یونسی: نباید مسئله قومیت و زبان محلی را امنیتی کرد

(روزنامه آفتاب يزد – 1395/12/08– شماره 4842 – صفحه 15)

علی یونسی‌ که کارشناسی ارشد خود را در حوزه مطالعات بلوچستان و دکترایش را در حوزه جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک گذرانده است،‌ معتقد است: هویت ملی ایرانیان، ریشه دار و تاریخی است و از همه مولفه‌های یک ملت از قبیل فرهنگ،‌ زبان، تاریخ، دین،‌ مذهب، آداب و رسوم و حس مشترک، به‌طور کامل برخوردار است و این هویت از قدیم در میان ملت ایران وجود داشته است.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی، در میزگردی که از سوی «انجمن زروان» و با عنوان «قومیت‌ها و هویت ملی» برگزار شد،‌ از این مولفه‌ها به عنوان هویت ملی ایرانیان یاد کرد و گفت: این هویت آنقدر درهم تنیده و منسجم بوده که هر تهاجمی و هر فرهنگ وارداتی مهاجمی را در طول تاریخ‌ دفع کرد و فرهنگ مهاجم در این وحدت گم شده است.

تنوع قومی یک فرصت است

دکتر یونسی در عین حال منکر تنوع قومی در ایران نشد و از این تنوع به عنوان فرصت یاد کرد و خاطرنشان کرد: این تفاوت‌ها امری لازم در مسیر تکامل و حرکت و رشد انسان است و در معارف دینی هم‌ با عنوان نشانه و علامت خدا شناخته شده است. این دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه‌ در بخشی از این میزگرد، گفت: برای بسیاری این تنوع قومی تهدید و منشا نگرانی و خطر است در حالی که قرآن گفته تنوع لازمه حیات بشری است و بشر نمی‌تواند زندگی و حیات داشته باشد، ولی متنوع نباشد. قرآن بر ضرورت وجود این تنوعات در میان جوامع بشری تاکید داشته و این گوناگونی را برای تکامل و حرکت و رشد انسان و جامعه بشری لازم دانسته است.

یونسی درباره بخشی از مباحث مطرح شده در این میزگرد در خصوص واژه ملت و مغایرت آن با قومیت گرامی و اینکه برخی آن را جدید و متعلق به عصر مدرن می‌دانند، گفت: البته این تنوع قومی، منافاتی با هویت واحد و پذیرش این تنوع ندارد و اشکالی به اینکه اسم آن را ملت بگذاریم، اما این تنوع هم در آن ملت وجود داشته باشد، وارد نیست. این تنوع همیشه بوده، اما هویت واحد ملی یعنی هویت ملت ایران نیز همواره در طول تاریخ وجود داشته است. وی گفت: این حقیقت و تنوع همیشه در طول تاریخ در ایران بوده، اما در عین حال مولفه‌های هویت ملی را هم از گذشته داشته‌ایم که فرهنگ، زبان، دین، مذهب، آداب و حس مشترک از جمله این مولفه‌ها بوده‌اند.

به گفته یونسی، این هویت آنقدر در هم تنیده و منسجم بوده که هر تهاجمی و هر فرهنگ وارداتی در این وحدت گم شده است. دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی،‌ افزود: عامل پایدار این هویت، انسجام و همگرایی است که در ملت ایران وجود داشته است تا جایی که حتی تهاجم اسکندر و مغولان و بسیاری هجوم‌های دیگر نتوانست این انسجام و همگرایی و این ملت واحد را از پای درآورد.

یونسی مهم‌ترین وظیفه عاشقان ایران را انتقال این تاریخ و مفاهیم و حقایق به نسل جدید دانست و یادآور ‌شد: متاسفانه نسل جدید بی‌اطلاع از خود و پیشینه و تاریخ‌شان هستند و ما باید خودمان، ایران و ملت ایران را بشناسیم. وی درباره فواید این خودشناسی، ملت‌شناسی و ایران‌شناسی، یادآور شد: اگر به این خودشناسی رسیدیم و خود را شناختیم دیگر اقوام خود را از یکدیگر جدا نمی‌پندارند، زیرا همه در این تعامل و هم‌شناسی خواهند دید که گذشته، زبان و منشا واحد دارند. او تاکید کرد: تفاوت زبانی میان اقوام، ایراد نیست بلکه این تنوع لهجه، وحدت را زیباتر می‌کند. این تکثر در لهجه‌ها جلوه‌های وحدت را به نمایش می‌گذارد.

غلط‌انداز است

یونسی گفت: از نظر من واژه اقوام هم غلط‌انداز است. ما در ایران یک قوم داریم و همه یکی هستند. تفاوت‌ها که برداشته می‌شود، می‌بینیم که همه یکی هستند و به قول مولانا، ‌چون پرده بر افتد نه تو مانی و نه من... به گفته وی،‌ کردها، بلوچ‌ها، لرها و آذری‌ها و سایر اقوام در ایران‌ همه یکی هستند و یک منشا دارند. زبان، تاریخ، گذشته و نژاد آنها یکی است و به این منشا مشترک که می‌رسیم، می‌بینیم تفاوتی بنیادی میان زبان اینها نیست. علی یونسی گفت: تعبیر اقوام را با تسامح استفاده می‌کنیم، زیرا همه ریشه‌ها در میان همه اقوام ایرانی، به قوم ایرانی بازمی‌گردد.

این دانش‌آموخته حوزه انسجام و وحدت ملی، افزود: تفاوت میان گیلکی و مازندرانی بیشتر از تفاوت میان تهرانی و تاجیکی است. من تاکید دارم که براساس سوابق و اسناد و شواهد تاریخی،‌ زبان فارسی زبان ملی ایرانیان از هر قومی است و این را هیچ دولتی در هیچ دوره‌ای انتخاب نکرده است، بلکه این مردم ایران هستند که در طول تاریخ و در سالیان سال، این زبان را برای خود برگزیده‌اند.

یونسی تاکید کرد: فارسی قدر مشترک همه زبان‌های لری، کردی، آذری، فارسی، مازنی و سایر لهجه‌های محلی، که مردم برای خود انتخاب کرده‌اند، است. زبان فارسی دری، اساسا برخاسته از این زبان‌های محلی است. وی ادامه داد: باید دانست که واقعیت‌های تاریخی، مذهبی، زبان و دین ما را به‌هم گره زده است. من برخلاف نظر برخی اساتید حاضر، نگرانی ندارم که هویت ملی ما دستخوش آفت تغییر شود و در آینده‌ دور هم نخواهد شد. این سخن یونسی در پاسخ به نظر استادی، که گفت، ممکن است تنوع قومیت‌ها در ایران در شرایط کنونی دستخوش آفت شود، ابراز شد.

آموزش زبان محلی آری یا نه؟

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در تکمیل این بخش از سخنان خود، خاطرنشان کرد: به یاد داشته باشیم که در عین حال، دوران همگرایی و تمایل و میل به مرکز هم بیشتر شده است و این خود عامل وحدت، انسجام و همگرایی است. لهجه‌های اقوام ایرانی به مرکز بیشتر تمایل پیدا کرده است و این تمایل را امری مبارک می‌دانم.

او گفت: من معتقدم این نزدیکی به مرکز و نزدیکی لهجه‌ها به زبان مرکز کشور به انسجام و وحدت ملی ما کمک می‌کند. به همین دلیل هم هست که آموزش زبان‌های محلی را مغایر با زبان ملی نمی‌دانم بلکه آنها را ذیل زبان اصلی و ملی تعریف می‌کنم. یونسی تاکید کرد: نباید کسانی، زبان محلی را در مقابل زبان ملی قرار دهند. بلکه زبان‌های محلی، باید در ذیل زبان ملی تعریف شود.

در بخش دیگری از این میزگرد،‌ موضوع آموزش زبان‌های محلی از جمله زبان ترکی و کُردی و ضرورت سرمایه‌گذاری در چنین موضوعی با هدف تامین بخشی از حقوق اقلیت‌های قومی، به بحث گذاشته شد و شرکت‌کنندگان نفیا و اثباتا درباره ضرورت آن سخن گفتند.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های دینی که پیشتر هم در این رابطه نظراتی داده بود، در این باره گفت: باید دید آموزش زبان محلی با توجه به کدام ضرورت و چه نیازی مورد توجه برخی قرارگرفته است، آیا اساسا مطالبه‌ای عمومی در میان اقوام در این رابطه وجود دارد، آیا این امر مطالبه آنان است یا خیر؟ وی در این باره به مصادیقی اشاره کرد و گفت: به نظر من،‌ مثلا مردم تبریز احتیاجی به آموزش زبان ترکی ندارند یا کُردها و لرها ، هم به همین ترتیب نیازی به آموزش زبان محلی خود ندارند، زیرا آنان این زبان را در خانواده آموخته‌اند، اما آنان حتما به آموزش زبان ملی نیاز دارند. آموزش زبان ملی در سطوح پایه و آموزش و پرورش، بیش از هر زبان دیگر مورد نیاز دانش‌آموز قومی است تا با یادگیری زبان ملی، مشکلی برای فهم دروس و یادگیری و آموزش نداشته باشند.

یونسی‌ در همین باره یادآور شد: وقتی یک دانش‌آموز قومی که زبان محلی می‌داند و در کنار یک دانش‌آموز فارس در مقاطع ابتدایی برای فراگیری و سوادآموزی می‌نشیند و برای فهم دروس‌ با مشکل فهم زبان ملی مواجه است، آیا برای چنین دانش‌آموزانی یادگیری زبان ملی و فارسی، یک ضرورت نیست؟ دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در عین حال، این را هم گفت که البته آموزش زبان محلی و مادری در دانشگاه به عنوان یک کار و آموزش تخصصی برای غنای زبان ملی لازم است و قطعا برخورداری از چنین آموزشی،‌ کمبودها را جبران می‌کند.

او بار دیگر گفت: تاکید می‌کنم این زبان‌های محلی و مادری زبان‌های خودمان است حتی زبان ترکی، زبان خودمان است. زبان ترکی ایرانی آذری، با زبان ترکی قرقیزی و قزاقی و استانبولی، کاملا متفاوت است.

بهانه به دست تجزیه‌طلب‌ها می‌دهیم اگر...

یونسی گفت: در همین جا لازم می‌دانم به جوان‌هایی که آگاهی کمی از مسائل ملی و قومی و ضرورت حفظ وحدت و انسجام ملی دارند، گفته شود موضوع زبان را سیاسی نکنند و در همین باره به آثار دانشمند بزرگ، مرحوم دکتر مرتضوی رجوع کنند.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی در عین حال با اشاره به انگیزه برخی افراد معدود که به امر زبان محلی بیش از اندازه تاکید می‌کنند، هشدار داد که معدود کسانی هستند که قصد دارند نوعی نفرت قومی ایجاد کنند بدون هیچ دلیل روشن و چون البته بهانه‌ای هم برای ایجاد این نفرت قومی ندارند، لذا به سمت بهانه‌کردن زبان محلی می‌روند.

یونسی‌ در پاسخ به سوالی در این میزگرد درباره اینکه آیا نسبت به این موضوع در سطوح بالای دولتی نگرانی وجود ندارد؟ تاکید کرد: باید بگویم که در سطوح بالای حکومت، مطلقا کسی از این بابت نگرانی ندارد و فقط به‌دنبال راه‌حل مناسبی برای حل این مشکل هستند.

وزیر اطلاعات دولت اصلاحات،‌ خاطرنشان کرد: ما معتقدیم مسائل ساده را نباید امنیتی کرد بلکه باید با راه‌حل‌های ساده به سمت حل آن موضوعات حرکت کرد.

یونسی گفت: دشمنان ایران می‌خواهند مسائل ساده در کشور ما را که با اندک تدبیری و هوشمندی،‌ قابل حل است، امنیتی کنند تا بتوانند به منافع خود دست یافته و اهدافشان را دنبال کنند، لذا نباید به هیچ عنوان، مسئله قومیت و زبان محلی را امنیتی کرد.

دستیار ویژه رئیس دولت تدبیر و امید در امور اقوام و اقلیت‌های قومی و مذهی،‌ بار دیگر در میان سخنان خود تاکید کرد: برنامه‌های مربوط به مسائل قومیتی در ایران، در ذهن مسئولان ما اصلا امری نگران‌کننده نیست.

یونسی توضیح داد: آنجا هم که برخی، استفاده از ظرفیت اقوام در انتخابات را خطرناک می‌دانند باید بدانند در انتخابات رقابت برای جذب جمعیتی است که بیشتر احساس همگرایی می‌کنند. ما در مسائل اقوام نگرانی نداریم.

یونسی گفت: درست است که در انتخابات هم هر جریان سیاسی می‌خواهد بگوید ما مطالبات اقوام را محقق می‌کنیم که البته اقوام هم خوب می‌فهمند و به جریانی اقبال نشان داده و رای می‌دهند که به حقوق شهروندی همه آحاد ملت، توجه و اعتقاد داشته باشد.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های قومی و مذهبی‌ در همین خصوص به نگرانی‌های محافل علمی و نهادهای امنیتی اشاره کرد و گفت: به نظر من نه نگرانی محافل علمی و دانشگاهی درباره اقوام و اقلیت‌ها صددرصد درست است و نه نگرانی محافل امنیتی.

یونسی گفت: کُردها و بلوچ‌ها و این قبیل اقشار با آموزش زبان محلی جذب می‌شوند و اگر نکردیم بهانه به دست قوم‌گراها و تجزیه‌طلب‌ها خواهیم داد.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی در پایان سخنان خود، اعلام کرد: ما معتقد به گسل قومی در کشور نیستیم و معتقدیم گسست قومی نداریم، اما تفاوت لهجه و زبانی داریم که همه در ذیل زبان ملی تعریف می‌شود و این امری مبارک است.

http://aftabeyazd.ir/?newsid=66352

ش.د9504088