بهره‌وری شرکت‌های دانش‌بنیان هنوز استخراج نشده است

استادان فن می‌دانند که نوآوری چگونه بر بهره‌وری اثر می‌گذارد اما خالی از لطف نیست که از منظر جشنواره ملی بهره‌وری به این نگاه کنیم که ما نقش و جایگاه Innovation را در ایجاد بهره‌وری چطور می‌بینیم.

ما نخستین دوره جشنواره ملی بهره‌وری را در سال 87 پایه‌گذاری کردیم، در روزگاری که دو سال بود روز ملی بهره‌وری برگزار نمی‌شد. آن سال‌ها خدمت آقای دکتر نهاوندیان رسیدیم و گفتیم روز ملی بهره‌وری در تقویم هست اما در دولت کسی مشتاق این بحث نیست. ایشان فرمودند در اتاق بازرگانی استارت کار را بزنید و در اتاق بحث بهره‌وری را هماهنگ کنید، روی این مبنا نخستین دوره جشنواره در اتاق برگزار شد، دومین دوره در برج میلاد بود، سومین دوره در سالن همایش‌های صدا و سیما و چهارمین دوره هتل پارسیان که از آن دوره جشنواره دو مرحله‌ای شد و در سالن اجلاس خدمت آقای دکتر نعمت‌زاده بودیم و ایشان بسیار کمک کردند بخصوص در مقوله Benchmarking. ایشان به Benchmarking خیلی اعتقاد دارند و بسیار ما را تشویق کردند که این مقوله را در کشور توسعه دهیم و یکی از خروجی‌های این جلسه، شبکه بهینه کاوی ایران بود که شکل گرفت.

در دوره ششم، حمایت ویژه‌ای از این کار در اتاق بازرگانی صورت گرفت. دوره هفتم جشنواره هم در اتاق برگزار شد و ترجیح دادیم با مشارکت بخش خصوصی برگزار کنیم. البته جشنواره ملی بهره‌وری در طول سال دو مراسم دارد که یکی با دعوت از مدیران عامل بهره ور کشور صورت می‌گیرد. ما برای برگزاری این جشنواره هر سال بهره‌وری 5 هزار شرکت را محاسبه می‌کنیم، شرکت‌هایی که بیشترین رشد بهره‌وری را در پنج سال گذشته دارند، در 40 رشته و به داوری 6 هزار نفر انتخاب می‌شوند و در نهایت در مراسمی حدود 300 مدیرعامل را دعوت می‌کنیم.

جشنواره ملی بهره‌وری پنج مسابقه دارد. مسابقه ملی بهره‌وری نخستین مسابقه‌ای است که در دوره نخست با اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری 430 شرکت شروع شد، ما جشنواره را زمانی کلید زدیم که از اندازه گیری‌های ما پنج سال گذشته بود و تِرند بهره‌وری شرکت‌ها استخراج شده بود. همین الان به همت وزارت جهاد کشاورزی حدود 2 - 3 هزار شرکت که صورت مالی‌شان را در اختیار ما گذاشته‌اند بهره‌وری آنها محاسبه شده و تفاهمنامه‌ای هم در این زمینه با صندوق نوآوری و شکوفایی داشته‌ایم تا شرکت‌های دانش بنیانی که می‌خواهند وام بگیرند و بالاخره حسابرسی و صورت مالی دارند فهرست‌شان در اختیار ما قرار گیرد که ما میانگین و متوسط‌های شرکت‌های دانش بنیان را در حوزه بهره‌وری حساب کنیم.

شبکه مدیریت نوآوری ایران اعلام آمادگی می‌کند که صورتحساب‌های مالی شرکت‌های دانش بنیان را دریافت کند و با کمک جشنواره به صورت رایگان میزان بهره‌وری این شرکت‌ها را معلوم و کارنامه بهره‌وری برای شرکت‌های دانش بنیان صادر کند به این طریق میانگین‌ها را به دست بیاوریم و بگوییم میانگین بهره‌وری در شرکت‌های دانش بنیان با شرکت‌های مشابه چه فرقی می‌کند، البته اگر فکر می‌کنیم شرکت‌های دانش‌بنیان ارزش افزوده و بهره ستانده به فروش‌شان بیشتر از سایر شرکت‌هاست. من فکر می‌کنم این گزاره یک فرضیه است: آیا عدد مهم ارزش افزوده به فروش در شرکت‌های دانش‌بنیان ما بیشتر از سایر شرکت هاست؟ من فکر نمی‌کنم. درخواست می‌کنیم اندازه بگیرید با استفاده از دیتاهایی که وجود دارد، اگر واقعاً سه برابر چهار برابر باشد پس ما باید تسهیلات به این شرکت‌ها ارائه کنیم، چون نسبت اینها بهتر است.

در بحث موضوع داوران جشنواره رزومه 5 هزار و 800 نفر دریافت شده، نزدیک 380 استاد دانشگاه در این شبکه پذیرفته شده‌اند، 700 نفر، عضو هیأت مدیره‌اند، در بحث داوری‌ها هم داوری‌های شاخص‌ها و طرح‌ها و مقالات ما این شبکه کمک می‌کند و امیدواریم این شبکه به پشتیبانی شبکه مدیریت نوآوری باشد و ان‌شاء‌الله دوستان بتوانند این کار را انجام دهند.

تعداد گروه‌های اقتصادی که ما فعلاً در دوره هفتم رسیدیم 38 گروه است و احتمالاً برای دوره هشتم 40 گروه اقتصادی را مد نظر داریم که محاسبات‌شان را انجام دهیم. مسابقه دوم ما مسابقه تجربیات موفق است، مستحضر هستید هر شرکت می‌تواند سه طرح را در یک فرمت مشخص به این دبیرخانه ارسال کند که مطابق با مسابقات جهانی تجربیات موفق است. می‌دانید که ما الان چیزی حدود 1800 تجربه داکیومنت شده در جشنواره مستند کرده‌ایم و جالب اینجاست آماری که گرفته‌ایم نشان می‌دهد بیشترین طرح‌هایی که در طول پنج سال گذشته داشته‌ایم در حوزه نوآوری بوده است و فکر می‌کنیم بهتر است شبکه مدیریت نوآوری داوری‌های این حوزه را انجام دهد.

در مسابقه ملی توان اجرا 17 شرکت خدماتی و 9 شرکت تولیدی شرکت کرده‌اند. من فکر می‌کنم مشکل اصلی شرکت‌های دانش بنیان همین جا یعنی توان اجراست، این سلوشن هم سلوشن بسیار ارزان قیمتی است که شرکت‌های دانش بنیان، توان اجرایی خود و ایده‌شان را ارزیابی کنند و ببینند چه چالش‌هایی دارند. این هم از آن مواردی است که بالاخره دنیا به این جمع‌بندی رسیده که مشکلات اجرا این شش موضوع است که با 25 سؤال و در 6 شاخص توان اجرایی شرکت‌ها معلوم می‌شود. فعلاً شرکت‌هایی که اندازه‌گیری کرده‌ایم توان اجرایی‌شان زیر 35 درصد است. من خیلی علاقه‌مند هستم که با این متدولوژی به صورت رایگان توان اجرایی صندوق را هم اندازه بگیریم. متوسط شرکت‌های برتر دنیا 70 درصد و متوسط امریکا 63 درصد است. جالب است بدانیم 74 کشور دنیا مرکز ملی اندازه‌گیری توان اجرا دارند و این یکی از سلوشن‌های ماست که به درد شرکت‌های دولتی و شرکت‌های دانش بنیان می‌خورد.

ما فکر می‌کنیم رضایت کارکنان مهم‌ترین شاخص برای شرکت‌های دانش بنیان است. مهم‌ترین افتخار فیس بوک این است که سرآمد شرکت‌های دنیا از این نظر در سال گذشته بوده است، نه پولدارترین شرکت دنیا. فیس بوک بیشتر از اینکه به ثروت مالی خود افتخار کند به این افتخار می‌کند که نیروهای دانشی از این شرکت خارج نمی‌شوند. فکر می‌کنیم که این مسابقه خاص شرکت‌های دانش بنیان و بیس آی تی است که نیروهای متخصص و دانشی را به کار گرفته‌اند. این هم از آن خدمات رایگانی است که می‌توان به شرکت‌های دانش بنیان ارائه کرد که رضایت کارکنان خود را مانیتور کنند.

فرض کنید در یک جایی قرار است میزی به‌عنوان یک محصول ساخته و به بازار ارائه شود. کارکنان دستمزد می‌گیرند و صاحب سرمایه، سرمایه می‌گذارد و واحد کسب و کار نجاری به پا می‌کند و انتظار دارد سودی ببرد، بانک وامی می‌دهد و بهره‌ای می‌گیرد و دولت هم مالیات می‌گیرد. سالیان سال رویکرد این بود که مصارف را کم کنیم، با چوب کم تری میز را درست کنیم، با کارگر ارزان قیمت‌تر و میخ ارزان تری این محصول را به بازار برسانیم اما اخیراً می‌گوییم میزی درست کنیم که بهتر و گران‌تر بخرند، رنگ و جنس و طرح به گونه‌ای باشد که گران‌تر بخرند و این موضوعی است که در Innovation مطرح است، بنابراین تمرکز ما در دهه 80 به سمت برند می‌رود چون برند باعث می‌شود میز شما را دو برابر قیمت بخرند.

بریجستون را فقط برای اینکه برند شده، 25 درصد گران‌تر از سایر تایرها در ایران می‌خرند. یعنی بریجستون 25 درصد فقط به خاطر لوگو از شما پول بیشتر می‌گیرد. در Innovation وقتی وارد خدمات می‌شویم دیگر مصارفی وجود ندارد. در شرکت‌های خدماتی ستانده تقریباً مساوی فروش است، چون ورودی وجود ندارد، مواد اولیه‌ای نیست و آن جا بحث نوآوری و خلاقیت و نوآوری است.

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/176659

ش.د9504664