حماسه و جهاد >>  حماسه وجهاد >> یادداشت حماسه وجهاد
تاریخ انتشار : ۰۵ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۱۳:۳۶  ، 
کد خبر : ۲۸۹۸۳۶

به بهانه دوم ارديبهشت سال‌روز تاسیس سپاه

بحران سوریه یکی از حادترین بحران‌های منطقه‌ای در دهه‌های گذشته است که تبعات جهانی و منطقه‌ای قابل ملاحظه‌ای دارد. در این شرایط، حضور مستشاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عیار قدرت و اثرگذاری ایران اسلامی را در منطقه و جهان ارتقاء داده است.
پایگاه بصیرت / محمد مهدی صادقی
حماسه و جهاد / نگاهی گذرا به مراحل 6 گانه تکامل و تعالی نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

دوم اردیبیشت ماه سال‌روز یکی از مهم‌ترین تدابیر حضرت امام خمینی(ره) است. در این روز ایشان فرمان به تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دادند. بصیرت و دور اندیشی حضرت امام(ره) در تشکیل نیروی مقتدر ، جهادی و مردمی «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» از جلوه‌های لطف و حمایت خداوند تعالی از ملت ایران به شمار می‌رود.

این شجره طیبه در روزهای ابتدایی انقلاب، نهادی جوان، کم تجربه و کوچک بود اما تحت رهبری الهی حضرت امام خمینی(ره) و حضرت امام خامنه ای، امروز سپاه به بازوی پرتوان انقلاب ،دژ تسخیرناپذیر کشور و عامل ناکامی‌های راهبردی نظام سلطه در سطح منطقه و جهان، تبدیل شده است.

امروزه نقش سپاه در پاسداری از انقلاب اسلامی و عمق‌بخشی گفتمان آن، چنان در کام سلطه‌گران تلخ گردیده که در گزارش کمیته‌ی خطر جاری آمریکا، مهار و فروپاشی نظام جمهوری اسلامی ایران را در گرو تضعیف سپاه قلمداد کرده است. (اشاره به اصل 14 و 15 از اصول بیست‌گانه‌ی کمیته‌ی خطر جاری آمریکا)

سپاه یک سازمان نظامی است اما مذهبی‌ترین، مردمی‌ترین و منعطف‌ترین نیروی نظامی دنیا محسوب می‌شود. تلفیق ولایت‌مداری و روحیه تکلیف‌گرایی با تعهد سازمانی و آمادگی‌های چند وجهی، سپاه را به نحو شایسته‌ای مقتدر نموده است و به حق باید گفت سپاه، عطیه انقلاب اسلامی است.

به تعبیر فرماندهی كل قوا حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی كه مولود مبارك انقلاب اسلامی است، در همه جهان پس از صدر اسلام پدیده بی‌سابقه‌ای است. این پدیده در حقیقت، مظهر عینی و مجسمی است برای شعارهای انقلاب اسلامی، شعار ایستادگی در مقابل همه قدرت‌های بزرگ با سلاح اتكال به خدا، شعار غلبه خون بر شمشیر و شعار حركت برای نجات مستضعفان و از همین رو است كه سلطه‌های بزرگ در سراسر جهان با چشم انزجار و نفرت، بدین پدیده الهی می نگرند چنانكه به انقلاب اسلامی.»

سیر تحولی و تکاملی سپاه

به موازات رشد و تکامل انقلاب اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز مراحل تحول، تکامل و تعالی را طی کرده است. نگاهی گذرا به تاریخ انقلاب اسلامی نشان می‌دهد در برهه‌های مختلف، مخاطرات و تهدیدهای متنوع و جدیدی علیه انقلاب شکل می‌گرفت و متناسب این شرایط، سپاه نیز خود را مهیای عرصه‌های جدید می‌نمود. به طور مشخص سپاه مراحل:

1-مواجهه با تهدیدات امنیتی در سطح داخلی(مقابله با گروهک ها)

2- مواجهه با تهدیدات سخت نظامی(حضور قدرتمند در جنگ تحمیلی 8 ساله)

3- مواجهه با تهدیدات اقتصادی(حضور فعال در دوران سازندگی کشور)

4- مواجهه با تهدیدات نرم فرهنگی(هجمه غرب‌گرایان داخلی در دوران اصلاحات)

5- مواجهه با فتنه پیچیده و عمیق 88

6- مواجهه با تهدیدات نظامی فرامرزی( حضور راهبردی ایران در سطح منطقه) را گذرانده است.

نکته قابل تأمل آنکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هر مرحله ضمن حفظ توانایی‌های قبلی قابلیت‌های جدیدی را به سازمان خود اضافه نموده است.

مواجهه با تهدیدات امنیتی در سطح داخلی و مقابله با گروهک‌ها

هر انقلابی پس از پیروزی اولیه نیازمند تثبیت انقلاب و حراست از دستاوردهای آن است و بدون وجود امنیت، حفظ انقلاب ممکن نیست. در روزهای پیش از انقلاب اسلامی، نیروی امنیتی و پلیس رژیم شاه عملا در محله‌ها حکومتی نداشت و ارتش و نیروهای انتظامی هم به پادگان‌ها و مقرهای خودشان رفته بودند و بدین ترتیب اداره خیابان‌ها و کوچه‌ها در دست مردم بود؛ بنابراین به محض این‌که انقلاب اسلامی پیروز شد، مردم مساجد را به پایگاه‌های خود تبدیل کردند که در آن‌جا، هسته اولیه کمیته‌ و سپاه به وجود آمد. در واقع سپاه یک حرکت طبیعی و خودجوش مردمی بود که مبتنی بر نیازها و کمبودهای کشور به وجود آمد.

بعد از انقلاب، هجمه‌های امنیتی گروهک‌های مسلح شروع گردید و کشور را تا لبه پرتگاه اغتشاش همگانی و تجزیه پیش برد. سپاه پاسداران بر اساس رسالتي که بر دوش داشت، يکي از نخستين نهادهايي بود که با کشف و انهدام خانه‌هاي تيمي، به سرکوب گروه‌هاي وابسته پرداخت. از طرف دیگر در آن زمان، دستگاه دفاعي و امنيتي بازمانده از دوره پهلوي، به پاک‌سازي و بازسازي نياز داشت که بر اساس همين نياز، سپاه وارد عمل شد تا از فعاليت ناجوانمردانه ضدانقلاب در داخل کشور جلوگيري کند و توطئه‌هاي دشمنان را خنثي نمايد.

لازم است به یاد آوریم در آن شرایط بیش از 20 کودتا در کشور( کودتای حزب توده‌، کودتای نوژه، کودتاهای طراحی‌شده توسط سلطنت‌طلبان و ...) کشف و خنثی گردید. در این شرایط سپاه اولویت اصلی خود را مقابله با این جریانات قرار داد و توانست تا حد بسیار خوبی تهدیدات این گروهک ها را خنثی نماید.

مواجهه با تهدیدات سخت نظامی و حضور قدرتمند در جنگ تحمیلی

با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، سپاه پاسداران بزرگترین افتخار خود را رقم زد و با وجود همه موانع در كنار ارتش به مبارزه علیه رژیم بعثی پرداخت. نکته قابل توجه آنکه در آن برهه سپاه اصولا یک نیروی مکتبی بود و برای حفظ امنیت داخلی تشکیل شده و فاقد امکانات اولیه یک نیروی نظامی بود.

شرایط بسیار سخت جنگ و شکست‌های پیاپی نیروهای ایرانی در ابتدای جنگ سبب شد سپاه وارد میدان نظامی شود و با وجود فقد امکانات و تجربه، نتایج تحسن برانگیزی را رقم زند. برادران دلاور سپاهي با توکل به خداوند و با سرهاي پرشور و دل‌هاي پرسوز به مقابله با دشمن متجاوز شتافته و در برابر متجاوزان به دفاع پرداختند. شخصیت سازمانی سپاه در جنگ تحمیلی شکل گرفت و با رشادت های رزمندگان اسلام ، برای اولین بار در تاریخ 200 ساله گذشته متجاوزین به کشورمان نتوانستند حتی یک وجب از خاک کشورمان را تصاحب کنند.

مواجهه با تهدیدات اقتصادی و حضور فعال در دوران سازندگی کشور

یکی از مهم‌ترین مسائل کشور در دوران پس از جنگ تحمیلی، موضوع سازندگی کشور و مقابله با تهدیدات اقتصادی بود. اولین تحریم‌های ظالمانه اقتصادی در دوران پس از جنگ بر علیه شکل گرفت. در این شرایط سخت بود که توان، امکانات و قدرت سازماندهی سپاه به کمک دولت وقت آمد و کشور مسیر بازسازی و سازندگی را با سرعت طی کرد.

پس از پذيرش قطع نامه 598، سپاه پاسداران افزون بر وظيفه اصلي خود که حفظ کيان اسلامي کشور بود؛ بر اساس فرمان مقام معظم رهبري، وارد ميدان سازندگي کشور شد. هدف سپاه از ورود به اين عرصه، استفاده بهينه از منابع و امکانات اقتصادي و عمرانيِ موجود در سپاه، مشارکت در اجراي برنامه‌هاي پیشرفت اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور، کسب تجربه و دانش فني به منظور افزايش توان دفاعي سپاه، تداوم ارتباط سپاه و مردم و ايجاد بستر مناسب براي مشارکت نيروهاي متخصص بسيجي در توسعه کشور بود.

سپاه با اجراي طرح‌هاي بزرگ ملي و محلي در زمينه‌هاي گوناگون، مانند سد سازي، جاده سازي، زه کشي و احداث کانال، ساخت تصفيه خانه، احداث خطوط انتقال آب و گاز و نفت، ساخت سازه‌هاي شناور، بندر، اسکله و موج شکن، ساخت پالايشگاه، احداث تونل، سازه‌هاي زيرزميني، مخازن نفت و آب، حمل و نقل، معدن، کشاورزي، خدمات مشاوره‌اي و غيره، کمک به دولت جمهوري اسلامي و خدمت به مردم را هدف خود قرار داد.

مواجهه با تهدیدات نرم فرهنگی و مقابله با هجمه غرب‌گرایان داخلی در دوران اصلاحات

پس از عبور کشور از پیچ سازندگی و اثبات قدرت انقلاب در کسب موفقیت‌های فنی و علمی، دشمنان نظام اسلامی هجمه جدیدی را این بار از جنس نرم و ظاهرا فرهنگی آغاز نمودند. در همان سال‌های اولیه، دیده‌بان روشن ضمیر انقلاب، حضرت امام خامنه‌ای نسبت به «تهاجم فرهنگی» غرب هشدار دادند.

در میان سردرگمی و بی تحرکی دولت‌ها، این سپاه پاسداران بود که اعلام خطر رهبری را به خوبی درک نمود و تلاش نمود قابلیت‌های خود را برای یک مواجهه فرهنگی و نرم با دشمنان افزایش دهد. در سال‌های پایانی دهه‌ی دوم و سال‌های آغازین دهه‌ی سوم انقلاب، سپاه پاسداران از یک سو مانع عملیاتی شدن طراحی دشمنان برای استحاله و فروپاشی نظام در دوران تکنوکرات‌ها و اصلاح‌طلبان تجدیدنظرطلب گردید و از سویی دیگر با روشنگری و ترویج و تعمیق اصول و ارزش‌های دینی و انقلابی در جامعه به زایش گفتمان انقلاب اسلامی کمک بسیار شایسته‌ای نمود.

در شرایطی که سیاسی کاری انقلابیون پشیمان و از نیمه راه برگشته در دوران اصلاحات ضربات سنگینی به هویت فرهنگی و اسلامی کشورمان وارد می‌نمود؛ وظیفه نقش آفرینی نهاد مکتبی سپاه بیشتر می‌شد. در این دوران، تحول و تکامل در نقش آفرینی‌های سپاه پاسداران و بسیج مستضعفین به وجود آمد و تلاش شد حفظ و حراست از دستاوردهای فرهنگی انقلاب با اتکا به بدنه مردمی، صورت گیرد.

جنگ نرم فرهنگی(جهاد اکبر) مقتضیات و شرایط خاص خودش را دارد و پیچیدگی‌های آن به مراتب بیش از جنگ سخت نظامی(جهاد اصغر) است. حضور سپاه در این زمینه بسیار قابل تأمل است چرا که هیچ نیروی نظامی در جهان چنین انعطاف پذیری سازمانی را ندارد که بتواند همزمان در صحنه‌ها و زمینه‌های مختلف و متفاوت عمل نماید.

مواجهه با فتنه پیچیده و عمیق 88

فتنه عمیق، چندلایه و پیچیده سال 88 یکی از بزرگترین تهدیدات بر علیه انقلاب اسلامی و کشورمان بود. این فتنه در شرایطی شکل گرفت که منحنی قدرت‌یابی انقلاب و کشور بر نقطه اوج خود قرار داشت و عزت بین المللی کشور با حماسه بی نظیر حضور 80 درصدی مردم در انتخابات تکمیل شده بود. اما مجموعه عواملی چون طراحی مشهود خارجی برای معارضه و اغتشاش، دنیاطلبی برخی خواص و سیاسی کاری بخشی از انقلابیون پشیمان، این حماسه شیرین را به زهر هلاهل تبدیل نمود. هنگامی که کشور در شرایط سخت قرار گرفت، تعهد، اخلاص و شجاعت سپاه به داد کشور رسید. به اعتراف دشمنان قسم خورده نظام، سپاه پاسداران یکی از بازوهای پرتوان رهبری عزیز در خنثی سازی فتنه 88 بوده است. ( پس از خاموش شدن آتش فتنه 88، «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه وقت آمریکا، با ناراحتی به نقش سپاه اشاره نمود.)

مواجهه با تهدیدات نظامی فرامرزی و حضور راهبردی ایران در سطح منطقه

یکی از وظايف نهاد انقلابي سپاه حسب نخستين اطلاعيه شوراي فرماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در 16 ارديبهشت سال 1358 «حمايت از نهضت‌هاي رهايي بخش و حق طلبانه مستضعفين جهاني تحت نظارت مقام معظم رهبري» بوده است. موضوع حمایت از مستضعفین جهان و نهضت‌های آزادی بخش به صراحت در مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ذکر گردیده است و در این راه، سپاه رسالت روشنی دارد.

6 سال پیش هنگامی که جوانه‌های بیداری اسلامی در منطقه غرب آسیا شکوفه زد و توانست چند حکومت فاسد و دیکتاتور منطقه را سرنگون نماید؛ بلافاصه جهان اسلام با پاتک سنگین دنیای استکبار روبرو شد و جریان انحرافی تکفیری‌ها دستاوردهای بیداری اسلامی را تحت الشعاع قرار دادند.

با وقوع بحران عمیق و پیچیده سوریه شرایط منطقه در سطح امنیتی بسیار شکننده و حساس گردید. رسالت گفتمانی (حمایت از متحدین ما در محور مقاومت اسلامی) و «منافع راهبردی ملی» ما ایجاب می‌کرد نسبت به تحولات پیرامونی یک نظاره‌گر منفعل نباشیم. در این راستا، حمایت‌های مستشاری سپاه از محور مقاومت، معادلات منطقه‌ای را تغییر داد. بحران سوریه یکی از حادترین بحران‌های منطقه ای در دهه‌های گذشته است که تبعات جهانی و منطقه‌ای قابل ملاحظه‌ای دارد. در این شرایط، حضور مستشاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عیار قدرت و اثرگذاری ایران اسلامی را در منطقه و جهان ارتقاء داده است.

فرجام سخن

اگرچه سپاه براي مقابله با انواع تهديدهاي موجود، هويتي نظامي يافت اما نظامي‌گري، در واقع يکي از جنبه‌هاي وجودي اين نهاد مقدس را تشکيل مي‌داد. پاسداري از دستاوردهاي انقلاب اسلامي در همه شئون کشور، اصلي‌ترين مأموريتي بود که از روزهاي نخست از سوي حضرت امام خميني (ره) بر عهده سپاه گذاشته شد. نگاهي به عملکرد سپاه در مراحل 6 گانه تکامل و تعالی، گوياي موفقيت‌هاي روزافزون اين نهاد افتخارآفرين است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اقتضای فلسفه وجودی و به یمن دستاوردهای سترگ سی و شش ساله‌، امروز جایگاه خود را به عنوان یک سازمان چند وجهی و چند منظوره در عرصه‌ِ پاسخ گویی به نیازهای انقلابی و کشور معرفی کرده است‌ به گونه‌ای که سهم عمده‌ای از موفقیت‌های بزرگ ایران اسلامی در حوزه امنیت‌، توسعه و پیشرفت ملی‌، مرهون مجاهدت‌های خالصانه‌، ایمانی و انقلابی پاسداران و کارکنان سخت کوش و ولایت‌مدار این نهاد مردمی است.

به طور خاص،اقتدار ملی و عزت بین المللی کنونی کشور، مرهون زحمات خالصانه نیروهای مردمی در بدنه سپاه است. در سال‌های گذشته در حوزه دفاعی و نظامی اقدامات تحسین برانگیزی توسط این نیروها صورت گرفته است. اقداماتی چون تسخیر و به غنیمت گرفتن هواپیمای آر کیو 170 آمریکا توسط یگان‌های جنگ الکترونیک سپاه پاسداران‌، دستگیری مقتدرانه متجاوزان انگلیسی و آمریکایی که به حریم مرزهای آبی کشور تجاوز کرده بودند و نمایش متوالی پیشرفت‌های صنعت موشکی، از جمله این دستاوردها است.

البته هر جا ضرورت بوده و کمبودی وجود داشته، سپاه به عرصه های دیگر نیز وارد شده است. حضور چابک، فعال و موثر سپاه در کمک به حادثه دیدگان سیل اخیر در جنوب و جنوب غرب کشور موید این مساله است. در سال «اقتصاد مقاومتی ؛ اقدام و عمل» با روحیه سپاهی(که در حقیقت روحیه اصیل و ریشه‌دار در فرهنگ اسلامی مردم ماست) می‌توان بر مشکلات اقتصادی غلبه نمود.

در سال‌های گذشته نیز سپاه به دلیل دارا بودن انسجام تشکیلاتی و همچنین احساس تعهد و مسئولیتی که برای پاسداری از انقلاب داشته و دارد؛ نقش بسیار مهمی در خلق بسیاری از ابتکارات خودجوش برای دور زدن تحریم‌ها داشته است . سپاه همواره سعی داشته و دارد که با ابتکار عمل و به‌کارگیری خلاقیت‌های بومی و درون‌زا در عرصه‌ی مدیریتی، در تأمین مایحتاج کمک‌کننده باشد.

در گذشته همانطور که می‌دانیم خودباوری و روی پای خود ایستادن و کار جهادی، منشأ خودکفایی‌های بسیاری در زمینه‌ی ساخت تجهیزات و امکانات پیچیده و به‌روز شده است. هم‌اکنون نیز که تحریم‌های ظالمانه‌ی مرتفع نشده و مشکلات اقتصادی وجود دارد، برای رفع مشکلات روحیه ابتکاری و جهادی لازم است.

مهم‌ترین ویژگی‌ سپاه، تبعیت محض از فرامین ولی‌فقیه است. این تبعیت نشأت گرفته از اندیشه و بصیرتی الهی است چرا که می‌دانیم در دوران پرتلاطم و پرفتنه عصر غیبت، تنها کشتی نجات کشتی ولایت فقیه است. از طرف دیگر باید خاضعانه و شاکرانه اعلام کنیم سرُّالاسرار موفقیت های سپاه، «رضایت ولایت فقیه» است چنانکه حضرت امام خميني (ره) فرموده بودند: «من از سپاه راضي هستم و به هيچ وجه نظرم از شما برنمي‌گردد. اگر سپاه نبود، کشور هم نبود؛ من سپاه پاسداران را بسيار عزيز و گرامي مي‌دارم، چشم من به شماست، شما هيچ سابقه اي جز سابقه اسلامي نداريد.»»

انتهای پیام/

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات