فضای مجازی مفهومی است که تبادل اطلاعات در بستر شبکههای رایانهای را شکل میدهد. هر چند در فارسی از آن به عنوان «مجازی» یاد شده؛ اما از نظر تمرکز بر ذهن و اندیشه و تأثیرگذاری عمیق شناختی بر آنها به یک معنی از دنیای فیزیکی هم واقعیتر است.
این فضا ماهیتی چندبعدی دارد و نمیتوان تنها از یک منظر فنی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی یا... به آن نگریست، بلکه فضای مجازی یک فضای زیست جدید با ابعادی معادل زندگی متداول است که میتواند به عنوان بستر اصلی جنگ شناختیـ ترکیبی دشمن در کشورها و در جوامع گوناگون تعریف شود.
موضوعات فنی زیرساختی فناوری اطلاعات و رایانه در این فضا باید در مسیر قواعد حقوقی و فقهی در پهنه جغرافیایی ایران اسلامی تنظیم شود تا در کنار سیاستگذاریهای فرهنگی و اجتماعی، این بستر ارتباطی در خدمت عرضه محتوا و خدمات تراز انقلاب اسلامی ایجاد تمدن نوین اسلامی و گام دوم انقلاب قرار گیرد.
فضای مجازی برخلاف نام خود، تأثیراتی جدی در فضای حقیقی دارد و در طی سالهای اخیر تأثیرات مهمی بر افکار عمومی در انتخاباتها گذاشته است. همچنین شیوه عرضه خدمات در کشور را تغییر داده و بر فکر و فرهنگ جامعه، حتی در روستاهای دور که اکنون به اینترنت دسترسی دارند، تأثیرات شناختیـ ادراکی غیرقابل انکاری داشته است.
هرگاه به دلایل اقتصادی نارضایتی از دولت افزایش مییابد، تلگرام، اینستاگرام و دیگر سرویسها و خدمات این فضا به بستری برای هماهنگی و دعوت به تجمعات خیابانی تبدیل میشوند. همچنین سرویسهای شرکت گوگل مانند سرویس جستوجو، ترجمه، مسیر یاب گوگل و مسیریاب صهیونیستی ویز با امکان تبدیل شدن به پیامرسان و تعیین نقاط تجمع و مسیرهای فرار برای آشوبگران نقش ویژهای در فتنه آبان 1398 بازی کردند که برخی از نقشههای آنان تاکنون در دو فتنه 1388 و 1396 مشاهده نشده بود؛ بنابراین با در نظر گرفتن اینکه کشور خط قرمز خود در مواجهه با اینترنت رها شده بینالمللی در داخل و شبکههای اجتماعی خارجی را بروز آشوبهای خیابانی دانسته بود، اکنون به عینه میتوان دید از این خط قرمز نیز عبور شده که در نهایت به قطع اینترنت و جلوگیری از دسترسی به این سرویسها انجامیده است. پس از گذشت چند روز از این حوادث از این شبکه رفع فیلتر شد؛ اما بعید نیست در فرصتی دیگر دشمنان ملت ایران آزموده را بیازمایند و با استفاده از همین شبکه و نفوذ در لایههای مختلف اقدام به تحریک و توطئه و... کنند؛ از اینرو لازم است مسئولان امر به طور جدی موضوع شبکه ملی اطلاعات را مدنظر قرار دهند و با پرهیز از مواجهه سیاسی با این موضوع با بومیسازی آن بستری امن و مطمئن برای کاربران در داخل کشور فراهم کنند.