(روزنامه جوان – 1396/03/27 – شماره 5115 – صفحه 6)
شكست حـــزب محافظهكار در انتخابات پارلماني موقعيت ترزا مي، نخستوزير اين كشور را تضعيف كرده است و دولت اقليت محافظهكار پس از اين در سياستگذاريهاي خود دست به عصا راه خواهد رفت.
لقب «بيمار اروپا» شايد بهترين توصيف براي حال و روز دولت محافظهكار انگليس در اروپا باشد. دولتي كه در طول يكسال گذشته دو شكست سياسي پياپي را متحمل شده است كه ميتواند به جايگاه اين كشور در عرصه بينالملل ضربه بزند. زماني كه ترزا مي در 2016 به قدرت رسيد بسياري بر اين باور بودند كه او ميتواند همچون مارگارت تاچر، نخستوزير سابق انگليس موقعيت قدرتمند حزب محافظهكار را تكرار كند اما ترزا ميكه روي كار آمدنش را مديون رفراندوم خروج انگليس از اتحاديه اروپا «برگزيت» است در مدت كوتاه زمامداري خود نه تنها موفقيتي به دست نياورد، بلكه با شكست حزب محافظهكار در انتخابات پارلماني ضربه سختي به محافظهكاران وارد و اولين تجربه تلخ سياسي در اولين سال زمامداري براي ترزا مي حاصل شد.
ترزا مي كه پس از استعفاي ديويد كامرون، نخستوزير سابق انگليس بدون انتخابات روي كار آمده بود براي تقويت قدرت خود و اينكه نشان دهد ميتواند جايگاهش را بين مردم تقويت كند و اميدوار از پيروزي قاطع خود برگزاري انتخابات زودهنگام پارلماني را كليد زد اما نتيجه انتخابات چيزي نبود كه ترزا مي انتظار آن را داشت و حزب محافظهكار نتوانست اكثريت پارلمان را به دست آورد و بايد با ائتلافي از ساير احزاب دولت معلق تشكيل دهد كه همين مسئله سبب ميشود تا دولت جديد در سياستگذاريهاي خود دست به عصا راه برود، زيرا سايه احزاب ديگر روي سر دولت وي سنگيني خواهد كرد و اختيارات كاملي براي اجراي سياستهاي خود نخواهد داشت. شوك انتخابات انگلستان، چنان شده است كه دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا ضمن اظهار تأسف از نتايج آن، نگراني خود را از دردسر انتخابات بيان كرده است.
دولت جديد انگليس علاوه بر اينكه از سوي مخالفان داخلي تحت فشار خواهد بود بايد روند خروج از اتحاديه اروپا را در سال جاري ميلادي شروع كند و اين مسئله دشواريهاي دولت ترزا مي در چهار سال آينده را دو چندان خواهد كرد. نخستوزير انگليس سعي داشت با پيروزي در انتخابات پارلماني تجربه تلخ همهپرسي خروج از اتحاديه اروپا را جبران كند اما بر خلاف تصور ترزا مي، در طول يكسال شكست ديگري در كارنامه حزب محافظهكار ثبت شد. هرچند تا يك ماه قبل از انتخابات پارلماني روند تحولات به نفع حزب محافظهكار بود و نتايج نظرسنجيها از پيروزي ترزا مي حكايت داشت اما در مدت دو هفته ورق تحولات به نفع رقباي محافظهكاران برگشت.
حملات تروريستي
يكي از عواملي كه به تضعيف موضع حزب ترزا مي منجر شد ناامنيهاي ناشي از حملات تروريستي در انگليس بود. از اوايل 2017 چند حمله تروريستي در شهرهاي اين كشور اتفاق افتاد و رعب و وحشت را در دل مردم ايجاد كرد. ناكارآمدي دولت در مقابله با حوادث تروريستي به رغم افزايش تدابير امنيتي، جو سياسي را به ضرر حزب محافظهكار و به نفع رقباي آن تغيير داد. اين حملات تروريستي توسط افرادي انجام شد كه به طور مستقيم از سوي عربستان سعودي حمايت مالي ميشوند و از آنجا كه ترزا مي، حامي اصلي سعوديها در منطقه است و همچنان به فروش سلاح به عربستان ادامه ميدهد، موجي از نارضايتيها را از دولت مي ايجاد و از اينرو شرايط را براي موج سواري حزب كارگر فراهم كرد و با تبليغات اين حزب عليه حاميان تروريسم و حزب محافظهكار بخشي از آراي مردمي به سبد رأي حزب رقيب انتقال يافت. حتي دولت ترزا مي گزارش ويژه درباره اسامي نهادها و كشورهاي حامي مالي تروريسم را منتشر نكرد و نوعي بدبيني را در جامعه انگليس ايجاد كرد.
محبوبيت كوربين
نتيجه انتخابات پارلماني نشان داد وزن سياسي حزب كارگر افزايش يافته است و جرمي كوربين، رهبر اين حزب در مدت كمتر از دو سال توانسته است پايگاه مردمي خوبي براي خود دست و پا كند. انتقادهاي مداوم كوربين از دولت انگليس و مخالفت با سياستهاي مخربانه آن در خاورميانه و دامن زدن به تشديد فرقهگرايي در اين منطقه، سبب شد تا كوربين افكار عمومي انگليس را به سمت خود جلب كند تا جايي كه به عنوان پديده انتخابات مطرح شود. به گفته رسانههاي انگليس، پس از پايان انتخابات، حزب كارگر بــا موجي از اســتقبال مردمي روبهرو شــد كــه خواهان پيوســتن بــه آن بودنــد و در روزهاي اخير صدها هزار نفــر به حزب كارگر پيوســتهاند.
ترزا مي زير ذرهبين
بدون ترديد نخستوزير انگليس كه نميتواند دولت يكدست محافظهكار تشكيل دهد پس از اين توسط رقباي خود زير ذرهبين قرار خواهد گرفت و براي پيشبرد برنامههاي خود بايد با ساير احزاب هماهنگ باشد. حزب كارگر كه توانسته است نسبت به دوره قبل آراي بيشتري كسب كند به عنوان اصليترين حزب اپوزيسيون، چالشهاي بزرگي را براي دولت معلق ترزا مي ايجاد خواهد كرد و او براي جلب نظر نمايندگان حزب كارگر راه دشواري خواهد داشت، زيرا پس از انتخابات، ترزا مي مجبور است با يك حزب اقليتي براي تشكيل دولتش رايزني كند. خط و نشان جرمي كوربين، براي محافظهكاران كه تأكيد كرده است به تلاش خود براي ســرنگوني دولت ادامه ميدهد، چالشهايي است كه ترزا مي با آنها دست و پنجه نرم خواهد كرد.
از طرفي ائتلاف با احزاب كوچك ميتواند به وجهه حزب محافظهكار لطمه بزند و در صورت خروج يكي از آنها از كابينه جديد، دولت بيثبات و شكنندهاي در انگليس روي كار خواهد بود كه هر لحظه احتمال فروپاشي آن وجود دارد، بنابراين در صورتي كه ترزا مي نتواند ائتلاف لازم را ايجاد كند، بايد انتخابات ديگري را برگزار نمايد كه به گفته برخي ناظران حتي ممكن است به ريزش آراي حزب محافظهكار بينجامد. با اين وجود دولت ترزا مي ناگزير است برخي از برنامههايش را به خاطر حفظ حمايت احزاب حامي خود كنار بگذارد. به باور ناظران، در چنين وضعيتي نقش احزاب كوچكتر به دليل امكان پذيرش يا عدم پذيرش حضور در دولت ائتلافي به مراتب مهم شده و آنها ميتوانند با چانهزني و كسب امتيازات همراهي خود را ادامه دهند، چراكه عمر كوتاه دولتهاي اقليت يا ائتلافي باعث ميشود تا حزبي كه رهبري اين نوع از دولتها را برعهده دارد، نتواند برنامههايش را به طور كامل اجرا كند.
برگزيت كابوس مي
نخستوزير انگليس كه از كشورهاي اروپايي رانده شده است تلاش ميكرد با كسب پيروزي قاطع در انتخابات پارلماني حداقل حمايت مردم انگليس را پشت سر برنامههاي خود داشته باشد اما شكست در انتخابات سبب شده است تا ترزا مي از اين موهبت نيز بيبهره بماند. ترزا مي پيشتر وعده داده بود در مذاكرات برگزيت، بهترين شرايط را براي انگليس براي ترك عضو اتحاديه اروپا رقم ميزند. وي دليل برپايي انتخابات را سه سال زودتر از موعد براي كسب حكمي قوي از سوي مردم براي دولتش در مذاكرات عنوان كرده بود كه نتوانست در اين زمينه موفقيتي حاصل كند اما ميتوان گفت آنچه پيشتر به عنوان فرصتي براي تقويت موضع دولت محافظهكار ترزا مي در مذاكرات برگزيت تصور ميشد، الان تبديل به كابوسي شده است كه به پيچيدهتر شدن روند مذاكرات دامن خواهد زد و حتي خروج كامل از اتحاديه اروپا ممكن است دولت جديد را در تأمين نيازهاي اقتصادي مردم انگليس دچار مشكل كند. به همين دليل است كه برخي كشورهاي اروپايي براي نجات انگليس از اين بحران، همچنان اميدوار هستند تا انگليس در اتحاديه اروپا حضور داشته باشد.
سخن آخر
نخستوزير انگليس كه ميخواست پيروزي قاطع مارگارت تاچر در سال ۱۹۸۷ را تكرار كند و خود را به عنوان نخستوزير قدرتمند نشان دهد، الان نه تنها موقعيت خود را متزلزل ميبيند، بلكه آينده حزب محافظهكار را هم به خطر انداخته است. به نظر ميرسد آثار شكست حزب محافظهكار در انتخابات پارلماني در بعد داخلي و خارجي گريبانگير دولت جديد خواهد شد و پس از اين مواضع بينالمللي انگليس چندان قوي نخواهد بود كه بتواند در روند تحولات بينالمللي تأثيرگذار باشد. بايد منتظر ماند و ديد كه آيا ترزا ميخواهد توانست دولت ائتلافي قوي تشكيل دهد يا با توجه به شكننده بودن دولت جديد، وي نيز مانند سلف خود ديويد كامرون به دومين قرباني برگزيت تبديل خواهد شد.
http://www.javanonline.ir/fa/news/857222
ش.د9600855