همانطوری که ایران در پیشنهاد و راه اندازی اوپک گازی نقش کلیدی داشت و همانطوری که توانست توان نظامی روسیه را در تقویت جبهه مقاومت در سوریه به میدان آورد، برای تسهیل سایر موانع و محدودیت‌های اقتصادی نیز توان بازکردن مسیر‌های رو به جلو را دارد و باید در چنین سطحی راهبرد و سیاست ارائه دهد.
نگاه به شرق در اقتصاد ایران راهبرد جدیدی نیست که این روز‌ها شنیده می‌شود؛ سالیان متمادی است که رهبری معظم انقلاب و کارشناسان اقتصادی راهکار عبور کشور از محدودیت‌های اقتصادی در برهه فعلی را توجه به توان داخلی و در کنار آن تعامل سازنده با کشور‌های منطقه‌ای و کشور‌های آسیایی همچون چین، هند و روسیه عنوان می‌کنند. حال به برکت تحریم‌های آمریکایی و شعار فشار حداکثری ترامپ از یک سو و از سوی دیگر بدعهدی کشور‌های اروپایی برجام و دنباله رویی آن‌ها از سیاست‌های امریکا، به نظر می‌رسد مناسب‌ترین زمان لازم برای حرکت دولت در مسیر راهبرد نگاه به شرق فراهم شده است.
البته نباید غافل از این نکته نیز بود که اگر در سال‌های اخیر ایران به دنبال تغییر جهت اقتصادی خود به سمت شرق می‌بود، شاید، اما و اگر‌هایی نیز از سوی کشور‌های برتر شرقی مطرح می‌شد، ولی در وضعیت فعلی به دلیل سیاست‌های قلدرمآبانه رئیس‌جمهور آمریکا نگاه واحد در بین کشور‌هایی همچون چین و روسیه نیز شکل گرفته است که باید به سمت عبور از اقتصاد جهانی تعریف شده با سیاست‌های پولی آمریکا حرکت کنند.
در همین راستا روسیه از طرح سازوکار مالی جدیدی رونمایی کرده است که با گسترش آن میان کشور‌های دیگر عملاً سازوکار مالی آمریکا تحت عنوان سوئیفت، انحصار و یکه تازی خود در معاملات جهانی و کنترل نقل و انتقالات مالی را از دست خواهد داد. پوتین اوایل سال جاری شمسی اعلام کرده بود دلار ابزار فشار شده است و باید در نقش آن تجدید نظر شود، بنابراین راه اندازی سازوکار مالی روسیه را می‌توان یکی از راه‌های اعمال این سیاست دانست که قرار است در آن مبادلات تجاری بوسیله پول‌های ملی کشور‌ها انجام شود. در همین راستا رئیس جمهور‌های روسیه و چین در خرداد ماه سال جاری طی امضای قراردادی، دلار را از مبادلات تجاری خود حذف کردند و علاوه بر این برای تقویت سوئیفت روسی (SPFS)، این کشور در حال رایزنی با طرف هندی برای پرداخت‌های دوجانبه با ارز‌های ملی است.
رئیس جمهور کشورمان نیز در آخرین جلسه هیئت دولت خبر ورود ایران به این سازوکار مالی و پیشنهاد به طرف روسی برای گسترش آن بین کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را داد. رئیس بانک مرکزی کشورمان نیز در راستای سیاست دلارزدایی می‌گوید؛ در رایزنی‌های اخیری که با ترکیه و روسیه داشتیم، بحث اصلی این بود دو کشور هم از سوئیفت و هم از مبادله با دلار اجتناب کنند و با پول ملی مبادله کنیم.
با این توصیف به نظر می‌رسد کشور‌های متضرر از سیاست‌های مالی و پولی آمریکا در حال پیدا کردن خود در سطح بین‌المللی و ایجاد قطب اقتصادی جدید در رویارویی با آنچه تاکنون از آن به عنوان مبادلات تجاری با دلار نام برده می‌شد هستند و این آینده چند قطبی قدرت را در اقتصاد دنیا به جای اقتصاد تک قطبی آمریکا نوید می‌دهد؛ بنابراین در ادامه چند نکته قابل توجه از سوی دولت محترم برای بازی مناسب در فرآیند جدید پیش رو مطرح می‌شود.
۱- جمهوری اسلامی ایران یک قدرت موثر منطقه‌ای است و قابلیت ارتقاء خود به عنوان قدرتی جهانی در حوزه اقتصادی را دارد. یکی از راه‌های ممکن در کنار توجه به داشته‌های درونی که از آن به اقتصاد مقاومتی تعبیر می‌شود، ورود به ائتلاف‌های منطقه‌ای و جهانی همخوان با گفتمان انقلاب اسلامی و بازی موثر در آن هاست؛ اتحادیه اوراسیا یکی از این ائتلاف‌های آسیایی است و دیگری پیشنهادی است که کشور‌های روسیه، ایران، ترکیه، هند و چین مطرح کرده و طرفداری می‌کنند و آن سیاست دلارزدایی است که زمینه تبدیل شدن به یک ائتلاف قدرتمند و موثر جهانی را دارد.
۲- حضور ایران در فرآیند جدید قدرت جهانی نه به عنوان یک عضو در ائتلاف ها، بلکه به عنوان یک عضو موثر با ارائه طرح‌های مالی و اقتصادی بنیادی، مکملی و تقویتی مورد انتظار است. همانطوری که ایران در پیشنهاد و راه اندازی اوپک گازی نقش کلیدی داشت و همانطوری که توانست توان نظامی روسیه را در تقویت جبهه مقاومت در سوریه به میدان آورد، برای تسهیل سایر موانع و محدودیت‌های اقتصادی نیز توان بازکردن مسیر‌های رو به جلو را دارد و باید در چنین سطحی راهبرد و سیاست ارائه دهد.
۳- دولت ایران برای تعریف جایگاه خود در بین قدرت‌های نوظهور جهانی، در کنار بهره گیری از تمامی ظرفیت‌های خود، نباید از توان و ظرفیت دیپلماسی غافل باشد. دولت باید از این داشته پربها برای همراه کردن کشور‌های دوست و هم پیمان خود در ایجاد ائتلاف‌های قوی غیرغربی و تقویت سیاست‌های غیرآمریکایی بهره گیرد. گذشته تاریخی جمهوری اسلامی ایران ذهنیت مثبت عدالت محوری، تظلم خواهی و حمایت از مظلوم، مبارزه با بیدادگری و احترام به انسانیت و برادری را در میان ملت‌های آزاده جهان شکل داده است و همواره در قطب روبروی سیاست‌های قلدرمآبانه امریکا و هم پیمانان آن قرار داشته و اعلام موضع کرده است، از این رو در وضعیت فعلی پشتوانه قوی‌ای از همراهی ملت‌ها را پشت سر توان دیپلماسی خود دارد و می‌تواند از این داشته در شکل دهی ائتلاف‌هایی نوپدید در قطبی مقابل از آن چیزی که امریکا طراحی کرده است بهره گیرد.
