چالش‌های ائتلاف ضد داعش در نشست رُم

(روزنامه همدلي ـ 1394/11/15 ـ شماره 250 ـ صفحه 11)

در این نشست اشخاصی چون «جان کری» و «فرانک والتر اشتاین‌ مایر» وزیران خارجه‌ ایالات متحده آمریکا و آلمان شرکت دارند. پرسش کانونی این نشست آن بود که چگونه می‌توان بر داعش غلبه کرد؟ یافتن پاسخی برای این پرسش، کار دشواری خواهد بود چرا که کشورهای عضو ائتلاف ضد داعش، مواضع و منافع گوناگونی را دنبال می‌کنند.

گفتنی است که در ماه‌ های گذشته، موفقیت‌ های نظامی محسوسی در جنگ با داعش به دست آمده است. نیروهای داعش در سوریه و عراق متحمل ضرباتی شده و از برخی مواضع خود عقب‌نشینی کرده‌اند. در این حملات، ضرباتی هم به امکانات لجستیکی و مالی این گروه وارد و محدودیت‌هایی برای آن ایجاد شده است.

ضرورت ثبات در مناطق آزادشده

اشتاین‌ مایر روز سه‌ شنبه پیش از شرکت در نشست رم گفت که در پیکار با داعش در عراق موفقیت‌ هایی به چشم می‌خورد. او افزود که ۲۵ درصد مناطق تحت کنترل داعش از این سازمان بازپس گرفته شده و شهرهایی آزاد شده‌اند. به گفته اشتاین‌مایر، اکنون موضوع بر سر آن است که نه فقط این موفقیت‌های نظامی ارج‌نهاده شود، بلکه مناطق آزادشده به ثبات دست یابند. وزیر خارجه‌ آلمان افزود ولی در سوریه داعش کماکان از خلاء ایجاد شده در نتیجه‌ جنگ ارتش سوریه با شورشیان و نیز نیروهای اپوزیسیون با یکدیگر سود می‌برد.

پیکار نظامی یا سیاسی؟

با این همه، پائولو جنتیلونی، وزیر خارجه‌ ایتالیا که در رم میزبان همتایان خود از ۲۲ کشور دیگر بود، در روزها و هفته‌های گذشته به کرات یادآور شده که پیکار نظامی با داعش به تنهایی کافی نیست. وی تصریح کرده است که اگر چه پیروزی بر داعش در وهله‌ نخست و بطور اجتناب‌ ناپذیر با عملیات نظامی حاصل می‌شود، اما این مساله دارای یک بعد سیاسی هم هست که به همان اندازه‌ بعد نظامی اهمیت دارد.وزیر خارجه‌ ایتالیا افزوده است که اگر نیروهای ائتلاف ضد داعش فقط به پیروزی نظامی متکی باشند و در بعد سیاسی مساله، یعنی ایجاد ثبات در منطقه کوتاهی کنند، پیروزی نظامی آنان نیز موقت و محدود خواهد بود و بار دیگر فقط نتیجه‌ حاصله مد نظر قرار خواهد گرفت و نه چشم‌انداز آینده.

اراده‌ای واحد وجود ندارد

نیکولا پده، مدیر انستیتوی مطالعات جهانی در رم معتقد است که در پیکار با داعش استراتژی واحدی وجود ندارد. او معتقد است که بسیار دشوار می‌توان منافع مشترک اروپا را تعریف کرد و هر کشوری هدف‌ های خود را دنبال می‌کند. به باور او اتحادیه‌ اروپا در این زمینه هنوز به خط مشی سیاسی مشترکی دست نیافته است و به همین دلیل اکنون ناچار است پیامدهای این ناتوانی خود را تحمل کند؛ ناتوانی ناشی از فقدان اراده‌ای واحد و برنامه‌ای درازمدت برای فراتر رفتن از افق کنونی. مشکل دیگر این است که همه‌ بازیگران حاضر در صحنه‌ منطقه در نشست رم حضور ندارند. برای نمونه روسیه که در سوریه حضور دارد و از اواخر ماه سپتامبر گذشته حملات هوایی سنگینی در این کشور انجام می‌دهد. ایران نیز که از پشتیبانان دولت سوریه است، در این نشست حضور ندارد. به باور کارشناسان، پیکار با داعش باید بهتر هماهنگ و کنترل شود و فقدان چنین امری را می‌توان در تنش‌های اخیری دید که میان روسیه و ترکیه بر سر ماموریت‌های هوایی بروز کرده است. موضوع دیگر این است که در خود سوریه نیز از صلح خبری نیست و این کار نخست مستلزم آن است که دست‌کم طرف‌های منازعه یکدیگر را به رسمیت بشناسند.

منافع و علایق گوناگون

به نوشته دویچه وله، مشکل دیگر در جنگ با داعش این است که برای نمونه منافع و علایق کشورهایی چون ایران و عربستان سعودی، با منافع و علایق کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا و روسیه بسیار متفاوت است.نیکولا پده در همین زمینه تصریح می‌کند: «اگر چه در پایان نباید نمایندگان داعش بر سر میز مذاکره بنشینند، ولی دست‌کم باید نمایندگان آن بخش از مردمی که در حال حاضر از داعش پشتیبانی می‌کنند، در مذاکرات حضور داشته باشند. مساله فقط یک تفکر رادیکال و تفسیری جنون‌آسا توسط عده‌ای جوان نیست. مساله اصلی فقر و بی‌ثباتی است و این تازه آغاز بحران است. این بحران می‌تواند مانند قطعات دومینو به دیگر کشورهای منطقه و در وهله‌ نخست به مصر گسترش یابد و این پیامدهایی موحش برای کشورهای حوزه‌ مدیترانه و اروپا دربر خواهد داشت».

http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=5084

ش.د9405575