- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه جوان ـ 1396/07/01 ـ شماره 5195 ـ صفحه 6)
اخباري كه اين روزها از شبه‌جزيره كره به گوش مي‌رسد، از شكل‌گيري رقابت‌هاي تسليحاتي جديد حكايت دارد؛ رقابتي كه جز كاهش شاخص امنيت در كل منطقه نتيجه ديگري ندارد. دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور جنجالي امريكا كه از زمان روي كار آمدن با سياست‌هاي نسنجيده خود به تشديد بحران‌هاي جهاني كمك كرده است، اين بار شرق آسيا را در كانون توجه خود قرار داده تا با بحران‌آفريني در اين منطقه استراتژيك منافع امريكا را تأمين كند.
تهديدات موشكي كره شمالي كه به زعم دولتمردان امريكايي تهديدي براي صلح منطقه و جهان به شمار مي‌رود، بهانه لازم را براي ترامپ فرصت طلب فراهم كرده تا سياست‌هاي بي‌ثبات‌ساز خود را در شبه‌جزيره كره عملي كند. هرچند مقامات واشنگتن در ظاهر نسبت به تهديدات موشكي كره شمالي هشدار مي‌دهند و به دنبال متوقف كردن پيشرفت‌هاي موشكي اين كشور هستند اما دولت جديد امريكا اين مسئله را فرصت استراتژيكي براي خود در نظر مي‌گيرد؛چراكه به بهانه مقابله با تهديدات كره شمالي ميتواند تسلط نظامي خود را در شبه‌جزيره كره افزايش دهد. اگرچه در طول سالهاي اخير، همكاري امريكا با كشورهاي شرق آسيا در حوزه‌هاي دفاع ضدموشكي و امنيت دريايي افزايش چشمگيري داشته است، اما با تشديد بحران كره شمالي بار ديگر موضوع برنامه بلندمدت واشنگتن براي حضور در شرق آسيا به صورت جدي‌تر مورد توجه قرار گرفته است. به‌ويژه آنكه اين بحران ميتواند زمينه‌ها و بهانه‌هاي لازم براي نقش‌آفريني گسترده‌تر اين كشور در اين منطقه را فراهم آورد.
باج‌خواهي از كره و ژاپن
ترامپ در هشت ماه گذشته از رياست جمهوري خود نشان داده كه منافع اقتصادي براي او اولويت دارد و لفظ حمايت از متحدان در مقابل دشمنان، تنها پوششي براي رسيدن به اميال شخصي است. همچنانكه ترامپ در اولين سفر خارجي خود به عربستان به بهانه مقابله با تروريسم خودساخته و ادعاي تهديدات واهي از سوي ايران، قرارداد چند صد ميليارد دلاري با رياض امضا كرد. همين مسئله در مورد بحران كره شمالي نيز صدق مي‌كند. ترامپ بارها در سخنان خود مدعي شده است كه همه گزينه‌ها حتي حمله اتمي براي مقابله با تهديدات موشكي كره شمالي روي ميز است اما تاكنون نه تنها از گزينه نظامي خبري نيست بلكه سياست اعمال تحريم هم كه اهرم واشنگتن براي تحت فشار قرار دادن مخالفان است، محقق نشده است.
بنابراين در پشت اين لفاظي‌ها، اهداف ديگري نهفته است كه امريكا را از به كارگيري سياست خشن براي تنبيه كره شمالي بازداشته است. امريكا بزرگ‌ترين فروشنده تسليحات در جهان است و براي اينكه اين جايگاه را همچنان در اختيار داشته باشد بايد بازارهاي فروش جديدي براي كارخانه‌هاي تسليحاتي خود پيدا كند. خاورميانه بيش از اين ظرفيت خريدهاي تسليحاتي از امريكا را ندارد، بنابراين متحدان شرقي بهترين مقصد براي فروش تسليحات پيشرفته واشنگتن به شمار مي‌روند. ترامپ اخيراً با دستمايه قرار دادن تهديدات اتمي كره شمالي و در راستاي حمايت از متحدانش، گفته است كه كره جنوبي و ژاپن براي حفاظت از خاك خود مي‌توانند خريدهاي تسليحاتي از امريكا را به ميزان قابل توجهي افزايش دهند و برخي محدوديت‌ها در اين زمينه برداشته شده است.
كره جنوبي و ژاپن كه نگراني‌هاي زيادي از سوي پيونگ احساس مي‌كنند از اين مسئله استقبال كرده‌اند. ژاپن و كره جنوبي پس از تشديد تنش‌هاي لفظي ميان رهبران كره شمالي و امريكا و از بيم حملات اتمي كره شمالي، افزايش قدرت نظامي را در دستور كار خود قرار داده‌اند. درخواست ژاپن براي استقرار موشكهاي پاتريوت امريكا در خاك خود و متعاقب آن درخواست كره جنوبي براي استقرار سامانه موشكي «تاد» و استقرار سلاح‌هاي هسته‌اي، همه آن چيزهايي است كه ترامپ منتظر فرصتي براي عملي كردن آنها بود. از اين‌رو، ترامپ به عنوان يك تاجر حرفه‌اي و به منظور بازارگرمي تسليحاتي چه بسا از اين وضعيت براي باج‌خواهي از ژاپن و كره جنوبي سوءاستفاده و از ترس و نگراني متحدانش از قدرت اتمي كره شمالي براي فروش سلاح و سامانه‌هاي دفاعي موشكي و معاملات تسليحاتي چند ميليارد دلاري بهره‌برداري مي‌كند.
بنابراين، تهديدات كره شمالي نه تنها براي منافع امريكا خطري نداشته است بلكه ناخواسته به تزريق ميلياردها دلار به كارخانه‌هاي تسليحاتي اين كشور كمك كرده است. جدي نبودن ترامپ در مقابله با تهديدات كره شمالي و عدم پيگيري سياست تغيير رژيم كره شمالي نشان مي‌دهد كه ترامپ تهديدات پيونگ يانگ را فرصتي براي كسب منافع بيشتر در نظر مي‌گيرد نه دشمن خطرناك زيرا در صورت نبود تهديد كره شمالي علاوه بر اينكه يكي از بازارهاي تسليحاتي واشنگتن را از بين مي‌برد، بهانه حضور طولاني مدت امريكا در حياط خلوت چين نيز تضعيف مي‌شود. شركت‌هاي تسليحاتي امريكا به بهانه افزايش تهديدات در شرق و غرب آسيا، فروش سامانه‌هاي تسليحاتي خود را افزايش داده‌اند. تهديد كره شمالي براي منطقه و تهديد پكن براي درياي جنوبي چين، بهانه‌هايي است كه امريكا با توسل به آن، حجم عظيمي از تسليحات نظامي خود را به كشورهايي چون ژاپن، فيليپين، كره جنوبي و ويتنام به فروش مي‌رساند. يعني همان كاري كه در خليج فارس انجام مي‌دهد با ايجاد پروژه «ايران هراسي» تسليحات خود را روانه بازارهاي عربي مي‌كند.
استقرار بمب اتمي در كره جنوبي
مقامات امريكايي خطر كره شمالي را بزرگنمايي مي‌كنند تا بتوانند حضور همه‌جانبه نظامي در اين منطقه را توجيه و تثبيت كنند. پس از اعزام ناوهاي جنگي و هزاران نيروي نظامي به شبه‌جزيره كره و استقرار سامانه موشكي «تاد» در كره جنوبي، اخيراً بحث استقرار سلاح‌هاي اتمي امريكا در اين كشور مورد بررسي قرار گرفته است. چيزي كه كارشناسان نظامي با آن مخالف هستند و آن را عاملي براي تشديد تنش‌ها در شبه‌جزيره كره مي‌دانند. امريكا در دوران جنگ سرد براي حمايت از متحد خود تسليحات اتمي خود را در كره جنوبي مستقر كرد و پس از فروپاشي شوروي سابق و فروكش كردن تنش‌ها در شبه‌جزيره كره، واشنگتن در 1991 ميلادي و زماني كه كره شمالي و كره جنوبي در خصوص گفت‌وگوهاي مربوط به توقف برنامه هسته‌اي به توافق رسيدند تسليحات اتمي‌اش را از كره جنوبي خارج كرد. اما دونالد ترامپ اخيراً گفته است كه اگر كره جنوبي چنين درخواستي داشته باشد واشنگتن آماده است سلاح‌هاي اتمي را بار ديگر در منطقه مستقر كند.
به باور ناظران، امريكا با دست زدن به اقدامات تحريك‌‌كننده به دنبال واكنش احتمالي كره شمالي است تا حضور فزاينده نظامي خود در نزديكي مرزهاي چين و جزاير مورد اختلاف اين كشور با همسايگانش را توجيه كند. در واقع حفظ شرايط كنوني حاكم بر شبه جزيره كره و بهره‌برداري از آن براي پيشبرد ساير اهداف منطقه‌اي مطلوب‌ترين گزينه براي امريكاست.
اهدافي فراتر از كره شمالي
تلاش امريكا براي استقرار سامانه دفاع ضدموشكي در كره جنوبي و بررسي استقرار سلاح‌هاي هسته‌اي در منطقه كه ميتواند تأثيرات قابل توجهي بر امنيت چين و روسيه داشته باشد، نشان‌دهنده آن است كه امريكا اهدافي بسيار بيشتر از مقابله با موشكهاي كره شمالي دارد. به نظر مي‌رسد، جنجال‌آفريني و تشديد وخامت اوضاع پيرامون كره شمالي احتمالاً از سوي خود امريكايي‌ها صورت گرفته تا بهانه‌اي براي توجيه حضور بلندمدت و قدرتمند واشنگتن در منطقه براي مهار روسيه و چين باشد،چراكه واشنگتن به خوبي مي‌داند كره شمالي تهديد مستقيمي براي امريكا نيست و تهديد اصلي مسكو و پكن هستند كه سياست‌هاي جهاني امريكا را به چالش مي‌كشند و براي مهار اين رقبا از تهديد كره شمالي وارد عمل شده است. اصرار امريكا بر استقرار سامانه موشكي و احتمالاً نمونه‌هاي ديگر در آينده به خوبي نشان مي‌دهد امريكا به بهانه مقابله با اقدامات كره شمالي و دفاع از متحدان خود در منطقه در حال نزديكي به حياط خلوت چين است. پيشرفت توانمندي‌هاي نظامي چين در سالهاي اخير به يكي از اصلي‌ترين نگراني‌هاي واشنگتن تبديل شده است و عامل اصلي افزايش حضور آن در شرق آسيا محسوب مي‌شود.
به رغم لفاظي‌هاي ترامپ و هشدارهاي اتمي كره شمالي اما سير تحولات در شبه‌جزيره كره نشان مي‌دهد كه بروز جنگي تمام عيار در اين منطقه غيرقابل تحمل به نظر مي‌رسد اما همه تسليحات نظامي كه به بهانه مقابله با كره شمالي به منطقه آورده شده، در آنجا باقي مي‌مانند و در آينده ممكن است از آنها عليه روسيه و چين استفاده شود و اين بهترين وضعيت براي امريكا خواهد بود تا بتواند از لحاظ نظامي روسيه را تحت محاصره قرار دهد. همچنين اگر اين مسئله را در نظر بگيريم كه 90درصد تجارت كره شمالي با چين انجام مي‌گيرد، متوجه مي‌شويم كه تهديدات امريكا پكن را نشانه گرفته است كه بيش از 600 ميليارد دلار مبادلات اقتصادي با امريكا دارد ، بنابراين مهار چين در اولويت سياستمداران واشنگتن قرار دارد. به همين منظور است كه روسيه و چين از تحركات نظامي امريكا در شبه‌جزيره كره نگران هستند و مخالفت خود را با استقرار سلاح‌هاي استراتژيك امريكا در منطقه اعلام كرده‌اند و اين اقدام را تهديدي براي منافع خود مي‌دانند.
ارزيابي
گسترش حضور امريكا در شرق آسيا ميتواند به تشديد تنش‌ها ميان چين و كره شمالي با كشورهاي متحد امريكا منجر شود. به نظر مي‌رسد ترامپ با بهره‌برداري از تهديد كره شمالي، سعي خواهد كرد تا برنامه بلندمدت امريكا در شرق آسيا را تسريع بخشد و ضمن اينكه هزينه‌ها و مسئوليت نظامي را بر دوش متحدان خود مي‌گذارد، زمينه‌هاي فروش تسليحات نظامي خود به كره جنوبي و ژاپن را با هدف افزايش فشارها عليه چين و كره شمالي فراهم مي‌آورد. از طرفي امريكا با چرخش از خاورميانه به سمت شرق دور ميتواند چين را منزوي كند و با نزدك شدن به مرزهاي روسيه، اين رقيب سرسخت را تحت فشار قرار دهد.
ش.د9603576
