فرار رياض از بحران به آسياي شرقي

(روزنامه جوان ـ 1395/12/28 ـ شماره 5055 ـ صفحه 6)

ملك سلمان بن عبدالعزيز پادشاه عربستان كه از حدود يك ماه پيش سفر خود به شرق و جنوب شرق آسيا را با هدف بهبود وضعيت اقتصادي كشورش آغاز كرده، شب چهارشنبه به وقت محلي با يك هزار و 500 نفر از جمله 25 شاهزاده و 10 وزير وارد پكن شد. اين در حالي است كه رژيم آل سعود با وجود صرف هزينه‌هاي گزاف نتوانسته است به اهداف از پيش تعيين شده دست يابد.

بر اساس گزارش‌هاي منتشره، در سفر «ملك سلمان بن عبدالعزيز» پادشاه عربستان به چين، 35 سند همكاري به ارزش 65 ميليارد دلار از جمله يادداشت تفاهم در بخش‌هاي توليدي، انرژي، صنعتي، انتقال تكنولوژي و سرمايه‌گذاري به امضا رسيده است.

رژيم سعودي براي فرار از تنگناهاي سياسي و شكست‌هاي پي در پي خود در خاورميانه، به دنبال اهداف سياسي و اقتصادي خود درصدد است تا توسعه مناسبات سياسي و اقتصادي با چين، حضور خود را در قاره آسيا پررنگ‌تر كند.

آمارهاي منتشر شده از سوي نهادهاي منطقه‌اي و بين‌المللي حكايت از آن دارد كه شهروندان عربستان در سال‌هاي اخير شرايط بسيار دشواري را پشت سر گذاشته و سياست‌هاي اقتصادي دولت براي كاهش دستمزدها و رياضت اقتصادي، مشكلات زيادي را پيش روي مردم اين كشور قرار داده و موجي از نگراني را در ميان مردمان اين كشور به همراه داشته است.

در حالي كه صندوق بين‌المللي پول به عنوان يك نهاد معتبر و رسمي، پيش‌بيني كرده كه كسري بودجه عربستان سعودي در سال 2017 به مرز 10 درصد توليد ناخالص داخلي اين كشور برسد، تلاش عربستان براي توسعه مناسبات اقتصادي با چين به عنوان يكي از قدرت‌هاي برتر جهان، نشان از فشار شديد اقتصادي ر روي رژيم سعودي و وجود تنگناهاي متعدد اقتصادي است، به طوري كه مقامات اين رژيم برآن شده‌اند تا با افزايش مناسبات اقتصادي با كشورهاي آسيايي، راه جبراني براي فرار از فشارهاي موجود و رهايي از بحران‌هاي خودساخته، بيابند.

از سوي ديگر طرح جامع اصلاحات اقتصادي كه از سوي محمد بن سلمان مطرح شده و قرار است تا سال 2030 ميلادي اجرايي شود، نتوانسته است مرهمي بر مشكلات اقتصادي حال حاضر اين كشور باشد، چه اينكه مفاد و روش اجرايي اين طرح همچنان براي افكار عمومي اين كشور در هاله‌اي از ابهام قرار دارد.

كاهش هزينه‌هاي دولتي و برداشتن يارانه كالاها و خدمات روزانه نظير برق، آب و سوخت، كاهش پرداخت حقوق كارمندان( بر اساس برنامه كاهش سالاانه 6/4 ميليارد دلار از هزينه پرداخت حقوق تا سال 2020 ميلادي)، نقض آشكار حقوق بشر و قوانين بين‌المللي، بدرفتاري متعصبانه و بدوي با زنان، حاكميت خشونت قبيله‌اي برآمده از وهابيت، رشد فزاينده بيكاري در ميان تعداد زيادي از كارگران و كارمندان بخش عمومي و خصوصي، آسيب‌هاي اجتماعي مربوط به كارگران مهاجر، كمبود آب و خشكسالي پيش روي اين كشور، افزايش اعتراضات اجتماعي و صنفي و كاهش محبوبيت در ميان مردمان منطقه از بحران‌هاي پيش روي رژيم سعودي است.

اين در حالي است كه در سفر پادشاه عربستان به چين، افكار عمومي و رسانه‌هاي آزاد اين دو كشور انتقادات زيادي را عليه اقدامات رژيم سعودي به ويژه تجاوز به يمن و تلاش‌هاي فرقه‌گرايانه براي اختلاف‌افكني در جهان اسلام مطرح و تأكيد كرده‌اند كه سفر مقامات سعودي نمي‌تواند تأثيري منفي بر روابط چين و ايران داشته باشد و پكن هرگز اين اجازه را نخواهد داد و مقام‌هاي چين هم اين مسئله را كاملاً مد نظر دارند.

واقعيت آن است كه عربستان با برخورداري از نفت، اين كالاي مصرفي منسوخ و داراي تاريخ انقضا و فروش آن در بازار جهاني و به تبع آن بي‌ثباتي و اقتصاد ناكارآمد متكي بر منابع پايان‌پذير از يك سو و غوطه‌ور شدن در بحران‌هاي متعدد منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي از سوي ديگر، همچنان فاقد يك ثبات نظري و عملي در دستگاه سياست خارجي خود است كه همين امر اين رژيم را دچار ضعف و سردرگمي در تصميم‌گيري كرده است.

در اين ميان، آنچه اكنون به نظر مي‌رسد، نشانگر اين حقيقت است كه در دوراني كه عربستان با كسري بودجه و ديگر مشكلات ساختاري در اقتصاد خود مواجه است، تلاش پادشاه عربستان براي حضور در آسيا از بعد اقتصادي بيانگر خلأهاي جدي در بخش‌هاي اقتصاد داخلي عربستان و مواجهه اين كشور با مشكلات متعدد است.

به هر روي، سخن گفتن از اقدامات نسنجيده و تلاش‌هاي بي‌حاصل رژيم سعودي در منطقه و جهان، داستاني كسالت‌آور و تكراري است كه پرداختن به آن امري غيرضرور مي‌نمايد. واضح و مبرهن است كه اين داستان كسالت‌آور به پايان راه خود رسيده و افكار عمومي منطقه و جهان متكي بر خرد جمعي و درك عقلاني از شرايط حال حاضر، از انديشه‌هاي بدوي و منسوخ سعودي و نيز هر نوع تروريسم و افراطي‌گرايي، بيزارند و اين حقيقت به روشني، نشان از شكست رژيم سعودي است.

http://www.javanonline.ir/fa/news/843613

ش.د9504420