- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه جام‌جم – 1396/05/16 – شماره 4890 – صفحه 8)
اما اکنون رفع نشدن موانع بانکی، فعالان حوزه تولیدی و اقتصادی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده، مشکلاتی که نوظهور نیست و زخمی چندین ساله است که وعده ترمیم و بهبود آن داده شد، اما در مقام عمل همچنان این زخم با بهبودی کامل همراه نشده است. یکی از این محدودیت‌ها، به حوزه صادرات غیرنفتی کشور در بخش پتروشیمی بازمی‌گردد، در این میان برخی کشورها همچون چین که در دوران تحریم نیز مراودات اقتصادی بسیاری با ایران داشت، مدتی است روند صادرات محصولات این‌چنینی را با مشکلاتی روبه‌رو ساخته است. هفته گذشته هم مشکلی در صادرات پتروشیمی ایران برای ترکیه پیش آمد.
کاهش صادرات محصولات پتروشیمی تا حدی بخش ارزی کشور را تحت تاثیر قرار داده و باعث افزایش قیمت دلار در بازار شده است. البته برخی مسئولان این موضوع را تکذیب می‌کنند اما آنچه پنهان نیست افزایش تقاضا و کمبود دلار در بازار است.
تردید در تحقق اهداف
مجموع تولید محصولات پتروشیمی ایران تا پایان امسال قرار است به مرز 59میلیون تن افزایش یابد که مطابق با برنامه تعریف شده از این میزان تولید حدود 23 تا 5/23 میلیون تن محصول پتروشیمی و فرآورده پلیمری ایران به بازار جهانی صادر خواهد شد. با توجه به قیمت‌های فعلی نفت خام و به تبع آن محصولات پتروشیمی و پلیمری در بازارهای منطقه‌ای و جهانی، پیش‌بینی می‌شود امسال ارزش صادرات محصولات پتروشیمی ایران هم به حدود 7/ 11 تا 12 میلیارد دلار برسد. از سوی دیگر با توجه به اجرای دو برنامه راهبردی راه‌اندازی طرح‌های جدید، رفع گلوگاه‌های تولید در مجتمع‌های در مدار بهره‌برداری موجود و ارتقای نسبت تولید به ظرفیت نصب‌شده در صنایع پتروشیمی به بیش از 80 درصد، حجم و ارزش صادرات محصولات پتروشیمی ایران در طول دو سال آینده با افزایش 10 تا 20 درصدی همراه می‌شود. همزمان با برنامه میان‌مدت افزایش حجم صادرات محصولات پتروشیمی و پلیمری کشور، متنوع‌سازی بازارهای صادراتی به یکی از سیاست‌های کلان صنعت پتروشیمی کشور تبدیل شده و قطعا افزایش صادرات به بازارهای جدید در دوران پسابرجام همچون کشورهای آفریقایی، اتحادیه اروپا، آمریکای جنوبی و حوزه دریای کارائیب در دستور کار قرار گرفته است.
اما تحقق این اهداف، با توجه به مشکلات کنونی که در صادرات پتروشیمی پیش آمده، کاملا محل تردید است.
خط‌دهی آمریکا
هفته پیش یک مقام مسئول در گمرک ایران خبر داد که موضوع اخلال در صادرات محصولات پتروشیمی به ترکیه بعد از سنگ‌اندازی چینی‌ها در واردات این محصول با خط دهی آمریکایی‌ها صورت گرفته است. بهانه چینی‌ها در سخت‌گیری‌های اخیر واردات محصولات پتروشیمی، مبارزه با پول‌شویی بود و ترک‌ها نیز دریافت گواهی مبدأ تأییدشده به وسیله کنسولگری را، به عنوان بهانه‌ای برای ممنوعیت صادرات محصولات پتروشیمی ایران مطرح کرده‌اند. نکته جالب توجه آن‌که مانع‌تراشی‌های اخیر درخصوص محصولی انجام شده است که بیشترین درآمد ارزی غیرنفتی ایران را تشکیل می‌دهد و از سوی دیگر شواهد نشان می‌دهد دخالت‌های آمریکایی‌ها باعث اخلال در صادرات غیرنفتی ایران به این دو کشور شده است.
بازاریاب خوب بین‌المللی نداریم
غلامرضا شرفی، عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان این‌که برای فروش محصولات داخلی به خارج از مرزهای ایران به بازاریاب خوب نیاز داریم و از کمبود در این بخش رنج می‌بریم به جام‌جم گفت: ایران هنوز نتوانسته بازارهای مقابل را به خود وابسته کند در حالی که برخی کشورها در این زمینه با استفاده از ابزار بازاریابی، کارهای خوبی انجام داده‌اند.
وی افزود: عمده مشکلات صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی این است که بازار مقابل خودمان را به خودمان متکی نکردیم و در زمان و نحوه تحویل و همچنین کیفیت محصولات نتوانستیم با رقبای خارجی رقابت کنیم. قیمت تمام‌شده در ایران بالاست و کشورهای خریدار و متقاضی محصولات پتروشیمی هم به دنبال کیفیت بالاتر و قیمت پایین‌تر هستند و از هر وجهی که حساب کنیم در بخش‌هایی کاستی وجود دارد.
شرفی با اشاره به کاهش صادرات محصولات پتروشیمی در چهارماهه ابتدایی سال جاری تصریح کرد: مشکلات بانکی هنوز رفع نشده و با توجه به این شرایط پول صادرات به راحتی در اختیار صادرکنندگان قرار نمی‌گیرد. متقاضی پول را به بانک واسطه تحویل می‌دهد و بانک مرکزی آن کشور قصد دارد ابتدا محصولات تولیدشده کشور خودش را به جای پول به ایران صادر کند. اگر همه این رویه‌ها با مقاومت همراه شود بعد از آن به صورت قطره‌چکانی پول را به ایران می‌دهد که ارزش اقتصادی زیاد بالایی نداشته باشد و نتوان روی آن برنامه‌ریزی کرد.
وی تاکید کرد: پتروشیمی به توجه، تامین هزینه و نگهداری و صادرات نیاز دارد و برای رسیدن به این هدف باید بازاریاب‌های مجرب بین‌المللی را به کار بگیریم تا کالاهای ایرانی وارد بازارهای جهانی شوند.
قبلا تحریم را دور می‌زدیم
هدایت‌الله خادمی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس هم در این باره به خبرنگار ما گفت: مواد پتروشیمی تولیدی برای صادرات با مواد خام فاصله زیادی ندارد و محصولاتی نیست که ارزش افزوده زیادی داشته باشد. چون سوخت در ایران ارزان است موادی تولید می‌کنیم که تنها یک مرحله فرآوری روی آن صورت می‌گیرد و تنی 400 دلار در بازار عرضه می‌شود و اما رقبای ما محصولاتی تولید می‌کنند که در بازار تنی 2000 دلار قیمت دارد که چند مرحله فرآوری شده است.
خادمی با بیان این‌که تحریم‌ها خیلی در روند صادرات تاثیر نداشت گفت: در زمان تحریم از طریق واسطه کالاهای ایرانی به بازارهای جهانی می‌رفت اما امروز که برجام اجرایی شده انتظار این است که روند صادراتی محصولات ایرانی تسهیل شده باشد. متاسفانه به دلیل رفع نشدن محدودیت‌های بانکی شاهد کاهش صادرات محصولات پتروشیمی که صادرات غیرنفتی ایران محسوب می‌شود هستیم.
این کارشناس انرژی اظهار کرد: هفته گذشته اعضای اتحادیه صادرکنندگان پتروشیمی به مجلس آمدند و از بلاتکلیفی گلایه داشتند. مشکلات اصلی بحث مبادلات ارزی ماست که بعد از برجام آن‌طور که انتظار می‌رفت تسهیل نشد. در شرایط فعلی نباید از واسطه استفاده کرد اما ایجاد چنین روندی هزینه‌های صادرات را بالا می‌برد و کشورهای دیگر نیز ترجیح می‌دهند که خیلی با ایران مراوده مالی نداشته باشند. در بخش‌هایی ایران مجبور است مواد اولیه را وارد کند و افزایش نرخ ارز را تأثیر زیادی در افزایش هزینه‌ها داشته است.
موانع پیش‌روی صادرات پتروشیمی
اسدا... نیک‌سیرت، کارشناس اقتصادی هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به اهمیت صادرات محصولات و تولیدات پتروشیمی برای اقتصاد کشور اظهار کرد: بر اساس گزارش‌های موجود و منتشرشده در برخی رسانه‌ها، سهم صادرات محصولات پتروشیمی در سال، حدود 10 میلیارد دلار برآورد می‌شود که رقم و عدد بزرگ و قابل توجهی به نظر می‌رسد.
نیک‌سیرت افزود: با همه این اوصاف، آنچنان که در اخبار جراید منعکس شده، روند محصولات پتروشیمی در طول ماه‌های اخیر با موانعی جدی مواجه شده، موانع و مشکلاتی که پیش از این در مراودات اقتصادی با چین وجود نداشت اما به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر، رویکرد پکن در این خصوص آنچنان که باید تامین‌کننده منافع ملی کشور (حداقل در این بخش) نبوده و متاسفانه شاهد مانع‌تراشی‌هایی در این ارتباط هستیم. این کارشناس اقتصادی افزود: بررسی‌ها و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد حدود 40 درصد از محصولات پتروشیمی ایران به کشور چین صادر می‌شود و این عدد در خصوص تولیدات پلیمری 70 درصد برآورد می‌شود که این میزان از صادرات رقمی نیست که بتوان به سادگی از آن چشم‌پوشی کرد.
تقویت بازار داخلی
هما شکوری‌راد، کارشناس حوزه انرژی هم با اشاره به لزوم نقش‌آفرینی هر چه بیشتر دستگاه دیپلماسی کشور برای رفع محدودیت‌ها و موانع بانکی میان چین و ایران در حوزه صادرات محصولات پتروشیمی گفت: ظاهراً اقداماتی در این راستا عملیاتی شده و نشست‌هایی میان برخی مسئولان ایران و طرف‌های چینی برگزار شده، اما تاکنون این رایزنی‌ها و مذاکرات منتج به نتیجه نشده و به اعتقاد بنده استمرار وضعیت موجود در شرایط کنونی به مصلحت نیست و با تعیین مهلتی کوتاه باید تکلیف این موضوع روشن و مشخص شود، و در صورت عدم بهبود شرایط موجود، جایگزین سازی بازار کشورهای دیگر برای صادرات محصولات و تولیدات پتروشیمی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
وی افزود: کشورهای متعدد و متنوعی برای این جایگزین سازی وجود دارند اما به نظر می‌رسد ترکیه و عراق برای این جایگزین‌سازی مطلوب‌تر از دیگر کشورها باشد.
این کارشناس انرژی عنوان کرد: نیاز کشورهای اشاره‌شده به چنین محصولاتی از یکسو و مراودات تجاری و اقتصادی نسبتا آسان، میان ایران و عراق و ترکیه از سوی دیگر، از مؤلفه‌هایی به شمار می‌رود که می‌توان با اتکای به آن حضور مؤثر در بازار هدفِ حوزه‌های جغرافیایی اشاره‌شده را به نحوی منطقی و معقولانه توجیه نمود.
شکوری‌راد یادآور شد: البته نباید این واقعیت را نیز از نظر دور داشت که بسیاری از مراکز تولیدی و صنعتی، تشنه محصولات پتروشیمی (به عنوان مواد اولیه و پایه برای افزایش تولیدات خود) می‌باشند و با برنامه‌ریزی مدون و اصولی می‌توان تدبیری را اتخاذ کرد که از بازار مطلوب داخلی برای جبرانِ کاستی و محدودیت‌های موجود در مراودات تجاری میان ایران و چین در حوزه صادرات محصولات پتروشیمی و نقل و انتقالات پولی بهره‌گیری کرد.
http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2945820530711938360
ش.د9602032
