- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
«ايران نه‌تنها درپي سقوط آل‌سعود نيست بلکه مايل به مهار تلاش‌ها براي سرنگوني حکومت عربستان است»؛ «تا زماني که دولت سوريه احساس نياز کند، جمهوري اسلامي ايران پشت سر سوريه ايستاده است.» اين دو موضوع مهم، محورهاي اصلي مصاحبه علي شمخاني، دبير شوراي‌عالي امنيت ملي با «فصلنامه مطالعات سياست خارجي تهران» بوده و اهميت اين سخنان، به‌ويژه در ارتباط با مناسبات جمهوري اسلامي ايران با کشور عربستان به‌اندازه‌اي است که مي‌توان از آن به‌عنوان عاملي بزرگ براي تحول مناسبات تهران- رياض و معادلات سياسي منطقه خاورميانه در آينده نزديک سخن به ميان آورد.
در چند سال گذشته و متعاقب آغاز موجي از انقلاب‌هاي مردمي در خاورميانه، اختلاف مواضع عميقي ميان ايران و عربستان شکل گرفت و راهبردهاي متفاوت نسبت به بحران در کشورهاي سوريه، يمن و بحرين، زمينه ايجاد شکاف در روابط ديپلماتيک دو کشور را ايجاد کرد و درنهايت، واقعه اعدام شيخ‌النمر و حمله به سفارت عربستان در تهران و مشهد منجر به قطع مناسبات سياسي تهران و رياض شد. در شرايط کنوني، با گذشت بيش از يک سال از تنش عميق در روابط دو کشور، سخنان علي شمخاني درباره راهبرد ايران نسبت به آينده بحران سوريه و مواضع تهران درزمینه حکومت سعودي و تحولات منطقه خاورميانه، بسيار حائزاهميت و قابل‌توجه است.
تداوم حمايت‌هاي ايران از سوريه در پرتوی طرح سياسي 4 ماده‌اي
دبير شوراي‌عالي امنيت ملي با يادآوري طرح سياسي چهار ماده‌اي جمهوري اسلامي ايران براي پايان‌دادن به بحران جاري در سوريه گفت: اين طرح که پيش‌ازاين ارائه شد، مشتمل بر آتش‌بس فوري، اجراي اصلاحات، شکل‌گيري گفت‌وگوهاي داخلي و برگزاري انتخابات فراگير در اين کشور بوده است. اميردريابان علي شمخاني، نماينده مقام‌معظم‌رهبري و دبير شوراي‌عالي امنيت ملي، در مصاحبه با «فصلنامه مطالعات سياست خارجي تهران» گفت: اينکه آمريکا يا برخي ديگر از کشورها تلاش کنند به جاي مردم سوريه تصميم بگيرند يا بگويند چه کسي حق کانديداشدن دارد يا ندارد، مغاير با اصول دموکراسي و حق تعيين سرنوشت ملت‌هاست.
او با اشاره به اينکه امروز آمريکا در کنار کشورهایي همچون عربستان با بهانه‌قراردادن حقوق مردم سوريه درصدد حذف سوريه از محور مقاومت هستند، تأکيد کرد: دموکراسي در سوريه در مقايسه با وضعيت ساير کشورها و استانداردهاي خاورميانه، بسيار بهتر از کشورهاي مورد حمايت آمريکاست. دبير شوراي‌عالي امنيت ملي با اشاره به اهميت راهبردي پيروزي‌هاي ارتش سوريه در شرق حلب گفت: آزادسازي مقتدرانه حلب و پاکسازي اطراف دمشق از طريق عمليات نظامي و مصالحه سياسي، گواه موفقيت راهبرد مشترک سوريه، ايران، روسيه و جبهه مقاومت در برابر ائتلاف‌هاي تبليغاتي جبهه آمريکایي است. شمخاني در ادامه گفت: جغرافياي سياسي حلب به‌گونه‌اي است که هر طرف در آن پيروز شود، قادر است ساير صحنه‌ها را به نفع خود مديريت و آرام کند. همچنین اين پيروزي، اسرار نهفته‌اي را از کمک مستقيم برخي کشورها به جبهه تروريسم آشکار کرد که تا پيش‌ازآن کشورهاي حامي گروه‌هاي تکفيري از پذيرش آن طفره مي‌رفتند.
او خاطرنشان کرد: حمايت از سوريه و بشار اسد در چارچوب راهبرد جمهوري اسلامي ايران براي حراست از جبهه مقاومت و مقابله با تروريسم صورت مي‌گيرد و تا زماني که دولت سوريه احساس نياز کند، جمهوري اسلامي ايران، پشت سر سوريه ايستاده است.
خواست رژيم صهيونيستي بر تداوم آشوب و بحران در منطقه
اين مقام سياسي ايراني با بيان اينکه جنگ امروز در سوريه از نظر حمايت‌هاي عربي و غربي، بي‌شباهت با جنگ تحميلي هشت ساله عليه جمهوري اسلامي ايران نيست، تأکيد کرد: در جنگ تحميلي، دنيا با تمام ظرفيت‌هايش در کنار صدام بود و در سوريه نيز ائتلاف‌هایي از 80 يا 30 کشور با عناويني همچون دوستان سوريه شکل گرفت که از تأمين سلاح، پول و برگزاري دوره‌هاي آموزشي براي گروه‌هاي تروريست مضايقه نکردند. دبير شوراي‌عالي امنيت ملي در ادامه گفت: به‌هم‌ريختگي نظم موجود در منطقه، هزينه همه کشورها را افزايش داده و به دستاوردهاي رژيم صهيونيستي خواهد افزود.شمخاني تصریح کرد: به‌کارگيري سلاح براي حفظ امنيت، ازجمله حقوق مصرح دولت‌هاست اما استفاده از اسلحه از سوی گروه‌هاي مخالف، مورد تأييد هيچ کشور و مرجع قانوني‌ای نيست؛ ازاين‌رو، نبايد انتظار داشت، نظام سوريه، گروه‌هاي مسلح مورد حمايت کشورهاي بيگانه را فقط موعظه کند.
او تأکید کرد: بشار اسد از محبوبيت خوبي در سوريه برخوردار است و از نگاه مردم اين کشور، باوجود فشارهاي سياسي، امنيتي و اقتصادي، او توانسته در بحران اخير ايستادگي کند؛ اگر غربي‌ها معتقدند بشار اسد پايگاه مردمي ندارد، چرا از کانديداتوري دوباره او نگران هستند؟
دبير شوراي‌عالي امنيت ملي در پاسخ به پرسشی درباره آينده سوريه گفت: نحوه شکل‌گيري روندهاي سياسي و تفاهم طيف‌هاي مختلف داخلي، آينده سوريه را تعيين خواهد کرد و همه طرف‌ها به‌طور همزمان بايد به مهار جريان تروريسم، قطع کمک‌هاي خارجي به آنها و گفت‌وگوهاي ملي بينديشند. ما اين روند را بهترين شيوه براي پايان‌دادن به بحران اين کشور ارزيابي مي‌کنيم و در سال‌هاي گذشته نيز همين روند را تعقيب کرده‌ايم.
سقوط آل‌سعود خواست ايران نيست
شمخاني با اشاره به وجود طرح‌هايي ازسوي کشورهاي غربي براي تجزيه منطقه يادآوری کرد: کشورهايي مانند ترکيه و عربستان‌سعودي بايد تکليف خودشان را روشن کنند، آيا از روند تجزيه در سوريه و کشورهاي اسلامي استقبال مي‌کنند؟ آيا عربستان از شعله‌ور‌شدن آتش تجزيه در منطقه مصون است؟ وي ادامه داد: باوجود برخي از تصورات، جمهوري‌اسلامي ايران نه‌تنها درپي سقوط آل‌سعود نيست بلکه مايل به مهار تلاش‌ها براي سرنگوني حکومت عربستان است. سقوط آل‌سعود، هيچگاه به معناي جايگزيني يک حکومت مطلوب نخواهد بود. درپي سقوط آل‌سعود، به احتمال قريب به يقين، عربستان تجزيه و تفکر منحط افراطي داعشي بر بخش‌هاي مهمي از اين کشور حاکم خواهد شد.
دبير شوراي‌عالي امنيت ملي گفت: جمهوري‌اسلامي ايران همواره دربرابر رشد افراطي‌گري ايستادگي کرده و از وحدت سرزميني کشورهاي منطقه دفاع مي‌کند زيرا تجزيه کشورها را زمينه‌ساز حاکميت تفکر تروريستي بر سرزمين‌هاي اسلامي مي‌داند و اين رخداد با منافع راهبردي جهان اسلام در تعارض است. او افزود: متأسفانه درمقابل، شاهد هستيم که پيامد سياست‌هاي منطقه‌اي حاکمان سعودي در سوريه و يمن، عملا تقويت گروه‌هاي تروريستي و يارگيري از ميان آنهاست.
بي‌نيازي عربستان به میانجی در روابط با ايران
علاوه بر اظهارات شمخاني، يکي از موضوعاتي که در روزهاي اخير در روابط ميان ايران و عربستان مورد توجه قرار گرفت، سخنان ابراهيم جعفري، وزير امورخارجه عراق بود. جعفري در اظهارات خود از ميانجيگري کشور عراق در روابط ايران و عربستان خبر داد. وزير امورخارجه عراق افزود: کشورش، ميانجيگري‌هايي را بين ايران و عربستان انجام داده است. اين اقدامات از سال گذشته ادامه دارد و من پيام‌هايي را ميان دو کشور رد‌و‌بدل کرده‌ام زيرا عربستان و ايران در غرب و شرق عراق قرار دارند و هرگونه بحران در روابط آنها، عراق را هم تحت‌تأثير قرار خواهد داد و نزديکي روابط اين کشورها به نفع این کشور نيز خواهد بود.
متعاقب اظهارات ابراهيم جعفري، ثامر السبهان، وزير امور حوزه خليج‌فارس عربستان، در روزنامه الحيات چاپ عربستان در واکنش به اظهارات وزير امورخارجه عراق گفت: «ما درباره وجود پيام‌هايي شامل ميانجيگري ميان رياض و تهران اطلاعي نداريم و عربستان براي ارتباط با ايران، نياز به‌واسطه ندارد. ايراني‌ها اگر مي‌خواهند روابطشان با پادشاهي عربستان بهبود يابد، مي‌دانند که بايد چه‌کار انجام دهند.» در تحليل اظهارات السبهان مي‌توان ابراز کرد که از ديدگاه مقامات رياض، مسئوليت اصلي براي از سرگيري مناسبات ديپلماتيک دو کشور بر عهده تهران است. در اين شرايط، اهميت سخنان و اظهارات علي شمخاني بيش‌ازپيش نمايان مي‌شود. تلاش تهران براي حل نهايي بحران سوريه و مستقر‌شدن ثبات در منطقه خاورميانه، مي‌تواند زمينه‌ساز چرخش بزرگ در مناسبات ديپلماتيک ايران و عربستان شود.
درواقع، گفته‌هاي رئيس شوراي‌عالي امنيت ملي، نشانگر آن است که تهران افقي استراتژيک و بلندمدت را از روند تحولات در منطقه خاورميانه در نظر دارد. محور اصلي راهبرد تهران، مخالفت با ظهور و قدرت‌گيري نيروهاي افراط‌گرا و راديکال در منطقه بوده؛ بر‌اين‌اساس، هر نوع تغيير و چالشي که منجر به قدرت‌گيري نيروهاي تروريست در منطقه شود، در تضاد با منافع ملي و راهبردهاي استراتژيک ايران در منطقه است. در مجموع، اظهارات شمخاني را مي‌توان اين‌گونه تحليل کرد که راهبرد سياست و ديپلماسي خارجي ايران هم در سوريه و هم در کليت منطقه خاورميانه، مبتني‌بر تنش‌زدايي و بازگشت ثبات به منطقه است. اين مسئله، برخلاف انتظارات مي‌تواند تأثيري عميق را بر سطح مناسبات و از سرگيري روابط ديپلماتيک ايران و عربستان داشته باشد.
http://vaghayedaily.ir/fa/News/50875
ش.د9503750
