راه نجات ما از تفکر طالباني و داعشي عدالت است

(روزنامه مردم‌سالاري ـ 1395/04/31 ـ شماره 4090 ـ صفحه 13)

به گزارش جماران، فرشاد مومني در همايش نقش سياسي زنان در انديشه شهيد بهشتي، با اشاره به دوران هشت سال دولت قبل، گفت: آن هنگام بعضي، بعضي‌ها را با شهيد رجايي مقايسه مي‌کردند و من مدام براي خانواده شهيد رجايي به خاطر اين مساله، آرزوي صبر مي‌کردم. فکر مي‌کنم جفايي بزرگتر از آن به شهيدرجايي نمي‌توان تصور کرد.

وي اظهار کرد: وقتي شهيد رجايي از شهيد بهشتي معناي حکومت اسلامي‌را جويا شد، شهيد بهشتي، حکومت اسلامي‌را به معناي امامت عدل و امامت عدل را به معناي به مشام رسيدن بيشتر بوي دين و اخلاق هنگام رفتن به بالا و پيشروي در حکومت دانستند. حال ببينيد قرار ما چه بود و چه شد! همه ما در اين غفلت سهم داريم.

اين اقتصاددان با تاکيد بر اين که خلاء معرفتي در ايران درمورد عدالت به طور غير متعارفي نگران کننده است، به مساله حقوق‌هاي نجومي‌اشاره کرد و گفت: هنگامي‌که شهيد رجايي رييس جمهور شدند، خدمت شهيد بهشتي رسيده و تفاوت دستمزد کارمندان و مديران را بر اساس اسلام سوال کردند؛ شهيد بهشتي نسبت کف و سقف حقوق‌ها را يک به سه دانستند و اين قانون از زمان رياست جمهوري شهيد رجايي تا پايان دوره مسووليت مهندس موسوي اعمال شد.

مومني افزود: طي 25 سال گذشته مرتبا در اين باره حساسيت زدايي شده است. يک بخش ماجرا، منافع است؛ از طرف ديگر در نظام تصميم‌گيري و تخصيص منابع ما درک از عدالت وجود ندارد و به طرز غير متعارفي نيز براي حساسيت‌زدايي در اين باره تلاش شده است و مي‌بينيم وقتي پاي سياست درميان است با ربع قرن فاصله، اين مساله جدي گرفته مي‌شود ولي ما وجوه نابرابري‌هاي بسيار شکننده آورتر از دستمزدها هم داريم اما کسي متعرض آن‌ها نمي‌شود و تا وقتي که نابرابري‌هاي ناموجه وجود دارد، ايران روي خوش نمي‌بيند. رکن اساسي بقا، عدالت است. درمورد جايگاه زنان نيز از اين منظر بهتر مي‌توان مسايل را درک کرد.

وي با اشاره به ديدگاه شهيد بهشتي درمورد رياست جمهوري زنان، گفت: يک سلسله حقوق مشترک انساني براي زن و مرد وجود دارد و از نظر وي اين حق، به زنان نيز تعلق مي‌گيرد اما سطح فکري افراد حاضر در مجلس خبرگان براي درک اين مساله کفايت نمي‌کرد. در مسايل اجتماعي نابرابري‌هاي موجه بايد از نابرابري‌هاي غير موجه جدا شود.

اين اقتصاددان با اشاره به سخن شهيد بهشتي مبني بر اين که مسايلي را به اسلام نسبت مي‌دهند که ربطي به اسلام ندارد، گفت: اگر در نظام تخصيص، عدالت را مورد توجه قرار دهيم، بسيار مفيد خواهد بود.

مومني با تاکيد بر اين که بسياري از حرف‌هايي که امروز به نام دين زده مي‌شود، مايه شرمساري است، گفت: در انديشه‌هاي شهيد بهشتي با منطق فطرت روبرو مي‌شويم. وي در مورد عدالت نيز، در کتاب بايد‌ها و نبايد‌ها در قرآن، به خوبي سخن مي‌گويد و با مطالعه اين کتاب مي‌بينيم که آن چه امروز به نام امر به معروف و نهي از منکر مطرح مي‌شود با ديدگاه قرآن فرسنگ‌ها فاصله دارد. با درک اين موضوع مي‌توان اثر معکوس امر به معروف و نهي از منکر را دريافت.

وي ادامه داد: جامعه‌اي که نسبت به مساله عدالت غيرحساس شود، در آن علم، عقل و اخلاق رشد نمي‌کند، شهيد بهشتي از تعبير لجن براي چنين جامعه‌اي استفاده مي‌کند. شهيد بهشتي مي‌گويد که جامعه‌اي که فهم عالمانه از مساله عدالت نداشته باشد، در آن استفاده ابزاري از دين بسيار رايج خواهد شد. راه نجات از اين مساله شناخت و مطالبه عدالت است. اين اقتصاددان با اشاره به اين که در بحران سال 2008، ظرف يک سال 48000 ميليارد دلار از دارايي‌هاي مالي جهان ارزش زدايي شد، گفت: اگر مي‌خواهيد اندازه اين رقم را بيشتر درک کنيد، آن را با جي.دي.پي. ايران مقايسه کنيد که کمتر از 500 ميليون دلار است.مومني با اشاره به اين که با نظريه «ربا» شهيد بهشتي مي‌توان دريافت که چرا اکنون دچار چالش شده ايم، گفت: ما درمورد پيامدهاي جامعه نابرابر ساز آگاهي کامل نداريم؛ با توجه به ويژگي‌هاي اقليمي، شرايط سياسي و تاريخي ايران ذاتا نابرابرساز هستند، ما براي بقا حتما بايد نسبت به اين مساله حساس مي‌شديم. وي تصريح کرد: اهميت اين مساله در شرايط کنوني نسبت به هر دوره ديگر تاريخي بيشتر است چرا که قرائت‌هاي طالباني و داعشي و القاعده اي از اسلام بازتاب نابرابري‌هاي بي سابقه در جهان اسلام است بنابراين وقتي ما هم در کشور حساسيت کافي درمورد اين مساله نداشته باشيم، اصلا گمان نکنيد که قدرت تفکر طالباني و داعشي در ايران کم است.

اين اقتصاددان ادامه داد: اگر کشور بخواهد از اين مهلکه در سطح منطقه و داخل نجات پيدا کند، راه حل آن بازگشت به وجوه علمي‌و روش شناختي است. براي واکسينه کردن اسلام در برابر طالبان و داعش به لحاظ معرفتي بازگشت به انديشه‌هاي شهيد بهشتي است و ما هيچ متفکري در جهان اسلام در استانداردهاي شهيد بهشتي نمي‌شناسيم.

مومني با اشاره به اين که شهيد مطهري که از مطرح ترين و برجسته ترين اسلام شناسان عقل گرا است، گفت: وي در تبيين عقل گراي ربا، تا يک جاهايي توضيحاتي مي‌دهند و بعد مي‌فرمايند که از اين به بعد توجيهي ندارم و بر اساس تعبد حرمت ربا را مي‌پذيرم اما شهيد بهشتي مي‌گويد که ربا مساله شخصي نيست و معرفتي است و بايد تا انتها مساله را عقلي توضيح دهيم و نمي‌توان تعبدي ربا را پذيرفت.

وي با اشاره به اين که نظريه تعميم يافته ربا، شاهکار شهيد بهشتي است، گفت: بر اساس اين نظريه مازاد دستمزد که برخي افراد براي خود فراهم کردند، حکم ربا دارد.

اين اقتصاددان با تاکيد بر اين که مطالبه سود فروشندگان نيز ربا است. بهشتي هرگز خودمطلق انگار نبود، گفت: ما تهديد منطقه اي نسبت به قرائت‌هاي شبه طالباني و شبه داعشي از اسلام داريم که امنيت اسلام و منطقه را به خطر مي‌اندازد که با سيستم روش شناختي شهيد بهشتي مي‌توان از اين مساله دوري کرد. وي با تاکيد بر اين که مساله حقوق‌ها، کم منزلت ترين وجه نابرابرساز ناپايدارساز ايران است، گفت: اگر کسي مي‌خواهد ايران را در برابر طالبانيسم نجات دهد، بايد نابرابري‌هاي غير موجه را در مرکز توجه خود قرار دهد. اگر بي‌عدالتي‌هايي که درمورد نوع انسان‌ها در ايران صورت مي‌گيرد، حل و فصل شود، بيش از 75 درصد مشکلات زنان نيز حل مي‌شود.

مومني ادامه داد: تلقي از پيگيري حقوق زنان در ايران، يک تلقي رانت زده است؛ يعني اگر مي‌خواهيد امتيازهايي که از طريق کارنکردن و صلاحيت نداشتن براي زنان جور کنيد که مساله نابرابري را حل کنيد، که اين به ضد خودش تبديل مي‌شود و با تمام سرمايه گذاري‌هايي که در جمهوري اسلامي شده مغايرت دارد؛ مشاهده مي‌شود که زنان را حاضر نيستند استخدام کنند.

اين اقتصاددان خاطرنشان کرد: متاسفانه در مساله تحکيم خانواده نيز به اعتبار دور شدن از اسلوب روش شناختي شهيد بهشتي، نظام تصميم‌گيري خانواده راه را گم کرده است. هم اکنون کل ماجرا را به نياز جوانان به موعظه خلاصه کرده‌اند که سخيف‌ترين اين مساله در تفکيک جنسيتي دانشگاه‌ها نمود پيدا مي‌کرد. مومني اظهار کرد: کسي به موعظه نياز ندارد؛ شما شغل و حداقل‌هاي زندگي را فراهم کنيد ببينيد چه اتفاقي مي‌افتد. در استانداردهاي دنيا گفته مي‌شود، يک فرد بايد با منابع معادل 5 سال حقوق خود بتواند يک مسکن در استاندارد پايگاه اجتماعي خود را صاحب شود، گزارش‌هاي رسمي‌در ايران (که گزارش‌ها محافظه‌کارانه‌ترين و بيش از حد خوشبينانه قلمداد مي‌شوند) مي‌گويند براي دو دهک آخر ايران، اين دوره زماني 94 سال است.

وي تصريح کرد: گمان مي‌کنند ثواب است که وام ازدواج را از 3 ميليون تومان، 10 ميليون تومان کنند؛ اصلا بشود 300 ميليون تومان؛ نبايد اين وام برگردانده شود؟ تا زماني که درمورد شغل فکر نکرديد، وام ازدواج انگيزه ازدواج ايجاد مي‌کند؟ چون درکي نداريم، منابع و زمان را از دست مي‌دهيم و اوضاع را بدتر مي‌کنيم.

اين اقتصاددان با تاکيد بر اين که بايد به بنيادها برگرديم، گفت: آيا ما بر اساس موازين عمل کرديم و به اين مشکلات گرفتار شده ايم؟ تقريبا تمام مشکلات کنوني ما به دليل فاصله گرفتن از موازين و انجام برخوردهاي مصلحت گرايانه است. تقريبا همه گرفتاري‌هاي ما به دليل فاصله گرفتن از موازين با توجيهاتي است.

مومني با تاکيد بر اين که راه نجات براي بقاي جمهوري اسلامي، بازگشت به انديشه‌هاي شهيد بهشتي است، اظهار کرد: با کمال تاسف برخوردي که نظام رسمي‌ تبليغاتي ما با انديشه‌هاي شهيد بهشتي مي‌کند، برخورد بيش از حد ابزارگرايانه است. وي با اشاره به اين که آيت‌الله شهيد بهشتي يک اسلام‌شناس با مبنا است، تصريح کرد: در برخورد با انديشه‌هاي شهيد بهشتي، شناخت اصول روش شناختي شهيد بهشتي مهم است. بهشتي يک فيلسوف علم و دين است و ديدگاه‌هاي وي پرواز را به مسلمانان مي‌آموزد و ما در شناخت انديشه‌هاي شهيد بهشتي دچار غفلت تاريخي در جمهوري اسلامي‌ شده‌ايم. در فرآيند فهم دين، عرضه دين و اداره جامعه، انديشه‌هاي شهيد بهشتي راهگشا است.

اين اقتصاددان با تاکيد بر اينکه بر‌اساس انديشه شهيد بهشتي، مخاطب قرآن تنها مسلمانان نيستند بلکه همه انسان‌ها مخاطب قرآن هستند، گفت: شهيد بهشتي گامي‌فراتر برمي‌دارند و دلالت فهم اسلام براي ما را اين مي‌داند که ما بايد به گونه اي اسلام را بفهميم و اجرا کنيم که هر انسان غير مسلماني در هر جاي دنيا منطق ما را شنيد، آن را قبول کند.مومني با تاکيد بر تقدم عقل بر نقل، گفت: من تا کنون هفت رکن از مبناي روش شناختي شهيد بهشتي را استخراج کردم؛ يک رکن از روش شناختي وي که پاشنه آشيل جمهوري اسلامي‌است، طرز برخورد با زمان از ديدگاه اسلام است.شهيد بهشتي مساله پيامدهاي عادلانه يا ناعادلانه استنباط ديني را صرف نظر از پذيرش يا عدم پذيرش، يک رکن مي‌دانند.وي با اشاره به نکته مورد تفاهم انديشه جهاني درمورد انديشه توسعه پايدار، گفت: جامعه ناعادلانه و نابرابر ساز جامعه ناپايدار خواهد بود. بر‌اساس انديشه شهيد بهشتي، اسلام شناس در فهم امور اسلامي‌بايد مساله عدالت اجتماعي و دلالت‌هاي آن را به عنوان رکن اساسي به رسميت بشناسد.

عليرضا بهشتي نيز در نشست «زن در گفتمان سياسي شهيد بهشتي» در کتابخانه ملي، اظهار کرد: شهيد بهشتي زماني که در دادگستري مسووليت داشتند، زنان شاغل را تشويق به رعايت حجاب مي‌کرد اما اجبار نبود. مساله حجاب اجباري چند ماه بعد از شهادت ايشان مطرح شد و ابتدا به صورت حکومتي نبود؛ به هر حال گروه‌هاي فشار هميشه هستند؛ بعدا به تدريج صورتي حکومتي پيدا کرد.وي درمورد قضاوت و رياست جمهوري زنان نيز اظهار کرد: در اصلاح جامعه بايد توجه کرد که در مجلس خبرگان قرار بود مصوبات بر‌اساس اجماع باشد؛ اجازه دهيد که زمان بگذرد و اين مساله جا بيفتد که براي آن منعي وجود ندارد. اين موضوع مساله مهمي‌است و به اين سادگي و با گفتن يک مطلب اين امر اتفاق نمي‌افتد بلکه بايد بر‌اساس گفت‌وگوي مداوم شکل گيرد. اين عضو هيات علمي‌دانشگاه تربيت مدرس تصريح کرد: حکومت ديني و اسلامي‌ هيچ وظيفه‌اي جز فراهم کردن شرايط مناسب براي تحقق انتخاب‌گري شهروندان ندارد، البته اين انتخاب‌ها حد و حدودي دارد اما اين حد و حدود در حداقل ترين شکل ممکن ظاهر مي‌شود. حکومت ديني بايد وسيع‌ترين شکل ممکن از گزينه‌هاي قابل دفاع را براي انتخاب شهروندان مهيا کند.

بهشتي گفت: در جامعه اسلامي‌انسان‌ها با الگوهاي زيستي متنوع مي‌توانند در کنار يکديگر زندگي کنند؛ خط قرمزها بايد در حداقل باشد. فرض کنيد که اين مساله مورد توجه نباشد و براي همه زندگي قالبي تعيين شود، انتخابگري شکل نمي‌گيرد و تفکر داعشي و طالباني به اين شکل، تفکر غير قابل مدارا است.

وي با اشاره به کتاب «نقش آزادي در تربيت کودکان» شهيد بهشتي، گفت: تفاوت بين انسان و حيوانات چيست؟ نطق اوست؟ حيوانات نيز با يکديگر با اصوات ارتباط برقرار مي‌کنند؛ عقل اوست؟ حيوانات نيز نوعي از عقل را دارند و مي‌توانند با تعقل واکنش داشته باشند. رکن رکين انسان شناسي نشان مي‌دهد که انسان موجودي است انتخاب‌گر.

اين عضو هيات علمي‌دانشگاه تربيت مدرس با تاکيد بر اين که انسان‌ها بايد خودشان انتخاب کنند، گفت: انتخاب دو رکن آزادي و آگاهي دارد؛ هيچ انتخابي بدون آزادي يا آگاهي، انتخاب نيست. پيامد انتخاب نيز «مسووليت» است؛ از انسان بابت انتخابي که داشته، سوال مي‌شود.

بهشتي تصريح کرد: انسان در قبال خويشتن خويش، ديگران، محيط زيست، خالق جهان و در قبال تاريخ مسوول است و اين مسووليت پيامد انتخابگري انسان است.

وي اظهار کرد: به گفته شهيد بهشتي، انسان بايد انتخابگر به دنيا آيد، انتخابگر زندگي کند، انتخابگر به راه فساد برود، انتخابگر به راه صلاح برود و تا لحظه مرگ انتخابگري از ايران نبايد گرفته شود. نظام اجتماعي اسلام، نظام اقتصادي اسلام، نظام تربيتي اسلام، نظام کيفر و حقوق جزايي اسلام را و نظام مدني اسلام را بايد با توجه به اين اصل شناخت؛ هر جا انسان قدرت انتخاب نداشته باشد، ديگر انسان نيست بنابراين انتخابگري لازمه انسانيت است.

اين عضو هيات علمي‌دانشگاه تربيت مدرس با تاکيد بر اين که در جهان بيني انسان، «انسان، شدني است مستمر»، گفت: ويژگي انسان خودسازي آگاهانه و آزادانه اوست. نظام اسلام براي حفظ و رشد انتخابگري چه وظيفه‌اي دارد؟ انسان‌هاي پوياي آزادي بايد بسازد که با انتخاب به راه خدا و حق بروند. اسلام‌شناسي مرحوم شهيد بهشتي، اسلام‌شناسي انسان‌گرا است. همه چيز براي رشد و تعالي انسان است.

وي يادآور شد: شهيد بهشتي مي‌گويد، نقش معلم، پدر و مادر، نقش امام در رهبري امت، نقش پيامبر و نقش حتي خداوند در اسلام، در جهت انتخابگري انسان است.

اين عضو هيات علمي‌دانشگاه تربيت مدرس با تاکيد بر اين که زنان نيز بايد مانند مردان امکان تحقق بخشيدن به الگوي زيستي خود را داشته باشند و بخشي از شخصيت زنان در ارتباطات و فعاليت‌هاي اجتماعي است که شکل مي‌گيرد نه در خلاء و تنهايي. پرده نشيني زنان که به عنوان الگو مطرح مي‌شود مربوط به اسلام نيست و نشات گرفته از تفکرات اشرافي است. وي اظهار کرد: از پيش از اسلام، زنان اشراف را در پرده جا به جا مي‌کردند چرا که به دليل برتري، نبايد در اجتماع مي‌بودند. اين مساله با تحقق انتخابگري زنان در تضاد است. فرزند شهيد بهشتي مي‌گويد: در يکي از آخرين جلسات شهيد بهشتي در خرداد 1360، در بخش سوال و جواب، در حزب جمهوري اسلامي، کتبا به شهيد بهشتي گفته مي‌شود، به خواهران ما تذکر بدهيد از حجاب برتر يعني چادر استفاده کنند؛ آقاي بهشتي مي‌گويند که اينجا براي چندمين بار و آخرين بار (ايشان نمي‌دانستند که در مدت کوتاهي بعد از آن شهيد مي‌شوند)، به برادرانمان تذکر مي‌دهم که بدانند حجاب در حدودي که تعيين شده است حجاب است چه روسري و مانتو باشد و چه چادر، حجاب است و مزاحم خواهران نشويد. اين عضو هيات علمي‌دانشگاه تربيت مدرس ادامه داد: اين حرف، مخالفت با چادر نيست؛ حجاب ضمن آنکه از مسلمات و ضرورت دين است اما تعريف و اصولي دارد. يادم هست هنگام بازگشت پدر و مادر و خواهرم از خارج، يکي از انتقادات اين بود که خواهر و مادر من روسري سر مي‌کردند و چادر به سر نداشتند در حالي که در آن جا اصلا چادر معنا نداشت. حجاب مادر و خواهر من کامل بود. واقعيت اين است که هر چه به انقلاب نزديک‌تر شديم، باعث جاذبه دارتر شدن الگوي زيستي زن مسلمان شد، شهيد بهشتي، شهيد مطهري و بسياري ديگر از افراد در اين موضوع نقش داشتند.

بهشتي با اشاره به زنان بزرگ از نظر فقهي و اخلاقي چون پروين اعتصامي، طاهره صفارزاده و... ابراز اميدواري کرد که چنين تفکراتي در جامعه حضوري بيشتر و پررنگتر بيابند و گفت: گذشته چراغ راه آينده است.

وي با اشاره به برابري حقوق زنان، گفت: زنان درحالي که فعاليت مردان را انجام مي‌دادند، از حقوق برابر برخوردار نبودند. از سال 1980 به بعد علاوه بر مساله برابرخواهانه، تفاوت‌هاي زن و مرد مطرح شد به گونه‌اي که بايد به پاسداشت روحيات خاص زنان توجه شود اما برخي از اين مساله براي نابرابر خواندن حقوق زنان با مردان سوء‌استفاده مي‌کنند.اين عضو هيات علمي ‌دانشگاه تربيت مدرس با اشاره به ديدگاه‌هاي امام خميني و شهيد بهشتي درمورد زنان، گفت: مقدمات جامعه شناختي نشان مي‌دهد که اسلام آيين زندگي است. دين آيين بهتر زيستن است و در دنيا به دنبال راه‌هاي عملي براي بهتر زيستن است. اسلام نشاندهنده پيوند بين زندگي دنيوي و اخروي است. بهشتي با اشاره به قلمرو فردي و قلمرو اجتماعي، گفت: بر‌اساس نظر شهيد بهشتي مبناي شناخت، اصالت جمع و فرد است. اسلام نمي‌تواند يک الگوي زيستي فارغ از زندگي اجتماعي ارائه دهد چرا که رابطه فرد و جامعه و بالعکس مشخص است.

عضو هيات علمي ‌پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران با تاکيد بر اين که خانواده‌هاي جوان ما به دليل شرايط موجود حتي نمي‌توانند يک بچه سالم به دليل شرايط زيست محيطي داشته باشند، گفت: کسي نمي‌گويد، شرايط مسايل زيست محيطي و فرهنگي ـ اجتماعي و استرس‌ها را برطرف کنيم، حق و حقوق افراد را دهيم، اعتماد و امنيت ايجاد کنيم.

همچنين ملوک‌السادات بهشتي در نشست زن در گفتمان سياسي شهيد بهشتي، ادامه داد: هنگامي‌که در شوراي عالي جوانان بودم، با صراحت گفتم که جوانان علاقه به روابط آزاد ندارند، جوانان مي‌خواهند کانون سالم خانواده داشته باشند اما وقتي امکانات نمي‌دهيد، شعل، امنيت شغلي، مسکن و ...ندارد، جوان چه کار مي‌تواند کند؟ شغل، امنيت شغلي و مسکن دهيد، همه ازدواج مي‌کنند؛ آقاياني که خود را مسلمان‌تر از من مي‌دانند معتقد بودند که جوانان به روابط آزاد علاقمندند. اين افراد مشکلات را نتوانستند حل کنند اما مشکلات مذکور بايد حل شود. پس از آن جلسه اخراج شدم.

وي افزود: بايد به مقام زن ارج نهاده شود؛ شهيد بهشتي به همسر خود، جايگاه زن، از لحاظ اقتصادي و ... احترام مي‌گذاشتند و کانون خانواده و مادر خانواده برايشان ارزشمند بود. در خانواده شهيد بهشتي به تمام معنا عدالت از لحاظ تحصيل و آزادي و ... بين زنان و مردان برقرار شد.

بهشتي، با اشاره به اين که حتي اگر به سخنان امام خميني نيز توجه و عمل مي‌شد، مشکلات کنوني را نداشتيم، گفت: آقاياني صحبت مي‌کنند که اصلا در انقلاب و همراه امام نبودند. براي ما خط مشي تعيين مي‌کنند و اعتراض هم نمي‌شود کرد. مساله اين است که چرا نظرات شاگردان امام خميني را الگو قرار نمي‌دهيم؟ افرادي که اصلا در جريان انقلاب نبودند، امروزه نظريه پرداز شدند. يک بار هم که شده سخنان بنيانگذار انقلاب را درباره زنان بگوييد.

اين عضو هيات علمي‌پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران با تاکيد بر لزوم عدالت در خانواده‌ها و ابراز تاسف از عدم برقراري عدالت در جامعه، خانواده‌ها، مشاغل و تحصيلات، گفت: در آسيب‌شناسي جامعه به مسايلي برخورديم که قابل پيشگيري بود اما بسياري از ارزش‌هايي که داشتيم از دست رفت چرا که افرادي به عنوان متفکر مسايلي را در مورد زنان و خانواده مطرح کردند که مربوط به قبل از سال 1340 بود.

بهشتي اظهار کرد: شهيد بهشتي همواره در مورد جايگاه زنان روشنفکر و پيشگام بود؛ چه قبل از رفتن به اروپا و چه بعد از بازگشت از اروپا. وي افزود: مادر من در تمامي‌ فعاليت‌ها، در قم، در تهران و در اروپا در کنار شهيد بهشتي بودند و پدرم شرايط را براي حضور مادرم فراهم مي‌کردند. ايشان در همه جا ثابت کردند که زن برابر مرد است. شهيد بهشتي در قم، خانواده را براي تفريح بيرون مي‌بردند، اين مساله در آن زمان کفر بود! و هنوز هم کساني که از آن زمان زنده اند، اين مساله را هضم نمي‌کنند.

عضو هيات علمي ‌پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران با اشاره به اين که اجازه تحصيل به من براي برخي در قم فاجعه بود!، گفت: اجازه تحصيل به دختران براي يادگيري تحصيلات جديد داده نمي‌شد. شهيد بهشتي به ما توصيه مي‌کرد در کنار تحصيلات جديد، تحصيلات قديم را نيز ياد بگيريم. بهشتي با اشاره به توصيه پدر به خود براي ادامه تحصيل با وجود دو بچه خردسال، گفت: شهيد بهشتي با وجود مشغله اي که داشتند، به خانه آمده، من و مادرم را با خود به جلسات حزب جمهوري اسلامي‌مي‌بردند تا در اين جلسات شرکت کنيم. زمينه را فراهم مي‌کردند تا زنان پا به پاي مردان پيشرفت کنند و مباني نظري را ياد بگيرند.

وي با تاکيد بر اين که در جامعه خود بدون استدلال و مطالعه مي‌گوييم که دختران حجاب داشته باشند، گفت: شهيد بهشتي با استدلال مسايل و از جمله حجاب را به عنوان ضرورت دين، توضيح مي‌دادند. زن در درجه اول انسان است، مي‌تواند تفکر و انتخاب کند. الان به سمتي مي‌رويم که زن در جامعه دست دوم مي‌شود با محدوديت‌هاي بيش از حد که سايرين براي او تصميم مي‌گيرند.

وي افزود: پس از انقلاب تلاش مي‌کردم که محدوديت‌ها برداشته شود، فضاي خوبي ايجاد شده بود اما متاسفانه يک سري افراد بسيار متعصب که به نظر من اسلام را نمي‌شناختند، باز محدوديت‌ها و مشکلات را ايجاد کردند.

اين عضو هيات علمي‌پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران درمورد حجاب نيز گفت: قبل از انقلاب در دانشگاه با حجاب به شدت مخالفت مي‌شد، گروهي شامل شهيد بهشتي، استاد شهيد مطهري، آيت‌الله موسوي اردبيلي، شهيد مفتح، شهيد باهنر و ... احکام اسلامي‌را مطالعه کرده (کتاب حجاب نتيجه همان جلسات است) و با نظر خانواده‌ها درمورد حجاب به جمع بندي رسيدند و در آن زمان در مجله زنان، اين نتيجه گيري به چاپ رسيد و بر اساس آن حجابي را طراحي کردند که شبيه حجاب امروزي است. پزشک ما نمي‌تواند با چادر وارد اتاق عمل شود و ... تمامي‌اين موارد قبل از انقلاب مطرح شده و متفکرين ما اين مسايل را حل کردند، چرا آقايان نمي‌خواهند اين موضوع را بپذيرند.

بهشتي با اشاره به کوتاه بودن زندگي شهيد بهشتي، گفت: از اول انقلاب تا سال 1360 فرصت بسيار کوتاه بود اما کارهاي بسياري به همراه دوستانشان انجام شد که يکي از آن‌ها قانون اساسي است. شهيد بهشتي اصرار داشت که زنان مي‌توانند وارد مجلس خبرگان شوند و خانم گرجي وارد اين مجلس شد اما اکنون بعد از 34 سال، زنان نمي‌توانند وارد مجلس خبرگان شوند؛ چرا؟ چرا زنان شرکت نمي‌کنند؟ مساله خيلي پيچيده تر از آن است که ما گمان مي‌کنيم. نصف مجلس ترکيه و عراق خانم‌ها هستند؟ ما کجا بوديم و به کجا رسيديم. وي با اشاره به افزايش تعداد متخصصين و کارشناسان زن در همه زمينه‌ها، گفت: يکي از کارهايي که معاونت رياست جمهوري در امور زنان در مدت باقي مانده و انشاءالله 4 سال بعد تر، مي‌تواند بيشتر انجام دهد، مطرح کردن زنان موفق در صدا و سيما است. عضو هيات علمي ‌پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران با اشاره به اين که بر اثر بدخواهي بدخواهان در حزب جمهوري اسلامي ‌اختلاف بوجود آوردند، گفت: اگر روند آن حزب قبل از ايجاد اختلاف ادامه پيدا مي‌کرد، تاثير بسيار خوبي مي‌گذاشت.

http://mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=251891

ش.د9501255