به نحو تصويب يا رد باشد، يا به نحو ديگري تصميم‌گيري كنند؟ آيا رد كنند، آيا تصويب كنند؟ بنده هيچ توصيه‌اي ندارم. نظر متبَع، نظر نمايندگان ملت است در مجلس و اينكه [مجلس] چه بكند، چه نكند را ما عرض نمي‌كنيم. ما معتقديم كه بالاخره خوب است مجلس را بركنار نكنيم و نمايندگان ملت بايد تصميم بگيرند.

رهبر معظم انقلاب در سخنان خود عملاً بر ايفاي نقش مجلس در بررسي برجام تأكيد كردند و در كنار آن بر اين نكته مهم صحه گذاشتند كه درخصوص بررسي برجام هيچ توصيه خاصي را به نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ندارند و تصميم‌گيري در اين باره بر عهده نمايندگان مجلس است.

اين مسئله باري سنگين بر گرده مجلس محسوب مي‌‌شود، چراكه هر گونه جهت‌گيري خاص درباره اين توافق مي‌‌تواند تاثيري مهم در حوزه‌هاي مختلف ايجاد كند. با اين تفاصيل اگر مجلس بتواند با پيگيري يك روند صحيح در جهت منافع ملي حركت كند كارنامه‌اي مناسب از خود به جا خواهد گذاشت و از سوي ديگر يك رفتار ناصحيح تنها به گسترش سوء تفاهمات در فضاي سياسي داخلي كشور و خارج خواهد انجاميد. سوء تفاهمي كه هزينه‌هاي سنگين در برخواهد داشت.

دولت چه مي‌‌كند؟

شايد مهم‌ترين نكته در اين ميان عدم جبهه‌گيري سياسي در بررسي برجام است. در اين ميان رفتارهاي سياسي و در نظر نگرفتن منفعت ملي مي‌‌تواند مهم‌ترين ضربه را به بررسي برجام وارد كند؛ رفتاري كه بارها پيش از اين مسبوق به سابقه بوده است.

رفتار دولت در عدم تحويل لايحه برجام به مجلس شوراي اسلامي مي‌‌تواند به عنوان مثالي از اين سياسي كاري در بررسي برجام ذكر شود. در حالي كه در جبهه مقابل روند بررسي برجام از مدت‌ها پيش روشن شده بود، اما به دليل مقاومت دولت تا مدت‌ها تكليف بررسي برجام در ايران روشن نشده بود.

اين رويه تا مدت‌ها ادامه داشت تا اينكه رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار اعضاي مجلس خبرگان رهبري بر ضرورت بررسي برجام توسط مجلس شوراي اسلامي تأكيد كردند.‌

البته همچنان دولت به دنبال اين است كه برجام به صورت لايحه در مجلس شوراي اسلامي تصويب نشود و برخي سخنان در اين باره همچنان از پافشاري خبر مي‌‌دهد.

گرچه بايد ديدگاه‌هاي دولت را در اين باره نيز مورد توجه قرار داد، چراكه در نهايت قرار است تمام نظام در بررسي اين مسئله درگير باشد.

مچ‌گيري سياسي در مجلس ممنوع

از سوي ديگر برخي رفتارها در داخل مجلس شوراي اسلامي مي‌‌تواند شائبه‌هاي سياسي را در داخل مجلس تقويت كند و اين بدترين نتيجه از بررسي برجام در مجلس است. شايد خيلي دور از ذهن نباشد كه برخي نمايندگان مجلس در گفت‌وگو‌هاي خود از اصلاح برجام سخن بگويند و به اين نكته اشاره كنند كه دولت براي اصلاح برجام بايد بار ديگر وارد مذاكره شود.

چنين سخناني نه مي‌‌تواند پايه‌اي درست براي هرگونه بررسي برجام باشد و نه به درد منافع ملي مي‌‌خورد. بررسي مجدد بندهاي برجام ‌ براي نظام نه مي‌‌تواند امكان پذير باشد و نه در فضاي بين‌المللي فضاي درستي فراهم كند.

از سوي ديگر هيچ كارشناسي نمي‌تواند اين نكته را قبول كند كه فضاي بين‌المللي زمينه‌اي براي بررسي مجدد برجام داشته باشد و اين در حالي است كه تكليف برجام در كنگره امريكا روشن نشده است.

لغو تحريم‌ها نقطه كانوني بررسي‌هاي مجلس

در بررسي برجام و تعيين شيوه آن بايد اين نكته مورد تأكيد قرار بگيرد كه تمام خروجي آن توانمند كردن نظام درباره واكنش نسبت به طرف مقابل باشد.

همانگونه كه رهبر معظم انقلاب در سخنان خود تأكيد كرده‌اند كه اجراي برجام معامله‌اي در راستاي لغو تحريم‌ها باشد و بدون لغو تحريم‌ها هيچ مسئله‌اي و تغييري در زيرساخت‌هاي هسته‌اي پذيرفته نيست.

رهبري در سخنان خود به اين نكته اشاره مي‌‌كنند و مي‌‌گويند: ‌يك بار مي‌‌گويند كه چارچوب تحريم‌ها حفظ خواهد شد؛ پس ما نشسته‌ايم اين چند وقت، براي چه صحبت كرده‌ايم؟ صحبت كرديم كه چارچوب تحريم‌ها برداشته بشود، تحريم‌ها برداشته بشود. قرار است كه چارچوب تحريم‌ها حفظ بشود! حالا من نمي‌دانم معناي «چارچوب تحريم‌ها حفظ بشود» چيست؟ ممكن است باز اين را هم يك جور معنا كنند اما آنچه از اين حرف برمي آيد، درست مخالف آن علتي است كه ما رفتيم براي مذاكره؛ والا ما چرا مذاكره كنيم! ما داشتيم كار خودمان را مي‌كرديم؛ 19 هزار سانتريفيوژ ما درست كرده بوديم، مي‌توانستيم در مدت نه چندان بلندي آن را برسانيم به 20 هزار سانتريفيوژ يا 60 هزار سانتريفيوژ؛ هيچ مشكلي براي ما وجود نداشت كه اين كار را بكنيم؛ [سوخت] 20 درصد را توليد مي‌كرديم، مي‌توانستيم ادامه بدهيم؛ تحقيق و توسعه را انجام مي‌داديم، همچنان به همان شكل و با همان سرعت مي‌توانستيم انجام بدهيم و همچنين بقيه چيزها را. اينكه نشستيم مذاكره كرديم، در بعضي از موارد كوتاه آمديم، يك امتيازاتي داديم، عمدتاً براي اين بود كه تحريم‌ها برداشته بشود؛ اگر بنا است تحريم‌ها برداشته نشود، پس معامله‌اي وجود ندارد، ديگر اصلاً اين معنا ندارد.»

حالا در اين ميان وظيفه اصلي مجلس اينجاست كه متناسب با عهد‌شكني‌هاي طرف غربي طراحي‌هاي مناسب داشته باشد.

http://javanonline.ir/fa/news/737952

ش.د9402487