گروه سياسي/ جمعه 28 تير ماه رسانهها از توقيف يك فروند كشتي انگليسي به دليل رعايت نكردن قوانين و مقررات بينالمللي دريايي، از سوي يگان شناوري منطقه يكم نيروي دريايي سپاه خبر دادند. روابط عمومي سپاه، در اطلاعيهاي ضمن تأييد اين خبر اعلام كرد: «يك فروند نفتكش انگليسي به نام«stena impero» هنگام عبور از تنگه هرمز به دليل رعايت نكردن قوانين و مقررات بينالمللي دريايي بنا به درخواست سازمان بنادر و دريانوردي استان هرمزگان، توسط يگان شناوري منطقه يكم نيروي دريايي سپاه توقيف شد.» اين اطلاعيه افزود: «نفتكش مذكور پس از توقيف به ساحل هدايت و براي سير مراحل قانوني و بررسيهاي لازم تحويل سازمان بنادر و دريانوردي شد.»
واكنش انگليس
پس از اطلاعيه روابط عمومي سپاه دولت انگليس جلسه اضطراري تشكيل داد و سخنگوي دولت انگليس پس از پايان اين جلسه گفت: «ما به شدت نگران اقدامات اخير در تنگه هرمز هستيم و رفتار ايران را در توقيف نفتكش «استينا ايمپرو» غيرقابل قبول ميدانيم و چنين اقداماتي را نشاندهنده چالش اساسي در آزادي حملونقل دريايي بينالمللي ميدانيم.»
«جرمي هانت» وزير خارجه انگليس نيز ضمن ابراز نگراني و غير قابل قبول خواندن توقيف نفتكشهاي انگليسي از سوي ايران گفت كه لندن به دنبال راهحل ديپلماتيك براي آزادي نفتكش خود است. وي ادامه داد كه لندن به دنبال گزينه نظامي نيست و به شيوهاي محاسبه شده، اما قدرتمندانه به اقدام ايران در توقيف نفتكش انگليسي پاسخ خواهد داد. وي همچنين اعلام كرد با پمپئو، وزير خارجه آمريكا صحبت كرده و با ظريف، وزير امور خارجه ايران در خصوص اين رخداد، تماس خواهد گرفت.
ساير واكنشها
«آنتونيو گوترش» دبير كل سازمان ملل در واكنش به توقيف نفتكش انگليس، نگراني خود را از تحولات روز جمعه در تنگه هرمز اعلام كرد. او با درخواست براي احترام به اصول دريانوردي در تنگه هرمز، از تمامي طرفها درخواست كرد تا از خود خويشتنداري نشاندهنده و از اقدامات تنشزا دوري كنند.
دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريكا نيز در جمع خبرنگاران در كاخ سفيد درباره توقيف نفتكش انگليسي از سوي ايران اعلام كرد: «ايران فقط مشكل ايجاد ميكند و اين موضوع را با انگلستان ارزيابي خواهم كرد.» وي در ادامه گفت: «از نزديك موضوع را پيگيري ميكنم. يك يا دو نفتكش درگير مسئله هستند.
گارت ماركويس، سخنگوي شوراي امنيت ملي آمريكا نيز با انتشار بيانيهاي اعلام كرد كه موضوع توقيف نفتكش بريتانيايي از سوي ايران را از نزديك زير نظر دارد. وي تأكيد كرد ايالات متحده در مقابل تهديدات ايران به اقدامات مشترك خود با متحدانش از جمله انگلستان ادامه خواهد داد.
توهم آمريكاييها
به موازات انتشار اخبار مربوط به توقيف نفتكش انگليسي، خبر ديگري كه پنجشنبه و جمعه در صدر اخبار قرار گرفته بود، ادعاي ترامپ مبني بر انتقام پهپادي از ايران بود؛ ادعايي كه تنها چند ساعت بعد، با انتشار تصاوير ضبط شده توسط پهپاد سپاه از ناوچه آمريكايي كذب بودن آن به اثبات رسيد.
روز پنجشنبه ترامپ، در آغاز سخنراني خود در كاخ سفيد به حاضران گفت: «پيش از آغاز سخنراني ميخواهم شما را در جريان حادثهاي كه امروز در تنگه هرمز اتفاق افتاد قرار دهم. امروز كشتي يواساس باكسر كه يك شناور آبيـ خاكي تهاجمي است، عليه يك پهپاد ايراني كه تا فاصله 1000 ياردي (900 متري) آن پيشروي كرده و چندين هشدار را ناديده گرفته بود، اقدام دفاعي انجام داد و پهپاد را بلافاصله نابود كرد.»
پس از اين ادعاي ترامپ، صبح جمعه مقامات نظامي كشورمان قوياً ادعاي ترامپ را تكذيب كردند و سپاه پاسداران با صدور اطلاعيهاي رسمي، ضمن تكذيب آن نوشت به زودي تصاوير پهپادهاي سپاه از ناوچه آمريكايي و سند دروغين بودن ادعاي آنان را منتشر خواهد كرد.
عصر روز جمعه، شبكه پرس تيوي فيلمي كه سپاه وعده انتشارش را داده بود، پخش كرد تا دروغ بودن ادعاهاي ترامپ و مقامات آمريكايي آشكار شود. عكسها و تصاويري نيز در شبكههاي خبري داخلي و خارجي بازنشر يافت؛ تا جايي كه برخي رسانههاي عربي منطقه گمانهزني كردند پهپاد مورد هدف قرار گرفته، كه ترامپ مدعي بود ايراني است متعلق به كشور امارات باشد!
تحليلها از يك توقيف
شايان ذكر است پس از پخش اين دو خبر در روزهاي پنجشنبه و جمعه در شبكههاي مجازي، به ويژه خبر توقيف نفتكش انگليسي از سوي سپاه، در حالي كه بسياري از كاربران ايراني ضمن ابراز خرسندي از اين اقدام سپاه آن را پاسخي به توقيف نفتكش ايراني به دست انگليسيها دانستند، بررسي عميقتر رويداد نشاندهنده اين است كه رعايت نكردن برخي قوانين و مقررات دريانوردي محيط زيستي و حركت غيرقانوني اين ناو سبب توقيف آن شده است.
گفتني است، 13 تير ماه دولت محلي جبلالطارق اعلام كرد نيروي دريايي انگليس نفتكش «گريسـ 1» را كه حامل نفت خام ايران بود را توقيف كرده است.
در اين ميان ادعا شد كه مقصد اين نفتكش پالايشگاه بانياس در سوريه بوده و به همين دليل ناقض تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه سوريه بوده است. اين منطقه تحت حاكميت انگليس قرار دارد و نيروي دريايي انگليس هم در توقيف نفتكش حامل نفت ايران مشاركت داشته است.
اين در حالي بود كه به زعم كارشناسان حقوقي و تحليلگران روابط بينالملل، اقدام انگليسيها راهزني دريايي بوده، غيرقانوني به شمار ميآمده و بر اساس اصل «استقلال دولتها» و اصل «نسبي بودن معاهدات»، اعضاي اتحاديه اروپا نميتوانند بدون رضايت دولتهاي ثالث يا غيرعضو، مقررات و مصوبات اتحاديه را بر آنها اعمال كنند. از سويي، راهبرد «مقاومت» بهترين و حداقلترين مواجههاي است كه ميتوان در برابر تحركات نظام سلطه در منطقه در پيش گرفت؛ از اين رو توقيف نفتكش انگليسي در برابر راهزني دريايي انگليسي و سرنگوني پهباد آمريكايي گلوبال هاوك به دليل ورود غير قانوني به حريم جمهوري اسلامي ميتواند در راستاي راهبرد مقاومت و پاسخ حداكثري به فشار حداكثري تحليل شود.
ذكر اين نكته نيز ضروري است كه اقدامات اخير جمهوري اسلامي در راستاي راهبرد مقاومت حداكثري سبب تغيير رويكرد و عملكرد آمريكا و اروپا در مورد نوع مواجهه با ايران شده و آنان را در رسيدن به اهداف خود به بنبست و ناكامي كشانده است.