تاریخ انتشار : ۱۶ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۲:۳۶  ، 
کد خبر : ۲۹۴۱۹۱
احمد‌ نقیب‌زاده در گفت‌وگو با «وقایع‌ اتفاقیه» با اشاره به تغییر مجلس مطرح کرد:

تصمیم‌های سیاسی، همه را دربرنمی‌گیرد

مقدمه: بدنه اجتماعی دولت‌ها بی‌تردید نقش مهمی در میزان کارآمدی آن‌ها و حمایتی که از آن برای تحقق سیاست‌هایش می‌شود، دارد و ازسوی‌دیگر تصمیم‌ها و عملکرد دولت‌ها نیز تأثیر مستقیمی بر تقویت یا تضعیف پایگاه اجتماعی‌شان دارد و از این‌ نظر، تأثیر دو سویه دولت و پایگاه اجتماعی بر هم، می‌تواند مبنای تحلیل‌های بسیاری از تحرکات انتخاباتی در فضای سیاسی کشور باشد. دولت یازدهم از همان زمان روی‌کارآمدن، با اتکا به پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان و درپی ائتلاف میان عارف و روحانی شکل گرفت و برخی از تحلیلگران حتی پا را فراتر گذاشتند و دولت روحانی را رحم اجاره‌ای اصلاح‌طلبان لقب دادند. بااین‌حال، دولت یازدهم هم با اجتماع تکنوکرات‌ها در بدنه اصلی، چندان متکی بر بدنه اجتماعی حرکت نکرده است. حسن روحانی نشان داده است به‌عنوان یک پراگماتیست، رویکردی برنامه‌محور دارد که دستاوردهایی همچون توافق هسته‌ای ازجمله نتایج آن تلقی می‌شود اما در چنین رویکردی، مخاطره تضعیف پایگاه اجتماعی نیز دور از ذهن نیست؛ این مسئله در بزنگاه‌های انتخاباتی می‌تواند در مشارکت سیاسی مردم نقش مؤثری بازی کند. احمد نقیب‌زاده، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، معتقد است روحانی تکنوکراتی است که آحاد ملت را در نظر دارد و کلیت ملت را به شکل واحد مورد توجه قرار می‌دهد. از نظر او 70 درصد جامعه خواستار اصلاحات هستند و دولت یازدهم باید رضایت نسبی این بخش را مدنظر قرار دهد. بااین‌حال این تحلیلگر مسائل سیاسی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران درباره انتظاراتی مانند ترمیم کابینه دولت می‌گوید: «دراین‌زمینه خیلی کم‌کاری کردند؛ همه منتظر بودند بعد از افتتاح مجلس دهم، تغییراتی در کابینه را شاهد باشند که این اتفاق نیفتاد و درواقع نوعی تنبلی سیاسی صورت گرفت و این مسئله به ضرر خودش تمام می‌شود.» گفت‌و‌گوی ما را با وی بخوانید:
پایگاه بصیرت / روح‌الله سپندارند

(روزنامه وقايع اتفاقيه ـ 1395/05/05 ـ شماره 184 ـ صفحه 1)

* بسیاری معتقدند دولت روحانی از این‌ نظر که به صورت ائتلافی روی کار آمده است، نمی‌توان از بدنه اجتماعی مشخص برای آن صحبت کرد و اساسا برخی هم معتقدند روحانی خودش هم چندان توجهی به این موضوع ندارد، شما تا چه اندازه با این مسئله موافق هستید؟

** از یک نظر درست است، چون آقای روحانی تکنوکراتی است که آحاد ملت را در نظر دارد و کلیت ملت را به شکل واحد مورد توجه قرار می‌دهد ولی بقیه دولت‌ها که تشکیل می‌شوند، پایگاه اجتماعی خاصی را مورد توجه قرار دادند و از طریق آن سعی کردند مشروعیت و مقبولیت خودشان را تعیین بکنند. برای کشوری که به دولت- ملت قائل است، سیاست آقای روحانی مقبول‌تر است، چراکه قشر خاصی را مورد توجه قرار نمی‌دهد و ملت را در یکپارچگی خودش و مخاطب قرار می‌دهد اما در بعضی کشورها برای مثال حزب سوسیالیست، طبقه کارگر را خطاب قرار می‌دهد یا مثلا در کشور خودمان دولت احمدی‌نژاد، مستضعفان را مورد خطاب قرار می‌دهد و دولت آقای خاتمی طبقه متوسط را. البته دولت یازدهم، خودش هم تلاشی برای این کار نداشت و درواقع برنامه‌ هسته‌ای آنچنان دولت را مشغول کرد که از سایر جنبه‌های حکومتداری غافل ماند.

* شما این مسئله را که روحانی تمام آحاد ملت را در نظر گرفته است به نوعی مقبول بیان کردید، درحالی‌که برخی همین مسئله را پاشنه آشیل دولت در انتخابات می‌دانند، چراکه بدنه اجتماعی منسجمی برای حمایت از روحانی در انتخابات وجود ندارد.

** این شمشیر دو لبه است که هم می‌تواند نقطه قوت باشد و هم نقطه ضعف و اگر در سیاست‌گذاری همین هدف مورد توجه باشد و تصمیمات سیاسی را براساس رضایت کلیت ملت مورد توجه قرار بدهند، موجب تقویت پایگاه اجتماعی ایشان می‌شود ولی اگر سیاست‌ها به‌گونه‌ای دیگر یا ناکارآمد باشد یا قشر خاصی از آن منتفع شود، موجب تضعیف بدنه اجتماعی دولت خواهد شد.

* اما در حوزه سیاسی، تنازعات زیادی بین گروه‌ها و جریان‌ها وجود دارد و به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری‌ها در حوزه سیاسی اغلب امکان آن را ندارد که رضایت کلیت ملت را برآورده کند؛ به‌هرحال در حوزه اقتصاد شاید نقاط اشتراک زیادی در مطالبات ملت باشد اما در حوزه سیاسی نقاط افتراق بیشتری دیده شود، بنابراین آیا می‌توان از تصمیماتی در حوزه سیاسی صحبت کرد که رضایت کلیت ملت را مورد توجه قرار دهد؟

** این حرف شما درست است، هیچ‌وقت نمی‌توان در تصمیمات سیاسی همه جامعه را در بر گرفت اما می‌توان تصمیماتی گرفت که 70 درصد جامعه را راضی نگه دارد. درحال‌حاضر جامعه ما، جامعه‌ای دوقطبی است که 30 درصد آن جامعه توده‌وار است و اینها همان طرفداران آقای احمدی‌نژاد هستند اما 70 درصد خواهان اصلاحات هستند، حتی افرادی که ممکن است در ظاهر اصول‌گرا باشند مانند آقای قالیباف یا آقای محسن رضایی هم بدنه‌ اجتماعی‌شان خواهان همین تحولات اجتماعی هستند؛ بنابراین اگر این 70 درصد مورد توجه قرار بگیرد، به دستاورد خوبی می‌انجامد اما اگر دولت در بین این 70 درصد، گروه خاصی را مورد نظر قرار بدهد، هرچند طرفداران از انسجام خوبی برخوردار می‌شوند اما ممکن است به رضایت حداکثری نینجامد.

* حالا اگر بخواهیم به رقابت انتخاباتی نگاه کنیم، حسن روحانی علاوه‌بر وعده‌هایی مانند مذاکرات هسته‌ای و اقتصادی، در حوزه سیاسی هم وعده‌هایی داده بود اما آن وعده‌ها، مطالبات همه آن 70 درصد مورد نظر شما نبوده بلکه مطالبات مشخصا قشر خاصی از آن طیف مورد نظر شما است. فکر می‌کنید چقدر ضرورت دارد در زمان باقی‌مانده، تحقق آن وعده‌ها را دنبال کند؟

** من فکر می‌کنم به جای نگاه به قشر خاص باید نگاه به کلیت جامعه معطوف شود و دولت اقداماتی انجام دهد که موجب رضایت نسبی آحاد مردم شود وگرنه اگر بخواهد رضایت حداکثری یک قشر خاص را دنبال کند، ممکن است موجبات نارضایتی قشر دیگری را فراهم کند و با روندی که آقای روحانی پیش رفته است، اگر ادامه کار در جهت جلب رضایت نسبی آحاد ملت باشد، قطعا به نفعش خواهد بود.

* فارغ از مطالبات سیاسی خاص که بدنه رأی روحانی از او انتظار داشت، انتقاداتی هم به کابینه وارد بود که البته این انتقادات تا انداز‌ه‌ای با اغماض مطرح می‌شد، چراکه به ‌دلیل ترکیب سیاسی مجلس نهم، عده‌ای معتقد بودند دولت نمی‌توانست کابینه مطلوب خودش را به پاستور بفرستد اما با تغییر مجلس، دیگر این عذر برای دولت وجود ندارد؛ نظر شما دراین‌زمینه چیست؟ آیا معتقد به ضرورت تغییر کابینه در شرایط جدید هستید؟

** ایشان دراین‌زمینه خیلی کم‌کاری کردند، همه منتظر بودند بعد از افتتاح مجلس دهم، تغییراتی در کابینه را شاهد باشند که این اتفاق نیفتاد و درواقع نوعی تنبلی سیاسی صورت گرفت و این مسئله به ضرر خودش تمام می‌شود، چون در وزارتخانه‌های حساس اگر کسانی باشند که با سیاست‌های دولت همسو و همگامی دارند، به نفع ایشان تمام می‌شود. تا حالا اگر به‌ دلیل وضعیت خاص مجلس و احتیاج به رضایت سایر اقشار درباره مذاکرات هسته‌ای خلاف خواسته‌شان عمل کردند، درحال‌حاضر دیگر آن شرایط نیست و می‌تواند تغییرات مفیدی در کابینه داشته باشد.

* بااین‌حال این کم‌کاری دولت به‌ویژه تغییرات اخیر در دولت که به نفع اصول‌گراها بود، به گفته برخی تحلیلگران موجب سرخوردگی بدنه اجتماعی دولت شده است؛ شما چقدر با این سرخوردگی موافق هستید؟

** من در حوزه سیاسی شاید نتوانم بگویم اما در حوزه اقتصادی به نوعی سرخوردگی ایجاد شده است و باید به مردم توضیح داده بشود که طرف مقابل به همه تعهداتش عمل نکرده است و ما در حال تلاش برای آن هستیم ولی چون حافظه سیاسی مردم ما کمرنگ است، شاید فراموش کنند که دولت گذشته چه کرده و این نکاتی است که آقای روحانی باید مدنظر داشته باشد.

http://vaghayedaily.ir/fa/News/5860

ش.د9501478

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات