وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا هنوز اجازه مراودات بانکی عادی کشورهای اروپایی و حتی شرقی را با ایران صادر نکرده و بانک های فعال در دنیا را نسبت به از سرگیری مناسبات بانکی با ایران در خصوص مواردی مانند بازرسی و حسابرسی دقیق از آن ها تهدید کرده است. این اقدام مغیر با بند 29 برجام محسوب می شود.
تاخیر غرب در لغو تحریم های بانکی، نشانه بارز دیگری مبنی بر بد عهدی طرف مقابل در عمل به وعده های خود در جریان مذاکرات هسته ای میان ایران و اعضای 1+5 است. اگرچه برخی این اقدام غرب را معطوف به وابستگی روانی ایالات متحده آمریکا و حتی کشورهای اروپایی نسبت به تحریم ها می دانند، اما بر هیچ کس پوشیده نیست که مطابق سند برجام و آنچه در توافق هسته ای میان دو طرف بر آن تاکید شده است، هدف سلسله مذاکرات مستمر فعلی لغو تحریم ها بوده است! از این رو کارشکنی اخیر مقامات آمریکایی در روند لغو تحریم های بانکی به هیچ عنوان قابل توجیه نیست.
مروری بر اظهارات اخیر علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان می تواند بیانگر جزئیات بیشتری از عهد شکنی ایالات متحده آمریکا در روند اجرایی شدن توافق هسته ای و لغو تحریم ها باشد.
آقای دکتر صالحی اخیرا در گفت‌وگو با وبگاه «العربی الجدید» بر ادامه فعالیت هسته‌ای ایران تاکید و اعلام کرد که غرب در اجرای تعهدات خود بر اساس برجام، تأخیر دارد و هنوز برخی تحریم‌ها برداشته نشده است. وی در این خصوص تاکید کرده است:
«توافق، برنامه کاری نهایی است که دو طرف برای پایان دادن به بحران ساختگی هسته‌ای بر آن توافق کردند. اجرای طرح بخوبی ادامه دارد و من هنوز با ارنست مونیز جهت بررسی مکانیزم اجرا، در ارتباط هستم. تهران به آنچه باید، متعهد است، اما تأخیری در طرف مقابل هست که مسئولیتش هم با خودش است. هیچ مانع مشخصی وجود ندارد، اما منظورم اینجا، تاخیرشان در اجرای برخی نقاط به شکل کامل است.»
باید گفت این تاخیر صرفا معطوف به ایالات متحده آمریکا نبوده و اتحادیه اروپا نیز در آن دخیل است. به عبارت بهتر، هم اکنون شاهد کارشکتی مشترک ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در خصوص لغو تحریم های بانکی جمهوری اسلامی ایران هستیم. این در حالیست که لغو تحریم های بانکی بر اساس توافق هسته ای، از اصلی ترین خواسته های جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، ام در این خصوص واشنگتن و اتحادیه اروپا هنوزگام عملی لازم را بر نداشته اند.
از این رو گفته می شود که «رفع تحریم به موجب توافق» از مصادیق تاخیر غرب در اجرایی کردن توافق هسته ای با ایران است. این موضوع در سخنان رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز مورد تاکید دوباره قرار گرفت. صالحی گفت: «تا الان برخی بانک‌های بزرگ اروپایی تحریم‌هایش را به طور کامل پایان نداده است چرا که قبلا تعهد داده که با ایران مراوده تجاری نداشته باشد. ما هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و این بحران را حل کند.»
واقعیت امر این است که وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا هنوز اجازه مراودات بانکی عادی کشورهای اروپایی و حتی شرقی را با ایران صادر نکرده و بانک های فعال در دنیا را نسبت به از سرگیری مناسبات بانکی با ایران در خصوص مواردی مانند بازرسی و حسابرسی دقیق از آن ها تهدید کرده است. این اقدام مغیر با بند 29 برجام محسوب می شود. در بند 29 برجام آمده است:
«اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و ایالت متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیر گذاری منفی و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز این برجام خودداری خواهند کرد.»
با این حال اقدام اخیر ایالات متحده آمریکا به مانند اقدام قبلی آن در وضع قوانین محدود کننده صدور ویزا (برای ایرانیان و کسانی که به ایران سفر کرده اند)، نقض عینی بند 29 و در نتیجه کل برجام محسوب می شود. از این رو وزارت امور خارجه کشورمان باید در مقابل این اقدام ایالات متحده آمریکا واکنشی مناسب نشان داده و حتی در صورت لزوم، توقف برجام را در دستور کار خود قرار دهد، زیرا در صورت استمرار روند فعلی، یکی از اصلی ترین اهداف برجام یعنی لغو تحریم های بانکی کشورمان دست نیافتنی خواهد شد. آنچه از زبان رئیس سازمان انرژی اتمی کشور درباره عهدشکنی غربی ها بیان شده است، اگر از زبان وزیر امور خارجه کشور، دکتر ظریف، هم تکرار شود، غربی ها کمتر به ادامه عهدشکنی امیدوار می شوند./
