مسلمان کشی در سایه «بوداکراسی»

(روزنامه جام‌جم – 1395/06/17 – شماره 4635 – صفحه 6)

مسلمانان روهینگا در میانمار از آن دست اقلیت‌ها در جهان هستند که با وجود خشونت‌ و سرکوب‌های شدید اعمال شده علیه آنها، کمتر مورد توجه رسانه‌ای و سیاستمداران قرار گرفته‌اند. اگرچه قدمت وضعیت و رفتار نامناسب با آنها به چند دهه پیش بازمی‌گردد، اما این افراد طی چهار سال گذشته شدیدترین خشونت‌ها را از سوی اکثریت بودایی این کشور تجربه کرده‌اند. پس از به قدرت رسیدن حزب آنگ سان سوچی در سال گذشته، انتقادها از این برنده جایزه صلح نوبل در رابطه با بی‌توجهی به وضعیت روهینگاها زیاد شد. حالا پس از این فشارها و انتقادات، او ماه گذشته کمیسیونی 90 نفره به ریاست کوفی عنان، دبیرکل سابق سازمان ملل تشکیل داد تا به بررسی وضعیت استان راخین (محل اصلی زندگی روهینگاها) بپردازد.

هواپیمای حامل کوفی عنان روز گذشته وارد فرودگاه سیتوه، مرکز استان راخین شد؛ اما استقبال از او نشان داد که حل مشکلات روهینگاها راه بسیار طولانی را در پیش دارد. آن‌طور که منابع خبری همچون شبکه الجزیره انگلیسی گزارش داد، صدها نفر از اعضای حزب «ملی ارکان» و حزب «شبکه زنان راخین» اعتراضی 300 متری را در اطراف این فرودگاه شکل دادند. در دست بسیاری از این بودایی‌ها پلاکاردهایی قرار داشت که جمله‌هایی همچون «نه» به کمیسیون کوفی عنان» و «نه» به دخالت خارجی‌ها در امور استان راخین » روی آن دیده می‌شد.

«حزب ملی ارکان» که قدرتمند‌ترین حزب سیاسی در استان راخین به حساب می‌آید، اعلام کرده که با این کمیسیون دیدار یا همکاری نخواهد کرد. در همین رابطه، آنگ تان وایی، یکی از مقامات این حزب روز گذشته گفت: استان راخین در میانمار واقع است و کشور ما استقلال و حاکمیت خود را دارد و هیچ راهی وجود نداردکه بتوانیم این کمیسیون را که توسط خارجی‌ها تشکیل شده بپذیریم.

«راخین» دیار فراموش شده

از زمان آغاز خشونت بودایی‌ها در سال 2012 علیه روهینگاها تاکنون، این اقلیت مسلمان حال و اوضاع خوبی را پشت‌سر نمی‌گذارد. اگرچه به‌زعم دولت‌های غربی و اروپایی واگذاری قدرت از سوی نظامیان و به قدرت رسیدن حزب آنگ سان سوچی یکی از نشانه‌های مثبت در زمینه دموکراسی در این کشور بود، اما این مساله هیچ پیشرفت و بهبودی در وضعیت روهینگاها ایجاد نکرد.

در واقع تشکیل این کمیسیون را نیز می‌توان به‌دلیل برخی فشارها و انتقادها نسبت به آنگ سان سوچی دانست.

سختی‌های پیش‌روی این کمیسیون نشان می‌دهد که روهینگاها تا رسیدن به یک وضعیت حداقلی و نسبی راه طولانی را باید پشت‌سر بگذارند. براساس گزارش‌های موجود، اعضای این کمیسیون که از روز گذشته کار خود را در راخین آغاز کردند، طی یک هفته از کمپ‌های روهینگا بازدید و با اعضای گروه‌های سیاسی و مذهبی دیدار خواهند کرد. البته روهینگاها نباید تا آگوست سال 2017 منتظر بهبودی در وضعیت زندگی خود باشند زیرا گزارش اولیه این کمیسیون در آن زمان منتشر خواهد شد. کارشناسان می‌گویند شاید این کمیسیون به دولت میانمار پیشنهاد کند که در وضعیت شهروندی این افراد بهبودی به‌وجود آورند.

البته اجرای این اصلاحات به همین راحتی‌ها هم نخواهد بود زیرا علاوه بر بودایی‌هایی که در استان راخین با حضور روهینگاها مخالف هستند، تعدادی زیادی از اعضای دولت و هم‌حزبی‌های سوچی نیز با به رسمیت شناخته شدن حقوق آنها مخالف هستند. نگاه تبعیض‌آمیز علیه مسلمانان میانمار به‌قدری در کابینه آنگ سان سوچی وجود دارد که دولت این کشور از عنوان «روهینگا» برای آنها استفاده نمی‌کند. بر همین اساس برخی تحلیلگران بر این باورند که کوفی عنان و گزارش او تنها می‌تواند یک «اسب تروا» باشد تا برای مدتی درخواست‌ها برای رسیدگی به وضعیت روهینگاها کاهش یابد.

راهی طولانی برای پایان دردهای روهینگاها

در این میان برخی کارشناسان معتقدند که خشونت و تبعیض علیه روهینگاها در میانمار و به‌طور کلی در جنوب شرقی آسیا ریشه‌ در چند دهه گذشته دارد و یک‌شبه نمی‌توان به آن پایان داد. اکثریت بودایی این کشور، روهینگاها را مهاجران غیرقانونی می‌داند که از طریق مرز با بنگلادش وارد این کشور شده‌اند. این در حالی است که براساس تاریخی، قدمت حضور مسلمانان در این مناطق به حدود یک هزار سال پیش بازمی‌گردد.

با وجود 135 اقلیت رسمی در میانمار، روهینگاها براساس قانون شهروندی سال 1982 این کشور به رسمیت شناخته نمی‌شوند. برای کسب حق شهروندی، آنها باید ثابت کنند که بیش از 60 سال است که در میانمار سکونت دارند. البته این مرحله نیز بسیار طولانی و طاقت فرساست. در نتیجه حق کار، تحصیل، مسافرت، ازدواج و تبلیغ مذهبی آنها بسیار محدود است. حتی اگر بتوانند حق شهروندی به‌دست آورند، باید مخالفت یا خنثی بودن خود را نسبت به روهینگاها ثابت کرده و همچنین اجازه حضور در مشاغلی همچون پزشکی و وکالت را ندارند. به دلیل همین وضعیت، بسیاری اوضاع یک میلیون مسلمان میانمار را شبیه به دوران آپارتاید در آفریقای جنوبی می‌دانند.

البته باید به این مساله نیز اذعان داشت که حل مشکل راخین تنها معضل روهینگاها نیست. علاوه بر این استان غربی، بسیاری دیگر از شهرهای میانمار نیز دیدگاهی خشونت‌آمیز نسبت به این اقلیت دینی دارند. بر همین اساس می‌توان گفت که اجرای هرگونه راه‌حلی برای این معضل، در ادامه سخت‌تر خواهد شد.

http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2534694597770076292

ش.د9501767