(روزنامه اعتماد – 1395/11/21 – شماره 3742 – صفحه 12)
حال و روز اين روزهاي امريكا تبديل به گردونه شانسي شده است كه در آن توپهايي پر از اتفاقات متعدد قرار دارد و هرروز از درون آن يك توپ خارج ميشود كه روي آن اتفاقي كه در آينده رخ خواهد داد را نشان ميدهد. بستگي دارد آن روز شانس چه كاري، چه موضوعي يا هدفي باشد كه از گردونه شانس خارج ميشود و هيچ پيش بيني در كار نيست. حال نيز به نظر ميرسد نام اخوان المسلمين از گردونه خارج شده است. روز گذشته نيويوركتايمز گزارشي را منتشر كرد كه برمبناي آن، مشاوران دونالد ترامپ در حال بحث و گفتوگو و برنامهريزي براي تعيين اخوانالمسلمين به عنوان يك سازمان تروريستي خارجي هستند كه اين اقدام عملا يكي از قديميترين و با نفوذترين گروه اسلامي در خاورميانه را هدف قرار ميدهد.
اخوان، سازماني سياسي و اجتماعي است با ميليونها نفر از پيروان در سراسر جهان كه براي دههها است خشونت را پيش و پس از سقوط حسني مبارك، رييسجمهور سابق مصر كه در سال ٢٠١١ در يك انقلاب مردمي سرنگون شد، كنار گذاشتند. گروه اخوان المسلمين علاوه بر مصر گستردگي زيادي در كشورهايي همچون تونس و تركيه دارد كه هرچند در برخي مواقع فشارهاي زيادي براي قرار دادن اين گروه به عنوان يك سازمان تروريستي به دولت پيشين امريكا وارد شد اما باراك اوباما در برابر اين فشارها مقاومت كرد و حتي خبرهايي محرمانه از كاخ سفيد منتشر شد كه مشاور امنيت ملي اوباما ديدارهايي با اعضاي بلند پايه اين گروه در كاخ سفيد داشته است.
بسياري اخوان را به گروهي ميدانند كه قصد دارد جامعهاي با قانون اسلامي را تشكيل دهد و از اين گروه انشعاباتي در فلسطين اشغالي همچون حماس به وجود آمده كه هدف اصلي آن نابودي اسراييل است. هرچند كه ديگر اين رابطه به مانند گذشته عميق و تاثيرگذار نيست اما به نظر ميرسد مشاوران آقاي ترامپ معتقدند كه اين گروه سالها است به عنوان يك جناح تندرو به صورت مخفيانه در ايالات متحده نفوذ كرده و سعي دارد كه قانون شريعت اسلامي را در اين كشور گسترش دهند و آنها اكنون فرصت حضور ترامپ را در كاخ سفيد غنيمت شمردند و قصد دارند تا عليه اين گروه اقدام كنند. تحليلها حاكي از آن است كه تعيين اخوان به عنوان يك گروه تروريستي روابط امريكا با خاورميانه را بهشدت آشفته خواهد كرد.
هرچند اين اقدام ميتواند كشورهايي همچون مصر را كه در سال ٢٠١٣ ارتش به اجبار دولت دموكراتيك اخوان را به رياستجمهوري محمد مرسي سرنگون كرد خوشحال كند. در اين بين كشورهايي همچون امارات و عربستان نيز كه دولت اين كشورها بهشدت نگران تاثيرپذيري جامعه از اين گروه هستند خوشحال خواهند شد، اما اين اقدام بخش عمدهاي از جهان عرب كه تحت تاثير اين گروه اسلامي است را روبهروي امريكا قرار خواهد داد. اين مساله بر رابطه امريكا با تركيه كه عقيده فكري حزب عدالت و توسعه آن بر گرفته از اخوان است نيز تاثير ميگذارد. تركيه به عنوان متحد اصلي ناتو و امريكا در منطقه محسوب ميشود و هنوز مشخص نيست كه در دوره دونالد ترامپ چه آيندهاي پيش روي رابطه امريكا و تركيه وجود دارد. از طرفي تركيه به عنوان يكي از حاميان دولت اخوان در مصر به شمار ميرفت كه هنوز پس از كودتاي سال ٢٠١٣ دولت پس از اخوان را به رسميت نشناخته و اختلافات ميان دو طرف پابرجاست، حالا با اين اقدام امريكا، اگر تركيه بخواهد رويه قبل را در پيش بگيرد قطعا رابطه امريكا و تركيه را تحت تاثير قرار خواهد داد.
در ادامه گزارش نيويورك تايمز ادعا كرده است كه دولت امريكا قصد دارد يك طرح مشابه را در خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران نيز به اجرا بگذارد. لازم به ذكر است تعدادي از فرماندهان سپاه پاسداران و نيروي قدس نيز در حال حاضر در ليست سياه دولت امريكا قرار دارند و به نظر ميرسد جمهوريخواهان با اضافه كردن سپاه پاسداران به دنبال ارسال يك پيام به ايران هستند. همچنين به نظر ميرسد كه اين اقدام از پشتيباني قوي در كاخ سفيد برخوردار است اما در حال حاضر تمركز اصلي، پشت طرح اخوانالمسلمين است كه در ميان اعتراضهاي برخي مقامات وزارت امورخارجه و شوراي امنيت ملي به نظر ميرسد اجرايي شدن آن به تعويق افتاده است.
اين مقامات معتقدند اين اقدام هيچ پايه و اساسي ندارد و برخي متحدان در منطقه را با ما بيگانه كند. برخي مقامات به نيويورك تايمز اعلام كردند كه بنا بوده اين اقدام روز دوشنبه به امضا برسد اما به دليل مخالفتهاي فراوان در داخل ساختار قديمي وزارت خارجه و شوراي امنيت ملي، اين طرح حداقل تا هفته آينده مسكوت مانده است. از طرفي اين تاخير به دليل تمايل كاخ سفيد براي يك زمان بيشتر در راستاي اقدامات اجرايي گذشته است كه هرج و مرج زيادي را در داخل ايجاد كرده است. به خصوص قانون ممنوعيت ورود اتباع هفت كشور مسلمان به امريكا كه توسط دادگاه فدرال اجراي آن متوقف شده و دولت بهشدت درگير دعواي حقوقي براي اجراي اين قانون است. از طرفي اعلام اين خبر و اجراي آن نيز داراي پيچيدگيهاي خاصي خواهد بود كه دولت درگير آن ميشود.
منتقدان اين اقدام ميگويند، تيم دونالد ترامپ از اين ترسيدند كه نتوانند براي اين اقدام خود توجيه قانوني بياورند چرا كه مسلمانان، مساجد و مراكز خيريه زيادي در ايالات متحده قرار دارند كه نزديكي زيادي به اخوان دارند و تعيين اين گروه به عنوان تروريست، موجب ميشود تا اموال و داراييهاي اعضاي اين گروه در امريكا بلوكه شود، ويزاي آنها باطل خواهد شد و ممنوعالمعامله در امريكا خواهند شد. تام مالينوسكي، دستياور وزير خارجه دولت اوباما به نيويورك تايمز ميگويد: اين اقدام سيگنالي براي درگيري با ستون پنجم خيالي مسلمانان در ايالات متحده خواهد بود كه روابط ما با شركايي كه در راستاي مبارزه با تروريسم در منطقه همكاري ميكنند را تحت تاثير قرار ميدهد. كشورهايي همچون تركيه، اردن، تونس و مراكش؛ كشورهايي كه به دنبال همكاري با ما در راستاي مبارزه با تروريسم هستند. اخوانالمسلمين به مدت طولاني است كه در هدف استفان بنون استراتژيست ارشد كاخ سفيد قرار دارد. بنون در فيلمي كه سال ٢٠٠٧ ساخته بود اخوان را بنياد تروريسم مدرن خوانده بود. بنون كه مدير سايت خبري برايتبارت بود، دو خبرنگار زير مجموعه او به نامهاي سباستين گوركا و كاترين گوركا به مدت طولاني در خصوص افراطگرايان مسلمان در ايالات متحده هشدار ميدادند و اكنون به دليل نزديكي با بنون به دولت جديد پيوستهاند. آقاي گوركا، معاون دستيار امنيت ملي است در حالي كه خانم گوركا در حال كار در وزارت امنيت داخلي امريكا است.
فرانك گافني جونيور، بنيانگذار مركز سياستهاي امنيتي كه يك بار اظهار داشت كه اوباما مخفيانه مسلمان است، در يك برنامه راديويي برايتبارت از دونالد ترامپ خواسته بود تا اخوان المسلمين را به عنوان يك سازمان تروريستي شناسايي كند. او استدلال ميكند كه فلسفه اخوان آينهاي از گروههايي است كه در حال حاضر در ليست گروههاي تروريستي امريكا قرار دارند. آقاي گافني در مصاحبه اخير خود با نيويورك تايمز نيز در خصوص ماهيت اخوان ميگويد: اخوان دقيقا همان داعش و طالبان است. در ماه گذشته ميلادي نيز برخي جمهوريخواهان كنگره تلاش كردند تا قانوني را به راه اندازند و از وزارت خارجه درخواست كنند كه اخوان را به عنوان يك سازمان تروريستي شناسايي كنند. در آن دوران نيز شوراي روابط امريكايي- اسلامي كه سازمان حامي مسلمانان به شمار ميآيد با اين طرح مخالفت كرد. اين گروه عنوان كردند كه اينچنين اقدامي توسط آقاي ترامپ ميتواند تلاش بيپروايانه ايشان را در راستاي سركوب مسلمانان نشان دهد. ابراهيم هوپر، سخنگوي اين شورا عنوان كرد كه ما اعتقاد داريم اين نوع اقدامات تنها در راستاي هدف قرار دادن حقوق مدني مسلمانان امريكايي به شمار ميآيد. زماني كه اخوان تروريستي اعلام شود به ناچار عدهاي نيز از آن عليه ديگر گروههاي مشابه استفاده ميكنند و عملا به سمت اهريمن جلوه دادن مسلمانان امريكا و به حاشيه راندن آنها پيش ميرود.
هنوز مشخص نيست كه دولت در اين راستا چه اقدامي انجام ميدهد اما پيشبينيها حاكي از آن است كه دونالد ترامپ ابتدا، به ركس تيلرسن، وزير خارجه امريكا دستور دهد تا در خصوص گروه اخوان يك تجديد نظر انجام دهد. اما به نظر ميرسد، برخي مقامات به دنبال آن هستند تا از اقدام موثر اين حكم بر اخوانالمسلمين در خارج از مصر بكاهند و به نوعي قوانين را به نفع بخشي از مسلمانان نيز تغيير دهند. اما اين امر تا چه حد ميتواند موفقيتآميز باشد جاي سوال دارد. اما اگر اين اقدام نهايي شود و اخوان در ليست گروههاي تروريستي قرار گيرد، بيش از هر كشور ديگري عربستان و برخي متحدان آن خوشحال خواهند شد. يك ديپلمات عرب كه نخواست نامش فاش شود به نيويوركتايمز گفت: امارات، عربستان، مصر و چند كشور ديگر در منطقه از اين اقدام دولت ترامپ استقبال خواهند كرد. موضوعي كه نشان ميدهد برخي دستهايي در پشت پرده نيز با نفوذ در دولت ترامپ تلاش كردند تا اين نوع اقدامات از سوي دولت جديد امريكا كليد بخورد.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=67800
ش.د9503780