- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه جوان - 1395/01/31 - شماره 4792 - صفحه 5)
كمتر از زمانی که انتظار مي‌رفت حقايق ناشي از برجام رونمايي شد و خيالي بودن دستاوردهاي اين توافق براي جامعه مبرهن شد تا‌آنجا كه برخي از دولتمردان هم به اعترافات قابل تأملي دست زده و حقايق ناشي از آن را بازگو مي‌كنند.
در حالي هنوز اثرات سخنان نگران‌كننده وليالله سيف فراموش نشده و كارشناسان و تحليلگران همچنان پيرامون آن اظهارنظر مي‌كنند كه اين بار زنگنه وزير نفت به صورت تلويحي اعلام مي‌كند پس از اجراي برجام در حوزه انرژي نيز هيچ‌چيز عايد ايران نشده است.
وزير نفت در گفت‌وگو با شبكه خبر صداو سيما گفت: ما به اعضاي اوپك و برخي كشورهاي غيرعضو اوپك گفتيم بايد واقعيت بازگشت نفت ايران را به بازار درك كنند و اگر ايران بخواهد توليد نفت را در سطح ماه ژانويه تثبيت كند، بدان معناست كه هيچ اتفاقي در رفع تحريم‌هاي اين كشور نيفتاده است.
وي در ادامه بزرگ‌ترين خواسته ملت و دولت را اجراي برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) و رفع تحريم‌ها دانست و با بيان اينكه مهم‌ترين تحريم عليه ايران تحريم نفت بود، اظهار كرد: در دوران تحريم مقدار صادرات نفت ايران به يك ميليون بشكه در روز رسيد، در حالي كه اين رقم پيش از تحريم‌ها 2 ميليون و 300 تا 2 ميليون و 400 هزار بشكه در روز بود.
اظهارات بيژن زنگنه در حالي نگراني‌ها را دامنه‌دار‌تر كرده است كه برخي از حاميان دولت و اعضاي كابينه همچنان تلاش دارند اظهارات سيف را توجيه كرده و به اصطلاح آن را ماست‌مالي كنند. سعيد ليلاز از حاميان متعصب دولت و مذاكرات هسته‌اي، اظهارات سيف را در راستاي ايجاد تكاپو در طرف امريكايي عنوان و تأكيد مي‌كند: هدف بسيار روشن و مشخصي در اظهارات رئيس كل بانك مركزي وجود دارد كه كاملاً بر اساس مصالح نظام و اهداف دولت است، حتي قبل از پايان اين سفر هم نتايج اين اظهارات نمايان شد. به مقامات امريكايي اين پيام داده شد كه مقامات ايران از سرعت اجراي برجام ناراضي هستند و آنها به فكر چاره‌جويي افتاده‌اند. اين هدف مشخص براي ايجاد تكاپوي بيشتر در طرف مقابل، حتماً از سوي مقامات دولت و نظام مشخص شده است.
توجيهات ليلاز و ساير همفكران وي در حالي است كه دولتمردان ايالات‌متحده گفته‌هاي سيف را تأييد كرده و اصرار داشته‌اند كه توقع ايراني‌ها خارج از سقف تعهدات طرف امريكايي است و به هيچ عنوان نمي‌توانند چنين تواقعاتي را مرتفع كنند.
به عنوان نمونه جان كربي، سخنگوي وزارت خارجه امريكا در واكنش به اظهارات وليالله سيف، رئيس بانك مركزي ايران مدعي مي‌شود واشنگتن به همه تعهداتش تحت برجام عمل كرده و نيازي نمي‌بيند اقدامات بيشتري براي ايران در اين زمينه انجام دهد.
همچنين سخنگوي كاخ سفيد در واكنش به اظهارات انتقادي رئيس كل بانك مركزي ايران گفت كه توافق هسته‌اي يا برجام شامل دسترسي تهران به سيستم مالي امريكا نبوده و واشنگتن چنين اقدامي را قابل بررسي نمي‌داند.
سخنگوي كاخ سفيد بيان مي‌كند كه ايران در خصوص برداشته شدن تحريم‌هاي هسته‌اي و تأثير آنها بر دسترسي به نظام مالي امريكا يا استفاده از دلار مبادلات خارجي، دچار اشتباه شده است.
در چنين شرايطي شايد بتوان حضور وزير خارجه امور خارجه كشورمان به منظور شركت در مراسم امضاي موافقتنامه تغييرات آب و هوايي را هم اينگونه تفسير كرد كه امريكايي‌ها را به اجراي تعهدات ترغيب كرده و از هزينه‌هاي ناشي از آن در صحنه بين‌الملل كاهش دهد.
بدون شك هر فرد منصفي كه اوضاع نامساعد امروز برجام را مي‌بيند، تعابير مقام معظم رهبري در باب بدعهدي امريكا و ضعف‌هاي ساختاري متن برجام را قطعاً به ياد مي‌آورد، ايشان در طول مذاكرات هسته‌اي بارها از لزوم هوشياري تيم مذاكره‌كننده در قبال سياست‌هاي امريكا سخن به ميان مي‌‌آورند، به عنوان نمونه معظم‌له در آذر 92 (پس از توافق موقت ژنو) در پاسخ به نامه رئيس‌جمهور فرمودند:«دستيابي به آنچه مرقوم داشته‌ايد در خور تقدير و تشكر است... ايستادگي در برابر زياده‌خواهي‌ها همواره بايد شاخص خط مستقيم حركت مسئولان اين بخش باشد.»
ايشان پس از بيانيه لوزان نيز بار ديگر تأكيد مي‌كنند: «ممكن است طرف مقابل كه يك طرف لجوج، بدعهد، بدمعامله، اهل دبّه‌درآوردن و از پشت خنجر زدن و اين جور سياه كاري‌هاست، سر جزئيات بخواهد كشور و ملت ما و مذاكره‌كنندگان ما را در يك دايره‌اي محصور كند.»
مقام معظم رهبري پس از رسانه‌ای شدن متن برجام و در پاسخ نامه رئيس‌جمهور كه از نهايي شدن توافق و پيروزي بزرگ خبر مي‌داد، بيان مي‌كنند: «متني كه فراهم آمده با دقت و ملاحظه و در مسيرقانوني پيش‌بيني شده قرار گيرد و آنگاه در صورت تصويب، مراقبت از نقض عهدهاي محتمل طرف مقابل صورت گرفته و راه آن بسته شود. به خوبي مي‌دانيد برخي از شش دولت طرف مقابل به هيچ رو قابل اعتماد نيستند.»
اما صحت نگراني‌هاي رهبري كه شايد حين اجراي مذاكرات كمتر به آن توجه شده بود بلافاصله پس از اجراي تعهدات توسط طرف ايراني از سوي دولتمردان تأييد شد.
در نخستين و جنجالي‌ترين آن مي‌توان به اظهارات علي اكبر صالحي در گفت وگو با يك روزنامه قطري چاپ لندن درباره مسائل مختلفي از جمله برنامه هسته‌اي ايران اشاره كرد كه در آن مصاحبه بيان مي‌كند: تأخيري در طرف مقابل هست كه مسئوليتش هم با خودش است. هيچ مانع مشخصي وجود ندارد اما منظورم اينجا، تأخيرشان در اجراي برخي نکات به شكل كامل است. تا الان برخي بانك‌هاي بزرگ اروپايي تحريم‌هايشان را به طور كامل پايان نداده‌اند چراكه قبلاً تعهد داده‌اند كه با ايران مراوده تجاري نداشته باشند. ما هنوز منتظر هستيم كه وزارت خارجه ايران با اتحاديه اروپا تماس بگيرد و اين بحران را حل كند. هيئت انرژي اتمي مسئول اين بخش نيست اما ارزيابي من اين است كه سير امور به طور نسبي خوب است.
علي شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي نيز يكي ديگر از افرادي است كه اخيراً به بدعهدي امريكايي‌ها در اجراي برجام تأكيد و از آينده اجراي اين معاهده بين‌المللي ابراز نگراني كرده است: «در صورتي كه اين روند ادامه يابد و اقدام مؤثري براي مقابله با آن از سوي اتحاديه اروپا صورت نگيرد در استمرار مسير همكاري و اجراي تعهدات متقابل تأثير منفي خواهد داشت.»
وزير خارجه كشورمان نيز در كنفرانس خبري مشترك با فدريكا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با ادبيات خفيف تري به بدعهدي امريكايي‌ها اشاره و از افق اين معاهده ابراز نگراني مي‌كند: «مردم ايران بايد نتيجه توافق هسته‌اي را هرچه سريع‌تر احساس كنند وگرنه مردم ايران سؤال خواهند كرد كه توافق چه‌ميزان براي مردم ايران مفيد بوده؟ ضرورت دارد طرف مقابل به‌ويژه امريكا تعهداتش را نه روي كاغذ بلكه به‌صورت عملي انجام دهد.»
نعمت‌زاده وزير صنعت و معدن و تجارت هم در يك برنامه تلويزيوني به مانند برخي ديگر از اعضاي كابينه يازدهم اعتراف مي‌كند كه «از سرعت اجراي برجام راضي نيستيم.»
اعترافات تنها به نمايندگان رسمي دولت خلاصه نشد و در اين ميان برخي از روزنامه‌هاي حامي دولت هم نسبت به روند اجراي برجام و نوع اجراي تعهدات توسط امريكايي‌ها اظهار گلايه كردند، به عنوان نمونه روزنامه جمهوري اسلامي كه به مانند برخي از روزنامه‌هاي زنجيره‌اي برجام را فتح‌الفتوح مي‌دانست در يكي از شماره‌هاي اخير خود مي‌نويسد: «نمايندگان شركت‌هاي اروپايي در ديدار با مقامات امريكايي از تداوم دشواري‌هاي معاملات تجاري با ايران گله كرده‌اند...» امير اصلاني از وكلاي مستقر در پاريس كه اخيراً به نمايندگي از شركت‌هاي بزرگ فرانسوي با ايران مذاكره كرده مي‌گويد: «هيچ چيز پيش نمي‌رود.»
جمهوري اسلامي همچنين از قول نمايندگان شركت‌هاي ايرباس، لورال، تاليس و پژو سيتروئن مي‌نويسد كه اين جماعت با مشكلات عديده‌اي روبه‌رو هستند.
منتقداني كه طرد شدند
اگر چه مي‌توان تا حدودي خسارات ناشي از بدعهدي امريكا را جبران كرد اما بايد از معترفان امروز دولتي اين پرسش را مطرح كرد كه چرا طي ماه‌هاي گذشته بارها منتقدان دلسوز به‌واسطه نقدهاي مشفقانه شان مورد توهين قرار مي‌گرفتند، مگر منتقدان هم فرزندان اين ملت نبودند پس چگونه آنها با سران رژيم كودك‌كش صهيونيستي مقايسه مي‌شدند؟
آيا بهتر نيست در اين شرايط دولت يازدهم رسماً از منتقدان هسته‌اي عذرخواهي كرده و تعامل سازنده‌اي را با آنها برقرار كند تا بلكه هزينه‌هاي ناشي از بدعهدي امريكا در برجام به پايين‌ترين حد ممكن كاهش يابد؟
ش.د9504589
