(روزنامه اعتماد – 1395/11/26 – شماره 3746 – صفحه 11)
حماس رهبر سياسي جديد خود در نوار غزه را انتخاب كرده است. به گزارش الجزيره در نشست داخلي حماس در نوار غزه، يحيي سنوار به عنوان رهبر حماس در غزه انتخاب شد و عملا رهبري اين سازمان را برعهده گرفت. در اين انتخابات داخلي خليل حياء نيز به عنوان معاون سنوار منصوب شد.
يحيي سنوار از جمله افراد رده بالاي حماس به شمار ميرفت كه در زندانهاي رژيم صهيونيستي گرفتار شده بود كه در نهايت در معاملهاي كه در سال 2011 بين حماس و اسراييل صورت گرفت، گيلعاد شليط، سرباز رژيم صهيونيستي كه توسط حماس دستگير شده بود در ازاي آزادي تعدادي از مبارزان فلسطيني، گيلعاد شليط نيز آزاد شد. در اين بين درخواست اصلي حماس در آن دوران آزادي يحيي سنوار بود كه در ليست افرادي كه بايد از زندانهاي صهيونيستي آزاد ميشدند، قرار گرفت كه در نهايت اين اتفاق رخ داد. سنوار پس از آزادي موجي جدي را در حماس به راه انداخت كه به دنبال ربودن بيشتر سربازان ارتش اسراييل بود تا بتواند افراد بيشتري را در برابر آنها از نيروهاي حماس آزاد كند، وي معتقد بود كه شاخه سياسي حزب بايد ارتباط نزديكي با شاخه نظامي برقرار كند.
اكنون نيز يحيي سنوار بر بالاترين مسند سياسي حماس در غزه قرار گرفته است و اسماعيل هنيه نيز بناست جانشين خالد مشعل در دفتر سياسي حماس در دوحه شود. هنگامي كه سنوار در سال 2011 از زندان آزاد شد در سخناني عنوان كرد كه اين واقعيت است كه ديگر زندانيان فلسطيني در زندانهاي اسراييل هستند و اين مايه تاسف است. وي تاكيد كرد كه احساس ميكنم قلب من پيش زندانيان جا مانده است. موضوعي كه نشان از تلاشهاي او براي آزادي زندانيان فلسطيني از زندانهاي صهيونيستي داشت. او در طول سخنراني مشابه نيز، براي فرونشاندن احساسات مردمي، از شاخه نظامي حماس (گردانهاي عزالدين قسام) خواست تا براي ربودن سربازان اسراييلي كه آزادي زندانيان فلسطيني را تسريع ميكند، تلاش كنند.
گفتني است سنوار در طول سالهاي پس از آزادي خود، سخنرانيهاي بهشدت تندي عليه اسراييل انجام داد و همين امر باعث شد تا طرفداران بسياري در غزه به دور خود جمع كند. او براي يك دوره زماني طولاني به عنوان يك نامزد بالقوه در انتخابات شناخته ميشد و حتي از او به عنوان جانشين خالد مشعل نيز ياد ميشد كه تفاوت فاحشي از نظر فكري با يكديگر داشتند. سنوار در خانوادهاي از مبارزان فلسطيني كه بخشي جداييناپذير از شاخه نظامي مجاهدان فلسطيني بودند به دنيا آمد. او زندگي زاهدانه، قوي، محكم و صاحب نظم و انضباط شديد را سپري كرده است.
او هرچند همواره نقش كليدي در حماس ايفا كرده است، اما سعي كرده تا از رسانهها دور باشد و به همين دليل اسراييليها شناخت خوبي نسبت به او ندارند. همچنين برادر رهبر جديد حماس محمد سنوار كه از پايهگذاران معاوضه گيلعاد شليط با برادرش و تعدادي از زندانيان در بند اسراييل بود، خانه وي در يكي از حملات ارتش اسراييل مورد حمله قرار ميگيرد. سخنگوي ارتش اسراييل پس از اين عمليات عنوان ميكند كه خانههاي دو تن از فعالان ارشد حماس كه يك مركز فرماندهي و كنترل نيروهاي حماس به شمار ميآمد را مورد هدف قرار داده است كه خانه محمد سنوار نيز كه مسوول نيروهاي حماس در خان يونس بود نيز مورد هدف قرار گرفت. همچنين اطلاعات زيادي از معاون سنوار وجود ندارد، خليل حياء شهرت بسيار زيادي در خصوص تفكرات ضد اسراييلي در حماس دارد و عضو تيم مذاكره در خصوص گيلعاد شليط بود و پسر او نيز در يكي از حملات هوايي اسراييل به غزه جان خود را از دست داد. رسانههاي اسراييلي در حال حاضر بيشتر تمركز را روي سنوار قرار دادهاند. آنها سنوار را فردي تندرو، غيرقابل پيشبيني و وفادار به رهبري شاخه نظامي حماس ميدانند كه الهام بخش ديدگاههاي مبارزاتي او بوده است.
سنوار اكنون در حالي جانشين اسماعيل هنيه شد كه در زندگي خود سختيهاي فراواني كشيده است. او در سال 1989 به جرم كشتن يكي از فلسطينياني كه با اسراييل همكاري ميكرد به حبس محكوم شد و 22سال در زندانهاي اسراييل حضور داشت. همچنين رسانههاي عربي در خصوص معاون او خليل حياء ميگويند: او از سال 2006 عضو دفتر سياسي حماس شده است و نقش پررنگي در ساختار سياسي حماس ايفا كرده است. با اين وجود برخي رسانههاي عنوان ميكنند كه رايگيري مخفي در حماس از ابتداي ژانويه آغاز شده است. حماس داراي چهار حوزه است كه از درون آن نمايندگاني براي تعيين رهبر مشخص ميشود. اين چهار حوزه مربوط به فعالان در غزه، فعالان در كرانه باختري، افراد در تبعيد و اعضاي زنداني توسط اسراييل هستند كه نمايندگان اين چهار طيف در نهايت رهبر حماس را انتخاب ميكنند. با اين وجود حماس هنوز هم نياز به يك انتخاب رييس جديد سياسي به جاي خالد مشعل دارد. مشعلي كه سال گذشته عنوان كرد كه قصد دارد از سمت خود كنارهگيري كند. در اين بين نيز پيشبينيها حاكي از آن است كه موقعيت هنيه از ساير گزينهها برتر است و انتظار ميرود كه نتيجه اين انتخاب نيز در طول ماههاي آينده مشخص شود.
برخي تحليلها حاكي از آن است كه انتخاب سنوار به عنوان رهبر حماس نشان از برتري شاخه نظامي اين گروه جهادي بر شاخه سياسي اين گروه بود. سنوار در درون حماس به عنوان فردي كه مخالف سياستهاي سازشكارانه تشكيلات خودگردان فلسطيني در قبال اسراييل شناخته ميشود. او حتي در زمان معامله گيلعاد شليط با 1027زنداني فلسطيني نسبت به آن بهشدت اعتراض كرد و گفت كه ما تسليم شرايط اسراييل شديم. او اما از زمان آزادي اگرچه هيچگونه قدرت نظامي و سياسي نداشت اما توانست تبديل به قويترين فرد در نوار غزه شود. با اين حال مقامهاي امنيتي كه با سنوار ديدار كردند در يك گزارش عنوان كردند كه او مردي قابل توجه و صميمي است و در عين حال در استفاده از خشونت ترسي ندارد.
گفتني است پس از يك دهه محاصره و جنگ در غزه، در اين منطقه بهشدت فقر و خانههايي كه توسط جنگندههاي صهيونيستي ويران شدهاند موج ميزند. سازمانهاي بينالمللي برآورد كردهاند كه نرخ بيكاري در اين منطقه بيش از40درصد است و با توجه به اثرات جنگ و محاصره غزه مردم براي تامين مايحتاج اوليه خود با مشكل روبهرو هستند و اسراييل بدون در نظر گرفتن اين شرايط بحراني براي مردم غزه به بهانه قاچاق سلاح به اين منطقه آن را محاصره كرده است. با اين حال تنها راه ارتباطي غزه از طريق مصر است كه پيشتر روابط ضعيفي با حماس داشت و حالا رفته رفته با توجه به سفر اسماعيل هنيه به قاهره روابط تا حدودي بهبود يافته و آنگونه كه اسماعيل هنيه به تازگي عنوان كرد، روابط حماس و قاهره وارد عصر جديدي شده است.
كوبي مايكل رييس سابق ميز فلسطين در وزارت امور استراتژيك رژيم اسراييل ميگويد: حضور سنوار در راس قدرت حماس نشان از حضور يكي از راديكالترين افراد اين گروه در راس قدرت آن است. سنوار دشمن سرسخت مصر است كه در راستاي افزايش قابليتهاي نظامي حماس تمركز خواهد كرد و به نظر ميرسد كه ممكن است احياي روابط مصر و حماس نيز كه آن را اسماعيل هنيه بنا نهاده نيز با انتخاب سنوار تحت تاثير قرار گيرد. هنوز مشخص نيست سنوار چه رويكردي به مسائل مختلف دارد. چرا كه او بايد با جنبش فتح بر سر اتحاد، با مصر بر سر شكستن محاصره غزه تعامل جدي داشته باشد تا اين روند تسريع شود. اما بايد ديد كه سنوار با چه رويكردي به مسائل منطقهاي و داخلي نگاه خواهد كرد.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=68196
ش.د9504044