بازی جدید ترکیه/ پیشبرد سیاست خارجی با فریب افکار عمومی

ترکیه امروزی با مشکلات و بحران های مختلفی روبه‌روست اعم ازامنیتی ،اقتصادی و اجتماعی که بخش زیادی از این مشکلات به اتخاذ سیاست خارجی اشتباه حزب عدالت و توسعه در سال‌های اخیر باز می‌گردد. به نظر می‌رسد التهاب ناشی از سیاست‌های غلط این حزب در سال‌های اخیر و فشار افکار عمومی ترکیه موجب شد که چند روز پیش داوود اغلو از سمت نخست وزیری استعفا دهد.
در روزهای اخیر استعفای داوود اغلو نخست وزیر و استراژیست سیاست خارجی ترکیه در رسانه‌های بین المللی بازتاب‌های زیادی داشت. تحلیل گران بعد از این استعفا فرضیه ها و دلایل مختلفی را برای استعفای وی مطرح کردند. عده ای از کارشناسان امور ترکیه این استعفا را به دلیل انحصارطلبی قدرت اردوغان رئیس جمهور ترکیه به رشته تحریر در آوردند. تعداد دیگر از تحلیل‌گران آن را اختلاف شدید بین اردوغان و اغلو در سیاست خارجی بیان کردند. بعضی دیگر نیز از ترس اردوغان برای تصاحب جایگاه خودش در آینده سیاسی ترکیه توسط داوود اغلو، استعفای نخست وزیر ترکیه را این منظر بررسی کردند.
علاوه بر این تحلیل‌ه، فرضیه ای دیگری نیز در این زمینه قابل طرح است و آن سناریوی نمایشی حزب عدالت و توسعه برای کنترل افکار عمومی ترکیه است. دلیل این نمایشی بودن این استعفا موقعی قوت می‌گیرد که بدانیم در ترکیه اردوغان با مشکلات و بحران های مختلفی روبه روست. مشکلاتی اعم از اقتصادی، امنیتی و اجتماعی و این که بخش زیادی از این معضلات به وجود آمده در چند سال اخیر مانند انفجارهای مختلف ، کاهش ارزش لیر، کاهش حضور گردشگران و در نتیجه افت اقتصادی ترکیه به خاطر اتخاذ سیاست خارجی اشتباه حزب عدالت و توسعه و شخص داوود اغلو در سال‌های اخیر می‌تواند زمینه استعفای نمایشی اخیر باشد.
وضعیت رو به بحران ترکیه برای آینده سیاسی حزب و شخص اردوغان قطعاً خطرناک است. به همین دلیل این حزب و شخص ادوغان و داوود اغلو در حرکت نمایشی و از پیش تعیین شده سنایوی استعفای اغلو را طراحی کردند تا بتوانند از این مشکلات به وجود آمده به صورت مقطعی عبور کنند. با این حرکت شخص از آنجایی که سیاست‌های این معمار و کتاب عمق استراتژیک وی در طی چند سال اخیر سیاست خارجی ترکیه را هدایت و رهبری می کرده است، داوود اغلو مقصر اصلی در قضایای اخیر شناسانده می شود (با این توضیح که معمار سیاست خارجی ترکیه اغلو بوده است). پیام اردوغان به مردم ترکیه نیز در این حرکت نمایشی و فریبکارانه این است که بگوید مقصر این شکست ها در سیاست خارجی از قبیل شکست طرح های ترکیه در عراق و سوریه شخص داوود اغلو بوده است. با این حرکت اردوغان می خواهد آینده سیاسی خود و حزب عدالت و توسعه را تضمین کند. از سوی دیگر در صحنه بین المللی نیز اردوغان با این نمایش می خواهد علل شکست در سیاست خارجی را به گردن داوود اغلو انداخته و از این رهگذر حساسیت هایی که در سیاست خارجی ترکیه به وجود آمده را با این حرکت نمایشی کنترل کند. حتی گزاره ای را که رسانه های ترکیه مطرح می کنند، این است که دستور حمله به هواپیمای روسیه در حال حرکت در سوریه را شخص نخست وزیر(اغلو) بدون اجازه اردوغان داده است. سناریوی نمایشی بودن استعفای نخست وزیر و فریب افکار عمومی، زمانی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد که بدانیم داوود اغلو بعد از استعفا از سمتش، ادامه همکاری با حزب عدالت و توسعه را یکی از برنامه‌های آینده سیاسی خود بیان می کند.
به نظر می‌رسد، دولت ترکیه در ادامه این سیاست و برای اطمینان‌بخشی به افکار عمومی، تعدیل‌های هر چند مقطعی در سیاست ضد سوری خود نشان دهد. باید منتظر بود دید که آیا ترکیه در ادامه این حرکت نمایشی، تعدیلی در سیاست‌های خارجی خود انجام خواهد داد یا همچنان به اجرای نقشه بی‌حاصل امپراتوری جدید عثمانی‌ مصر است.