علی حیدری/ در بین مسلمانان «بعثت» به نقطه آغاز معروف است؛ روزی که پیامبر اعظم(ص) به رسالت مبعوث شد و شروع فصل جدیدی از تاریخ بشریت به نام تاریخ اسلام رقم خورد. این واقعه سترگ انقلاب بزرگی بر ضد جهالت، گمراهی و ظلم و ستم از یک سو و نویدبخش دنیایی مملو از انسانیت، معنویت و مهر و محبت از سوی دیگر بود. استاد شهید مرتضی مطهری در این باره می‌گوید: «روز مبعث خاتم‌الانبیاء(ص)، روز رستاخیز انسانیت است؛ زیرا در این روز تنها او برانگیخته و مبعوث نشد؛ [بلکه] دنیا به پاخاست؛ انقلابی عظیم و همه‌جانبه بر پا شد؛ انقلابی که در آن واحد در دو جبهه بود؛ در دو جبهه متخالف و متضاد؛ هم برونی و هم درونی، هم اخلاقی و هم اجتماعی، هم معنوی و هم دنیایی.»
رسول و فرستاده خداوند در این روز درباره این رویداد عظیم می‌فرماید: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ؛ به راستی که من مبعوث شدم تا شرافت‌های اخلاقی را کامل کنم و به مردم بیاموزم.» اخلاق از ویژگی‌های بارز انبیای الهی است. آنها همان‌طور که الگوی مردم از جنبه‌ها و ابعاد مختلف هستند، الگو و اسوه اخلاق نیز به شمار می‌روند. در طول زندگانی پیامبر اسلام(ص) در جایگاه حاکم اسلامی نیز به خوبی دیده می‌شود که پایبندی به اخلاق و رشد و تعالی اخلاقی مردم در صدر کار ایشان بوده است.
جایگاه و نقش اخلاق در سیاست و تعامل این دو با یکدیگر یکی از دغدغههای اصلی فلاسفه سیاسی و صاحبان اندیشه در طول تاریخ بوده است و به طور کلی در جوامع مختلف، نظام‌های اجتماعی، مبتنی بر زنجیرهای از اصول، هنجارها، ارزشها و الگوها هستند که اخلاق نامیده می‌شود و به تعبیر جامعهشناسان اخلاق همانند خونی است که به صورت پنهان در پیکر جامعه و نهادهای اجتماعی در جریان است. اخلاق هر جامعه ملاک و معیار بایدها و نبایدهای آن را تعیین کرده و انسان اجتماعی را در مسیر زندگی هدفدار خود در مسیر کمال، فضیلت و سعادت هدایت می‌کند.
در جامعه اسلامی ضرورت توجه به این نکته کلیدی که به جرئت می‌توان گفت غایت بعثت پیامبر اعظم(ص) بوده، بیش از دیگر جوامع احساس می‌شود؛ هم در سطح حاکمان، هم در حوزه مردم از نخبگان تا توده‌های مردم و تردیدی نیست که اخلاق و معنویت باید از مسئولان و زمامداران جامعه نشئت بگیرد و به بدنه جامعه سرایت کند. مردم هر قدر که اخلاق و پایبندی به آن را در مدیران مشاهده کنند، خود نیز در این مسیر حرکت خواهند کرد. این تعهد به اخلاق و اصول و ارزش‌های انسانی در شرایط خاص و ویژه بیشتر خودنمایی می‌کند. رعایت تقوای سیاسی در عرصه زندگی فردی و اجتماعی یکی از عواملی است که به حاکم شدن فضای سالم در جامعه کمک می‌کند.
چالش‌های سیاسی در یک کشور و موقعیت‌هایی مانند انتخابات صحنه آزمون مسئولان و کسانی است که با هم رقابت می‌کنند. در همین زمینه از دیگر اصول اخلاقی، تعهد به عملی کردن شعارها و وعده‌هایی است که به مردم داده می‌شود. در سیاست خارجی نیز ضمن حفظ کرامت انسانی و آداب اخلاقی در تعامل با دولت‌ها باید از عزت و استقلال کشور و از حقوق ملت در برابر قدرت‌های جهانی دفاع کرد.
خلاصه کلام اینکه، درس بزرگ بعثت برای امروز ما توجه بیش از پیش به اخلاق و حاکم کردن فضای انسانی و ارزشی است تا بتوان در پرتو آن به سوی جامعه‌ای ایمانی و عاری از بی‌اخلاقی حرکت کرد.
