سعودی‌ها صدای اهل سنت را هم درآورده‌اند

دردسرهای عربستان سعودی در سیاست خارجی بیشتر شده است. سعودی‌ها که غرق در جنگ مسخره خود در یمن هستند حالا با یک چالش دیگر هم روبه‌رو شده‌اند. بیش از 200 روحانی سنی با انتشار بیانیه‌ای آشکارا باورهای وهابیت، که در عربستان سعودی بنیان گذاشته شده است را انحرافی خطرناک برای اسلام سنی خواندند. احمد الطیب، مفتی اعظم مصری الازهر، مهم‌ترین مرکز مطالعات دینی در جهان اسلام، از جمله کسانی است که این بیانیه را امضا کرده است. احمد الطیب سال گذشته از تفاسیر نادرست از متون مذهبی به شدت انتقاد کرده بود.

این نشست مهم اندیشمندان اسلامی که در گروزنی چچن برگزار شد، اگرچه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود، حتی بیشتر از اخبار مربوط به جنگ سوریه، اما رسانه‌های کمی به آن پرداختند. بیانیه پایانی این نشست که آشکارا مورد تأیید ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، نیز قرار گرفت به نوعی تکفیر عربستان سعودی از سوی روحانیون سنی بود. گرچه در این بیانیه به طور مستقیم نامی از عربستان سعودی برده نشده است اما در آن انتقاد آشکار به کشوری دیده می‌شود که هر‌ساله میلیون‌ها دلار را صرف مساجد، مدارس و روحانیونی می‌کند که وهابیت را در سراسر جهان ترویج می‌کنند.

وهابیت در چشم اهل سنت که در چچن گردهم آمدند، خطرناک‌ترین انحرافی است که خشونت را علیه غیرمسلمانان و حتی مسلمانانی که تفسیر وهابی از اسلام را رد می‌کنند، روا می‌داند. داعش، القاعده و طالبان گروه‌هایی هستند که در خارج از عربستان سعودی و قطر به وهابیت گرایش دارند. نیازی به گفتن نیست که عربستان سعودی بارها اعلام کرده با تروریسم مخالف است. با این حال واکنش آنان به بیانیه پایانی نشست گروزنی بسیار عجیب بود. عادل الکالبانی، خطیب مسجد ملک خالد بن عبدالعزیز در ریاض، گفت: «جهان آماده می‌شود که ما را بسوزاند.» شارمین ناروانی، عضو ارشد سابق دانشکده سنت آنتونی، معتقد است اخبار بد برای عربستان سعودی در راه است. روزنامه لبنانی الاخبار در آغاز مراسم پنج‌روزه حج اطلاعاتی را به نقل از وزارت بهداشت عربستان سعودی منتشر کرد که در آن ادعا شده بود، بیش از 90 هزار زائر از اقصی‌نقاط جهان در 14 سال گذشته در جریان مراسم حج جان خود را از دست داده‌اند.

گرچه بعدها این گزارش از طرف مقام‌های عربستانی تکذیب شد اما شیعیان ایران که صدها نفر را در جریان مراسم حج از دست داده‌اند، این آمار و اطلاعات را کاملا باور دارند. یکی از قربانیان ایرانی حج در سال گذشته، غضنفر رکن‌آبادی، سفیر سابق ایران در لبنان، بود. رهبر ایران به طرز بی‌سابقه‌ای از عربستان سعودی انتقاد و اعلام کرد عربستان سعودی جهان اسلام را وارد یک جنگ داخلی کرده است. می‌توان گفت این برای نخستین باری است که عربستان سعودی از سوی رهبران شیعه و سنی به‌طور همزمان شدیدا مورد انتقاد قرار گرفته است.

حضور احمد الطیب، مفتی الازهر، در نشست گروزنی خشم سعودی‌ها را برانگیخت؛ به‌ویژه اینکه از سه سال پیش و روی کار‌آمدن عبدالفتاح السیسی در جریان یک کودتای نظامی، سعودی‌ها میلیون‌ها دلار را به اقتصاد مصر ریخته‌اند. به نظر می‌رسد سعودی‌ها باید از خود بپرسند چه اتفاقی برای رهبران جهان عرب افتاده است؟ کسانی که به طور معمول مقابل خاندان آل سعود تعظیم می‌کردند. ناروانی می‌نویسد: «عربستان سعودی در سال 2010 نفوذ منطقه‌ای بسیار زیادی داشت، با کشورهای ایران، سوریه، ترکیه، قطر و کشورهای دیگر همکاری می‌کرد و به دنبال رفع مشکلات منطقه‌ای بود، اما با دفن‌کردن پادشاه قبلی رویکرد آنان در سیاست خارجی تغییر کرد.

حال با در آغوش گرفتن دیوانگی تکفیری، خزانه آنان روز‌به‌روز خالی‌تر می‌شود.» (تکفیری کسی است که مسلمانان دیگر (یا مسیحیان یا یهودیان) را به ارتداد متهم می‌کند.) کویت، لیبی، اردن و سودان نیز و همچنین احمد حسون، خطیب بزرگ سوریه‌ای و یکی از نزدیکان بشار اسد، هم در نشست گروزنی حضور داشتند. جالب اینجاست که ابوظبی با اینکه سیاست مبارزه با افراط‌گرایی‌اش در سراسر جهان عرب به خوبی شناخته شده، در برگزاری این نشست هیچ نقشی نداشته است. این درحالی است که میان رمضان قدیراف، رئیس‌جمهوری منطقه خودمختار چچن، که میزبان این نشست بود و محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی، رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد.

این کنفرانس به طور مستقیم به وسیله ولادیمیر پوتین آغاز شد؛ امری که نشان می‌دهد رئیس‌جمهوری روسیه درباره عربستان سعودی چطور فکر می‌کند. به اعتقاد من مهم‌ترین پرسشی که رهبران جهان عرب باید درباره آن صحبت می‌کردند این است که اگر قرار باشد عربستان سعودی را کنار بگذاریم نمایندگان واقعی مسلمانان سنی چه کسانی هستند؟ و اینکه آینده عربستان سعودی چه خواهد شد؟ به نظر می‌رسد پاسخ‌دادن به این پرسش‌ها انقلاب‌هایی را به پا خواهد کرد.

منبع: رابرت فیسک، ایندیپندنت

http://vaghayedaily.ir/fa/News/17546

ش.د9501863