تاریخ انتشار : ۰۳ بهمن ۱۳۹۵ - ۰۹:۲۱  ، 
کد خبر : ۲۹۸۶۷۹
گزارش «وقایع اتفاقیه» از واکنش مسئولان به طرح تمدید تحریم‌های تحمیلی آمریکا علیه ایران؛

ظریف: داماتو اثر اجرائی ندارد

(روزنامه وقايع اتفاقيه ـ 1395/09/14 ـ شماره 285 ـ صفحه 3)

در شرايطي که صد درصد نمايندگان سناي ايالات‌متحده آمريکا به طرح داماتو که تمديد 10 ساله تحريم‌ها توصيف‌شده است، رأي داده‌اند، محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران گفته که اين مصوبه اثر اجرائي ندارد. روز پنجشنبه گذشته، طرحي در مجلس سناي آمريکا به تصويب رسيد که بر‌اساس آن، تحريم‌هاي اعمال‌شده عليه جمهوري‌اسلامي ايران، به مدت 10 سال تمديد شود. اين طرح با اکثريت قاطع نمايندگان هر دو مجلس سنا و کنگره به تصويب رسيده است و باراک اوباما بدون احتساب روزهاي يکشنبه فقط 9 روز فرصت تصميم‌گيري درباره امضاي طرح تمديد ۱۰ ساله تحريم‌هاي ايران دارد. اگر کنگره پيش‌ازاين 9روز اعلام کند که دوره کاري آن به پايان رسيده، باراک اوباما، مي‌تواند از اختيارات خود استفاده کرده و اين طرح را امضا نکند. اين درحالي است که يک منبع آگاه در کاخ سفيد اعلام کرده که او اين طرح را امضا خواهد کرد. بااين‌حال، ظريف که روز گذشته براي گسترش و تعميق روابط ايران در سطح منطقه‌اي به دهلي نو سفر کرده بود، در نخستين ساعت حضور خود در هند گفت که تمديد تحريم‌ها باعث بي‌اعتباري آمريکا در سطح بين‌الملل خواهد شد. اين اظهارات هنگامي از سوي وزير امور خارجه ايران مطرح مي‌شود که روزنامه فايننشال‌تايمز در گزارشي مدعي شد تيم ترامپ در حال بررسي تحريم‌هاي غيرهسته‌اي عليه ايران است.

تمديد تحريم، نقض برجام است

براساس آنچه علي‌اکبر صالحي در واکنش به تمديد 10 ساله تحريم‌ها گفته، رئيس‌جمهوري آمريکا آن را ملغي اثر کرده و فعلا آثاري مترتب بر آن واقف نيست اما اگر دوباره عملياتي و اجرائي شود، نقض صريح برجام است. در همين رابطه، وزير امور خارجه ايران در تکميل اين اطلاعات گفته است که اين تحريم‌ها هيچ تأثيري بر کشورهاي ثالث بر جاي نمي‌گذارد. او تأکيد کرده است: همين‌طور که درگذشته مقامات آمريکايي موظف بودند، اجراي تحريم‌ها را متوقف کنند، درحال‌حاضر نيز همين وظيفه را دارند. ظريف در جمع خبرنگاراني که او را در سفر هند همراهي مي‌کنند، گفته است چون اين تحريم‌ها اثري بر کارآفرينان نمي‌گذارد، در اين سفر وارد اين گفت‌وگوها نمي‌شود. اين واکنش‌ها درحالي نشان داده شده که پنجشنبه هفته گذشته، دو هفته پس از آنکه با رأي اکثريت مجلس نمايندگان آمريکا طرح تمديد قانون تحريم‌هاي ايران (داماتو) رأي آورد، اين طرح در مجلس سنا نيز با اکثريت قاطع رأي آورد تا براي سومين دهه، تحريم‌ها در حوزه نفت، گاز و پتروشيمي عليه ايران در چارچوب اين قانون پا برجا بماند.

قانون داماتو چيست؟

قانون تحريم ايران (Iran Sanction Act) يا ISA، در ايران به نام پيشنهاددهنده آن، سناتور آلفونسو داماتو به «قانون داماتو» مشهور شده است. اين قانون از سال 1996 عليه ايران و ليبي با عنوان مقابله با اقدامات تروريستي تصويب شد و تحت‌الشعاع سقوط هواپيماي پان‌آمريکن که در دسامبر 1988 بر فراز شهر لاکربي اسکاتلند منفجر شد، ضد ايران و ليبي به تصويب رسيد. اين قانون از تاريخ تصويب تاکنون، هر پنج سال يک‌بار تمديد شده است و آخرين‌بار در سال 2012 از سوي باراک اوباما مجددا امضا شد. براساس اين قانون، هر شرکت يا دولتي که بيش از 40 ميليون دلار در صنايع نفت و گاز ايران سرمايه‌گذاري کند، دچار مجازات اقتصادي آمريکا خواهد شد؛ البته در سال 2006، نام ليبي از اين قانون خارج شد و 15 سال بعد از آن، اين قانون صرفا در رابطه با ايران اجرا شده است. همچنين در سال‌هاي گذشته، ميزان سرمايه‌گذاري شرکت‌ها و افراد آمريکايي و وابسته به آنها به 20 ميليون دلار کاهش يافت.

براين‌ا‌ساس، تحريم‌هاي کم‌سابقه اقتصادي در حوزه نفت و گاز، مالي و بانکي با دست‌يافتن ايران و 1+5 به توافق هسته‌اي در سال 2015، در دو بخش اقتصادي و هسته‌اي در سطوح ملي، يکجانبه، همه‌جانبه و بين‌المللي از سوي اتحاديه اروپا لغو و از سوي آمريکا متوقف شد. به‌اين‌ترتيب، طرح تمديد قانون داماتو، بعد از کارشکني‌هاي آمريکا بر سر ممانعت از ورود بانک‌هاي بزرگ بين‌المللي به تعاملات اقتصادي ايران، دومين چالشي بوده که از سوي آمريکا ايجاد شده و اجراي برجام را با ابهام مواجه کرده است. براساس برجام، اجراي بخش‌هايي از قانون داماتو همين‌طور که در پيوست 2 آمده است، به‌ويژه در بخش‌هاي مربوط به صادرات نفت، گاز، پتروشيمي، مواد غذايي و دارو از زمان اجرائي‌شدن برجام به دستور رئيس‌جمهوري آمريکا متوقف شده است. پيش از اين نيز محمدجواد ظريف در خرداد، در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به تلاش نمايندگان مجلس آمريکا براي تمديد قانون داماتو به‌صراحت اعلام کرد: «ما به دولت آمريکا تذکر داده‌ايم که بايد برجام رعايت شود، تمديد قانون داماتو، مغاير برجام به شمار مي‌رود و نحوه برخورد با اين قانون در کنگره باعث شده که برجام نقض شود؛ البته اهداف و چارچوب‌هاي برجام هم مشخص است.»

انگليس: توافق در مسير درستي است

در ادامه واکنش‌هاي داخلي به تمديد 10 ساله تحريم‌ها عليه ايران، وزير امور اقتصادي و دارايي ايران برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) را يک توافق بين‌المللي دانسته و گفت تحريم‌ها قابل برگشت نيست و ديوار تحريم‌ها فروريخته است. علي طيب‌نيا در همايش بيمه و توسعه در محل برج ميلاد تأکيد کرده است: هر کشوري که تلاش کند تعهدات بين‌المللي خود را نقض کند، وجاهت خود را از دست مي‌دهد و همراهي بين‌المللي را همراه خود نخواهد داشت. ايران همه تعهدات بين‌المللي خود را در قبال برجام به‌صورت کامل و سريع انجام داده و مورد تأييد محافل مستقل بين‌المللي قرار گرفته است. طيب‌نيا با يادآوري اينکه ايران در شرايط تحريم و درحالي‌که قيمت نفت يکي از شديدترين کاهش‌ها را تجربه مي‌کرد، توانست به رشد اقتصادي مثبت دست يابد، تورم را کاهش داده و نوسان‌هاي ارز را از بين ببرد، گفته است: ملت ايران، اين دستاوردها را از دست نمي‌دهد. او گفت: انتظار اين است طرف‌هاي مذاکره هم به‌طور کامل و سريع به تعهدات خود منطبق برجام عمل کنند و هرگونه نقض عهد موجب مي‌شود کشور ناقض وجاهت و اعتبار خود را از دست دهد.

در شرايطي که اقدام تازه سناي آمريکا با واکنش شديد مقامات ايراني مواجه شده است، برخي طرف‌هاي درگير مذاکرات هسته‌اي هم در موضع‌گيري مشابه، خواهان حفظ توافق شده‌اند. روسيه در چارچوب ابلاغ اجراي دکترين جديد سياست خارجي اين کشور، بر لزوم اجراي برجام مورد توافق ايران و گروه 1+5 تأکيد کرد. همچنين بوريس جانسون، وزيرخارجه انگليس، با تأکيد بر اينکه من حامي تقويت روابط با ايران و برجام هستم، گفت: من فکر مي‌کنم اين توافق، در مسير درستي رو به جلو است و ما بايد با دولت آمريکا دراين‌باره صحبت کرده تا ببينيم موضع آنها چيست و بر نقاط مثبت اين روند تأکيد کنيم. دراين‌راستا، رسانه‌هاي چين روز گذشته به بررسي واکنش‌هاي ايران به تمديد تحريم‌ها پرداخته‌اند. به‌عنوان مثال، تارنماي چاينا ارگ نيز نوشته است، وزارت امور خارجه ايران، همه تحولات مربوط به اين لايحه را از نزديک دنبال مي‌کند و نسبت به اقدام آمريکا در برابر آن واکنش نشان خواهد داد. همزمان این گزارش تصريح مي‌کند که حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، رهبر معظم انقلاب اسلامي به آمريکا هشدار داده‌اند که ايران در برابر تصويب و تمديد تحريم‌ها، واکنش جدي نشان خواهد داد.

«نه» کاخ سفيد به تحريم هسته‌اي

گفته مي‌شود حتي اگر اوباما تصميم بگيرد که اين طرح را وتو کند، با توجه به همراهي اکثريت مطلق کنگره با اين طرح، هرگونه اقدام دولت براي وتو ناکام خواهد ماند. اين درحالي است که جان کربي، سخنگوي کاخ سفيد گفته است: ما بر اين باور هستيم که تمديد قانون تحريم‌هاي ايران ضروري نيست اما علاوه بر اين، معتقديم که اين اقدام تداخلي با برنامه جامع اقدام مشترک که ميان ايران و گروه 1+5 حاصل شد، ندارد؛ بنابراين من انتظار دارم که رئيس‌جمهوري اين قانون را امضا کند. به گفته او، در اين قانون، ماده‌اي وجود دارد که به وزير امور خارجه اجازه مي‌دهد تا تحريم‌هاي مرتبط هسته‌اي را مطابق با اين قانون و تعهداتمان طبق برجام لغو کند. اين چيزي است که از روز اجراي برنامه جامع اقدام مشترک تاکنون انجام داده‌ايم و تا زماني که ايران نيز به تعهداتش پايبند مي‌ماند، ما نيز طبق تعهداتي که داريم به اين کار ادامه خواهيم داد. کربي با اشاره به اينکه مادامي که ايران به تعهدات خود در توافق هسته‌اي پايبند باشد، ما نيز چنين خواهيم کرد، افزود: بايد به‌روشني بگويم که نگراني‌هاي ما درباره فعاليت‌هاي ايران در منطقه، برنامه موشکي بالستيک اين کشور و ديگر نگراني‌هايمان از بين نرفته است. ما از اينکه در واکنش به اين فعاليت‌ها دست به اقدام زده‌ايم، شرمنده نيستيم که شامل تحريم‌هايي قوي و سخت مي‌شود و قرار نيست تغيير کند.

در همين رابطه، علي‌اصغر يوسف‌نژاد، عضو هيأت‌رئيسه مجلس شوراي اسلامي گفته است: به‌طور قطع مجلس در پاسخ به تمديد تحريم‌هاي داماتو از سوی سناي آمريکا اقدام متقابلي خواهد داشت زيرا اين خواسته مردم است. ايسنا در گزارشي تفصيلي درباره قانون داماتو و اينکه چگونه با اجراي اين قانون برجام نقض مي‌شود، نوشته است: تمديد قانون داماتو را مي‌توان هم نقض برجام دانست و هم ندانست. اگر اين قانون پس از امضاي باراک اوباما به اجرا درآيد و با دستور رئيس‌جمهوري وقت يعني اوباما، اجراي آن بر‌اساس برجام متوقف نشود، قطعا نقض صريح این توافق صورت گرفته است. به گفته برخي تحليلگران بين‌المللي، تصويب، طرح داماتو، نشاني از فرار واشنگتن از عمل به توافق هسته‌اي است؛ توافقي که اجراي آن اکنون با روي‌کارآمدن دونالد ترامپ، نامزد جمهوري‌خواهان در آمريکا، در معرض تهديد قرار گرفته است.

http://vaghayedaily.ir/fa/News/49514

ش.د9502632

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات