عيادت نماينده هاشمي از ابراهيم يزدي

(روزنامه شرق – 1395/09/25 – شماره 2752 – صفحه 6)

ابراهیم یزدی در حال تورق کتاب قطوری است و در کنارش محمد هاشمی‌رفسنجاني دیده می‌شود؛ این تصویری است که در صفحه اينستاگرام دبیر کل نهضت آزادی منتشر و در توضیح آن هم نوشته شده است: «عیادت آقای محمد هاشمی از دکتر ابراهیم یزدی و ابلاغ سلام و آرزوی سلامتی از طرف آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و تقدیم یادگاری از طرف ایشان». این کتاب قطور ظاهرا خاطرات مصور هاشمی‌رفسنجانی است که به یزدی هدیه شده است.

هاشمی‌رفسنجانی و ابراهیم یزدی یا به عبارتی، هاشمی‌رفسنجانی و نهضت آزادی، مواجهه این دو چگونه بوده است؟ هاشمی‌رفسنجانی خاطرات خود را از سال ٦٠ مکتوب كرده و قبل از آن را مكتوب نكرده است؛ اما مواجهه هاشمی‌رفسنجانی و نهضت آزادی به قبل از انقلاب بازمی‌گردد. هاشم صباغیان در‌اين‌باره به «نسیم بیداری» گفته است: «یکی از اولین هيأت‌هایی که با حکم آيت‌الله خمینی تشکیل شد، هيأت اعتصابات نفت بود. در آن حکم که خطاب به مهندس بازرگان نوشته شده بود، آقای هاشمی‌رفسنجانی، آقای مهندس کتیرایی، آقای مهندس حبیبی و بنده به‌همراه مهندس بازرگان مأمور این کار شدیم و این هيأت باعث شد با آقای هاشمی‌رفسنجانی آشنایی بیشتری پیدا کنیم... . یک بار آقای هاشمی به من گفت ما به دنبال تأسیس یک حزب هستیم، من تشویق‌شان کردم و گفتم خیلی خوب است که روحانیت متشکل شود.

این بحث تقریبا آبان‌ماه سال ۵۷ مطرح شد... یک بار حدودا اواخر دی‌ماه بود که آقای هاشمی نوشته‌ای به من داد و نظر من را پرسید، من دیدم اساسنامه و مرامنامه حزب را نوشته‌اند».امام خمینی در همان بهمن ٥٧، مهندس مهدی بازرگان را به نخست‌وزیری منصوب کرد؛ مرحوم بازرگان کادر هيأت دولت خود را از قاطبه اعضای تشکل متبوع خود برگزید، حزب جمهوری اسلامی هم بهمن ٥٧ اعلام موجودیت كرد. صباغیان اختلاف «حزب» و «نهضت» را اين‌گونه روايت كرده ‌است:‌ «دولت موقت سه بار به‌طور جدی درخواست استعفا داد...، این مسئله بیشتر به خاطر شورای انقلاب بود که نقش مجلس را داشت، برخی چیزهایی که توسط شورای انقلاب تصویب می‌شد، حزب جمهوری اسلامی و روزنامه جمهوری اسلامی برخلاف آن عمل می‌کردند... در ‌‌نهایت هم راه‌حلی که پیدا شد این بود که چهار نفر از اعضای شورای انقلاب که سه نفر از آنها عضو حزب جمهوری بودند، به عنوان معاونان وزرا با حق رأی در جلسات دولت شرکت کنند».

بااین‌حال دولت موقت از سال ٥٧ تا ١٤ آبان ٥٨ بر مسند اجرائی امور است؛ اما سال ٥٨ پس از حادثه اشغال سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام، دولت موقت بالاخره استعفای خود را تقدیم امام کرد. مواجهه دیگر نهضت آزادی و هاشمی‌رفسنجانی آستانه انتخابات مجلس دوم در سال ٦٢ است، نهضت به روند انتخابات معترض بود؛ نطق صباغيان در مجلسي كه رياست آن را هاشمي‌رفسنجاني بر عهده داشت با اعتراض نمایندگان مخالف نیمه‌تمام ماند و كار به برخورد ميان علی‌اکبر معین‌فر با هادي غفاري و چند نفر ديگر كشيد. تصويري كه از آن صحنه ثبت شد، هاشمي را بر كرسي رياست و در‌حالي‌كه لبخندي بر لب دارد نشان مي‌دهد. هاشمی سال‌ها بعد در گفت‌وگو با «شرق» دراين‌باره گفت: «در آن تصویر هم منظره‌ای بود که شخصیت‌های مهم مملکت پشت تریبون آمده بودند و با هم درگیر شدند و می‌خواستند همدیگر را از آنجا بیرون کنند.

منظره، یک طنز تاریخی بود، هرکس هم بود، لبخند تلخی می‌زد که چرا اینها با هم این‌گونه رفتار می‌کنند؟ در همان صحنه من خیلی زود آنها را از هم جدا کردم. وقتی جلسه متشنج شد، یک ربع تنفس دادم تا همه بیرون بروند و فضا تلطیف شود».نهضت آزادی از آن پس، رفته‌رفته به محاق رفت. طيف ملي‌- مذهبي پس از جنگ در اردیبهشت ٦٩، نامه‌ای انتقادي و معروف به «٩٠ امضایی» خطاب به هاشمي نوشتند.اكنون روز و روزگاري ديگر است، هنگامي كه عزت‌الله سحابی در سال پرحادثه ٨٨ درگذشت، با وجود اعتراض اصولگرايان، پیام تسلیت صادر کرد. چندی پیش هم غلامعلی رجایی را به‌همراه دو انگشتری عقیق از سنگ مزار امام حسین (ع) روانه منزل خواهر استاد شجریان کرد و روز گذشته هم برادرش را به منزل ابراهیم یزدی فرستاد تا بیش‌از‌پیش بگوید که تغییر کرده است.

http://www.sharghdaily.ir/News/110110

ش.د9502906