دیپلمات‌های اروپایی فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران را رد کردند

 دیپلمات‌های اروپایی در گفت‌وگو با یک رسانه انگلیسی گمانه‌زنی‌ها درباره یکی از مفاد موجود در بیانیه روز سه‌شنبه تروئیکای اروپا درباره توافق هسته‌‌ای برجام را رد کرده‌اند.
دیپلمات‌های اروپایی که به شرط عدم افشای نام با رویترز گفت‌وگو می‌کردند تصریح کردند کشورهای اروپایی «مکانیسم ساز و کار حل و اختلافات» در برجام که می‌تواند به احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود را فعال نکرده‌اند.
خبرگزاری رویترز پیش از این بخشی از بیانیه روز سه‌شنبه اتحادیه اروپا و سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان که خواستار تشکیل فوری کمیسیون مشترک برجام شده بودند را به اولین گام کشورهای اروپایی برای فعال کردن مکانیسم یاد شده تفسیر کرده بود.
در بیانیه تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا آمده است: «اینگونه مسائل مربوط به پایبندی برجام باید در چارچوب این توافق حل شوند و کمیسیون مشترک باید فوراً تشکیل شود.»
منظور از «مکانیسم ساز و کار حل اختلافات» بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هسته‌ای برجام است که در آنها ساز و کارهای حل و فصل اختلاف میان طرف‌های برجام، در صورت بروز مناقشه مفصلاً شرح داده شده‌اند. این دو بند از آنجا که رجوع به آنها می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود به «مکانیسم ماشه» معروف شده‌اند.
طبق این دو بند، در صورتی که کشورهای اروپایی ایران را به عدم پایبندی به توافق هسته‌ای متهم کنند و تصمیم بگیرند مسئله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع دهند، ایران به عنوان طرف متشاکی ۳۰ روز فرصت خواهد داشت رضایت طرف شاکی (کشورهای اروپایی) را جلب کند. در صورتی که رضایت طرف شاکی جلب نشود، پرونده پس از چند روز به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع خواهد شد.
شورای امنیت ظرف یک ماه بعد از دریافت این شکایت بایستی درباره بازگشت تحریم‌های ایران رأی‌گیری کند، اما کشورهای غربی در مذاکرات برجام ساختار این رأی‌گیری را به گونه‌ای تغییر داده‌اند که امکان وتوی نظر کشورهای غربی درباره برگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به کل از روسیه و چین سلب شده است.
در شورای امنیت به جای رأی‌گیری درباره «رفع تحریم‌های ایران» بر سر «ادامه رفع تحریم‌های ایران» رأی‌گیری می‌شود؛ این تغییر در عبارت‌پردازی ابتکار عمل استفاده از حق وتو را عملاً در اختیار طرف غربی قرار می‌دهد، به این صورت که این طرف‌ها می‌توانند از حق وتوی خود استفاده کرده و از تصویب «ادامه لغو تحریم‌ها» جلوگیری کنند. در این حالت، قطعنامه‌های تحریمی پیشین سازمان ملل متحد علیه ایران احیا خواهند شد.
ایران دوشنبه (۱۰ تیرماه) اعلام کرد ذخائر اورانیوم ۳.۶۷ درصدی این کشور در واکنش به خروج آمریکا از برجام و قصور کشورهای اروپایی در محقق کردن وعده‌های خود برای جبران تبعات اقتصادی این اقدام از سقف ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است.
جمهوری اسلامی ایران همچنین روز 16 اردیبهشت‌ماه هم اعلام به سطح غنی‌سازی 3.67 درصدی پایبند نخواهد بود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش سطح غنی‌سازی ایران را تأیید کرده است.
اقدام ایران برای کاستن از تعهدات برجامی با استناد به بندهای این توافق صورت گرفته و به معنای خروج از آن نیست.
کشورهای طرف برجام در بند ۲۶ متعهد شده‌اند «از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم هایی که اجرای آنها را وفق این برجام لغو کرده است» خودداری نمایند. در این بند همچنین آمده است: «ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق بهره‌مند شدن ایران از لغو تحریم‌های مشخص شده در پیوست دو به عمل خواهد آورد.»
در بند ۳۷ هم آمده است: « ایران بیان داشته است که چنانچه تحریم‌ها جزئا یا کلا مجددا اعمال شوند، ایران این امر را به منزله زمینه‌ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد نمود.»