عربستان سعودی از دشمنی با ایران برای رفع نیازهای داخلی خود بهره می برد/شکست داعش در عرصه میدانی بازتاب شکست ایدئولوژیک این گروه است

پایگاه بصیرت / گروه بین الملل

در چند روز اخیر کنفرانس دو روزه «محبان اهل بیت و مساله تکفیری ها» در تهران برگزار شد که حدود 500 شخصیت از علمای شیعه و سنی جهان اسلام در آن شرکت داشتند. یکی از شرکت کنندگان در این کنفرانس دکتر فواد ابراهیم، معارض سعودی بود که خبرنگار بخش عربی پایگاه بصیرت گفتگویی را با وی در زمینه سیاست های عربستان در منطقه، انجام داده است. فؤاد ابراهیم معتقد است: نوعی آگاهی بین المللی درباره ارتباط وهابیت با تروریسم ایجاد شده است و کشورهای اروپایی به دنبال محدودسازی این اندیشه هستند و این موضوع عربستان را تحت تأثیر قرار داده است.
در ادامه متن کامل گفتگوی بصیرت با فؤاد ابراهیم می آید:

جناب آقای دکتر فواد ابراهیم، از این که در این گفتگو حاضر شدید از شما تشکر می کنیم، درآغاز بفرمایید با توجه به شکست گروه تروریستی تکفیری داعش در عراق و سوریه، نظر شما درباره آینده جریان تکفیری و مرحله پسا داعش در منطقه غرب آسیا چیست؟
تردیدی نیست که در حال حاضر و پس از شکست پروژه داعش در عراق و شام، گروه های تکفیری متحمل ضربه سنگینی شده اند. البته این وضعیتی است که تمام گروه های افراطی در سراسر جهان آن را تجربه می کنند؛ معمولا عمر این دسته از گروه ها بسیار کوتاه است و به همین دلیل سرنوشت داعش و گروه های مشابه آن در سراسر جهان زوال و نابودی است. از همین روست که ما ملاحظه می کنیم که در حال حاضر نوعی حرکت اعتراضی در مقابل این گروه به وجود آمده است؛ چرا که باعث شده است تا ضرر و زیان های سنگینی به جهان اسلام  و مسلمانان وارد شده و به ویژه در نگاهی که غیر مسلمانان به جامعه اسلامی پیدا کرده اند.
به همین دلیل است که من بر این باورم که در مرحله آینده ما نوعی بازنگری و نقدی قابل توجه و گسترده نسبت به این گروه و اندیشه ها و برنامه های آن را شاهد خواهیم بود. هرچند که تحولات اخیر باعث شده است تا یک گروه افراطی دیگر تولید شود، اما به نظر من این پروژه شکست خورده است؛ این شکست هم شامل اهداف می شود و هم ناتوانی در جذب تعداد نیروی بیشتر. ضمن این که در عرصه میدانی هم داعش شکست خورده است که این شکست بازتابی از شکست فکری و ایدئولوژیک آن نیز می باشد.

نظر شما درباره سیاست های آتی عربستان سعودی و حمایت این کشور از جریان تکفیری چیست؟
بدون شک عربستان سعودی همانند یک چتر پوششی برای گروه های تکفیری عمل کرده است؛ عربستان حامی این جریان است و صادر کننده افکار، پول و حتی نیروی انسانی برای این نوع از گروه ها به حساب می آید. من بر این باورم که عربستان سعودی در دو مرحله مورد نقد قرار گرفته است؛ نخست در مرحله پس از حوادث یازدهم سپتامبر است؛ زمانی که یکی از اعضای پنتاگون عربستان سعودی را به عنوان کانون شرارت توصیف کرد. من معتقدم اکنون و پس از فروپاشی داعش نیز دومین ضربه به عربستان سعودی وارد شده است؛ چرا که این کشور به عنوان ارائه کننده ایدئولوژی سازمان های تروریستی به حساب می آید و امروزه هر گونه اقدام تروریستی که در هر نقطه ای از جهان رخ می دهد، به نوعی با وهابیت مرتبط است؛ وهابیتی که اقدامات تروریستی را تشویق می کند.
 به همین دلیل من بر این باورم که امروزه مشخص شده است جهان نیازمند محدود کردن این ایدئولوژی می باشد و اینکه نباید به آن اجازه گسترش بدهد. در همین راستا ما ملاحظه می کنیم که در غرب تلاش می شود تا تمام ائمه مساجدی که از عربستان سعودی می آیند کنار گذاشته شوند؛ برای اینکه این افراد اندیشه های افراطی دارند و اقدامات تحریک آمیزی را نسبت به مسلمانان و غیرمسلمانان انجام می دهند. آنها مسلمانان و غیرمسلمانان را تکفیر می کنند و به همین دلیل هم شاهد موجی جهانی برای مقابله با وهابیت هستیم؛ مساله ای که حتی بر خود عربستان سعودی هم بازتاب داشته است و ملاحظه می کنیم که این کشور به دنبال حذف و کنارگذشتن تدریجی وهابیت می باشد.
در داخل هم سیاست محمد بن سلمان این است که نقش نهاد دینی و نقش ایدئولوژی وهابی کاهش یابد و به باور من این موضوع بازتاب هایی خوبی داشت؛ امریکایی ها در این راستا عربستان سعودی را وادار کردند که شیوه های آموزشی و مواد آموزشی ارائه شده در مدارس خود را تغییر دهد؛ برای اینکه همین شیوه های آموزشی مبتنی بر وهابیت بود که افراط گرایی را در مدارس و خارج از عربستان تشویق و تقویت می کند.

در خصوص مسائل داخلی عربستان و آنچه که اخیرا رخ داده است،  به نظر شما چه سرنوشتی در انتظار محمد بن سلمان و تنش هایی که بر سر قدرت و مساله جانشینی در این کشور به وجود آمده چه نتیجه ای خواهد داشت؟
امروز محمد بن سلمان در داخل عربستان دست به اقداماتی زده است که به آن انقلاب می گوید؛ اما این انقلاب تنها از نظر او انقلاب است. او به دنبال برپایی حکومتی است که طبق معیارهای خودش شکل گیرد. او شیوخ و روحانیون را کنار می زند و با بازرگانان و بسیاری از شخصیت ها و افراد در داخل عربستان به مقابله برخاسته است، برای این که او تشکیل حکومتی را در سر می پروراند که در این حکومت تنها او حاکم است و اوست که تنها تصمیم گیرنده می باشد.
از همین رو ملاحظه می کنیم که محمد بن سلمان در حال از بین بردن پایه های سنتی و تاریخی حکومت سعودی است که مبتنی بر دو عنصر خاندان سلطنتی و روحانیون می باشد. محمد بن سلمان به دنبال این است که دولتی شبیه به آنچه که در دبی می بینیم، ایجاد کند و زیر نظر امریکایی ها این کار را انجام می دهد. او همچنین به دنبال رابطه با رژیم اسرائیل است. من بر این باورم که محمد بن سلمان در آینده این مسیر را دنبال خواهد کرد و تلاش می کند تا از حمایت های خارجی (امریکایی،  اسرائیلی و اروپایی) برخوردار شود؛ چرا که این تغییراتی که او به دنبال آن است در غرب بازتاب خواهد داشت؛ چه تغییرات مربوط به مقابله با وهابیت و چه تغییرات مربوط به مبارزه به فساد و امتیازهایی که به جوانان و زنان داده شده است. این گونه اقدامات مورد استقبال غرب است. البته همان گونه که پیشتر هم گفتم، این گونه اقدامات برای این طراحی شده است که محمد بن سلمان به قدرت برسد و یک فرعون جدید در امت اسلامی تبدیل شود.

به نظر شما ریارویی هایی که اخیرا بین ایران  و عربستان سعودی به وجود آمده است چه نتیجه ای دربرخواهد داشت و آینده این تقابل چه خواهد شد؟
عربستان سعودی درحال حاضر از دشمنی با ایران برای برطرف کردن نیازهای داخلی و خارجی خود بهره برداری می کند؛ این کشور در داخل ناکام بوده است و تلاش می کند برای منصرف کردن افکار عمومی از این ناکامی، در خارج از کشور دشمنی برای خود بسازد. این در حالی است که ملاحظه می کنیم در خارج از کشور هم عربستان همزمان با دشمنی با ایران،  موضوع عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل را هم دنبال می کند. عربستان سعودی گفتمان ضد ایرانی را تقویت می کند و برای دشمنی با ایران هزینه هایی را هم پرداخت می کند؛ مسابقه تسلیحاتی که به راه افتاده است و اقداماتی که در جهت جلب رضایت غرب و رژیم صهیونیستی صورت می گیرد. ضمن این که این دشمنی با ایران است که عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی را در کنار هم جمع کرده است./

از شما بابت حضور در این گفتگو سپاسگذاریم.
مصاحبه از: محمدرضا بلوردی