هلوکاست روهینگیا

(روزنامه شرق ـ 1396/06/20 ـ شماره 2959 ـ صفحه 4)

اول: سکوت مدعیان حقوق ‌بشر؛ در شرایطی که بر اساس گزارش‌هایی که از سوی منابع بین‌المللی تأیید شده است، مسلمانان روهینگیا سالیان متمادی است به‌دست بودایی‌ها کشته می‌شوند، خانه‌هایشان به‌طور وسیعی به آتش کشیده می‌شود، کودکان و مردان زنده زنده سوزانده می‌شوند، به زنان مسلمان تجاوز می‌شود و به‌طور خلاصه، اقلیت مسلمان تحت وحشیانه‌ترین نسل‌کشی قرار دارند، بسیاری از مدعیان حامی حقوق انسان‌ها که در حداقل چند دهه گذشته، به خاطر این ادعا، مداخله بشردوستانه را حق طبیعی خود قلمداد کرده و با لشکرکشی، دولت‌هایی را سرنگون کرده و افراد بی‌گناه بسیاری را به قتل رسانده‌اند، اینک در مقابل فجایع میانمار سکوت اختیار کرده‌اند. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید، در نشست خبری کاخ سفید، در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره گزارش‌های مربوط به کشتار مسلمانان در میانمار گفت: من می‌دانم رئیس‌جمهور از این گزارش‌ها مطلع است؛ اما نمی‌دانم گفت‌وگوی خاصی با کسی در این زمینه داشته است یا خیر.

ابعاد فاجعه میانمار و دور تازه خشونت‌های افسارگسیخته گروه‌های افراطی بودایی و حمایت تمام‌عیار ارتش این کشور از اقدام علیه اقلیت مسلمان که از دو هفته قبل آغاز شده، آن‌چنان وسیع و گسترده است که دنیا را به‌شدت تکان داده و کشورهای مختلف و شخصیت‌های بارز جهان انزجار خود را از نسل‌کشی مسلمانان میانمار ابراز می‌کنند. تحولات میانمار از چند منظر حاوی نکات درخور تأملی است؛

اول: سکوت مدعیان حقوق ‌بشر؛ در شرایطی که بر اساس گزارش‌هایی که از سوی منابع بین‌المللی تأیید شده است، مسلمانان روهینگیا سالیان متمادی است به‌دست بودایی‌ها کشته می‌شوند، خانه‌هایشان به‌طور وسیعی به آتش کشیده می‌شود، کودکان و مردان زنده زنده سوزانده می‌شوند، به زنان مسلمان تجاوز می‌شود و به‌طور خلاصه، اقلیت مسلمان تحت وحشیانه‌ترین نسل‌کشی قرار دارند، بسیاری از مدعیان حامی حقوق انسان‌ها که در حداقل چند دهه گذشته، به خاطر این ادعا، مداخله بشردوستانه را حق طبیعی خود قلمداد کرده و با لشکرکشی، دولت‌هایی را سرنگون کرده و افراد بی‌گناه بسیاری را به قتل رسانده‌اند، اینک در مقابل فجایع میانمار سکوت اختیار کرده‌اند. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید، در نشست خبری کاخ سفید، در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره گزارش‌های مربوط به کشتار مسلمانان در میانمار گفت: من می‌دانم رئیس‌جمهور از این گزارش‌ها مطلع است؛ اما نمی‌دانم گفت‌وگوی خاصی با کسی در این زمینه داشته است یا خیر.

دوم: نسل‌کشی مسلمانان و پاک‌سازی قومی فارغ از ابعاد ضدانسانی، در کشوری رخ می‌دهد که خانم «آنگ سون سوچی»، فعال سابق حقوق ‌بشر و برنده جایزه صلح نوبل، هرچند غیررسمی در رأس هرم قدرت سیاسی آن کشور قرار دارد؛ سیاست‌مداری که ١٥ سال تحت حکومت نظامیان در حصر خانگی به سر برد و نام او همواره با رنج، شجاعت، عزم و اراده در مبارزه بی‌وقفه برای آزادی همراه بود. کسی که نام او الهام‌بخش بسیاری از آزادی‌خواهان در سراسر جهان و ازجمله کشورمان بود. آزادی خانم سوچی در سال ٢٠١٠ از حصر خانگی را جشن گرفتند و پیروزی او و حزب تحت رهبری‌اش در انتخابات سراسری سال ٢٠١٥ را رهایی میانمار از قید و بند دیکتاتوری قلمداد شد.

خانم آنگ سان سوچی برخلاف اظهاراتش به هنگام دریافت جایزه صلح نوبل که گفته بود: «هر جایی که رنج نادیده گرفته می‌شود، دانه‌های درگیری کاشته خواهد شد. زجرکشیدن با خود انزجار را به همراه می‌آورد»، گزارش‌های منابع جهانی را درباره پاک‌سازی قومی در کشورش فرافکنی خوانده و امدادگران بین‌المللی را به حمایت از تروریست‌ها متهم و در بیانیه‌ای از «کوه عظیم اطلاعات نادرست درباره نزاعی که به نفع تروریست‌هاست» انتقاد کرده است. سوم: سکوت خانم آنگ سان سوچی در برابر جنایات ارتش و افراطیون بودایی در کشتار اقلیت قومی روهینگیا که به عقیده برخی از تحلیلگران به‌خاطر کسب حمایت اکثریت بودایی در انتخابات آتی است، واکنش بسیاری از کنشکران سیاسی و فعالان حقوق ‌بشر را در پی داشت.

اسقف دزموند توتو، دیگر برنده جایزه صلح نوبل، در نامه‌ای به آنگ سان سوچی، رهبر حزب حاکم میانمار، سکوت او در برابر کشتار اقلیت مسلمان روهینگیا را بهایی گزاف برای مقام او خوانده و خواستار خاتمه خشونت‌ها در میانمار شد. او در نامه خود به خانم سوچی آورده است: «وحشت بی‌اندازه و پاک‌سازی قومی» در استان راخین، او را وادار کرد علیه زنی سخن به زبان بیاورد که زمانی او را تحسین می‌کرد و یک خواهر دوست‌داشتنی می‌نامید. اسقف توتو در نامه خود افزوده است: «من سال‌ها عکسی از شما روی میزم داشتم که فداکاری‌های شما را در مقابل بی‌عدالتی به علت علاقه و تعهدتان در قبال مردم میانمار به من یادآوری می‌کرد. تو نماد عدالت بودی... و اگر بهای ارتقای مقام و نشستن بر بالاترین کرسی در میانمار، سکوت شماست، این بها قطعا خیلی گزاف است».

چهارم: مضحک‌ترین تحول در این نسل‌کشی و پاک‌سازی قومی، سکوت اکثریت قریب‌به‌اتفاق ٥٦ کشور عضو سازمان همکاری اسلامی است. بر اساس گزارش‌های دریافتی، تاکنون تعداد انگشت‌شماری از این کشورها در قبال تحولات میانمار اعلام موضع کرده‌اند.

در این میان، ترکیه با دست یازیدن به برخی اقدامات عملی و تحرکات دیپلماتیک، گوی سبقت را از دیگر کشورهای مسلمان ربوده است. اردوغان (با هر انگیزه‌ای که ممکن است در سر داشته باشد)، در واکنشی نمادین همسر خود را به میان پناه‌جویان روهینگیایی در بنگلادش فرستاده و اولین کشوری بود که علاوه بر ارسال کمک‌های انسانه‌دوستانه، با دیپلماسی فعال بحران میانمار را در مجامع اسلامی و جهانی مطرح کرد. الجزایر در واکنشی دیرهنگام، روز جمعه از شورای امنیت و کمیساریای عالی آوارگان سازمان ملل متحد خواست برای پایان‌دادن به خشونت‌ها علیه مسلمانان در منطقه آراکان در میانمار اقدامی فوری کنند. واکنش کشورمان اما به‌گونه‌ای بود که اعتراض برخی از نمایندگان مجلس و کنشگران سیاسی را به دنبال داشت.

دکتر ظریف ابتدا در توییتی نوشت: «هیچ توجیهی برای آنکه جامعه بین‌الملل اجازه دهد نسل‌کشی مسلمانان روهینگیایی در برابر دیدگان ما ادامه یابد، وجود ندارد. باید پیش از آنکه خیلی دیر شود، وارد عمل شویم». واکنش سخنگوی وزارت خارجه نیز زمانی بود که فجایع میانمار ابعاد بین‌المللی به خود گرفت و علاوه بر آن، تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و مذهبی در داخل کشور در بیانیه‌هایی، به اعلام موضع پرداخته بودند.

در این میان، مهم‌ترین تحول که می‌تواند موجد سؤال‌های فراوانی در افکار مسلمانان جهان شود، بی‌تفاوتی مجامع و نهادهایی در داخل کشورمان است که در تحولاتی بسیار کم‌اهمیت‌تر در مقایسه با نسل‌کشی مسلمانان میانمار، واكنش هاي تند و سريع نشان مي دهند.

http://www.sharghdaily.ir/News/140816

ش.د9602418