برجام باید اجرا شود، مذاکره دوباره ممکن نیست

(روزنامه ايران ـ 1396/04/31 ـ شماره 6548 ـ صفحه 21)

در شرایطی که کاخ سفید در نامه‌ای به کنگره امریکا یک بار دیگر ایران را به تعهدات برجامی‌اش متعهد دانسته است، مقام‌های این کشور از فرصت بررسی بازنگری در متن توافق هسته‌ای برای طرح اتهامات و تصویب تحریم‌های جدید استفاده می‌کنند تا ایران را به عقب‌نشینی از زمین برجام و مذاکره مجدد هسته‌ای برای آنچه تأمین منافع ملی امریکا می‌خوانند، وادار کنند. تلاشی که تحت تأثیر سیاست مسئولان بلندپایه امریکا و با همکاری شرکای منطقه‌ای این کشور با هدف منزوی کردن تهران و کاستن از قدرت آن در منطقه صورت می‌گیرد. حال آنکه تصمیم دونالد ترامپ به اعلام همزمان پایبندی ایران به توافق و تصویب تحریم‌های جدید به بهانه موضوعات غیر هسته‌ای با واکنش روسیه و چین، دو کشور دیگر طرف توافق هسته‌ای مواجه شده است. آنها از قرار گرفتن نام ایران در فهرست تحریم‌های جدید امریکا انتقاد کرده و آن را اقدامی مغایر با تفاهم هسته‌ای با ایران دانسته اند. همزمان وزیر امور خارجه ایران که برای حضور در مجمع عالی رتبه سازمان ملل در نیویورک به سر می‌برد، در گفت‌وگویی با نشریه امریکایی «نیویورکر» تصور مذاکرات دوباره درباره برنامه هسته‌ای ایران را خطرناک دانست و گفت: «حتی فکر کردن درباره باز کردن دوباره پرونده مذاکرات هم بی‌نهایت خطرناک است، چون الان همه ما با انتظاراتی بالاتر وارد هرگونه مذاکره احتمالی خواهیم شد.» محمدجواد ظریف اضافه کرد: «رسیدن به همین توافق هم به اندازه کافی دشوار بود و رسیدن به توافقی دیگر، غیرممکن است.»

وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اینکه پیام‌های ارسالی کاخ سفید درباره برجام این گونه بازتاب پیدا می‌کند که «شما نمی‌توانید روی پایبندی امریکا به تعهدات بین‌المللی‌اش حساب کنید. این نه تنها برای ایران، بلکه برای هر طرف دیگری که در اندیشه گفت‌وگو یا مذاکره با امریکا است هم علامتی بد است»، افزود: «مشخص نیست دولت امریکا قصد دارد چه اقدامی انجام دهد. فکر می‌کنم آنها حالا به این درک رسیده‌اند که ابطال توافق چیزی نیست که در دنیا از آن استقبال شود.» این نکته‌ای بود که همزمان ارنست مونیز، وزیر انرژی سابق امریکا و یکی از اعضای هیأت تیم مذاکره کننده امریکا هم به آن اشاره داشت و تأکید کرد که «اگر امریکا از توافق هسته‌ای خارج شود، تنها می‌ماند.» وزیر امور خارجه ایران در عین انتقاد از سیاست‌های کج دار و مریز ترامپ نسبت به برجام، باب مذاکره دیپلماتیک درباره حل سایر موضوعات غیر هسته‌ای با امریکا را باز گذاشت و آن را منوط به حسن نیت امریکا درباره برجام دانست. او در این باره گفت: «در صورتی که شاهد حسن نیت از طرف امریکا در اجرای توافق هسته‌ای باشیم، این توافق، زیربنایی (برای همکاری) خواهد بود و نه سقف آن و امکان دارد که در حوزه‌های دیگر هم تعامل کنیم.» ظریف همچنین احتمال گفت‌وگوی دوجانبه تهران و واشنگتن بر سر موضوع اجرای برجام را رد نکرد و گفت:«در صورتی که برای اجرای توافق هسته‌ای ضرورت داشته باشد، مخالفتی با اینکه دیداری بین ما و وزیر خارجه امریکا، رکس تیلرسون برگزار شود، نداریم.» این اظهار نظر ظریف درباره مذاکره دوجانبه ایران و امریکا درباره برجام در حالی بود که به گزارش ایسنا برخی منابع خبری اعلام کرده‌اند، امریکا از ایران خواسته است نشست دوجانبه‌ای بین دو طرف در حاشیه نشست روز جمعه برگزار شود.

رئیس سیا: شاهد تغییر جدی در سیاست آمریکا نسبت به ایران خواهیم بود

وزیر امور خارجه ایران در حالی از فرصت گفت وگو با رسانه‌های امریکایی و حضور در محافل سیاسی امریکا برای انتقاد از مشی ترامپ دربرخورد با ایران و تحریم‌هایی که به بهانه برنامه موشکی و حمایت از تروریسم علیه ایران تصویب می‌شود، بهره برد که همزمان رئیس سازمان سیا تأکید کرد که پس از پایان بازنگری سیاست امریکا در قبال ایران، در رفتار این کشور با ایران یک تغییر جدی اعمال خواهد شد. بنا به گزارش خبرگزاری امریکایی بلومبرگ، مایک پمپئو در نشست مؤسسه «اسپن» اجبار ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای را بی نتیجه خواند و درسخنان خود مدعی شد که «این پایبندی از سر انزجار و موقت است و رفتار ایران پردردسر و همانند رفتار یک مستأجر بد است.» رئیس سیا درخصوص مراودات تجاری تهران با کشورهای اروپایی از جمله امضای قرارداد «توتال» میان ایران و فرانسه گفت: «قراردادهایی مانند آنچه که اخیراً میان فرانسه، چین و شرکت ملی نفت ایران به امضا رسید، چالشی دیپلماتیک به حساب می‌آید. این قرارداد پنج میلیارد دلار ارزش دارد و با شرکتی منعقد شده است که مورد تحریم‌های امریکاست.» او همچنین مدعی شد که «رئیس‌جمهوری امریکا با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اسرائیل تلاش می‌کند تا یک راه‌حل مشترک را برای مقابله با اقدامات خصمانه ایران در منطقه ایجاد کند.» پمپئو در ادامه ایجاد تغییرات جدی در سیاست امریکا نسبت به ایران را به پایان بازنگری سیاست این کشور درباره توافق هسته‌ای موکول کرد و گفت:«ما به سختی در تلاشیم تا راهی را برای مقابله با ایران نه تنها در زمینه هسته‌ای،‌ بلکه در همه بخش‌های دیگر پیدا کنیم.»

ادعای این مقام امریکایی مبنی بر مداخله‌جویی ایران در منطقه و حمایت از تروریسم در حالی بود که وزیر امور خارجه ایران همزمان در گفت وگو با شبکه خبری «پی‌بی‌اس» تصریح کرد که نه ایران بلکه این عربستان است که بزرگ‌ترین حامی تروریسم در منطقه به حساب می‌آید. ظریف گفت: «از سال ۲۰۰۱ تاکنون- یا حتی از سال ۱۹۹۸ تا حالا- تقریباً ۹۴ درصد از حوادث تروریستی در سراسر دنیا به تحریک افرادی از این جریان فکری یا توسط خود آنها انجام شده است. این تفکر، ایدئولوژی رسمی عربستان است که با پول دلارهای نفتی تبلیغ می‌شود.» وی با انتقاد از سیاست امریکا در قبال عربستان گفت: «موضوع مایه تأسف برای امریکا این است که ملاک آنها این نیست که کشوری از تروریسم حمایت می‌کند یا نه، بلکه معیارشان این است که چه کسی آن تجهیزات نظامی زیبا را از ایالات متحده می‌خرد.» همزمان با این مواضع، وزارت خارجه امریکا در گزارش سالانه خود درباره تروریسم ادعا کرده است که ایران با توجه به ادامه حمایت از گروه حزب‌الله و گروه‌های تروریستی در غزه، سوریه، عراق و سایر بخش‌های خاورمیانه همچنان بزرگ‌ترین حامی دولتی تروریسم در جهان است. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به طرح این ادعا، ضمن بی اعتبار دانستن این گزارش، آن را تلاشی بی حاصل توسط امریکا برای انحراف افکار عمومی بین المللی از حمایت‌ها و نقش این کشور در ایجاد، گسترش و حمایت از گروه‌های تروریستی در جهان، بویژه در خاورمیانه، دانسته است.

موگرینی: برجام توافقی قوی است که مربوط به یک یا دو کشور نیست

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حمایت از برجام طی پیامی در صفحه توییتر روابط خارجی اتحادیه اروپا، گفت: «پس از توافق هسته‌ای، ما جوی تازه‌ را در روابط جهانی می‌بینم. اینکه بتوان یک توافقی را با مسئولیت مشترک که برجام را حاصل کرد به دست بیاوریم همیشه کار ساده‌ای نیست.»

موگرینی خاطرنشان کرد:« برجام تنها به طرف‌های مذاکره‌کننده‌ای که روی آن کار کردند و آن را امضا کردند تعلق ندارد. به طور قطع این توافق مربوط به یک یا دو کشور نیست، بلکه متعلق به جامعه جهانی است». وی افزود: «این توافق باعث امن‌تر شدن منطقه و جهان شده است». موگرینی شرایط کنونی در امور جهانی را به «زمان گمراهی» تشبیه کرد و گفت که موانع را نمی‌توان به تنهایی از میان برداشت. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن تاکید بر رویکرد «همکاری مشترک» اتحادیه اروپا در حل مسائل بین‌المللی گفت که چنین عاملی از دلایل به دست آمدن برجام بوده است. وی با اشاره به این‌که برجام توافق قوی است که در طول زمان خودش را ثابت می‌کند افزود: «در طول 2 سال گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) نه تنها یک بار بلکه 6 بار اجرای همه مفاد و جوانب برجام را تایید کرده است».

مسکو: واشنگتن تعهدات خود را خیلی بد انجام داده است

تصویب تحریم‌های جدید کاخ سفید علیه ایران با انتقاد روسیه به عنوان یکی از کشورهای طرف توافق هسته‌ای مواجه شد. دولت امریکا هفته گذشته 18 فرد و گروه را به بهانه‌های مختلف از جمله ارتباط با برنامه موشکی ایران در لیست تحریم‌های خود قرار داد. وزارت خزانه‌داری امریکا اعلام کرده در تحریم‌های جدید هفت سازمان و پنج فرد به دلیل حمایت از نیروهای نظامی یا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هدف گرفته شده‌اند. حساب توئیتری رسمی سفارت روسیه در آفریقای جنوبی به نقل از سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نوشت: «اقدام امریکا در توسعه تحریم‌ها علیه ایران با مفاد توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 مغایرت دارند.» همزمان میخائیل اولیانوف رئیس دپارتمان کنترل تسلیحات و منع تکثیر وزارت خارجه روسیه با اشاره به اینکه تحریم های امریکا توافق هسته‌ای را تضعیف می کند تأکید کرد که واشنگتن تعهدات خود را خیلی بد انجام داده است. اولیانوف به ریانووستی گفت: « قطعنامه 2231 که در تأیید توافق هسته‌ای به تصویب رسید، از ایران می‌خواهد که از آزمایش موشکی خودداری کند؛ اما این یک درخواست است نه یک تعهد.» چین نیز خواستار اعتماد چندجانبه و مسئولیت پذیری تمام طرف‌های توافق هسته‌ای برای حفظ و پیشبرد این توافق شد.

به گزارش خبرگزاری شینهوا، لو کانگ سخنگوی وزارت امور خارجه چین در یک نشست خبری با بیان اینکه تمام طرف‌های توافق مسئولیت محافظت و اجرای توافق هسته‌ای با ایران را دارند، افزود: «همکاری بین‌المللی مؤثر منوط به اعتماد چندجانبه لازم میان تمام طرف‌ها است. توافق هسته‌ای یک نتیجه چندجانبه مهم است که می‌تواند الگویی برای حل مسائل سخت بین‌المللی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک باشد.» لو تأکید کرد: «ایران از زمان اجرای توافق هسته‌ای از دو سال گذشته تاکنون به طور جدی به تعهدات مربوطه خود عمل، اقتصاد خود را تقویت کرده و همکاری تجاری با کشورهای مختلف را افزایش داده است که همسو با خواست جامعه بین‌الملل است.» واکنش روسیه و چین به تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران در حالی بود که وزیر امور خارجه ایران در این رابطه گفت: «انواع بدعهدی‌ها و نقض‌ها از سوی امریکا وجود دارد اما نقض‌هایی هست که از نظر برجام و از نظر اعضای مختلف برجام همانطور که در این توافق آمده می‌تواند به عنوان نقض صریح یا به عبارت برجام عدم اجرای جدی برجام تعبیر شود.» ظریف ادامه داد: «در این صورت انتخاب اجرای بند 36 برجام و خروج جزئی و کلی از تعهدات برجام موجود است. این تصمیمی است که باید توسط عالی‌ترین مقامات کشور و هیأت نظارت گرفته شود. البته ما معتقد نیستیم که شرایط کنونی نزدیک به این وضعیت است.»

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/192147

ش.د9601298