- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه همدلي ـ 1394/09/04 ـ شماره 194 ـ صفحه 1)
گزارش همدلي از بازتاب‌هاي جهاني ديدار پوتين و رهبر انقلاب
گروه سياست: ديدار پوتين با حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي بعدازظهر روز دوشنبه حدود دو ساعت طول كشيد. رهبري انقلاب پوتين را شخصيت برجسته‌اي در دنياي امروز توصيف كردند. همچنين رئيس‌جمهوري روسيه نيز با اشاره به تجربيات ارزشمند رهبر انقلاب اسلامي از اين ديدار ابزار خشنودي كرد. اين ديدار با حاشيه‌هايي قابل توجه همراه بود كه شايد بعدها در تاريخ ديپلماتيك بين دو كشور، منطقه خاورميانه و جهان نقطه عطفي به حساب آيد؛ نوع نشستن پوتين با جمع كردن بدن و دست‌هاي به هم آمده، قرآن هديه دادن و ديدار بدون تشريفات يا عرف ديپلماتيك و بدون آمادگي از قبل، موجب شد كه اين ديدار در صدر اخبار سياسي رسانه‌هاي جهان قرار گيرد.
كارشناسان حوزه سياست خارجي بر اين باورند كه جهان دستخوش تغييرات عمده‌اي در حوزه ژئوپليتيك شده است. ظهور قدرت چين در شرق آسيا، برزيل در آمريكاي لاتين، آلمان در اروپا، هند در جنوب آسيا، روسيه در شرق اروپا، و ايران در منطقه غرب آسيا سبب شده است تا نظم پيشين، كه براي چندين دهه نظمي آمريكايي بود، دستخوش تغييرات عمده‌اي شود. براي مثال، ظهور چين در شرق آسيا تا حدي اهميت دارد كه سبب شده است آمريكا در همين هفته گذشته از بيم سيطره نظم چيني در آسياي شرقي، موافقت‌نامه ترانس پاسيفيك (TPP) را با يازده كشور حاشيه اقيانوس آرام امضا كند. ديدار روز دوشنبه پوتين با رهبر انقلاب، شائبه جايگاه ايران به عنوان يك قدرت منطقه‌اي در خاورميانه را متبلور ساخت.
يك كارشناس روابط بين‌الملل در مطلبي با عنوان «پيام ژئوپلتيك ديدار پوتين با رهبر انقلاب» به بررسي ابعاد اين ديدار پرداخته و در ديباچه مطلب خود درآورده است كه: «نظم سنتي و آمريكايي در منطقه مهم غرب آسيا كه از سال 1973 (يعني جنگ اعراب و اسرائيل) با حضور آمريكا براي بقاي موجوديت رژيم صهيونيستي تأسيس و سبب حضور و دوام چهار دهه‌اي در اين منطقه شده نيز اكنون فروپاشيده است. «نظم آمريكايي براساس تغيير رژيم در كشورهايي كه واشنگتن علاقه چنداني به آنها نداشت پايه‌ريزي شده بود.» ويژگي مهم نظم آمريكايي، «پراكندگي خصومت» و ايجاد تنش و درگيري» در اين منطقه بوده است. حمايت از صدام، جنگ كويت، يورش به افغانستان و پاكستان و عراق، جنگ‌طلبي عليه لبنان، حمايت از كشتار مردم بي‌گناه غزه، حمايت مالي و نظامي از گروه‌هاي تروريستي در سوريه و حمايت از حمله وحشيانه به مردم مظلوم يمن، نشان‌دهنده اين است كه نظم مورد نظر آمريكا، نظمي مبتني بر درگيري و تشديد اختلافات قومي و مذهبي و سياسي بوده است. اين همان چيزي است كه خبرگزاري «شينهوا» اين گونه آن را بيان كرده است: «اكنون هر جا اسمي از آمريكا برده مي‌شود، ما شاهد خشونت و كشمكش، فقر و آوارگي هستيم.»
به نظر مي‌رسد آمريكايي‌ها در ايجاد «نظم مبتني بر جنگ و درگيري» دچار ناتواني شده‌اند. اين ناتواني تا حدي بوده است كه حتي سياست‌مداران جنگ‌طلبي چون «زبيگنيف برژينسكي» نيز با جنگي جديد مخالفت كرده‌اند؛ آنجايي كه وي خطاب به سناتورهايي كه در مخالفت با توافق هسته‌اي غرب با ايران، به رهبران ايران نامه نوشتند، گفت: «مانع‌تراشي در مقابل توافق با ايران، بازي سياسي نيست، بلكه بازي با آتش است.» او اضافه كرد: «سناتورها بايد از خودشان بپرسند كه آيا وقوع جنگ ديگري مي‌تواند منافع آمريكا را تأمين كند.» همه اين‌ها يعني آنكه جهان آن گونه كه مقامات آمريكايي تصور مي‌كردند، پيش نرفته است. بنابراين «سنگ بناي نظم فعلي بايد تغيير كند و زيربناي نظم آمريكايي به زيربناي نظم غير آمريكايي تبديل شود.» كنت شورتگن، كشورهاي عضو گروه «بريكس» را در حال قدرت يافتن بيشتر و پايان دادن به سلطه چهارصد ساله غرب براي تعيين سرنوشت جهان دانسته و پيوستن كشورهاي رو به توسعه در آينده به اين گروه را يكي از اتفاقات مهم و تأثيرگذار سال‌هاي آتي خوانده است. شورتگن اين اتحاد اقتصادي را موجب شكل‌گيري اتحاد بزرگ سياسي عليه بلوك غرب برشمرده است.
سياست ايراني ـ خاورميانه‌اي در حال تكوين است؟
در مقابل سياست خاورميانه‌اي آمريكايي‌ها، سياست مبتني بر «تساهل» جمهوري اسلامي قرار دارد. نظمي كه در آن «خواست مردم»، «حفظ استقلال و عزت» كشور و «روابط صميمانه» اولويت اساسي دارد و اساساً بر همين مبناست كه سياست‌هاي ايران با آمريكا در منطقه، 180 درجه با يكديگر اختلاف دارند. چرا كه مدل نظمي كه اين دو كشور براي حل مشكلات و بحران‌هاي منطقه در نظر گرفته‌اند، با يكديگر تفاوت دارد. يكي خواهان ادامه و شايد افزايش خصومت‌ها و تنش‌ها و درگيري‌هاست و ديگري خواهان استقلال و عزت و روابط دوستانه كشورها با يكديگر. تجربه حوادث سال‌هاي اخير در منطقه نشان داده است آن نظمي كه جواب‌گوي حل بحران‌هاي منطقه‌اي است، نظم و منطق جمهوري اسلامي است. از هر منظري به اين بحث نگاه كنيم، پذيرش الگوي ايراني در مذاكرات مبتني بر صلح در نشست‌هاي خورميانه‌اي خود صدق اين ادعا را نشان مي‌دهد. اين مهم در ناگزيري غرب از دعوت از ايران براي حل مسئله سوريه، به دليل قدرت و منطق مستدل ايران، خود را نشان داده است. ترديدي نيست كه غربي‌ها به دليل رويكرد جمهوري اسلامي نسبت به حضور در منطقه، مايل به قبول قدرت ايران و مشاركت اين كشور در حل معادلات منطقه نبوده و نيستند، اما از آنجا كه نظم سنتي خود را عاجز از حل مسئله سوريه مي‌دانند، مجبور به دعوت از ايران شده‌اند.
فريد زكريا در يادداشتي تحت عنوان «توقف غش و ضعف در برابر پوتين» در روزنامه «واشنگتن پست»، هنگامي كه در صدد توجيه ناتواني آمريكا براي تنظيم مسائل غرب آسيا برآمد، نوشت: «ولاديمير پوتين موجب شد تشكيلات سياست خارجه آمريكا دچار غش و ضعف شود.»
پيوند روسيه و ايران؛ تغيير ژئوپليتيك منطقه
در ماه‌هاي اخير اما اتفاق جديدي در اين نظم جديد صورت پذيرفت و آن پيوستن روسيه به ائتلاف محور مقاومت براي مبارزه با گروه‌هاي تروريستي در سوريه بود. با شروع حمايت هوايي روس‌ها از سوريه و اعلام هماهنگي اين كشور با ايران كه در رسانه‌هاي غربي از آن تحت عنوان «ائتلاف 4+1» (ايران، روسيه، عراق و سوريه به همراه حزب‌الله) ياد شد، ميخ محكمي بر تابوت «نظم‌سازي منطقه‌اي» آمريكايي‌ها وارد شد. فريد زكريا در اين يادداشت سپس به نقل از آمريكايي‌ها كه در اين ديدگاه اتفاق نظر دارند، بيان مي‌كند: «يك ستون‌نويس، قاطعيتي را كه موجب شده او (پوتين) در خاورميانه در صندلي راننده پشت فرمان قرار بگيرد، تحسين كرد.» يك ديپلمات كهنه‌كار هشدار مي‌دهد: اين تنزل‌يافته‌ترين موقعيت نفوذ و مشاركت آمريكا در منطقه از زمان جنگ جهاني دوم تاكنون است. يك كارشناس بدبين نيز مي‌گويد: از زمان پايان جنگ سرد در 25 سال پيش تاكنون روسيه هيچ گاه به اين ميزان جسور و واشنگتن هيچ گاه به اين ميزان سازش‌كار نبوده است.»
اعتراف روباه پير مبني بر پايان نظم آمريكايي
هنري كسينجر نيز با اظهار تأسف از اين «ائتلاف جديد شكل گرفته»، نگراني خود را نسبت به از بين رفتن نظم منطقه‌اي آمريكا، اين چنين بيان مي‌كند: «حضور نيروهاي روسي در منطقه و همچنين مشاركت آنها در عمليات جنگي، سبب ايجاد چالش براي سياست آمريكا در قبال منطقه خاورميانه شده است؛ سياستي كه به مدت چهار دهه به چالش كشيده نشده بود.»
آغاز بازيگري تزارها
ايوان تيموويف، مسئول برنامه شوراي روابط بين‌الملل روسيه در راشا دايركت نيز بر آن است كه «استراتژي جديد روسيه در سوريه، بخش اعظم معادلات در اين منطقه را به هم ريخته و فضاي تازه‌اي باز كرده است كه به زاويه‌هاي نويني وصل مي‌شوند.» وي در بيان اصول جديد سياست خارجي روسيه اظهار مي‌دارد: «روسيه در حال تبديل شدن به يك بازيگر سياسي ـ نظامي فعال‌تر در بيرون از مرزهاي خود است. اگرچه اين نقش‌آفريني به علت منابع محدود روسيه، گزينشي و هدفمند خواهد بود.» حضور ولاديمير پوتين در ايران و ملاقات او با رهبر انقلاب نيز از همين زاويه قابل تحليل و اهميت است. از يك سو نشان‌دهنده قدرت تعيين‌كننده ايران است و از ديگر سو، نشان‌دهنده شكل‌گيري نظمي جديد است كه كاملاً متناقض با نظم غربي است؛ نظمي كه قابليت ترسيم و تنسيق معادلات نه تنها در بعد منطقه‌اي، كه در بعد بين‌المللي را نيز دارد.
بازتاب جهاني ديدار پوتين با رهبر معظم انقلاب اسلامي
ديدار روز دوشنبه ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه، با حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب در رسانه‌ها با بازتاب‌هاي وسيعي همراه بود. رهبر انقلاب در اين ديدار كه حدود دو ساعت طول كشيد، پوتين را شخصيت برجسته‌اي در دنياي امروز خواندند و از تلاش‌هاي اين كشور در موضوع هسته‌اي ايران تشكر كردند. علي‌اكبر ولايتي مشاور مقام معظم رهبري در امور بين‌الملل با اشاره به اين عنوان كرد: چنين ديداري با چنين كيفيت و كميت دوساعته و خارج از تشريفات در تاريخ جمهوري اسلامي ايران بي‌سابقه بوده و حكايت از اهميت اين روابط مي‌كند.
اتحاد براي ماندن اسد
خبرگزاري فرانسه در گزارشي از تهران درباره اين ديدار نوشت: ولاديمير پوتين رئيس‌جمهوري روسيه و آيت‌الله علي خامنه‌اي رهبر معظم ايران، دو متحد بزرگ سوريه، تفاهم كامل خود در مخالفت با همه تلاش‌هاي خارجي براي تحميل كردن نظر خود براي آينده سوريه تاكيد كردند. اين سخنان به روشني مخالفت با درخواست آمريكا، فرانسه، عربستان سعودي و تركيه محسوب مي‌شود كه كناره‌گيري بشار اسد رئيس‌جمهوري سوريه را درخواست مي‌كنند. رئيس‌جمهوري روسيه و رهبر معظم ايران از سال 2007 با هم ملاقات نكرده بودند.
گفت‌وگوي سازنده
خبرگزاري اسپوتنيك نيز از تهران گزارش داد دميتري پسكوف سخنگوي كرملين روز دوشنبه اعلام كرد آيت‌الله علي خامنه‌اي رهبر معظم ايران و ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه گفتگويي سازنده را در خصوص روابط دوجانبه و مسائل بين‌المللي كنوني برگزار كردند.
خبرگزاري رويترز نيز درباره اين ديدار گزارش داد آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم ايران روز دوشنبه گفت آمريكا تلاش مي‌كند با استفاده از ابزارهاي سياسي به اهداف نظامي شكست خورده خود در سوريه دست يابد.
استمرار مخالفت با طرح طرف‌هاي غربي
خبرگزاري آمريكايي بلومبرگ نيز در پوشش ديدار مقام معظم رهبري و رئيس‌جمهور روسيه نوشت كه پوتين و رهبر ايران بر تقويت اتحاد در حال پيشرفت تهران و مسكو در خاورميانه از طريق مخالفت با تلاش‌هاي خارجي براي تحميل راه‌حل براي جنگ در سوريه تاكيد كردند. رهبر ايران تأكيد كردند: درباره سوريه هر راه‌حلي بايد با اطلاع و موافقت مردم و مسئولان اين كشور دنبال شود.
ايران متحد مهم تزارها
اما روزنامه آمريكايي وال استريت ژورنال ديدار پوتين و مقام معظم رهبري را پوشش داد و نوشت: ديدار روز دوشنبه نشان از دوره جديد از همكاري احتمالي ميان مسكو و تهران پس از توافق هسته‌اي ايران است. اين روزنامه آمريكايي نوشت: ايران متحد مهمي براي تلاش‌هاي پوتين در بازگرداندن بشار اسد رئيس‌جمهور سوريه در ميدان نبرد عليه داعش بوده و نيروهاي ايراني و لبناني در نبردهاي زميني كمك‌هاي مهمي به اسد كرده‌اند.
ش.د9404472
