(روزنامه ابتكار – 1394/11/05 – شماره 3349 – صفحه 1)
گروه سیاسی: دیپلماسی به چه معناست؟ واژه دیپلماسی به معنی هدایت روابط بین افراد، گروهها و ملتها از جمله واژههای سیاسی مورد استفاده در عرصه مناسبات بینالمللی است. دیپلماسی (Diplomacy) در کاربرد رسمی خود عمدتاً به دیپلماسی بینالمللی که هدایت روابط بینالمللی از طریق دیدار و گفتوگوهای دیپلماتهای رسمی است، اشاره دارد. در گذشته دیپلماسی بین کشورها بیشتر به موضوعاتی همچون روابط شخصی و خانوادگی کشورها با یکدیگر یا مسئله جنگ و صلح مربوط میشد، اما در شرایط کنونی جهان علاوه بر آنها موضوعاتی همچون روابط تجاری، مناسبات فرهنگی و علمی نیز در محور مباحثات دیپلماتیک بین کشورهای مختلف با یکدیگر و بین آنها با سازمانهای بینالمللی قرار گرفته است. بنابراین دیپلماسی مجری سیاست خارجی در چارچوب دکترین سیاست خارجی هر کشور است. دکترین سیاست خارجی یک کشور که معمولا یک شمای کلی از سیاست خارجی را بیان میکند توسط رئیس دولت یا وزیر امور خارجه اعلام و اجرا میشود.
احمدینژاد مرد سیاست خارجی و دیپلماسی نبود
بعد از استشمام بوی تدبیر و امید در کشور، حجتالاسلام حسن روحانی حصارهای انزوا در اطراف ایران را شکست و مردم بعد از سالها انزوا و دوری با محیط پیرامونی شاهد سفرهای پی در پی هیاتهای اروپایی و آسیایی به ایران شدند. به این دلیل که سیاست خارجی دولت روحانی بر پایه تعامل و گفتوگو با ملتها و کشورها استوار شده است. اگر بخواهیم نگاهی گذرا به سفرهای روسای کشورهای اروپایی به ایران در دولت روحانی داشته باشیم باید گفت کشورهایی همچون آلمان، استرالیا، انگلستان، فرانسه، اتریش، چین، روسیه، فنلاند، اسپانیا و... به ایران آمدند و با کابینه دولت روحانی دیدار و گفتوگو کردند.
در حالیکه بسیاری از کشورهایی نام برده در دوره هشت ساله محمود احمدی نژاد نه تنها سفری به ایران نداشتند بلکه اسم و نامی هم از آنها برده نمیشد. به این معنا که نه آنها به ایران میآمدند و نه احمدی نژاد برای دیدار و گفتوگو به آن کشورها دعوت میشد. علت این مساله روشن و واضح است به دلیل اینکه محمود احمدی نژاد با دیپلماسی و سیاست خارجی بیگانه بود و نمیدانست این واژگان چه معنایی دارند. به عقیده برخی از کارشناسان سیاسی محمود احمدی نژاد مرد سیاست خارجی نبوده و نیست.
احمدینژاد در دوره هشت سالهاش به کدام کشورها سفر کرده است؟
در این راستا باید به سفرهای خارجی محمود احمدی نژاد در دوران هشت ساله اش اشاره کرد؛ وی در هشت سال ریاست جمهوری مجموعا 119 سفر خارجی به 45 کشور جهان داشته که در این میان نیویورک و ونزوئلا بیشترین سهم را داشتهاند. وی با سران بسیاری از کشورها از جمله بولیوی، برزیل، لبنان، الجزایر، عراق، پاکستان، کومور، بوسنی و هرزگوین، بنگلادش، سوریه، ترکیه، سریلانکا، موریتانی، عمان، گامبیا، سنگال، تاجیکستان، ترکمنستان، افغانستان، ارمنستان، زیمباوه، اوگاندا، عربستان، قطر، مالی، چین، قزاقستان، روسیه، نیکاراگوئه، کوبا، کویت، بنین، نیجر، غنا، اکوادور، سودان، اندونزی، ویتنام، مصر، آذربایجان، دانمارک، ایتالیا و... سفر و دیدار داشته است. بنابراین سفر احمدینژاد به کشورهای اروپایی شامل روسیه، دانمارک، ایتالیا، ارمنستان، آذربایجان و ترکیه بوده است.
احمدینژاد در مجموع 9 بار به نیویورک، 8 بار به ونزوئلا ، 6 بار به تاجیکستان ، 5 بار به کشورهای ترکیه، سوریه و قطر، 4 بار به چین و آذربایجان، 3 بار به بولیوی، سنگال، ترکمنستان و پاکستان، 2 بار به برزیل، افغانستان، قزاقستان، سودان، ارمنستان، نیکاراگوئه، کوبا، اکوادور، عربستان و اندونزی و یک بار به باقی کشورهای ذکر شده سفر کرده است. به هر ترتیب احمدی نژاد در دوران هشت ساله خویش به این کشورها سفر داشته یا روسای آن کشورها به ایران سفر کرده اند. البته اکثر سفرهای وی به آن چند کشور محدود اروپایی و آمریکایی به دلیل شرکت در سازمانهای بینالمللی همچون سازمان ملل متحد، اکو، حفظ محیط زیست جهانی، اجلاس تغییرات آب و هوا، سازمان خوار و بار جهانی و... بوده و وی برای دیدار و گفتوگو با روسای کشورهای اروپایی و آمریکایی دیدار و گفتوگو نداشته است.
دعوت روسای ایتالیا و فرانسه از روحانی
طبیعتا بعد از توافق جامع هستهای (برجام) پای هیاتهای خارجی به کشور بیشتر از پیش باز میشود و سندهای همکاری بسیاری بین ایران و آنها به امضاء خواهد رسید. امروز طبق دعوت روسای کشورهای ایتالیا و فرانسه قرار است حجتالاسلام حسن روحانی، رئیس جمهوری به این کشورها سفر کند تا در مورد مسائل فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و حتی جهانی با یکدیگر رایزنی و گفتوگو داشته باشند. بیش از دو سال از عمر دولت تدبیر و امید میگذرد و در این مدت سیاست خارجی و دیپلماسی روحانی و کابینه اش در مسیر منطق، عزت و موفقیت حرکت کرده است. همانطور که پیشتر بیان شد کشورهایی بسیاری به ایران آمدند در حالیکه در دولت محمود احمدینژاد خبری از رفت و آمد آنها نبود و از همه مهمتر کشورهای از جمله؛ فرانسه، ایتالیا از رئیس جمهوری ایران دعوت کردهاند تا وی به آن کشورها سفر تا با یکدیگر گفتوگو کنند.
مطهرنیا: سیاست خارجی احمدینژاد ایران را منفعل کرد
در این راستا این پرسش مطرح میشود که علت دعوتهای کشورهای اروپایی از رئیس جمهوری و رفت و آمدهای این قبیل کشورها به ایران چیست؟ سیاست خارجی و دیپلماسی دولت روحانی در چه جایگاهی قرار دارد؟ مهدی مطهرنیا، کارشناس سیاست خارجی درباره دعوت روسای کشورهای فرانسه و ایتالیا از حسن روحانی به «ابتکار» گفت: سیاست خارجی دولت یازدهم متکی بر خردورزی سیاسی و درک جدی از اصول ارزشهای حاکم بر سیاست خارجی و درک علمی از نظام بینالملل استقرار یافته است. شیخ دیپلمات، حسن روحانی و امیر دیپلماسی ایران یعنی محمدجواد ظریف را باید به عنوان کنشگران فهیم این عرصه مورد عنایت قرار داد. وی در ادامه افزود: به هر ترتیب باید پذیرفت که این دو شخص به ویژه محمدجواد ظریف در صحنه درک جدی از رفتار و کنش بازیگران نظام بینالملل جایگاه تثبیت شده ای را در عرصه سیاسی و رفتار عمومی نخبگان جهان دارد.
بنابراین به هیچ وجه نمیتوان این مسائل را نادیده گرفت. این استاد دانشگاه در ادامه به سیاست خارجی دولت محمود احمدینژاد اشاره کرد و افزود: کنشگرانی در دولتهای نهم و دهم وجود داشتند که سیاستهای آرزومندانه خود را در ادبیاتی ترغیبگرایانه، با پوششی مذهبی، آرمانی به عنوان حقیقتی مسجل و الهام گرفته از آسمانها و حمایت عناصر پنهان قدرت در لایههای در هم تنیده طبیعت معرفی میکردند. او در این باره اضافه کرد: محمود احمدی نژاد به دنبال جلب گرایی آن هم با نقاب اصول و ارزش بود. بنابراین وی با چنین اوصافی چهره ای فعال در عرصه سیاست خارجی از خودش نشان میداد، اما در عمل چنین اقداماتی ایران عزیز را به انفعال کشاند. این در حالی است که به نسبت و با فاصله بسیار زیاد دولت یازدهم تعقل سیاسی معطوف به خردورزی را در این عرصه دنبال میکند.
مطهرنیا با بیان اینکه حسن روحانی واقعیت جهان را متوجه شده و در تلاش است این حقیقت را در ایران ادامه دار کند، تاکید کرد: ایران از مزیتهای جغرافیای فرهنگی خویش دارای ارزشهای بینالمللی است که میتواند در منطقه و جهان با دیگر کشورها رقابت خوبی داشته باشد. بنابراین هیچ شخصی نمیتواند این مهم را نادیده بگیرد، اما باید پذیرفت که تمام این اصول و ارزشها برای کشور نوعی فرصت است که در صورت عدم مدیریت صحیح امکان تبدیل شدن به تهدید را نیز دارد. این کارشناس سیاست خارجی برجام و فرم دیپلماتیک ایران را تلاشی برای جلوگیری از شوخی غافلگیرانه دانست و در این باره توضیح داد: همانطور که پیشتر گفتم اگر جایگاه ایران تبدیل به فرصت نشود قاعدتا تهدیدی برای منافع ملی کشور خواهد شد.
به این معنا که چنین رویکردی را در دو دوره گذشته یعنی زمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد به چشم دیدیم. مطهرنیا در پایان به مقایسه دولتهای روحانی و احمدینژاد پرداخت و در ادامه تصریح کرد: سیاست خارجی دولتهای مهرورز و تدبیر و امید از زمین تا آسمان با یکدیگر فاصله دارند. مسافرتها از قبل هم به ایران انجام میشد، اما توسط چه اشخاصی، چه کشورهایی و چه دولتهایی؟ اکنون چه افرادی، چه کشورهایی و چه دولتهایی به ایران سفر میکنند؟
جلالیزاده: روحانی در سیاست خارجی پرواز کرد
جلال جلالی زاده، کارشناس مسائل سیاسی نیز در گفتوگو با «ابتکار» در این باره اظهار کرد: دعوت از رئیس جمهوری ایران توسط کشورهای اروپایی موفقیت سیاست خارجی دولت روحانی را نشان میدهد. از طرفی هم فرجام برجام در این قضیه تاثیرگذار است. بنابراین توافق هسته ای معرف توانمندی حسن روحانی و سیاست خارجی وی در عرصه بینالمللی است. او در این باره اضافه کرد: قدرت دولت تدبیر و امید برای حل و فصل مشکلات سیاسی و بینالمللی به همگان ثابت شد. این استاد دانشگاه با بیان اینکه سیاست خارجی حسن روحانی توانست گره کور و بسته مذاکرات هسته ای را باز کند، تاکید کرد: طبیعتا سفر وی به کشورهای ایتالیا و فرانسه برای حل مشکلات یا سوءتفاهمات فی مابین است، اما به توجه به شخصیت، گفتهها و اندیشههای وی در مسائلی همچون، حقوق شهروندی، سیاست خارجی و... میتوان دریافت که دولت تدبیر و امید به دنبال تنش زدایی در منطقه و جهان است.
بنابراین گفتمان رئیس جمهوری مورد استقبال روسای کشورهای دیگر به ویژه اروپایی شده است. جلالی زاده ادامه داد: قطعا سفری حسن روحانی به کشورهای اروپایی برای گشایش بابهای جدید در مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. این نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی گفت: من خوشحالم که روسای کشورها از رئیس جمهوری ایران دعوت میکنند و حسن روحانی و تیم همراه وی مورد استقبال رسمی مقامات قرار میگیرند به دلیل اینکه چنین رفتاری باعث عزت و قدرت ملت ایران میشود در حالیکه در گذشته چنین رویکرد و رفتاری برای محمود احمدینژاد صورت نمیگرفت. جلالی زاده با اشاره به اینکه سیاست خارجی احمدینژاد با روحانی قابل قیاس نیست، تصریح کرد: احمدینژاد در سیاست خارجی سقوط را مبنا قرار داده بود، اما روحانی پرواز را در سیاست خارجی ایران بنا نهاد. متاسفانه در دوره گذشته به دلیل اشتباهات پی در پی جایگاه ایران در سیاست خارجی، منطقه و دنیا تنزل یافت.
http://ebtekarnews.com/?newsid=32925
ش.د9405345
بنابراین چنانچه شورای محترم نگهبان در این مورد دقت جدی نداشته باشد مجدد چنین افرادی میخواهند به کرسیهای مجلس تکیه بزنند و هم قوانینی را تصویب کنند که به نفع دشمنان باشد و هم باعث رنجش خاطر مقام معظم رهبری بشوند. عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس در مورد درخواست نمایندگان کنونی مجلس که رد صلاحیت شده اند از رئیس قوه مقننه برای اینکه به منظور بررسی علل رد صلاحیتها ورود کند، اظهارکرد: من نمیتوانم بگویم که شورای محترم نگهبان یا هیات نظارت معصوم هستند و هیچ اشتباهی نکردهاند و نمی کنند ولی اگر ورود روسای قوای مجریه و مقننه موجب بررسی بیشتر و بهتر صلاحیتها شود، اشکالی ندارد اما چنانچه این ورود به صورت تحکمی باشد به این معنا که بگویند باید این تعداد از کاندیداها تایید شوند به نظر من دخالت ناصحیحی است.
http://ebtekarnews.com/?newsid=32579
ش.د9405345