سوم خرداد، سالروز فتح خرمشهر برگ زرینی از تاریخ حماسی معاصر کشور به شمار میآید که با دلاورمردیهای رزمندگان اسلام در روز سوم خرداد 1361 و با شکست ارتش تا بن دندان مسلح و مورد حمایت تمامی قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای از متجاوزان بعثی عراق، محقق شد.
اهمیت این پیروزی بزرگ در سرنوشت جنگ به آن اندازه است که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان تاریخ جنگ تحمیلی و فرماندهان دوران دفاع مقدس، تاریخ و تحولات این جنگ را به پیش و پس از فتح خرمشهر تقسیم میکنند؛ چرا که تا پیش از این فتح بزرگ هنوز سرکردگان رژیم متجاوز بعثی، خود را در موضع برتر دانسته و با در اختیار داشتن بخشهای گستردهای از اراضی اشغالی و شهر بندری مهمی، چون خرمشهر، تحمیل اهداف و خواستههای نامشروع خود به جمهوری اسلامی ایران و تضمین همراهی و حمایت برخی کشورهای مخالف و معاند نظام نوپای اسلامی حاکم بر ایران را ممکن و قطعی میدانستند.
اما آزادسازی خرمشهر در شرایطی که توان ظاهری دو کشور ایران و عراق در عرصه نظامی، به شدت نابرابر بوده و تحریمهای ظالمانه قدرتهای شرق و غرب جهان و نابسامانیهای پس از انقلاب، اوضاع اقتصادی سختی بر مردم و کشور تحمیل کرده بود، با اثبات وزن عوامل روحی و معنوی برآمده از انقلاب اسلامی و غیرت ملی ایرانیان، به تغییر در موازنه قدرت انجامید و توهم صدام متجاوز و حامیان او برای ادامه تجاوزگری و اشغال را در هم شکست.
پس از آزادسازی خرمشهر به دست رزمندگان غیور میهن اسلامی بود که زمزمه آتشبس و صلح از سوی صدام و حامیان بلند شد و عقبنشینی اجباری نیروهای متجاوز عراقی، از بخشهای زیادی از اراضی اشغالی شرایطی را بوجود آورد تا امکان تمرکز قوا و تقویت روحیه دفاع در درون خاک عراق را فراهم کرده و آسیبپذیری یگانهای متجاوزی را که در داخل اراضی اشغالی به نیروهای ایرانی پهلو داده بودند، کاهش دهند.
در واقع، آزادسازی خرمشهر که حاصل یک سالونیم مقاومت جانانه فرزندان روحالله در برابر متجاوزان بعثی مورد حمایت جبهه کفر و استکبار بود، توانست روند تحولات جنگ را به ضرر متجاوزان و به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر داده و دشمنی که به کمتر از تصرف اروندرود، جداسازی بخشهایی از خاک کشورمان و حتی پیگیری جداسازی جزایر سهگانه ایران به نفع امارات قانع نبود، خود را ناچار به بازگشت به مرزهای بینالمللی و برافراشتن پرچم آتشبس و صلحطلبی میدید. این در حالی بود که تا پیش از آزادی خرمشهر، صدام حسین، سرکرده رژیم متجاوز بعثی عراق مدعی بود اگر ایرانیها خرمشهر را بگیرند، کلید فتح بصره را هم به آنان تقدیم خواهد کرد؛ یعنی او با نگاه به معادلات مادی و متعارف و اطمینان از توان دفاعی نیروهای اشغالگر عراقی هیچ تصوری از شکست نیروهایش نداشت و پیروزی رزمندگان اسلام را ناممکن میدانست؛ اما فرماندهان و رزمندگان غیور ایران اسلامی با تکیه بر عوامل معنوی و بهکارگیری ابتکار عمل این معادله را بر هم زده و نه تنها خرمشهر را آزاد کردند، بلکه با گرفتن غنایم جنگی گسترده و اسارت بیش از 19 هزار نفر از متجاوزان، فرصتهای بزرگ و برگههای قدرت را برای تنبیه متجاوزان نیز فراهم آوردند. شاید با نگاه به همین عوامل معنوی و روحیات برآمده از ارزشهای جهادی و تکلیفگرایانه رزمندگان اسلام است که حضرت امام خمینی(ره) فتح خرمشهر را فتح ارزشهای الهی دانسته و تأکید داشتند خرمشهر را خدا آزاد کرد.
در واقع، فتح خرمشهر، حاصل مقاومت و ایستادگی مردمی است که با اقتدا به ولایت و درونیسازی ارزشهای دینیـ انقلابی به سطح مجاهدت برای حفظ عزت و آزادگی رسیده و از بندهای طمع و هراس از قدرتهای مادی عبور کرده بودند؛ از این رو این پیروزی عصاره این ارزشهای الهی محسوب شده و در نگاه حضرت امام(ره) اینگونه تجلی مییافت.
به نظر میرسد، در این روزها که جبهه استکبار و نفاق به سرکردگی ترامپ عزت و غرور ملی ما را گروگان گرفته و به همراهی آلسعود و صهیونیستهای جلاد، ابزار فشار و تهدید را برای تحمیل خواستههای ظالمانه علیه کشورمان به کار گرفتهاند، دفاع از عزت و غرور ملیمان به همان ارزشهای الهی و غیرت ملی مولد آزادی خرمشهر وابسته است که اگرچه باور کردن آن سخت بود، اما واقعاً محقق شد.