صبح صادق >>  نگاه >> گزارش
تاریخ انتشار : ۱۰ شهريور ۱۳۹۸ - ۱۱:۱۵  ، 
کد خبر : ۳۱۶۸۲۶
نگاهی‭ ‬به‭ ‬پدیده‭ ‬قاچاق‭ ‬و‭ ‬راه‌های‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬آن

بلای‭ ‬بزرگ

پایگاه بصیرت / فاطمه‭ ‬رضایی‭
پدیده‭ ‬شوم‭ ‬قاچاق‭ ‬مشکلی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬می‌توان‭ ‬گفت‭ ‬بیشتر‭ ‬کشورهای‭ ‬جهان‭ ‬گرفتار‭ ‬آن‭ ‬هستند؛ ‭ ‬اما‭ ‬بیشترین‭ ‬آمار‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬قاچاق‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬در‭ ‬کشورهای‭ ‬کمتر‭ ‬توسعه‌یافته‭ ‬جست‌وجو‭ ‬کرد‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬کشورها‭ ‬که‭ ‬حجم‭ ‬قاچاق‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬رخ‌نمایی‭ ‬است، ‭ ‬ضربات‭ ‬جبران‌ناپذیری‭ ‬بر‭ ‬اقتصاد‭ ‬و‭ ‬البته‭ ‬بر‭ ‬سیاست‌های‭ ‬کشور‭ ‬تحمیل‭ ‬می‌شود‭. ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬موجب‭ ‬ورشکستگی‭ ‬کارخانه‌ها‭ ‬و‭ ‬بنگاه‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬تولیدات‭ ‬یک‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬کاهش‭ ‬می‌دهد‭. ‬این‭ ‬امر‭ ‬افزایش‭ ‬بیکاری‭ ‬و‭ ‬کاهش‭ ‬اشتغال‭ ‬و‭ ‬کارآفرینی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬پیامدهای‭ ‬آن‭ ‬بر‭ ‬سیاست‌های‭ ‬خرد‭ ‬و‭ ‬کلان‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬آسیب‌های‭ ‬اجتماعی‭ ‬و‭ ‬امنیتی‭ ‬کشور‭ ‬نمایان‭ ‬می‌شود‭. ‬
رهبر‭ ‬معظم‭ ‬انقلاب‭ ‬در‭ ‬موارد‭ ‬گوناگون‭ ‬و‭ ‬جلسات‭ ‬متعدد‭ ‬با‭ ‬مردم‭ ‬و‭ ‬مسئولان‭ ‬همواره‭ ‬پیرامون‭ ‬لزوم‭ ‬مقابله‭ ‬و‭ ‬برخورد‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬تأکید‭ ‬ویژه‌ای‭ ‬داشته‌اند‭. ‬ایشان‭ ‬در‭ ‬۸‭/‬۲‭/‬۱۳۹۵‭ ‬در‭ ‬دیدار‭ ‬با‭ ‬کارگران‭ ‬فرمودند‭: ‬
‮ «‬قاچاق‭ ‬بلای‭ ‬بزرگی‭ ‬است‭ ‬برای‭ ‬کشور‭. ‬قاچاق‭ ‬از‭ ‬واردات‭ ‬دولتی‭ ‬و‭ ‬گمرکی‭ ‬بسیار‭ ‬بدتر‭ ‬است؛ ‭ ‬اولاً‭ ‬سلامت‭ ‬جنس‭ ‬معلوم‭ ‬نیست‮» ‬‭ ‬ثانیاً‭ ‬درآمدی‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬عاید‭ ‬دولت‭ ‬نمی‌شود‭. ‬ثالثاً‭ ‬همان‭ ‬اشکال‭ ‬واردات‭ ‬را‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬کساد‭ ‬کردن‭ ‬بازار‭ ‬تولید‭ ‬داخلی‭ ‬است‭. ‬اینها‭ ‬آسیب‌های‭ ‬کوچکی‭ ‬نیست‭. ‬باید‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬به‭ ‬‌طور‭ ‬جدی‭ ‬مقابله‭ ‬کرد‭. ‬دستگاه‭ ‬مقابله‌‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬خیلی‭ ‬جدی‭ ‬گرفت‭. ‬قوی‌ترین‭ ‬آدم‌های‌مان‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬بگذاریم‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬کار‭. ‬عقیده‌‭ ‬بنده‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬می‌شود‭. ‬یا‭ ‬جلویش‭ ‬گرفته‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭ ‬یا‭ ‬اگر‭ ‬به‭ ‬کلی‭ ‬هم‭ ‬جلوگیری‭ ‬نشود، ‭ ‬بخش‭ ‬مهمی‌‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬کاهش‭ ‬خواهد‭ ‬یافت‭. ‬‮» ‬
از‭ ‬ابتدای‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬تاکنون، ‭ ‬آمار‭ ‬و‭ ‬مطالب‭ ‬گوناگونی‭ ‬پیرامون‭ ‬قاچاق‭ ‬وجود‭ ‬داشته‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬دوران‭ ‬دفاع‭ ‬مقدس‭ ‬و‭ ‬جنگ‭ ‬تحمیلی‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬درگیر‭ ‬بودن‭ ‬مرزهای‭ ‬کشور‭ ‬و‭ ‬ناامنی‭ ‬در‭ ‬کشور، ‭ ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬نمود‭ ‬خاصی‭ ‬نداشت‭ ‬و‭ ‬قابل‭ ‬احصا‭ ‬نبود‭. ‬پس‭ ‬از‭ ‬آن، ‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬خاتمه‭ ‬جنگ‭ ‬و‭ ‬آغاز‭ ‬دوران‭ ‬سازندگی، ‭ ‬کشور‭ ‬دچار‭ ‬عطشی‭ ‬از‭ ‬جذب‭ ‬کالاها‭ ‬و‭ ‬خدمات، ‭ ‬زیرساخت‌ها، ‭ ‬سرمایه‌گذاری‌ها‭ ‬و‭... ‬شد؛ ‭ ‬به‭ ‬‌طوری‭ ‬که‭ ‬تولیدات‭ ‬داخل‭ ‬کشور‭ ‬و‭ ‬واردات‭ ‬قانونی‭ ‬نمی‌توانست‭ ‬ظرفیت‭ ‬خالی‭ ‬امکانات‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬حد‭ ‬مطلوب‭ ‬برساند‭. ‬در‭ ‬همان‭ ‬زمان، ‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬ابتدایی‭ ‬برای‭ ‬تشکیل‭ ‬سازمان‭ ‬و‭ ‬ستادی‭ ‬برای‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬شکل‭ ‬گرفت‭ (‬ستاد‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬ارز‭) ‬تا‭ ‬وضعیت‭ ‬نابسامان‭ ‬موجود‭ ‬برچیده‭ ‬شود‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬ثبات‭ ‬حداقلی‭ ‬برسد‭. ‬
در‭ ‬اواخر‭ ‬دهه‭ ‬هفتاد‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬آمار‭ ‬و‭ ‬ارقام‭ ‬نگران‌کننده‌ای‭ ‬که‭ ‬پیرامون‭ ‬موضوع‭ ‬قاچاق‭ ‬وجود‭ ‬داشت، ‭ ‬رهبر‭ ‬معظم‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬برای‭ ‬چندمین‭ ‬بار‭ ‬موضوع‭ ‬قاچاق‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬دستور‭ ‬کار‭ ‬قرار‭ ‬دادند‭ ‬و‭ ‬خواستند‭ ‬تا‭ ‬ستاد‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬ارز‭ ‬تحت‭ ‬نظر‭ ‬شخص‭ ‬رئیس‌جمهور‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬گذشته‭ ‬به‭ ‬فعالیت‭ ‬خود‭ ‬ادامه‭ ‬دهد‭ ‬و‭ ‬ضمام‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬عهده‭ ‬بگیرد‭ ‬تا‭ ‬اوضاع‭ ‬موجود‭ ‬سروسامان‭ ‬یابد‭. ‬
با‭ ‬واگذاری‭ ‬ریاست‭ ‬این‭ ‬ستاد‭ ‬به‭ ‬نیروی‭ ‬انتظامی، ‭ ‬آن‌طور‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬تحول‭ ‬محسوسی‭ ‬پیرامون‭ ‬قاچاق‭ ‬صورت‭ ‬نگرفت؛ ‭ ‬به‌‭ ‬طوری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬اواسط‭ ‬دهه‭ ‬هشتاد‭ ‬نیز‭ ‬آمارهای‭ ‬قانع‌کننده‌ای‭ ‬درباره‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬پدیده‭ ‬مشاهده‭ ‬نشد‭. ‬
در‭ ‬اوایل‭ ‬دهه‭ ‬۹۰‭ ‬و‭ ‬دوران‭ ‬تشدید‭ ‬تحریم‌ها‭ ‬و‭ ‬شرایط‭ ‬سخت‭ ‬و‭ ‬طاقت‌فرسای‭ ‬اقتصادی، ‭ ‬که‭ ‬فشار‭ ‬زیادی‭ ‬بر‭ ‬خانوار‭ ‬متوسط‭ ‬و‭ ‬فقیر‭ ‬جامعه‭ ‬وارد‭ ‬می‌شد، ‭ ‬باب‭ ‬جدیدی‭ ‬برای‭ ‬سودجویان‭ ‬و‭ ‬سوءاستفاده‌گران‭ ‬باز‭ ‬شد‭ ‬تا‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬فرصت‭ ‬تحریم‌ها‭ ‬استفاده‭ ‬کنند، ‭ ‬از‭ ‬آب‭ ‬گل‌آلود‭ ‬ماهی‭ ‬بگیرند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬مبادرت‭ ‬ورزند؛ ‭ ‬اما‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬راه‌های‭ ‬پیش‌روی‭ ‬دولت‭ ‬برای‭ ‬کم‌اثر‭ ‬کردن‭ ‬یا‭ ‬حتی‭ ‬بی‌اثر‭ ‬کردن‭ ‬تحریم‌ها‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬همین‭ ‬پدیده‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬جدی‭ ‬گرفتن‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬نتایج‭ ‬خوبی‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مقطع‭ ‬زمانی‭ ‬حاصل‭ ‬شد؛ ‭ ‬به‭ ‬‌طوری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬زمان‭ ‬نخستین‭ ‬قانون‭ ‬جامع‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬ارز‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬ستاد‭ ‬مربوط، ‭ ‬با‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬گرفتن‭ ‬تجارب‭ ‬گذشته‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬خلأ‌های‭ ‬قانونی‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬احساس‭ ‬شد‭. ‬
برای‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬پدیده‭ ‬ویرانگر، ‭ ‬چالش‌ها‭ ‬و‭ ‬موانعی‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬راهمان‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬مدنظر‭ ‬قرار‭ ‬دادن‭ ‬آنها‭ ‬و‭ ‬برطرف‭ ‬ساختن‌شان‭ ‬راه‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬هموار‭ ‬کردن‭ ‬تولید‭ ‬و‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬تولیدگران‭ ‬به‭ ‬پایان‭ ‬رساند‭. ‬در‭ ‬ادامه‭ ‬به‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬عوامل‭ ‬اشاره‭ ‬می‌شود‭:‬
۱ ـ‭ ‬کشور‭ ‬عزیزمان‭ ‬ایران‭ ‬که‭ ‬۱۶‭ ‬استان‭ ‬مرزی‭ ‬و‭ ‬۱۵‭ ‬کشور‭ ‬همسایه‭ ‬دارد، ‭ ‬شرایط‭ ‬دشواری‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬مقابله‭ ‬و‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬پیش‌روی‭ ‬خود‭ ‬می‌بیند؛ ‭ ‬به‌‭ ‬طوری‭ ‬که‭ ‬قاچاق‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مناطق‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬شرایط‭ ‬جغرافیایی‭ ‬آنها‭ ‬سهل‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭. ‬
۲ ـ‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬موانع‭ ‬و‭ ‬مشکلاتی‭ ‬که‭ ‬تقریباً‭ ‬فراگیر‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬بیشتر‭ ‬افراد‭ ‬جامعه‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬لمس‭ ‬کرده‌اند، ‭ ‬کاهش‭ ‬انگیزه‭ ‬و‭ ‬انرژی‭ ‬برای‭ ‬صادرات‭ ‬و‭ ‬واردات‭ ‬کالاها‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬قانونی‭ ‬است؛ ‭ ‬به‭ ‬‌طوری‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬طریق‭ ‬افراد‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬پیچ‭ ‬و‭ ‬خم‌های‭ ‬بروکراسی‭ ‬اداری‭ ‬گرفتار‭ ‬شوند‭ ‬و‭ ‬زمان‭ ‬و‭ ‬هزینه‌های‭ ‬گوناگونی‭ ‬را‭ ‬تحمل‭ ‬کنند‭ ‬تا‭ ‬بتوانند‭ ‬به‭ ‬خواسته‭ ‬خود‭ ‬برسند‭. ‬
۳ ـ‭ ‬برخی‭ ‬قوانین‭ ‬و‭ ‬مقررات‭ ‬پیرامون‭ ‬مسئله‭ ‬قاچاق، ‭ ‬ضعیف‭ ‬و‭ ‬ناکارآمد‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬توان‭ ‬رویارویی‭ ‬و‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬ندارند‭ ‬تا‭ ‬عبرت‌انگیز‭ ‬و‭ ‬تأثیرگذار‭ ‬باشند‭. ‬این‭ ‬قوانین‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬موازی‭ ‬کاری‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬برداشت‌های‭ ‬نادرست‭ ‬و‭ ‬اشتباه، ‭ ‬گرایش‭ ‬به‭ ‬قاچاق‭ ‬را‭ ‬سبب
‭ ‬شوند‭. ‬
۴‭) ‬معضل‭ ‬دیگر‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬مناطق‭ ‬آزاد‭ ‬است‭. ‬به‌‭ ‬جای‭ ‬اینکه‭ ‬این‭ ‬مناطق‭ ‬راهی‭ ‬برای‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬تولیدات‭ ‬داخل‭ ‬و‭ ‬صادرات‭ ‬آنها‭ ‬به‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬باشند‭ ‬و‭ ‬بازارچه‌های‭ ‬مرزی‭ ‬را‭ ‬تقویت‭ ‬کنند، ‭ ‬بستری‭ ‬برای‭ ‬واردات‭ ‬بی‌رویه‭ ‬و‭ ‬بعضاً‭ ‬قاچاق‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬شده‌اند‭. ‬
نواقص‭ ‬و‭ ‬مشکلات‭ ‬زیاد‭ ‬دیگری‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬مفصل‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬پرداخته‭ ‬شود؛ ‭ ‬اما‭ ‬لازم‭ ‬است‭ ‬بدانیم‭ ‬برای‭ ‬هر‭ ‬مشکلی‭ ‬حتما‭ ‬راهکاری‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬تا‭ ‬بتوانیم‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬برطرف‭ ‬کنیم؛ ‭ ‬بنابراین‭ ‬به‭ ‬برخی‭ ‬راهکارها‭ ‬پیرامون‭ ‬مقابله‭ ‬و‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬نیز‭ ‬باید‭ ‬بپردازیم‭:‬
۱ ـ‭ ‬با‭ ‬فراهم‭ ‬کردن‭ ‬و‭ ‬ایجاد‭ ‬بسته‌های‭ ‬حمایتی‭ ‬از‭ ‬کارخانه‌ها‭ ‬و‭ ‬بنگاه‌های‭ ‬کوچک، ‭ ‬متوسط‭ ‬و‭ ‬بزرگ‭ ‬اقتصادی‭ ‬در‭ ‬کشور، ‭ ‬همچنین‭ ‬تولیدگران‭ ‬داخلی‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬انجام‭ ‬چنین‭ ‬امر‭ ‬مقدسی؛ ‭ ‬یعنی‭ ‬تقویت‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬به‌‭ ‬عنوان‭ ‬خط‭ ‬مقدم‭ ‬در‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬دشمنان‭ ‬اسلام‭ ‬و‭ ‬کشورمان‭ ‬باانگیزه‌تر‭ ‬و‭ ‬قدرتمندتر‭ ‬کنیم‭. ‬
۲ ـ‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬واردات‭ ‬بی‌رویه‭ ‬و‭ ‬غیرضروری‭ ‬که‭ ‬توانایی‭ ‬تولید‭ ‬و‭ ‬توزیع‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬وجود‭ ‬دارد، ‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بهترین‭ ‬راه‌های‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬و‭ ‬تقویت‭ ‬پول‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬ارز‭ ‬برای‭ ‬کشور‭ ‬است‭. ‬
۳ ـ‭ ‬اصلاح‭ ‬قوانین‭ ‬و‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬موازی‌کاری‌های‭ ‬آن‭ ‬و‭ ‬سازمان‌های‭ ‬مرتبط‭ ‬به‭ ‬نفع‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬و‭ ‬تقویت‭ ‬قوانین، ‭ ‬روش‌ها‭ ‬و‭ ‬رویه‌های‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭. ‬
۴‭) ‬فعالیت‭ ‬مستمر‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬فرهنگ‌سازی‭ ‬پیرامون‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬کالاهای‭ ‬ایرانی‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬خانوار، ‭ ‬سازمان‌ها، ‭ ‬مسئولان‭ ‬و‭ ‬اقشار‭ ‬گوناگون‭ ‬مردم‭. ‬
بسیاری‭ ‬از‭ ‬راهکارهایی‭ ‬که‭ ‬قابلیت‭ ‬اجرایی‭ ‬و‭ ‬عملیاتی‭ ‬شدن‭ ‬دارند‭ ‬نیز‭ ‬می‌توانند‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬موارد‭ ‬اضافه‭ ‬شوند‭. ‬
در‭ ‬نهایت‭ ‬باید‭ ‬بدانیم‭ ‬پدیده‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬قاچاق‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬مؤلفه‌های‭ ‬موجود‭ ‬در‭ ‬سیاست‌های‭ ‬ابلاغی‭ ‬اقتصاد‭ ‬مقاومتی‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬رهبر‭ ‬معظم‭ ‬انقلاب‭ ‬به‭ ‬همه‭ ‬مسئولان‭ ‬کشور‭ ‬است‭. ‬همچنین‭ ‬جایگاه‭ ‬مهمی‭ ‬در‭ ‬رسیدن‭ ‬اقتصاد‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬رشد‭ ‬و‭ ‬توسعه‭ ‬دارد‭. ‬این‭ ‬ممکن‭ ‬نمی‌شود‭ ‬مگر‭ ‬با‭ ‬تلاش‭ ‬شبانه‌روزی‭ ‬و‭ ‬همت‭ ‬و‭ ‬مدیریت‭ ‬جهادی‭ ‬تا‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬اقتدار‭ ‬و‭ ‬امنیت‭ ‬که‭ ‬الحمدلله‭ ‬برای‭ ‬کشور‭ ‬وجود‭ ‬دارد، ‭ ‬ان‌شاءالله‭ ‬اقتصاد‭ ‬و‭ ‬معیشت‭ ‬نیز‭ ‬حاصل‭ ‬شود‭. ‬
نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات