- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه آسمان‌آبی - 1396/10/18 - شماره 154 - صفحه 9)
* اتفاقاتی که اخیرا در کشور رخ داد، به‌نوعی ممکن است بر مواجهه ما با یک بحران دلالت داشته باشد. شما این تحرکات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
** با توجه به تنوعی که در خواسته‌های تجمعات وجود دارد و تعدادی که معمولا در این‌گونه تجمعات شرکت می‌کردند، صحبت از جنبشی خیلی معقول نیست. تصور من بر این است که این اتفاقات نوعی از اعتراض و آشوب بود که نارضایتی‌های متعددی در بطن آن مشاهده می‌شد که خود را در مقطعی این‌گونه بروز داد و بیشتر یک نوع حالت اعتراض آشوبناک به خود گرفت. تلقی من این است که با توجه به محدودیت نوع شرکت‌کنندگان، نام‌بردن از جنبش، مطابق واقع نیست.
* شما دلیل این اعتراضات را تا چه حد متوجه عملکرد دولت می‌بینید؟
** خیلی‌ها در کلیت این قضایا دست داشتند؛ البته شاید دولت هم بدون تقصیر نباشد و سهمی در این قضایا داشته باشد، ولی به هر صورت همه آن متوجه دولت نیست؛ چون اگر چنین بود، همه شعارها باید در محدوده دولت می‌چرخید، حال آن‌که جز روز اول و آغاز این مسائل که از مشهد شروع شد، ما تکرار شعارها علیه دولت را نشنیدیم و شعارها تغییر جهت داد. این نشان‌دهنده این است که جامعه احساس می‌کند آن‌چه ممکن است به دولت برگردد، فقط مربوط به دولت نبوده و دست دولت برای تحقق وعده‌ها باز نیست یا این‌که مردم مشکلات را کلا فراتر از دولت می‌دیدند.
* آیا جرقه این اتفاقات از مشهد زده شد؟
** کاملا روشن بود که این تجمعات از مشهد شروع شد و نوع دعوت به این اعتراضات و کسانی که این قضایا را دامن می‌زدند با دولت زاویه جدی دارند و تصور می‌شد با توجه به نوع نارضایتی که در بدنه مردم می‌دیدند می‌خواستند جوی علیه دولت بسازند، ولی کم‌کم تجمع‌کنندگان، فضای تجمعات را از آن‌ها گرفتند و اعتراض‌ها به سمتی رفت که برپاکنندگان، کمتر تصور می‌کردند. این فضا به‌صورت مشخص از مشهد آغاز شد.
* آیا می‌توان گفت روند طبیعی جنگ روانی آنان، یعنی ابتدا عبور از روحانی و سپس اعلام این‌که مردم پشیمان شده‌اند و در نهایت تشویق آنان به شرکت در تظاهرات علیه دولت، یک بسته تهاجمی برای کنارزدن دولت روحانی بوده است؟
** بعد از موفقیت آقای روحانی در انتخابات، هنوز یک‌ماه نگذشته بود که حرکت‌های مشکوکی در این مجموعه آغاز شد و با توجه به سابقه‌ای که در این‌گونه رفتارها دیده می‌شد و آثارش را در بعضی رسانه‌ها نشان می‌داد، این احساس وجود داشت که ظاهرا جریان رقیب تحمل شکست را ندارد و به‌دنبال قاعده‌آفرینی و مشکل‌سازی است. این جریان در این مرحله روندی را در پیش گرفت که بر مبنای نارضایتی مردم از وضعیت اقتصادی، تشنج ایجاد کند و این روند بسیار خطرناکی بود، ولی این جریان توجه نکرد که عمق آن بیش از آنی است که فکرش را می‌کند و کار را پیش برد و صداوسیما هم نقش بسیار زیادی داشت تا نومیدی را در مردم افزایش دهد و تلاش کرد به شکل‌های مختلف و در کانال‌های مختلف بیان کند مسیری که دولت پی گرفته چیزی جز گرفتاری، بدبختی و مشکلات را به‌دنبال ندارد. این رویه مقدماتی بود که احساس می‌شد این جریان دنبال ایجاد غائله‌ای برای روحانی است. جریان ایجاد شد، ولی عمق آن در درون جامعه بسیار فراتر از این حرف‌ها بود. تصور نمی‌شد جریان مخالف رفتار خود را این‌گونه ساده‌لوحانه تنظیم کند.
* اخیرا آقای ترقی، عضو شورای مرکزی مؤتلفه، در گفت‌وگو با ما گفته‌اند: «اصلاح‌طلبان خود از این‌که دولت بتواند مشکلاتشان را حل کند ناامید شده‌اند و دچار اختلاف هستند.» از طرفی به نظر می‌رسد همان‌طور که خود شما هم اشاره کردید صداوسیما نیز در مواجهه با دولت روحانی رویکردی تخریبی را در پیش گرفته است. با توجه به این روند آیا فکر می‌کنید تحرکات علیه دولت پس از فرونشینی موج اعتراضات، ادامه پیدا خواهد کرد؟
** من کمتر در سخنان و موضع‌گیری‌های ایشان اثری از درایت دیده‌ام. وقتی کسی وارد سیاست می‌شود، حتی اگر در موضع مخالف باشد، با استفاده از تحلیل و شواهد صحبت می‌کند؛ به شکلی که از استدلالات او بتوان عمق مسائل کلان کشور را درک کرد. مواضع ایشان همیشه به قدری خارج از قاعده است که تفاوتی در فهم مسائل ایجاد نمی‌کند، اما این‌که بعد از این، اوضاع چه تفاوتی خواهد کرد، بسته به این است که حاکمیت چگونه بخواهد با این‌گونه اعتراضات برخورد کند. آیا قرار است آن را کنترل کرده و فراموش‌شده تلقی کند یا به‌دنبال این است که بخشی از مسائل مردم را پاسخ دهد و بکوشد راهی برای تحقق انتظارات و مطالبات آن‌ها و رفع مشکلاتشان پیدا کند.
اگر به‌شکل اول اقدام شود، بدون شک، این اتفاقات در برهه‌ای دیگر و به شکلی متفاوت مجددا بروز خواهند کرد؛ این هشدار سنگینی بود برای این‌که کل حاکمیت متوجه شوند اگر راهی برای مشکلات مردم باز نشود، باید منتظر اتفاقات سنگین‌تر از این تجمعات باشیم، اما اگر این تصور باشد که مردم انتظاراتی دارند که باید برای تحقق آن‌ها راهی پیدا شود و مردم احساس کنند در آینده دور یا نزدیک، حداقل به بخشی از این مشکلات و مطالبات پاسخ داده می‌شود و بین بخش‌های مختلف حاکمیت این هماهنگی وجود داشته باشد که مدام پمپاژ ناامیدی در جامعه شکل نگیرد و اگر صداوسیما و به‌طور معمول برخی ارگان‌ها و نهادهای دیگر یا رقبای دیگر روحانی بخواهند همین رویه را ادامه دهند، یقین بدانند این ایجاد یأس و ناامیدی منجر نخواهد شد که اگر جامعه از روحانی یا از جریان اصلاحات ناامید شوند، به آن‌ها اقبال نشان دهند و مطمئن باشند جای دیگری سرمایه‌گذاری خواهند کرد.
همچنین تردید نکنند که ردشدن از روحانی به معنای ناامیدشدن جامعه از کل نظام است و این بزرگ‌ترین خیانتی است که می‌توانند در حق نظام بکنند و بدون شک، جریان به سمتی خواهد رفت که اصلا انتظارش را ندارند و این به هیچ‌وجه مطلوب نیست. دولت به‌طور خاص و حاکمیت، باید به فکر این باشند که اعتراض حق مردم است و باید راهی مسالمت‌آمیز برای بیان مطالبات و اعتراضات جامعه فراهم شود. نکته دیگر این‌که، باید نقطه‌های امیدی را برای جامعه گشود که آستانه تحمل مردم را افزایش دهند. نباید درباره مسائل بزرگنمایی شود که چه در بیان نقص و چه در بیان موفقیت غلط است، باید واقع‌نمایی کرد تا مردم در جریان وقایع کشور قرار بگیرند و می‌دانند بالاخره بخش عمده‌ای از حاکمیت که در دست قوه مجریه است یا مجلس و... در فکر این هستند که مسیری را باز کنند تا مردم بتوانند از طریق آن پاسخ بخشی از مطالبات خود را دریافت و آینده درستی را برای جامعه ترسیم کنند که این ناامیدی به‌صورت عام در جامعه شکل نگیرد؛ چراکه اگر شکل بگیرد و با تهدید هم همراه باشد، برون‌داد چنین وضعیت اجتماعی‌ای به‌صورت انفجار و آشوب‌های سنگین خواهد بود.
البته دولت نیز در این مسیر به‌ویژه پس از انتخابات خوب رفتار نکرد و دلیل بخشی از این ناامیدی را می‌توان متوجه دولت دانست؛ البته این به این معنا نیست که ما از انتخاب خود پشیمان هستیم، موفقیت جریان اصلاحات به این یکی دو روز مربوط نیست و نمی‌توان موفقیت‌ها را تا این حد سطحی تلقی کرد. مطالبه‌گری ما از دولت و نقدمان به آن به‌جای خود، اما پشیمانی بحث دیگری است. راه مثبت‌تری وجود داشت که ما امروز بگوییم اگر از آن راه می‌رفتیم، بهتر بود؟ یا آن‌چه امروز اتفاق افتاده در مسیری است که ما می‌خواستیم یا خلاف آن است که حالا بخواهیم پشیمان شویم؟ نه چنین اتفاقی نیفتاده و کسی هم که چنین تحلیلی دارد یا غیرسیاسی است یا خلاف‌واقع سخن می‌گوید.
* نقد شما به دولت بیشتر متوجه کدام جنبه‌های عملکرد اوست؟
** بعد از انتخابات، مرتب به دولت تذکر داده شد که خوب عمل نکرده است. ارتباط دولت با بدنه اجتماعی محدود شده و این محدودیت زمینه و آفتی بود که می‌توانست زمینه و بستر بسیاری از این سمپاشی‌ها را فراهم کند که به نظر من، این اتفاق هم افتاد. زمانی هم که آقای روحانی اقدام کرد، دیگر دیر شده بود و تاثیرگذاری‌هایی که مخصوصا از طریق رسانه‌ها چه فضای مجازی و به‌ویژه صداوسیما دنبال می‌شد، در حالت خاصی قرار گرفت. طبیعتا دولت باید تلاش کند هم چابک‌تر و هم منطقی‌تر عمل و هم استمرار ارتباط خود با جامعه را حفظ کند. در هر صورت، دولت از نقطه‌های امید مردم است؛ نقطه امیدی که با دست مردم روی کار آمده و باید تلاش کند امید همچنان در دل مردم برای رفع مشکلاتشان وجود داشته باشد. اگر این رویه در آینده تداوم یابد، می‌توان امید داشت بخشی از این مشکلات برطرف شود، اما اگر این قضایا با دقت رصد و رفع و رجوع نشود، امکان این‌که مشکلات با شدت بیشتری برگردد، وجود دارد.
* فکر می‌کنید این سمپاشی‌ها و تحرکات مخالفان روحانی در آینده نیز ادامه خواهد یافت؟
** البته در یک مقطع چندماهه ممکن است به محاق برود، اما گویا این‌ها راهی جز این برای خود نمی‌بینند که به‌جای این‌که مثبت حرکت کرده و بکوشند جایگاهی برای خود فراهم کنند، راه‌های تخریبگری و آلوده‌کردن فضای جامعه را دنبال کنند. طبیعتا نتیجه این اقدامات هم به ضرر کشور است؛ بنابراین باید دائما مراقب بود که ممکن است این‌ها مجددا چنین اقداماتی را انجام دهند و تمهیداتی را در نظر گرفت تا حداقل دامنه تاثیر منفی اقدامات آن‌ها محدودتر باشد.
* شما عملکرد روحانی را در مواجهه با اتفاقات اخیر چگونه ارزیابی می‌کنید؟
** به نظر می‌رسد در این مرحله ،عقلانیت بیشتری در مواجهه با این اعتراضات وجود دارد. با این‌که شدت خشونت در اعتراضات زیاد بود، اما تا اندازه‌ای امساک و ملاحظه‌کردن در رفتار مجموعه نیروهایی که در مقابل مردم قرار داشتند، دیده می‌شد. گرچه در مناطقی اتفاقاتی رخ داد که به کشته‌شدن عده‌ای منجر شد و ما در جریان کم و کیف آن و این‌که دقیقا چه اتفاقی افتاده نیستیم، اما این خودداری در بین نیروها وجود داشت. آن‌چه دولت باید به‌جد دنبال کند این است که افراد دستگیرشده به‌ویژه آن‌هایی را که نقش چندانی در این وقایع نداشته‌اند، سریع‌تر آزاد کرده و اگر بنا نداشته باشد که این ماجرا را کش دهد و در یک حالت انتقامی بیفتد بهتر است که بازداشت‌شدگان را زودتر آزاد کند. در مجموع، به نظر می‌رسد در این اتفاقات و در برقراری امنیت که بیشتر از دولت در دست نیروی انتظامی بود، آن حالت خشونت شدیدی که در گذشته در برخی از تجمعات دیده می‌شد وجود نداشت و مدارا با معترضان بیشتر دنبال شد.
https://asemandaily.ir/post/11476
ش.د9604837
