حمله سردار ديپلماسي از قلب آمريكا

يك هفته نفسگير براي محمدجواد ظريف، وزير امورخارجه ايران در نيويورك. انگيزه اين سفر شركت وزيرامور خارجه در مجمع عاليرتبه سياسي به ميزباني سازمان ملل بود اما نيويورك شهري نيست كه تنها يك انگيزه براي حضور در آن به كنجكاوي خبرنگاراني كه سال‌هاست رابطه ايران – ايالات متحده را رصد مي‌كنند، پايان دهد. در شش ماه گذشته اتفاق‌هاي بسياري در رابطه ميان ايران – آمريكا رخ داده است: باراك اوباماي دموكرات كه معمار نخستين توافق ميان ايران و آمريكا در چهاردهه گذشته بود جاي خود را به دونالد ترامپ جمهوريخواه داده كه بيزاري خود از برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) را پنهان نمي‌كند. توافق هسته‌اي ميان ايران و ١+٥ وارد سومين سال حيات خود شده و البته تاكنون دو بار مهر تاييد دولت جديد آمريكا در باب پايبندي ايران به تعهداتش طبق متن توافق را دريافت كرده است.

رييس‌جمهور جديد آمريكا از سياست واگذاري بحران‌هاي منطقه‌اي به بازيگران منطقه‌اي كه در دوره باراك اوباما كم و بيش جرقه آغاز آن زده شده بود فاصله گرفته و واشنگتن با چند قرارداد تسليحاتي كلان با عربستان سعودي، بر نقش هميشگي خود در منطقه افزوده است. اتحاديه اروپا، روسيه و چين كه بازيگران بين‌المللي حاضر در شطرنج برجام هستند همصدا با ساير اعضاي جامعه جهاني اشتياق خود براي بازگشت به بازار ايران را نشان داده‌اند و همزمان رجعت دوباره تهران به آغوش جامعه جهاني در روزهايي كه ديگر از تحريم‌هاي رنگارنگ هسته‌اي خبري نيست را جشن گرفته‌اند. معادله‌هاي سنتي ميان اروپا و آمريكا، مسكو – واشنگتن در حال فروپاشي است و مردي در كاخ سفيد نشسته كه براي تصميم‌گيري به آخرين فاكتوري كه مراجعه مي‌كند تعهدات بين‌المللي و قول و قرارهاي آمريكا است. در چنين شرايطي حضور ظريف در نيويورك، ماجرايي نيست كه بتوان سهل و ممتنع با آن برخورد كرد.

دفاع و حمله همزمان در نيويورك

حضور وزيرامورخارجه ايران در آمريكا هفت روز طول كشيد و در اين مدت علاوه بر ديدارهاي دو جانبه، رييس دستگاه ديپلماسي ايران به تنهايي و يك تنه از عهده مسووليت‌هاي ديپلماسي عمومي ايران نيز برآمد. وي با شبكه‌هاي متعدد و متنوع آمريكايي مانند سي‌ان‌ان، سي بي‌اس، پي بي‌اس و در مجموع ٤ مصاحبه زنده و ضبط شده كرد. در شوراي روابط خارجي اتحاديه اروپا حاضر شد و به سوالات انديشمندان آمريكايي پاسخ داد، نيمي از يك روز خود در اقامتگاه ايران در نيويورك را به خبرنگاران كهنه‌كار و تحليلگران پيگير رابطه ايران و آمريكا اختصاص داد و در جمع آنها به سوالات متنوع در مورد فرجام برجام، رويكرد ايران به سياست‌هاي جديد آمريكا، نگاه تهران به يارگيري‌هاي ترامپ در منطقه و آينده رابطه‌اي كه ديگر از كانال‌هاي پيشين براي گفت‌وگوهاي هسته‌اي برخوردار نيست، پاسخ داد.

وزيرامور خارجه ايران در حالي از تمام ثانيه‌هاي حضور خود در نيويورك براي سخن گفتن از مواضع ايران در توافق هسته‌اي و مهيا بودن كشور براي هر سناريويي در آن سخن گفت كه رقباي منطقه‌اي ايران مانند عربستان سعودي از زمان برگزاري انتخابات در ايالات متحده و بالا رفتن دستان دونالد ترامپ به عنوان برنده آن تلاش براي تاثيرگذاري بر دولت را آغاز كرده‌اند و ظريف نيز در يكي از گفت‌وگوهاي خود در نيويورك به اين موضوع اشاره كرد و گفت كه عربستان سعودي در دولت جديد اين توانايي را دارد كه بر تصميم‌گيري‌هاي آمريكا تاثيربگذارد.

مصداق ميداني اين سخن نيز واشنگتن‌نشيني عادل الجبير، وزير خارجه عربستان در واشنگتن پس از پيروزي دونالد ترامپ بود. وزيرامور خارجه ايران در حالي در نيويورك از تلاش‌هاي عربستان سعودي و برخي متحدانش در منطقه براي دشمن پنداري ايران سخن گفت و نه يك بار كه چندبار بر آمادگي ايران بر گفت‌وگو با همسايگان آن‌سوي خليج فارس تاكيد كرد كه امروز ديگر تنها يك لابي صهيونيستي نيست كه در آمريكا بر طبل مبارزه با تهران مي‌كوبد بلكه سعودي‌ها نيز در كنار اماراتي‌ها با قراردادن كارت قراردادهاي چندصدميليارد دلاري روي ميز بر بايدها و نبايدهاي دولت آمريكا در سطح منطقه‌اي تاثيرگذار هستند.

توافق هسته‌اي ميان ايران و ١+٥ در نيمه‌هاي ماه جولاي از مرز دو سال عبور كرد و امروز اين توافق در جايگاهي از مقبوليت و مشروعيت بين‌المللي قرارگرفته است كه فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا تنها چند روز پس از اعلام پايبندي ايران به برجام از سوي وزيرامورخارجه آمريكا و تمديد توقف اجراي تحريم‌هاي هسته‌اي ايران و در حالي كه دولت ترامپ بي‌ميلي خود از باقي ماندن در برجام را با تشديد تحريم‌هاي غيرهسته‌اي ايران نشان مي‌دهد به صراحت مي‌گويد كه اين توافق متعلق به كل جامعه بين‌المللي و كل مردم جهان است و بدين‌ترتيب براي چندمين بار به واشنگتن براي زير پا گذاشتن آن هشدار مي‌دهد. اگر نبود همين هشدارها و خط و نشان كشيدن‌هاي اروپا و ديگر اعضاي حاضر در برجام مانند روسيه براي آمريكا، به سختي مي‌توانستيم انتظار باقي ماندن آمريكاي ترامپ در توافق با تهران را داشته باشيم.

شكافي كه ميان اروپا و آمريكا در نحوه رويارويي با ايران به وجود آمده است يكي از اصلي‌ترين دستاوردهاي ديپلماسي است كه وزارت خارجه دولت يازدهم در چهارسال گذشته پياده كرده است. ديپلماسي كه در دو سال نخست دولت و در جريان مذاكرات نفسگير هسته‌اي خود را با مهارت بالاي مذاكره‌كنندگان ايراني در دفاع از حقوق حقه هسته‌اي و پافشاري بر برداشته شدن حداكثري تحريم‌هاي متنوع بالاخص تحريم‌هاي هسته‌اي نشان داد و در دو سال گذشته از عمر برجام نيز با دقت در پايبندي به آن و گرفتن هر بهانه‌اي از طرف مقابل براي رها كردن سهل و بي‌هزينه آن بروز پيدا كرد. دو سال از عمر توافق هسته‌اي ايران گذشته است و چهارسال ديگر از عمر اين توافق نيز در دولت دوازدهم به سكانداري حسن روحاني و ابقاي احتمالي محمدجواد ظريف در وزارت امور خارجه خواهد گذشت.

در چنين شرايطي ظريف در نيويورك تمام تلاش خود را به كار گرفت تا به موثرترين و پرمخاطب‌ترين رسانه‌هاي بين‌المللي بگويد كه ايران به تعهدات خود در توافق هسته‌اي پايبند است و به اين پايبندي تا زماني كه ساير اعضا در دايره اجراي برجام باقي بمانند، ادامه خواهد داد، ظريف از فرصت حضور در نيويورك استفاده كرد تا از تريبون پرنفوذترين رسانه‌هاي آمريكايي به جهان بگويد كه شايد آمريكا و اسراييل و برخي متحدان منطقه‌اي آنها تلاش كنند با آدرس غلط دادن ايران را به عنوان اصلي‌ترين خطر امنيتي خود جا بزنند اما وجدان بيدار بين‌المللي نبايد مليت تروريست‌هايي را فراموش كند كه حادثه ١١ سپتامبر ٢٠٠١ را در آمريكا رقم زدند و همچنين نبايد از توسعه تفكري غافل شود كه روزي القاعده را بر شانه‌هاي خود بزرگ كرد و روز ديگر داعش را در دامان خود پرورش داد تا به زعم خود از شر بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه خلاص شود.

رييس دستگاه ديپلماسي ايران در قلب سياسي جامعه جهاني از ايراني سخن گفت كه جنگ و سكوت جامعه جهاني در برابر كشتار ايراني‌ها توسط صدام حسين را تاب آورد، براي توفان تحريم‌هاي رنگارنگ بين‌المللي نيز سينه سپر كرد و در نهايت مقابل ٦ قدرت جهاني در شوراي امنيت نشست و با مهر تاييد بر برنامه صلح آميز هسته‌اي‌اش و پايان تمام تحريم‌هاي هسته‌اي ازسر ميز بلند شد. وي از ايراني سخن گفت كه قاعده بازي برد – برد در سطح بين‌المللي را مي‌داند و حاضر به اجرايي كردن همين قاعده پس از تجربه موفقيت‌آميز آن در مذاكرات هسته‌اي در رابطه با همسايگانش در آنسوي خليج فارس است. ظريف با زبان خود آمريكايي‌ها و با توسل به تكه‌كلام‌هاي رايج در بومي‌ترين مراوده‌هاي آنها با رسانه‌هاي آمريكايي و مخاطبان بين‌المللي آنها سخن گفت.

حمايت‌هاي بي‌دريغ ظريف از ايران

چنددقيقه با فريد زكريا در سي‌ان‌ان، يك ساعت با ريچارد هاس در شوراي روابط خارجي آمريكا، قريب به ٦٠ دقيقه بحث با چارلي رز يكي از مشهورترين مجريان آمريكايي و چندساعت هم بحث و گفت‌وگوي صميمانه با خبرنگاران آمريكايي كه خود را به نيويورك رسانده بودند تا از ظريف سوال كنند و به ظريف گوش فرادهند. از ميان برنامه‌هاي رنگارنگي كه ظريف براي پيشبرد ديپلماسي عمومي خود انتخاب كرد جلسه گفت و شنود با خبرنگاران آمريكايي بيش از همه به سوژه‌هايي براي گزارش‌هاي متفاوت بدل شد. يكي از مجريان برنامه راديو آمريكا كه به اين جلسه دعوت شده بود پس از پايان اين جلسه در گفت‌وگويي كوتاه از وزيرامورخارجه ايران و شنيده‌هايش از اين جلسه گفت.

در اين گفت‌وگو كه مصاحبه شونده و مصاحبه‌كننده هر دو از راديو آمريكا بودند، استيو اينسكيپ (Steve Inskeep) در مورد وزير خارجه ايران گفت: جلسه ما حدود يك ساعت و نيم طول كشيد. ظريف مردي است كه براي اين پست (وزارت امورخارجه) ساخته شده است. او دانش‌آموخته آمريكا است و نه تنها به زبان انگليسي مسلط است بلكه حتي اصطلاحات ما را نيز به خوبي بلد است. مردي متعادل است، ريش‌هاي كاملا مرتب و اصلاح شده دارد، عينك به چشم مي‌زند و بسيار هم مي‌خندد. بسيار تا بسيار از كشورش حمايت مي‌كند و از دولت جديد آمريكا نيز گلايه‌ها و انتقادهاي فراواني دارد. يكي از مهم‌ترين جملات وي در اين گفت‌وگوي يك ساعت و نيمه اين بود كه امارات متحده عربي و عربستان سعودي اين روزها بر بسياري از مسائل در آمريكا تاثيرگذار هستند.

مجري اين برنامه راديويي در ادامه سخنان استيو گفت: به نظر مي‌رسد كه جواد ظريف ارسال پيام‌هاي متعدد از جانب دولت ترامپ را نمي‌پسندد. دولت ترامپ اعتراف مي‌كند كه ايران براساس قاعده‌هاي موجود در توافق هسته‌اي پيش رفته است اما همزمان تحريم‌هايي را هم عليه اشخاص و نهادهاي مرتبط با ايران اعمال مي‌كند. استيو در ادامه اين برنامه به رويكرد مشابه دولت باراك اوباما در قبال ايران و همزماني تحريم و مذاكره اشاره كرده و گفت: محمد جواد ظريف در اين خصوص مي‌گويد: «اين ديگر يك قاعده خسته‌كننده شده است كه هربار كه آنها (آمريكايي‌ها) مي‌خواهند پايبندي ايران را اعلام كنند به دنبال اين هستند كه آن را با يك اقدام منفي همراه كنند.» ظريف در بخش‌هاي ديگري از سخنان خود تاكيد كرد كه تحريم‌ها بر ايراني‌ها تاثيري نگذاشته است. وي همچنين در بخش‌هاي ديگري از سخنانش تاكيد كرد كه به نظر وي رييس‌جمهور ترامپ واقعا نمي‌داند در حال اتخاذ چه سياستي در خاورميانه است.

به تحريم ايران نه بگوييم

باربارا اسلاوين يكي ديگر از تحليلگراني بود كه به جلسه پرسش و پاسخ با محمدجواد ظريف در نيويورك دعوت شده بود. وي پس از اين ديدار در گزارشي با عنوان آمريكا در مواجهه با ايران به ديپلماسي بيشتر و نه تحريم بيشتر نياز دارد به بررسي سخنان وزير امورخارجه ايران و سياست‌هاي ضدايراني ترامپ در شش ماه گذشته پرداخت و نوشت: «وزيرخارجه ايران براي آمدن به آمريكا و سخن گفتن با افكار عمومي در مورد رويكردها و نگاه‌هاي ايران به مسائل مختلف بين‌المللي و فرجام برجام، هفته پرهيجاني را انتخاب كرد. مي‌توان گفت كه اصلي‌ترين دليل جلسه ظريف با خبرنگاران و تحليلگران سخن گفتن از توافق هسته‌اي و تهديد اين توافق توسط آمريكا بود. چندساعت پيش از آنكه ظريف با ما ديداري داشته باشد، دولت ترامپ تحريم‌هاي جديدي را عليه برخي نهادها و افراد حقيقي كه در برنامه موشكي ايران دخيل بودند، اعمال كرد و البته اين تشديد تحريم‌ها پس از اعلام پايبندي ايران به برجام و تمديد توقف اجراي تحريم‌هاي هسته‌اي ايران رخ داد. ترامپ در ماه آوريل نيز زماني كه براي نخستين‌بار نامه پايبندي ايران به برجام به كنگره آمريكا ارسال شد در اقدامي مشابه دايره تحريم‌هاي غيرهسته‌اي اعمال شده بر ايران را گسترده‌تر كرد. وزير امورخارجه ايران اعتقاد دارد كه اين سياست با دست پيش كشيدن و با پا پس زدن آمريكا ديگر خسته‌كننده شده است.»

باربارا اسلاوين در بخش‌هايي از گزارش خود با اشاره به اينكه ايران مي‌گويد ترامپ روح برجام را نقض كرده، ادعاهاي بي‌پايه و اساس درباره ايران را تكرار كرده و نوشت: «هم ايران و هم آمريكا روح توافق را نقض مي‌كنند. ايران همچنان به بازداشت شهروندان دو تابعيتي ادامه مي‌دهد و آنها را با اتهام جاسوسي مواجه كرده است. برنامه موشكي اين كشور نيز هرچند كه ناقض برجام نيست اما در تناقض با تعابيري از قطعنامه شوراي امنيت (٢٢٣١) است. ايران به فعاليت‌هاي خود در سوريه و يمن هم ادامه مي‌دهد.»

به گزارش «اعتماد»، اسلاوين در حالي فعاليت‌هاي منطقه‌اي و آزمايش‌هاي موشكي ايران را ناقض روح برجام از سوي تهران مي‌داند كه ايران و ١+٥ از ابتدا صرفا در مورد مسائل هسته‌اي با هم گفت‌وگو كردند و در نتيجه اين رايزني‌ها نيز صرفا تحريم‌هاي هسته‌اي ايران برداشته شد لذا پل‌سازي ميان توافق هسته‌اي و اختلاف‌هاي غيرهسته‌اي ايران با آمريكا و برخي كشورهاي اروپايي اساسا موضوعيتي ندارد. از سوي ديگر ايران در حالي آمريكا را به نقض روح برجام متهم مي‌كند كه براساس توافق هسته‌اي واشنگتن يا هر عضو ديگري از برجام نبايد مانع از عادي‌سازي رابطه تجاري تهران با جامعه جهاني شود. اقدامي كه آمريكا چه در دوره اوباما و چه در شش ماه گذشته از رياست‌جمهوري ترامپ به كرات انجام داده است و آخرين مصداق آن نيز رايزني ترامپ با رهبران كشورهاي اروپايي در هامبورگ به منظور تشويق آنها براي ممانعت از تجارت با ايران بوده است. البته باربارا اسلاوين در بخش‌هايي از گزارش خود از عملكرد ترامپ در هامبورگ و همچنين قراردادن نام ايران در ليست شش كشوري كه شهروندان آنها با محدوديت‌هايي براي ورود به آمريكا روبه‌رو هستند نيز به عنوان گام‌هاي ناقض روح برجام از سوي واشنگتن اسم برده است.

اسلاوين در ادامه گزارش خود مي‌نويسد: عربستان قراردادهاي جديد فروش تسليحات با عربستان سعودي امضا كرده و همين مساله به ايران دلايل كافي براي ادامه دادن به آزمايش‌هاي موشكي‌اش را مي‌دهد. از سوي ديگر آمريكاي ترامپ در كنار امارات و عربستان سعودي براي ائتلاف‌سازي عليه ايران در منطقه ايستاده است و قطر نيز به بهانه دوستي و نزديكي با تهران تنبيه مي‌شود. اعضاي متفاوت دولت ترامپ نيز به صراحت از ايده تغيير رژيم در ايران حمايت مي‌كنند كه همه اين مسائل موارد فاحش نقض روح توافق هسته‌اي توسط واشنگتن هستند. انتقادهاي ترامپ از رابطه ايران با دولت مركزي در سوريه يا از دستگير شدن شهروندان دو تابعيتي در ايران در زمره مسائلي است كه ظريف براي هر دو آنها پاسخ‌هايي در چنته دارد اما همزمان هيچ گونه دورنمايي وجود ندارد كه بتوان با تحريم‌هاي بيشتر جنگ‌ها در خاورميانه را حل و فصل كرد يا شهروندان آمريكايي زنداني در ايران را آزاد كرد. ظريف نيز در گفت‌وگو با خبرنگاران آمريكايي تاكيد كرد كه تحريم‌هاي بيشتر هيچ گونه هدفي را تامين نخواهد كرد و تنها بر سوءظن ايراني‌ها بر آمريكا مي‌افزايد.

وي همچنين به مقام‌هاي آمريكايي هشدار داد كه اجازه ندهند كشورشان بيش از اين به بحران‌هاي منطقه‌اي در جانبداري از عربستان سعودي كشيده شود. وزيرخارجه ايران همچنين در بخش‌هاي ديگري از سخنانش با استناد به اينكه برجام بر مبناي قاعده برد – برد است تاكيد كرد كه برجام، توافقي نيست كه همه دوست داشته باشند بلكه بهترين توافقي است كه با توجه به شرايط قابل حصول بود. وزير خارجه ايران در ادامه با ابراز شك و ترديد نسبت به اينكه آمريكا به برجام پايبند باقي بماند، گفت: اگر آمريكا از برجام خارج شود پيام اين رفتار وي براي جهان اين است كه شما نمي‌توانيد روي آمريكا به عنوان كشوري كه به تعهدات خود پايبند است، حساب باز كنيد.

اسلاوين در بخش‌هاي پاياني گزارش خود پس از ديدار با ظريف نوشت: به نظر مي‌رسد كه برخي اعضاي دولت ترامپ تلاش مي‌كنند ايران را در منگنه‌اي قرار دهند كه از برجام خارج شود و اين مساله در داخل ايران و در ميان برخي مخالفان توافق هسته‌اي نيز طرفداراني دارد. ظريف در گفت‌وگو با خبرنگاران آمريكايي تاكيد مي‌كند كه ايران براي همه گزينه‌ها آماده است و در صورت نقض فاحش برجام آمادگي خروج از توافق را هم دارد اما همزمان تاكيد مي‌كند گام‌هايي كه تاكنون آمريكا برداشته را نمي‌توان عدم اجراي جدي برجام دانست و ايران و آمريكا در حال حاضر در چنين شرايطي قرار ندارند. وي همچنين تاكيد مي‌كند كه به نظر مي‌رسد دولت آمريكا به اين درك رسيده كه پاره كردن توافق از سوي جامعه جهاني مورد استقبال قرارنخواهد گرفت.

اسلاوين در خط آخر گزارش تحليلي خود مي‌نويسد: با تمام مشكلاتي كه آمريكا با آنها چه در داخل و چه در خارج روبه‌رو است بايد گفت كه تخريب توافقنامه منع اشاعه‌اي كه تاكنون جواب داده، اشتباه است. شايد ايران از نظر ما فرشته نباشد اما برجام نشان داد كه ديپلماسي نتيجه بهتري از جنگ مي‌دهد.

متحدان آمريكا در منطقه يكديگر را متهم مي‌كنند

عنوان جنجالي‌ترين گفت‌وگوي محمدجواد ظريف در نيويورك را مي‌توان به حضور در برنامه چارلي رز، مجري برنامه پي بي‌اس داد. ظريف براي دوازدهمين بار در چندسال گذشته مقابل چارلي رز كه يكي از كهنه كارترين خبرنگارها و تحليلگران مسائل آمريكا و بين‌الملل است نشست. ٥٥ دقيقه‌اي كه بي‌شك مي‌توان آن را به جدل تن به تن وزير امورخارجه ايران با تمام داستان‌هايي ساخت كه از ايران در افكار عمومي آمريكا ساخته شده است. در ابتداي اين گفت‌وگو، چارلي رز از محمد جواد ظريف سوال كرد كه رابطه ايران و آمريكا در حال حاضر در چه وضعيتي قرار دارد؟

وزيرخارجه ايران در پاسخ گفت: ايالات متحده مدت‌هاست كه سياست خصمانه‌اي را عليه ايران در پيش گرفته و اين دولت (جديد) نيز سياست‌هاي خصمانه‌تري را دنبال مي‌كند. اين سياست كاملا اشتباه است و ادعاهايي هم كه عليه ايران مطرح مي‌شود ديگر ملال آور و كسل‌كننده شده‌اند و هيچگونه مصداقي هم در جهان واقع ندارند. آمريكا بايد به دستاوردهايش در منطقه ما نگاهي بيندازد، آمريكا همواره انتخاب‌هاي نادرست در اين منطقه داشته است. متحدان اين كشور در منطقه يكديگر را به حمايت از تروريسم متهم مي‌كنند و به عقيده من آمريكا نياز دارد كه نگاه جديدي به شرايط در منطقه ما بيندازد و مشخص كند كه منافعش كجاست و چگونه با مسائل مهمي مانند امنيت و ثبات در منطقه ما برخورد كرده است.

معيار برائت، خريداري تسليحات زيباي آمريكايي است

در ادامه اين گفت‌وگو، چارلي رز خطاب به وزير امور خارجه ايران گفت: در نشستي كه دونالد ترامپ در رياض با برخي متحدان آمريكا داشت آنها از رييس‌جمهور آمريكا خواستند كه در ائتلاف عليه ايران شركت كند و اين اقدام نشان مي‌دهد كه همسايگان شما با آمريكا در متهم كردن شما به برخي فعاليت‌ها در منطقه هم عقيده هستند. جواد ظريف در پاسخ گفت: من مي‌خواهم از شما سوال كنم چه كسي در پشت صحنه حمله تروريستي يازدهم سپتامبر (٢٠٠١) به آمريكا بود؟

چارلي رز در پاسخ گفت: شما فكر مي‌كنيد چه كسي در پشت اين صحنه بوده است؟ آيا از افراد صحبت مي‌كنيد يا كشور عربستان سعودي را مقصر اين حادثه مي‌دانيد؟

جواد ظريف در پاسخ گفت: ما مي‌دانيم كه ١٥ نفر از عاملان آن حمله اهل عربستان سعودي بودند و همچنين مي‌دانيم كه ايدئولوژي آنها نيز از جانب عربستان سعودي حمايت مي‌شد. اگر چك كنيد مي‌بينيد كه از سال ٢٠٠١ تاكنون و حتي از ١٩٨٨ تاكنون، حداقل ٩٤ درصد از كساني كه در سطح بين‌المللي دست به فعاليت‌هاي تروريستي زده‌اند در مدارس سعودي‌ها درس خوانده‌اند و آموزه‌هاي آنها نيز از آنجا است. وهابيت، ايدئولوژي رسمي عربستان سعودي است و به وسيله ميلياردها دلار هم اين ايده تبليغ مي‌شود. اين وضعيت تاسف بار است چرا كه ما به رابطه خوب با همسايگان‌مان اعتقاد داريم. ما خواهان رابطه خوب با همسايگان‌مان هستيم اما آنها بايد در مورد سياست‌هاي‌شان تصميم‌گيري كنند. متاسفانه معيار در آمريكا اين نيست كه آيا كشوري از تروريست‌ها حمايت مي‌كند يا خير، بلكه معيار اين است كه آيا اين كشور براي خريد تجهيزات زيبا از آمريكا پول خرج مي‌كند يا نه.

ظريف در ادامه گفت: من فكر مي‌كنم كه رييس‌جمهور آمريكا اين را اعلام كرد كه قبل از اطمينان درباره روي ميز بودن آن قراردادهاي نظامي به عربستان سعودي سفر نمي‌كند.

چارلي رز نيز در جواب ظريف گفت اين موضوع به خاطر آن است كه ترامپ فكر مي‌كند اين قراردادهاي تسليحاتي به ايجاد اشتغال براي آمريكايي‌ها منجر خواهد شد. وزيرخارجه ايران در پاسخ گفت: خوب است كه اين قراردادها اشتغال ايجاد مي‌كنند اما اين مساله نبايد ملاك و معياري براي مشخص شدن اين باشد كه چه كسي از تروريست‌ها حمايت مي‌كند.

تروريست‌هايي كه كودكان دستگاه‌هاي اطلاعاتي عربستان بودند

وزير امور خارجه ايران در ادامه اين گفت‌وگو در پاسخ به سوال‌هاي كوتاه چارلي رز، القاعده و داعش را گروه‌هاي تروريستي خواند اما با تروريست خواندن حزب‌الله لبنان مخالفت شديد كرد و در پاسخ به اعتراض چارلي رز كه ادعا كرد نام حزب‌الله در ليست كشورهاي حامي تروريست است، تاكيد كرد كه ليست مورد اشاره مجري برنامه ليست تهيه شده توسط آمريكا است و معيار شوراي امنيت سازمان ملل است.

در بخش‌هاي ديگري از اين گفت‌وگو، چارلي رز از وزير امور خارجه ايران سوال كرد كه آيا معتقد است عربستان سعودي از داعش، النصره و القاعده حمايت مي‌كند يا خير؟ ظريف در پاسخ گفت: من فكر مي‌كنم كه پول‌هاي هنگفتي از عربستان براي حمايت از اين سازمان‌ها صرف شده است.

ظريف در پاسخ به سوال مجري برنامه مبني بر اينكه آيا فكر مي‌كند اين اقدامات توسط دولت عربستان انجام شده‌اند، گفت: در واقع بعضي از آنها كودكان دستگاه اطلاعاتي عربستان هستند. ما مي‌دانيم كه القاعده، هنگامي كه با شوروي درگير شد، كودك دستگاه‌هاي اطلاعاتي عربستان بود. همان‌طور كه گفتم، طالبان كه حامي القاعده بود تنها توسط سه كشور به رسميت شناخته شد. امارات متحده عربي و عربستان سعودي.

در اين بخش چارلي رز سخنان وزير امورخارجه ايران را قطع و اشاره كرد كه پاكستان نيز سومين كشوري بود كه طالبان را به رسميت شناخت. محمدجواد ظريف كه متوجه تلاش مجري شبكه آمريكايي براي شيطنت در اين بخش و شنيدن سخناني عليه اسلام‌آباد از زبان وزير امور خارجه ايران شده بود، گفت: من در مورد پاكستان صحبت نمي‌كنم چرا كه افغانستان و پاكستان همسايه هستند، مرزهاي مشترك دارند و مسائل فيمابين آنها متفاوت است. عربستان سعودي و امارات كه فرسنگ‌ها كيلومتر با افغانستان فاصله دارند، طالبان را به رسميت شناختند.

عربستان به محض شنيدن پاسخ ايران، پا پس كشيد

ظريف در پاسخ به سوالي در مورد اينكه چرا درك و همكاري مشتركي در مسير مبارزه با تروريسم در سطح جهاني حاصل نمي‌شود، گفت: ما همواره از هرگونه گفت‌وگويي استقبال كرده‌ايم. پس از آنكه شوراي همكاري خليج‌فارس پيشنهادي براي گفت‌وگوها داد و مقام‌هاي كويت اين پيام را براي ما آوردند، رييس‌جمهور ما به كويت سفر كرد تا پاسخ مثبتي به آن طرح داده باشد. متاسفانه به محض آنكه پاسخ ايران به اين طرح كه مثبت هم بود ابلاغ شد، عربستان سعودي كه عضوي از بدنه طراح اين پيشنهاد بود اين ايده را رد كرد. ما در اين منطقه با يك سرنوشت مشترك روبه‌رو هستيم و البته كه در سطح جهاني با يك سرنوشت مشترك روبه‌رو هستيم. ما در شرايطي نيستيم كه بتوانيم با هزينه باخت يك طرف، برنده باشيم.

روزگار قدرت هژمون در منطقه گذشته است

ظريف در ادامه در پاسخ به سوالي در مورد اينكه عربستان سعودي و برخي همسايگان ايران، اين كشور را به دخالت در امور داخلي خود متهم مي‌كنند، گفت: ما در داخل عربستان سعودي هيچ گونه فعاليتي نداريم بلكه برعكس اين عربستان سعودي است كه بنابرگفته وليعهد اين كشور تلاش مي‌كند جنگ را به داخل مرزهاي ما بكشاند.

چارلي رز در پاسخ به اين سخنان ظريف گفت: عربستان مي‌گويد شما اين كار را ابتدا انجام داديد پس آنها هم اقدام مشابه مي‌كنند و جنگ را به داخل مرزهاي شما مي‌آورند. عربستان مي‌گويد تلاش مي‌كند مانع از اين شود كه ايران به قدرت برتر (تنها قدرت داراي نفوذ) در منطقه بدل شود.

ظريف در پاسخ گفت: همه تلاش‌ها براي تبديل شدن به يك قدرت هژمون در منطقه ما محكوم به شكست هستند. درست مانند تلاش‌ها براي تبديل شدن به قدرت هژمون بين‌المللي كه آن هم محكوم به شكست است. ما از اين دوره در تاريخ بشريت گذر كرده‌ايم كه حتي مثلا ايالات متحده بتواند يك قدرت هژمون در منطقه ما باشد.

ظريف در بخش‌هاي ديگري از اين مصاحبه با اشاره به اينكه عربستان سعودي همواره در منطقه انتخاب‌هاي اشتباه داشته است، يادآوري كرد كه ايران پس از حمله عراق به كويت از كويت حمايت كرد.

توافق هسته‌اي زيربناي همكاري بود نه سقف آن مجري كهنه‌كار پي‌بي‌اس در ادامه از ظريف سوال كرد كه ايران به دنبال ايفاي چه نقشي در جهان امروز است؟ظريف در پاسخ گفت: ايران كشوري است كه توانست با وجود فشارها، جنگ و تحريم‌ها دوام بياورد. با وجود اينكه هر نوع محدوديتي عليه كشور و ملت ما وضع شد اما ما توانستيم موفقيت‌هاي علمي خود را توسعه دهيم. حتي از تحصيل دانش‌آموزان ما در رشته‌هاي فيزيك و مكانيك در دانشگاه‌هاي غربي جلوگيري شد اما ما توانستيم پيشرفت كنيم. وزيرخارجه ايران در بخش‌هاي ديگري از اين مصاحبه ٦٠ دقيقه‌اي گفت: من در روز حصول توافق هسته‌اي در توييتر خود نوشتم كه اين توافق مي‌تواند زيربنايي براي همكاري باشد و نه سقف همكاري ما. ما اعتقاد داريم كه با اجراي كامل و با حسن نيت برجام مي‌توانيم برخي از اعتمادهاي ازدست رفته را احيا كنيم.

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=80982

ش.د9601383