- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
سال میلادی که گذشت، حوادث و رخدادهای مهمی را ه خود دید اما از میان آنها برخی شگفت آور و غیرقابل پیش بینی‌تر از بقیه بود؛ رخدادهایی چون رای مثبت انگلیسی‌ها به برگزیت یا پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و کودتای چندساعته و نافرجام در ترکیه.
سال 2016 میلادی درحالی به پایان رسید که جهانیان شاهد رخدادهایی شگفت و کمتر قابل پیش‌بینی در این سال بودند؛ شگفتی‌هایی که کمتر کسی احتمال وقوع آن را می‌داد. در این میان، رای انگلیسی‌ها به خروج از اتحادیه اروپا، انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، توافق دولت کلمبیا و شورشیان فارک، کودتای نافرجام در ترکیه و ترور سفیر روسیه در این کشور در کنار رای شورای امنیت به محکومیت شهرک سازی‌های رژیم صهیونیستی برجسته‌تر از دیگر رویدادها بود.
پایان حضور انگلیس در اتحادیه اروپا
«برگزیت» (Brexit) کلمه‌ای است که از ترکیب 2 واژه بریتانیا (Britain) و خروج (Exit) ساخته شده و به معنای خروج این کشور از اتحادیه اروپا است. سوم تیرماه (23 ژوئن) انگلیسی‌ها پای صندوق رای رفتند و به خروج از اتحادیه اروپا رای مثبت دادند؛ اتحادیه‌ای که نتیجه همگرایی و مشارکت اقتصادی و سیاسی 28 کشور اروپایی است. سنگ بنای این اتحادیه پس از پایان جنگ جهانی دوم گذاشته شد. چند کشور اروپایی تصمیم گرفتند همکاری اقتصادی‌شان را گسترده کنند چراکه معتقد بودند، ملت‌هایی که با هم تجارت می‌کنند سخت‌تر به جنگ هم می‌روند.
به باور حامیان همه پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، از سال 1975(54ش) که مردم به ماندن در اتحادیه رای دادند، 40 سال گذشته و مردم باید بتوانند دوباره نظرشان را بگویند. آنان معتقد بودند که این تشکیلات مزیتی برای انگلیس ندارد و تنها با قوانین دست و پاگیر مانع رشد اقتصادی می‌شود. در برابر، استدلال طرفداران ماندن در اتحادیه اروپا این بود که عضویت در این اتحادیه مفید است، زیرا فروش کالا و خدمات به دیگر کشورهای اروپایی و ورود نیروی کار مهاجر را آسان می‌سازد و هر دو عامل به رشد اقتصادی و در نهایت تامین بودجه خدمات عمومی کمک می‌کند. دیگر استدلال مهم حامیان ماندن در اتحادیه اروپا این بود که اگر انگلیس از اتحادیه اروپا بیرون برود، جایگاهش در جهان لطمه می‌خورد. برخی نیز از دیدگاه امنیتی به موضوع می‌نگریستند و این گونه استدلال می‌کردند که به لحاظ امنیتی بهتر است به جای اینکه تنها باشیم، عضو باشگاهی با 28 ملت باشیم.
در نهایت با رای مثبت انگلیسی‌ها به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا نه تنها رهبران جهان بلکه حتی مردم انگلیس نیز در شوک عمیقی فرورفتند. «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان روز همه پرسی را «روزی غمگین» برای اروپا خواند.
کودتای نافرجام در ترکیه
واپسین ساعت‌های روز جمعه بیست و پنجم تیرماه، شماری از یگان‌های ارتش ترکیه با استقرار در ورودی پل‌های شهر اسلامبول و تلاش برای اشغال نقاط راهبردی کشور، در صدد کودتا علیه دولت مستقر برآمدند. به‌رغم تسخیر برخی مراکز مهم شهر مانند ستاد مشترک ارتش، فرودگاه بین‌المللی اسلامبول و ساختمان تلویزیون دولتی ترکیه به دست کودتاگران و اعلان حکومت نظامی، فراخوان «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور، سبب شد بسیاری از مردم به خیابان‌ها سرازیر شوند و این کودتا پس از چند ساعت شکست خورد.
در روزهای نخستین کودتا، این حادثه هم به سبب ناآرامی داخلی و هم تنش در مناسبات خارجی به ویژه روابط با آمریکا برای ترکیه مشکل ساز شد. دولت ترکیه با اقدام‌هایی که بخشی از آن در روزهای اول پس از کودتا طبیعی به نظر می‌رسید، دست به بازداشت نزدیک به 50 هزار نظامی و کارمند غیرنظامی در بخش‌های مختلف از جمله آموزش، دانشگاه‌ها و دادگستری زد و تلاش کرد تا بر اوضاع مسلط شود. همین مساله سبب شد دولت آنکارا و شخص اردوغان با انتقادهایی روبرو شود. این دست اقدام‌ها نگرانی‌ها درباره خطر انسداد سیاسی، امنیتی شدن کامل فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه و دوقطبی شدن جامعه را افزایش داد.
برخی در ترکیه مدعی دست اندرکاری دولت‌های خارجی درکودتای نافرجام این کشور شدند. این فرضیه به خصوص با خودداری دولت آمریکا از استرداد «فتح‌الله گولن» میلیاردر ترک و چهره شاخص اجتماعی مقیم آمریکا شدت گرفت که اردوغان مدعی است رهبری این کودتا را بر عهده داشته است.
به سبب اقدام‌های دولت ترکیه و اعلام بازگشت مجازات اعدام، نمایندگان مجلس اروپا چهارم آذرماه (24 نوامبر) در شهر استراسبورگ فرانسه مقر این نهاد اروپایی با اکثریتی بالا به تعلیق مذاکراتِ پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا رای دادند. پس از کودتای نافرجام ترکیه، روابط این کشور با اتحادیه اروپا رو به وخامت گذاشته و امید آنکارا برای پیوستن به اروپا کاهش یافته است. با اینکه بیش از پنج ماه از کودتای نظامیان علیه دولت ترکیه می‌گذرد اما پس لرزه‌های آن همچنان در صحنه سیاسی این کشور نمود دارد.
پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، روز 18 آبان(8 نوامبر) با نتیجه‌ای دور از بیشتر پیش بینی‌ها به پایان رسید و «دونالد ترامپ» به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده، انتخاب شد. وی درحالی توانست در برابر رقیب دموکراتش به پیروزی برسد که با جبهه‌ای از مخالفت‌های نخبگان سیاسی از هر دو حزب رو به رو و تا به حال هیچ تجربه مسئولیت سیاسی در کارنامه خود به ثبت نرسانده بود؛ میلیاردری با مواضع جنجالی که از سد جمهوریخواهان کهنه کار در انتخابات درون حزبی گذشت و توانست در مقابل «هیلاری کلینتونِ» دموکرات و با تجربه، با یک پیروزی غیرمنتظره بسیاری از پیش بینی‌ها و نظر سنجی‌ها را باطل کند.
انتخاب ترامپ را می‌توان به عنوان «نهِ» بسیاری از رای دهندگان به چهره‌های نظام سیاسی حاکم در آمریکا قلمداد کرد. بسیاری معتقدند که مخالفت با روش‌های حکومتداری سال‌های اخیر در این کشور موجب شد تا آمریکایی‌ها علیه نخبگان خود رای دهند و ترامپ را برنده رقابت با کلینتون کهنه کار سازند.
توافق دولت کلمبیا و شورشیان فارک
شورشیان فارک و دولت کلمبیا بعد از حدود 50 سال درگیری توانستند به توافق برسند. گروه «نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا» موسوم به فارک یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های شورشی مارکسیستی جهان است که در سال 1964(1333ش) تشکیل شد و علیه دولت این کشور دست به سلاح برد تا یک رژیم انقلابی سوسیالیستی را تاسیس کند. آخرین دور تلاش‌ها برای پایان دادن به مناقشه میان دولت کلمبیا و فارک با مذاکراتی میان دو طرف در نوامبر 2012(91ش) شروع شد. با پایان یافتن مذاکرات برای توافق صلح، «خوان مانوئل سانتوس»، رئیس جمهوری کلمبیا متن توافق یادشده را به کنگره این کشور ارائه کرد تا آن را به همه پرسی عمومی بگذارد؛ همه پرسی که با رای منفی مردم کلمبیا شگفتی ساز شد.
سرانجام چهارم آذر (بیست‌وچهارم نوامبر) توافق جدیدی میان دو طرف منعقد شد و این بار رئیس جمهوری کلمبیا بدون توسل به همه پرسی به طور مستقیم این توافق را برای تصویب به کنگره فرستاد. در نهایت نیز کنگره کلمبیا در 30 نوامبر(دهم آذر ماه) توافق نهایی صلح میان دولت کلمبیا و گروه شورشیان فارک را با هدف پایان دادن به جنگ‌های خونین تصویب کرد. این توافق به نیم قرن جنگ داخلی در کلمبیا با حدود 300 هزار کشته و گم شده پایان داد.
انحلال گروه فارک و تبدیل شدن آن به یک حزب سیاسی از مفاد اصلی توافق صلح به شمار می‌آید. به گروه فارک به عنوان یک حزب رسمی سیاسی دست‌کم 10 کرسی از 268 کرسی کنگره در این کشور اختصاص خواهد یافت. بدین ترتیب، این گروه شورشی که از سال 1964(1333ش) تاکنون به مبارزه مسلحانه با دولت کلمبیا پرداخته است، اینک مبارزه خود را از میدان جنگ به صندوق‌های رای منتقل می‌کند.
ترور سفیر روسیه در ترکیه
در آخرین ماه سال 2016 «آندری کارلوف»، سفیر روسیه در آنکارا در جریان مراسم افتتاحیه یک نمایشگاه عکس هدف گلوله «مرت آلتین تاش» افسر پیشین پلیس ترکیه قرار گرفته و به قتل رسید. مقام‌های روسیه و ترکیه به طور مشترک این ترور را به افراد یا گروه‌هایی نسبت داده‌اند که درصددند روابط دو کشور را تخریب کنند. گفتنی است این رخداد پیش از مذاکرات سه جانبه وزیران دفاع و امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه در مسکو صورت گرفت.
به عقیده بسیاری از تحلیلگران اگر این حادثه درست یک سال پیش روی می‌داد، مشخص نبود اوضاع نابسامان خاورمیانه اکنون در چه وضعیتی قرار داشت چراکه روابط آنکارا و مسکو یک سال پیش درپی سرنگونی هواپیمای جنگنده روسی به دست ترکیه، بسیار متشنج شده بود. اما پس از کودتای نافرجام، آنکارا در راستای از بین بردن تنش با مسکو و همچنین ترمیم روابط با همسایگان خود قدم برداشت. در همین پیوند، تغییراتی در مواضع دولت اردوغان در قبال بحران سوریه صورت گرفت. به همین دلیل بود که ترکیه و روسیه توانستند این حادثه را به خوبی مدیریت کنند.
تصویب قطعنامه ضدصهیونیستی در شورای امنیت
تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه رژیم صهیونیستی آخرین شگفتی سال میلادی گذشته بود. شورای امنیت سازمان ملل متحد، روز جمعه سوم دی‌ماه قطعنامه‌ای را تصویب کرد و خواستار توقف شهرک سازی رژیم صهیونیستی در سرزمین فلسطین شد.
در رخدادی غیر معمول و برخلاف بیشتر پیش‌بینی‌ها، این قطعنامه از جانب آمریکا وتو نشد و با 14 رای موافق و رای ممتنع ایالات متحده به تصویب رسید. بنا بر این قطعنامه، اشغالگران قدس باید فوری و به طور کامل هر گونه ساخت و ساز در سرزمین اشغالی فلسطینی‌ها از جمله اورشلیم شرقی را متوقف کنند. قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه رژیم صهیونیستی اگرچه از ضمانت اجرای جدی برخوردار نیست اما بی‌تردید حاکی از نارضایتی افکار عمومی از اوضاع فلسطین است.
آمریکا تاکنون 77 بار از حق وتو استفاده کرده که بیش از نیمی از آنها در حمایت از رژیم صهیونیستی بوده است. از تصویب آخرین قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی در شورای امنیت 36 سال می‌گذرد. حال تصویب این قطعنامه بار دیگر توجه‌ها را به آنچه در سرزمین‌های اشغالی روی می‌دهد جلب کرد و سبب ساز فشار و انزوا برای رهبران صهیونیست و نیز واکنش شدید آنان شد.
http://jomhourieslami.net/?newsid=119875
ش.د9503384
