- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه اطلاعات ـ 1394/12/01 ـ شماره 26381 ـ صفحه 12)
اعلام آمادگي برخي کشورهاي عرب منطقه به ويژه عربستان سعودي در زمينه اعزام نيروي زميني به سوريه به سرعت در کانون توجه رسانه‌هاي عربي قرار گرفت. بسياري از تحليلگران با اشاره به انگيزه‌ها و علت‌هاي اين اعلان، پيامدهاي آن را براي آينده سوريه و منطقه بررسي کردند.
در ميانه بهمن ماه يعني يک روز پس از اعلام تعليق گفتگوهاي صلح سوريه در ژنو سوئيس، ژنرال «احمد عسيري» مشاور وزير دفاع عربستان و سخنگوي عمليات نظامي اين کشور در يمن، در گفتگو با خبرگزاري «آسوشيتدپرس» از آمادگي کشورش براي مشارکت در هرگونه عمليات نظامي در سوريه در چارچوب ائتلاف مبارزه با داعش به رهبري آمريکا سخن گفت. در برابر، «وليد معلم» وزير امور خارجه سوريه در زمينه ورود نيروي زميني خارجي به خاک کشورش هشدار داد و گفت: پياده سازي نيروي زميني بدون اجازه دولت دمشق، به منزله تجاوز به قلمرو ما است و بايد در برابر آن ايستاد. همچنين، متجاوزان در تابوت به کشورشان باز خواهند گشت .اين گزارش در بردارنده مهم ترين محور تحليل‌هايي است که در رسانه‌هاي عربي درباره گسيل نيروي زميني به سوريه، انگيزه و پيامدهاي آن منتشر شده است.
چرايي اعزام نيروي زميني به سوريه
نشريه «المنار» فلسطين و روزنامه‌هاي «السفير» لبنان، «الدستور» اردن، «راي اليوم» و «العرب» چاپ لندن زمينه‌هاي تصميم عربستان و همپيمانانش براي وارد کردن نيروي زميني به سوريه را بررسي کردند. از نگاه اين رسانه‌ها، پيشروي‌هاي ارتش سوريه در ميدان‌هاي نبرد در انگيزه سعودي‌ها و برخي ديگر از کشورهاي منطقه تاثير گذار بوده است.
بر پايه گزارش نشريه المنار، اعلام آمادگي عربستان براي اعزام نيروي زميني به سوريه فقط جنبه رسانه اي دارد و تحريک‌آميز است. هدف از اين اقدام آن است که محاصره‌کنندگان دژهاي مستحکم تکفيري‌ها در حلب را سرگرم سازد و مانع شود که نيروهاي دولتي واپسين مرحله نبرد عليه تروريست‌ها را به پايان رسانند. به نوشته المنار، عربستان نيز مانند رژيم اسراييل به بر هم زدن همه برگه‌ها و پيچيده کردن اوضاع در منطقه عادت دارد و با اين اقدام مي خواهد خود را در کانون توجه دوستان و دشمنان قرار دهد تا فراموش نشود.
به گزارش روزنامه السفير، ارتش سوريه نه تنها در پيروزي‌هاي تازه مناطقي را زير کنترل خود در آورده بلکه يک گام هم فراتر نهاده و مناطق مرزي به عنوان شريان‌هاي تنفسي گروه‌هاي تروريستي را بسته است. با قطع کردن خطوط کمک رساني به تروريست‌ها، نقش برخي از کشورهاي منطقه در تاثيرگذاري بر تحولات سوريه و تعيين ساختار سياسي آن از بين مي رود. از اين رو طبيعي است که آنها صداي خود را بالا برند و از تهديدِ کمک مالي و تسليحاتي به تروريست‌ها پا را فراتر گذارند و سخن از دخالت نظامي مستقيم در سوريه به ميان آورند. عربستان و امارات تاکنون به صورت‌هاي گوناگون تهديد کرده اند، با اين حال با چشمپوشي از ميزان جدي بودن و امکان اجرايي شدن اين تهديدها اکنون بازي‌ها آشکارتر شده است و نشان مي‌دهد که جنگ نيابتي در سوريه در جريان است و قدرت‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي بازيگران آن هستند.
روزنامه الدستور اردن در گزارشي به قلم «عريب الرنتاوي» زير عنوان «رقابت با زمان» نوشت: مسکو از عمليات «بناي قدرت» که آنکارا نزديک مرزهاي سوريه به اجرا مي گذارد، پرده برداشت. در اين شرايط رياض از آمادگي خود براي اعزام نيروهاي زميني در چارچوب ائتلاف بين المللي براي رويارويي با داعش سخن مي گويد. مسکو در پيشنهاد مبهم عربستان ترديد دارد. مساله شگفت آور در موضع ترکيه و عربستان اين است که آنها در شرايطي دست به چنين اقدامي مي‌زنند که ارتش سوريه پيشرفت‌هاي بي‌مانندي داشته است.
اين پيشروي‌ها براي ترکيه به منزله کودتايي است که همه طرح‌هاي آنکارا را در سوريه بر هم زده است. با پيروزي‌هاي ارتش در حومه شمالي حلب، بساطِ زيرپاي «اردوغان» به سرعت برچيده مي‌شود و شرط‌بندي‌هاي ترکيه در سوريه رنگ مي‌بازد. عربستان نيز به اندازه کافي در مرزهاي جنوبي خود با چالش روبرو است. اين کشور با اعلام اعزام نيروي زميني به بهانه مبارزه با داعش براي دخالت بين‌المللي در سوريه شتاب مي‌کند تا به يکه‌تازي روسيه پايان دهد.
عربستان با اين اقدام مي خواهد همپيمانان محلي خود در سوريه را رهايي بخشد زيرا سعودي‌ها طي سال‌هاي گذشته با کمک‌هاي مادي و تسليحاتي، روي همپيمانانشان سرمايه‌گذاري کرده‌اند.به نوشته روزنامه راي اليوم، هر نيرويي که عربستان و ترکيه به سوريه بفرستند به يقين براي مبارزه با داعش نخواهد بود. هدف از فرستادن نيرو جلوگيري از پيشروي ارتش سوريه در حلب و در ادامه حرکت به سوي دمشق و سرنگوني نظام سوريه است. راي اليوم آورده است، بازگرداندن روحيه به تروريست‌ها نيز يکي از هدف‌ها است. آنان به تازگي به ويژه پس از کشته شدن «زهران علوش» فرمانده گروه تروريستي «جيش الاسلام» در وضعيت شکست خوردگي قرار دارند. جيش الفتح نيز در «ادلب» و «جسر الشغور» زير فشار قرار گرفته است.
برپايه گزارش روزنامه العرب، کارشناسان نتيجه پيشنهاد عربستان براي ارسال نيروي زميني به سوريه را کم اهميت مي دانند. آنان اين پيشنهاد را با طرح ناکام آمريکا مبني بر حضور نيروي کشورهاي عربي براي بيرون راندن گروه داعش از سوريه همسو مي دانند. پيشنهاد رياض در شرايط پيروزي نيروهاي سوريه، بيانگر خشم سعودي‌ها از به حاشيه رفتن راه حل سياسي و هدف قرار گرفتن پايگاه مخالفان دولت سوريه است.به نوشته العرب، عربستان با اين اقدام خود پيام سرزنش باري را به مسکو فرستاده و ابراز داشته اين روسيه است که منطقه را به سوي ناامني گسترده پيش مي برد. همچنين، عربستان پيام ديگري را به واشنگتن با اين محتوا فرستاده که کاهش نقش آمريکا سبب شده است روس‌ها و نظام سوريه به تنش آفريني ادامه دهند. اين مساله باعث مي شود مخالفان، رو به افراط گرايي نهند و با جبهه النصره وارد ائتلاف شوند.
آيا عربستان قدرت اعزام نيرو به سوريه را دارد؟
نشريه المنار فلسطين و روزنامه الدستور اردن با اشاره به چالش‌هاي عربستان و همپيمانان آن در جنگ يمن، ارسال نيروي زميني به سوريه را دور از ذهن دانستند.به نوشته نشريه المنار، منطق عقلي، نظامي و تاريخي حکم مي کند که اعزام نيرو به سوريه ممکن نيست. همگان حق دارند از وجود اين نيروها و مکان تمرکز آنان سوال کنند. همگان اين سوال را مي پرسند نيروهايي که عربستان قصد دارد به سوريه اعزام کند در «جيزان»، «نجران» و به طور کلي حمله به يمن چه نقش يا موفقيتي داشتند.به نوشته روزنامه الدستور، سوريه براي عربستان مانند يمن نخواهد بود.
خطرپذيري عربستان در سوريه براي رياض کشنده خواهد بود از اين رو رياض بايد به طور سنجيده دست به ماجراجويي بزند. نظام سوريه و همپيمانان آن در شمال نبرد را تا مرزهاي ترکيه ادامه خواهند داد. در جنوب هم ارتش سوريه در ادامه نبرد تا گذرگاه «نصيب» در مرزهاي اردن هيچ ترديدي ندارد. شکست‌هاي پي‌درپي گروه‌هاي مسلح و تروريست‌ها اين باور را به وجود آورده که برنامه‌هاي نظام سوريه و همپيمانان آن به احتمال بالا در حال عملي شدن است.الدستور اردن در گزارشي ديگر به قلم «عمر کلاب» نوشت: عربستان و امارات در جنگ يمن گرفتار شده اند. دشوار است که بتوان همزمان دو جبهه جنگ زميني را مديريت کرد. در اين ميان اردن هم براي شرکت در جنگ زميني آمادگي ندارد زيرا تصميم به حضور در اين نبرد نياز به محاسبه‌هايي ژرف و دقيق دارد که فرماندهان نظامي از آن آگاهي دارند.
پيوند تعليق ژنو3 با انگيزه‌هاي مداخله جويانه
روزنامه راي اليوم با اشاره به متوقف شدن نشست ژنو3 براي حل بحران سوريه، اين رخداد را با موضع گيري تازه عربستان و ترکيه براي گسيل نيروي زميني به سوريه همپيوند دانست.روزنامه راي اليوم نوشت، پيشروي‌هاي گسترده ارتش سوريه در حلب و استان جنوبي «درعا» و شکست محاصره سه ساله شهرک‌هاي «نبل» و «الزهرا» با پوشش هوايي روسيه، عربستان و ترکيه را نگران کرده است.
اين مساله سبب شد تا اين 2 کشور از ترديدهاي خود چشم پوشي کنند و چالش حضور زميني با هدف زمينگير کردن نظام سوريه را بپذيرند. دور از ذهن نيست که اين تغيير موضع عربستان و ترکيه سبب شد تا آنها به هيات مخالفان سوريه دستور دهند که نشست ژنو3 را ترک کنند و با يک هواپيماي اختصاصي رهسپار رياض شوند.الراي اليوم آورده است،«عادل الجبير» وزير امور خارجه عربستان طي 6 ماه گذشته همواره اين موضع را تکرار کرده که «بشار اسد» يا با راه حل سياسي يا از راه نظامي کنار خواهد رفت. اکنون اين سوال مطرح مي شود که آيا آمادگي براي اعزام نيروهاي زميني به سوريه بيانگر نااميدي عربستان از راهکار سياسي و حرکت به سوي گزينه نظامي است؟
پيامدهاي گسيل نيروي زميني به سوريه
روزنامه‌هاي «الاخبار» لبنان، راي اليوم و الدستور در بخشي از گزارش‌هاي خود به پيامدهاي افزايش تنش‌ها در سوريه به واسطه اعزام نيروي زميني خارجي پرداختند.به نوشته روزنامه راي اليوم، عربستان، ترکيه و برخي از کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس تنها با اسد و ارتش او وارد جنگ نخواهند شد بلکه آنان عليه روسيه، ايران، حزب‌الله و شايد در آينده با چين روبرو شوند.«عبدالباري عطوان» تحليلگر اين روزنامه افزود، بيش از هزار بار گفته شده ما مي توانيم زمان آغاز نبرد را پيش بيني کنيم اما نمي توانيم پيامدهاي آن را پيش بيني کنيم . منطقه با ماجراجويي تازه‌اي روبرو است که عربستان در راس آن قرار دارد. علت اين مساله نااميدي و سرخوردگي از شکست در جنگ عليه يمن است. اين جنگ براي عربستان از نظر مالي، انساني و راهبردي به جنگ فرسايشي تبديل شده است.
همچنين يکي از علت‌هاي چنين اقدامي آن است که عربستان در تشکيل ائتلاف سني براي رويارويي با قدرت روزافزون ايران ناتوان است. ما در برابر ببر زخمي هستيم که کورکورانه در اينجا و آنجا دست به هر کاري مي زند.بر پايه گزارش روزنامه الاخبار، جنگ معادله و نقشه‌هاي تازه اي را رقم زد. آنچه را که واشنگتن براي آن برنامه ريزي مي‌کرد و براي اجرايي شدنش بودجه، امکانات انساني، اطلاعاتي و نظامي در نظر مي گرفت اکنون به دليل حماقت آل سعود بدون هيچ هزينه‌اي براي آمريکا به دست مي‌آيد. اشاره گزارش الاخبار به تلاش‌هاي پيشين آمريکا براي فعال سازي عربستان در ائتلاف ضد‌داعش به رهبري واشنگتن است. روزنامه الدستور در گزارشي به قلم الرنتاوي نوشت، همپيمانان سوريه به طور بي سابقه اي از آغاز بحران سوريه تاکنون به آماده باش کامل در‌مي‌آيند. جنگ‌هاي سختي در سوريه رخ خواهد داد. سربازان بسياري با تابوت‌هاي خود به کشورشان بازخواهند گشت. بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه انگشت‌هاي خود را خواهند گزيد. دور از ذهن نيست که در سوريه بسياري از خطوط قرمزها و هشدارها کنار گذاشته شود، اصول بازي تغيير کند و جنگ نيابتي به جنگ مستقيم تبديل شود. به احتمال بالا، دو ابرقدرت نيز از اين صحنه به دور نخواهند بود.
ترس و پرهيز از باخت
عربستان سعودي آمادگي خود را براي حضور نيروهاي نظامي اش در سوريه اعلام کرده است. زمينه‌ها و علت‌هاي اين اعلام آمادگي چيست؟ برخي، ترس و پرهيز از باخت در سوريه را علت آن مي‌دانند. در صورت عملياتي شدن اين تصميم، فضاي داخلي سوريه و منطقه شاهد چه پيامدهايي خواهد بود؟
ژنرال «احمد عسيري» مشاور وزير دفاع عربستان و سخنگوي عمليات نظامي اين کشور در يمن از آمادگي کشورش براي مشارکت در هرگونه عمليات نظامي در سوريه در صورت موافقت ائتلاف موسوم به مبارزه با داعش به رهبري آمريکا سخن گفت. وي همچنين از آمادگي ارتش عربستان براي اجراي تمرين نظامي (مانور) در شمال اين کشور، به عنوان بخشي از آنچه عمليات آمادگي براي مبارزه با داعش در سوريه خواند، خبر داد.
در بررسي اين مساله بيان چند نکته ضروري است:
1- ائتلاف غربي موسوم به ضد داعش به رهبري آمريکا، بدون مجوز سازمان ملل يا اجازه دولت دمشق از تابستان سال گذشته، حملات هوايي خود را در سوريه آغاز کرد. واضح است که اقدام احتمالي عربستان از منظر حقوق بين الملل هم به طور کامل غيرقانوني و غير قابل توجيه است. اخيرا هم «وليد المعلم» وزير امور خارجه سوريه در اين خصوص موضع گيري کرد و گفت: من به سران سعودي هشدار مي دهم که هر متجاوزي به خاک سوريه پا بگذارد با تابوت باز خواهد گشت.
2- پيشنهاد عربستان در فضايي مطرح شد که گزارش‌هاي مختلفي از آمادگي ترکيه براي مداخله نظامي در سوريه منتشر شده است. البته ترکيه اين گزارش‌ها را رد کرده است. وزارت دفاع روسيه در همين زمينه، به تحرکات تازه نيروها و تجهيزات ارتش ترکيه در مرز با سوريه اشاره کرد. سخنگوي وزارت دفاع روسيه گفت: اين نوع اقدام‌هاي مقدماتي اغلب زماني به کار گرفته مي شود که نيروها در صف‌هاي نظامي با سلاح و مهمات در مناطق جنگي منتظر دستور عمليات فوري و انتقال و تخليه نيروها هستند.
حتي روزنامه روسي «ايزوسيتا» نوشت: عربستان سعودي اقدام‌هاي خود در سوريه را با ترکيه هماهنگ خواهد کرد و اين 2 کشور به تازگي براي اين منظور شوراي هماهنگي تشکيل داده اند.همزماني اعلام آمادگي عربستان در کنار تحرکات نظامي ترکيه در مرز با سوريه مي تواند معنادار باشد. ترکيه و عربستان به ويژه در يک سال اخير در منطقه روابط نزديک داشته‌اند و حتي چندي پيش شورايي را براي همکاري‌هاي راهبردي تشکيل دادند. رياض و آنکارا در موضوع سوريه نيز رويکردي هماهنگ داشته‌اند و هر دو از مخالفان سرسخت دولت مشروع سوريه هستند.
به نظر مي رسد اين تصميم‌ها و تحرکات بيش از هرچيز ريشه در تحولات داخليِ سوريه و ناکامي جبهه مخالفان دولت آن کشور دارد که مورد حمايت رياض و آنکارا هستند. ارتش سوريه و نيروهاي وفادار به «بشار اسد» رئيس جمهوري آن کشور با پشتيباني هوايي روسيه، پيروزي‌هاي مهمي را در هفته‌ها و ماه‌هاي اخير به دست آورده و مناطق بسياري را از دست مخالفان و تروريست‌ها آزاد کرده اند.
ارتش سوريه در روزهاي گذشته محاصره دو شهرک مهم «نبل» و «الزهرا» در اطراف شهر بزرگ حلب را در هم شکست و ضربه مهلکي به تروريست‌ها وارد کرد و پيشروي براي آزادي کامل اين شهر ادامه دارد. به نظر مي‌رسد پيشروي‌هاي تازه ارتش سوريه موجب نگراني عربستان و ترکيه شده است. آنکارا و رياض در سال‌هاي اخير پيش قراول حمايت از مخالفان دولت سوريه و تلاش براي براندازي آن بوده‌اند و سرمايه‌گذاري‌هاي جدي در اين زمينه کرده‌اند.
بنابراين طبيعي است که آنها در برهه کنوني براي جلوگيري از تغيير موازنه نيروها در سوريه به نفع دولت آن کشور، هر تلاش و اقدامي را صورت دهند.صِرف حضور نظامي کشور الف در کشور ب، وزن کشور الف را بالا مي برد و قدرت نفوذ و چانه زني آن کشور را در مذاکرات سياسي افزايش مي دهد زيرا بخش‌هايي از خاک کشور ب در اختيار دارد. در مورد ورود احتمالي نيروهاي عربستان به خاک سوريه حتي اگر در خوشبينانه ترين حالت فقط براي رويارويي با داعش باشد، در نهايت به جنگ عربستان با ارتش سوريه منجر خواهد شد زيرا مبارزه با داعش براي عربستان به معناي يورش به شهرهاي سوريه است.
حال نکته اين جا است که آيا بعد از آن عربستان حاضر است به راحتي اين شهرها را به ارتش سوريه بازگرداند؟ در اين ميان بر کسي پوشيده نيست که آنکارا و رياض از مخالفان اسد و درصدد برکناري وي از قدرت هستند. پس ممکن است عربستان و ترکيه با ورود نظامي به سوريه در صدد بر هم زدن معادله‌ها و توقف پيروزي‌هاي ميداني اخير دولت سوريه باشند.
3- رخدادهاي روزهاي اخير در مورد عربستان و ترکيه و احتمال حضور نظامي در سوريه را بدون توجه به مذاکرات ژنو3 نمي‌توان بررسي کرد. مذاکرات ژنو به نوعي در کما رفته است. «استفان دي ميستورا» نماينده ويژه سازمان ملل در امور سوريه اعلام کرد اين مذاکرات براي سه هفته به تعويق افتاده است. بدون شک موفقيت‌هاي اخير ارتش اسد در مذاکرات اخير تاثير مستقيم داشته است. پيشروي‌هاي نيروهاي اسد، آنکارا و رياض را به شدت نگران کرده و سبب شده است آنها با فشارهاي خود و حتي ناديده گرفتن پافشاري آمريکا و روسيه براي ادامه روند مذاکرات تا رسيدن به نتيجه، سعي در کارشکني و به شکست کشاندن مذاکرات داشته باشند.
مخالفان منطقه اي اسد در نهايت هم توانستند در روند مذاکرات خلل ايجاد کنند و آن را براي سه هفته به تعطيلي بکشانند. دولت‌هاي هماورد با سوريه حتي در مذاکرات هم بطور مستقيم اشاره مي کردند که پيشروي‌هاي ارتش سوريه را قابل پذيرش نمي دانند و خواستار توقف فوري حملات ارتش اسد به شهرهايي هستند که در تصرف مخالفان سوري است. آشکار است که عربستان با طرح اين پيشنهاد و تلاش‌هايش براي به شکست کشاندن مذاکرات سعي در خريدن زمان براي تجهيز و تقويت بنيه نيروهاي مخالف اسد دارد. براي سعودي‌ها به هيچ وجه قابل تحمل نيست که نماينده دولت سوريه در اثر پيروزي‌هاي روزهاي اخير ارتش، با دست پر در مذاکرات حاضر شود و قدرت چانه‌زني‌اش افزايش يابد.
4- ايالات متحده از پيشنهاد عربستان درباره حضور نظامي در سوريه استقبال کرده است. «اشتون کارتر» وزير دفاع آمريکا ضمن حمايت از اين تصميم عربستان، اعلام کرده است که هفته آينده در نشست وزيران کشورهاي عضو ائتلاف ضد داعش در بروکسل، با همتاي سعودي اش «محمد بن سلمان» درباره اين موضوع گفت وگو خواهد کرد.
به نظر مي رسد چراغ سبز آمريکا به عربستان را بايد به سياست موازنه گري واشنگتن مرتبط دانست. به عبارت ديگر در فضايي که جبهه مقابل عربستان سعودي در منطقه در حال قدرتمند شدن است، آمريکايي‌ها ترجيح مي‌دهند مانع از تغيير جدي در موازنه نيروهاي منطقه‌اي شود. در سوريه هم ايالات متحده اين سياست را پيش گرفته است.
آمريکا هر چند حملاتي را عليه داعش و گروه‌هاي تروريستي در سوريه داشته است اما همزمان به تقويت جبهه مخالف اسد هم بي‌توجه نيست و سعي در جلوگيري از افزايش قدرت دولت آن کشور دارد. بر خلاف آمريکا، روسيه با پيشنهاد عربستان براي اعزام نظاميانش به خاک سوريه مخالفت کرده است. مسکو ضمن انتقاد از پيشنهاد عربستان، اين اقدام را «اعلان جنگ» توصيف کرده است.
5-عربستان سعودي با اين پيشنهاد، حتي اگر در حد حرف باشد در صدد است خود را از اتهام پشتيباني و حمايت از برخي گروه‌هاي نظامي تروريستي در سوريه مانند «جيش الاسلام» برهاند و از خودش وجهه يک کشور مبارزه کننده با تروريسم را ترسيم کند. افزون بر اينها پادشاهي سعودي مي‌خواهد ناکامي‌هاي پي در پي خود چه در مورد جنگ يمن چه در مورد مذاکرات هسته‌اي ايران يا در مورد بحران‌هاي داخلي خود را با شروع يک جنگ جديد، جبران کند.
با در نظر گرفتن همه مواردي که در بالا اشاره شد مي توان گفت، علت اقدام احتمالي عربستان چيزي جز ترس و نتيجه آن چيزي جز يک ناکامي و شکست ديگر براي سعودي‌ها، کشته شدن شمار بيشتري از غيرنظاميان براي سوريه و ناامني و تنش افزون تر براي منطقه نخواهد بود. ادامه اين تنش‌ها براي آنکارا هم گران تمام خواهد شد و در مورد روابطش با مسکو نيز در صورت ادامه روند کنوني، بازنده بزرگ آنکارا خواهد بود زيرا مسکو در تحولات ميداني سوريه دست بالا را دارد و به موفقيت‌هاي چشمگيري دست يافته است.
در زماني که منطقه خاورميانه بيش از هر چيز نيازمند عقلانيت، آرامش و ثبات است، اقدام‌هاي احتمالي عربستان و ترکيه منطقه را به سمت بي ثباتي و ترويج نظاميگري آن هم شکل غيرقانوني آن پيش مي‌برد. ترديدي نيست که تنش در منطقه و بحران سوريه راه‌حل سياسي مي‌طلبد نه تشديد اقدام‌هاي نظامي و مداخله جويانه. ادامه دارد...
ش.د9405845
