دوگانه «مقابله با ظلم» و «حمایت از مظلوم»

در فرمایشات رهبر معظم انقلاب، یکی از شاخص‌های انقلابیگری، حمایت از مظلومان جهان عنوان شده و این شاخص اساسا یکی از اصول اساسی انقلاب اسلامی است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی هم مورد توجه قرار گرفته است.

در این بحث، دو مطلب وجود دارد که در کنار یکدیگر معنا می‌شود؛ یکی از این موارد استکبارستیزی و دیگری حمایت از مظلومان و مستضعفان و دفاع از آنها در برابر ظلم ظالمان و ستمگران است.

اگر ما به اوایل انقلاب برگردیم، می‌بینیم حضرت امام(ره) با تاکیدات خاصی که بر دفاع از مستضعفان در سراسر جهان داشتند، این نکته را نیز مورد توجه قرار دادند که باید حزب مستضعفان در جهان تشکیل شود.

این نگاه حضرت امام یک مبنای دینی و قرآنی دارد. بر اساس قرآن و آموزه‌های اسلامی اساسا می‌توان مردم، جریان‌ها و گروه‌ها را در دنیا به دو بخش مستکبر و مستضعف تقسیم کرد. یعنی کسانی که به نوعی خودبرتر پنداری دارند به‌دنبال سلطه بر دیگران هستند و منافع مردم مظلوم را چپاول می‌کنند، در حالی که همه انسان‌ها بنده و مخلوق خدا هستند و از نظر آموزه‌های دینی، تمامی انسان‌ها در خلقت یکسان هستند و هیچ کسی بر دیگری برتری ندارد و خداوند تنها ملاک برتری فرد بر دیگران را تقوا می‌داند: إِنَّ أَکرَمَکُم عِندَ اللَّهِ أَتقاکُم.

اما کار مستکبر، ظلم و ستم کردن است تا بتواند منافع بیشتری برای خود تامین کند و از آنجا که انقلاب اسلامی حرکتی در راه خدا بود، باید در تمام زمینه‌ها بر اساس اسلام عمل کند. فرامین اسلام در این خصوص خیلی روشن و مشخص است و ما در برخورد با مسائل طبق این فرامین، اساسا نباید قائل به مرزهای جغرافیایی باشیم. به‌عنوان مثال اگر به ما دستور داده شده که ظلم نکنید و زیر بار ظلم هم نروید، این‌طور نیست که ما فقط در جغرافیای ایران ظلم نکنیم، بلکه سراسر جهان مشمول این حکم می‌شود و نباید در حق کسی در هیچ جای جهان ظلم کرده و حقوق کسی را ضایع کنیم. یکی از اوامر الهی که در آیات متعدد قرآن آمده همین نکته است که مولا امیرالمومنین(ع) در این عبارت به آن اشاره کرده‌اند: کونوا لِلظّالِمِ خَصمًا وَ لِلمَظلُومِ عَونًا.

یعنی هر انسان مسلمان و مومن اگر ایمانش واقعی باشد باید در مقابل ظالم بایستد و تفاوتی نمی‌کند که این ظالم چه کسی و در کجا باشد؛ زیرا اساسا بحث جغرافیا در این زمینه مطرح نیست.

نکته مهم دیگر این‌که انسان مومن باید خودش را برای ایستادن مقابل ظالم توانمند کرده و بتواند با ظلم برخورد کند و از طرفی که مظلوم است دفاع کند و یار و مدافع مستضعفان باشد. بنابراین می‌بینیم اساسا این فرامین و اوامر الهی مرز نمی‌شناسد. مرزهایی که امروزه به لحاظ جغرافیایی شکل گرفته، مرزهای اعتباری است که در گذر زمان از سوی جوامع، ملت‌ها و کشورها تعریف شده است؛ ولی فرامین اسلام فارغ از این تعاریف است و اگر ما می گوییم انسان‌ها در قبال یکدیگر مسئولیت دارند این‌طور نیست که مسئولیت ما محدود باشد به مرزهای جغرافیایی.

خداوند همچنین در سوره انفال خطاب به مسلمانان امر فرموده‌اند: «وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَ مِن رِباطِ الخَیلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُم» (هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [=دشمنان‌]، آماده سازید! و (همچنین) اسب‌های ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید!)

خداوند از دشمنان به عنوان دشمنان مسلمانان و دشمنان خدا یاد می‌کند و در واقع دشمنان بشریت و دین و مسلمانان، دشمنان خداوند هستند و باید با این دشمنان مقابله شود. مظلوم و مستضعف هم کسی است که از ناحیه ظالم و ستمگر مورد ظلم قرار گرفته و وظیفه انسانی هر فرد است که مقابل ظلم بایستد و از مظلوم دفاع کند.

ما حتی می بینیم قبل از بعثت پیامبر، حضرت رسول(ص) با پیمان حلف الفضول در کنار دیگر جوانان مکه از مستضعفان و کسانی که مورد ظلم واقع می‌شدند دفاع می‌کردند و نمی گذاشتند حقوق آنها ضایع شود.

انقلاب اسلامی نیز با چنین رویکردها و جهتگیری‌هایی شکل گرفته است. این ارزش‌ها چیزی نیست که در گذر زمان تغییر کند و بگوییم تلاش برای تشکیل حزب مستضعفان جهان یا حمایت از مردم مظلوم فلسطین و کمک به مردم مظلوم دیگر کشورها مربوط به ابتدای انقلاب است و اکنون با فاصله گرفتن از مبدأ انقلاب، دیگر باید به سمت یک نوع حکومت عرفی مانند دیگر کشورها برویم و صرفا به منافع خودمان بیندیشیم. چنین مسائلی با اصول و مبانی انقلاب و اهداف و آرمان‌های امام(ره) در تضاد است و ما باید همواره انقلابی باشیم و این حرکت انقلابی را به سمت جلو پیش ببریم. رهبر معظم انقلاب در 14 خرداد امسال در حرم حضرت امام فرمودند انقلابی به آن کسانی گفته نمی‌شود که در سال‌های قبل انقلاب مبارزه می‌کردند و در مقطع پیروزی انقلاب و در سال‌های ابتدایی در مسیر مبارزه بودند، بلکه انقلابی کسی است که حرکت انقلاب را پشتیبانی و حمایت می‌کند و می‌کوشد اهداف و آرمان‌های انقلاب تحقق پیدا کند.

بنابراین جوان‌های امروز هم می‌توانند انقلابی باشند و همه ملت ما امروز باید انقلابی باشند. تجلی انقلابی بودن در همین موارد است، که یکی از مهم‌ترین آنها ظلم ستیزی، استکبارستیزی و دفاع و حمایت از مظلوم و تلاش برای احقاق حقوق مستضعفان است. حضرت امام(ره) در شرح آیه شریفه " مُحَمَّدٌ رَسولُ اللَّهِ وَالَّذینَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم” می‌فرمایند این آیه یک معیار و میزان است. یعنی اگر کسی بخواهد ببیند تا چه حد پیرو رسول خدا و اوامر الهی است، باید ببیند چقدر مقابل کفار شدید است و در میان مسلمانان رأفت و مهربانی دارد. اگر جمع قابل توجهی از مسلمانان مستضعف باشند و مورد ظلم واقع شده باشند و این ظلم از ناحیه کفار و مشرکان باشد، پیروی ما از پیامبر در این است که مقابل ظالمان و مستکبران و مشرکان بایستیم و از مظلومان و محرومان دفاع کنیم.

بنابراین اساسا انقلابیگری را نمی‌توان از مقوله دفاع از مستضعفان و حقوق آنها و از ایستادگی مقابل ظالم و ستمگر و مستکبر جدا کرد و تجلی انقلابیگری در این موارد است.

http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2429581354434741324

ش.د9500769