شورای امنیت كشور چه نهادی است؟ رییس آن کیست؟

رییس جمهور امروز در اظهاراتش در جلسه شورای اداری استان آذربایجان شرقی اعلام داشت که زمان اجرای افزایش قیمت بنزین را به شورای امنیت کشور واگذار کرده بوده و حتی خودش نیز آن زمان دقیق اجرای آن مطلع نبوده است!

در این میان این سوال مطرح می شود که شورای امنیت کشور چه شورایی است و چه وظایفی بر عهده دارد؟ و تفاوت آن با شورای عالی امنیت ملی چیست؟

شورای امنیت کشور چگونه شکل گرفت؟

یكی از نهادهایی كه در سال‌های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی تأمین امنیت داخلی كشور را برعهده داشت، شورای امنیت ملی كشور بود كه این در سال 1360 با پیشنهاد وزیر كشور وقت (علی اكبر ناطق نوری ) از نخست وزیری به وزارت كشور واگذار شد.
این شورا در ابتدا تحت‌نظر نخست‌وزیر وقت و ریاست آن هم برعهده نخست وزیر وقت بود واز طرفی جلسات شورا نیز در نخست ‌وزیری تشكیل می‌شد.
پس از حادثه تروریستی هشتم شهریور 1360 كه طی آن شهیدان رجائی و باهنر رئیس ‌جمهور و نخست‌ وزیر وقت به شهادت رسیدند، با پیشنهاد وزیر وقت كشور واگذاری شورای امنیت كشور به وزرات كشور مطرح شد و پس ازتهیه اساسنامه‌ این شورا در 1362 به مجلس شورای اسلامی ارائه و در همان سال به تصویب رسید.

وظایف شورای امنیت کشور
براساس مصوبه اساسنامه این شورا در آن مقطع به منظور بررسی جریانات و پیشامدهای عمده و اساسی امنیت داخلی و اتخاذ تصمیمات و تدابیر هماهنگ در جهت پیشگیری و مقابله با مسائل مربوط به آن، شورای امنیت به مسئولیت وزیر كشور تشكیل شد.
طبق اساسنامه، این شورا موظف است كه جمع‌بندی و بررسی اخبار و گزارش‌ها و تجزیه و تحلیل‌های مربوط به وقایع حساس امنیتی، سیاسی، اجتماعی كشور جهت بهره‌برداری سریع به منظور ترسیم وضع موجود و پیش‌بینی تحولات آتی صورت بگیرد.
همچنین برقراری ارتباط با شورای تأمین استان‌ها و دریافت گزارش‌ها از وضع امنیتی، سیاسی، اجتماعی هر استان، مشخص نكردن سیاست‌های عام امنیت داخلی كشور در چارچوب قوانین مصوبه، تبیین حدود وظایف و اختیارات هر یك از ارگان‌ها و نهادها، در رابطه با امنیت داخلی كشور در چارچوب وظایف قانونی آنها؛ پیگیری و ارزیابی نتایج حاصله از اجرای تصمیمات متخذه در شورا و هماهنگ نمودن موارد مشترك با شورای عالی دفاع از جمله مواردی است كه در اساسنامه شورای امنیت كشور قید شده است.

اعضای آن چه کسانی هستند؟

بر این اساس اعضای شورای امنیت كشور در مقطع تشكیل آن متشكل از وزیر كشور، یكی از مشاوران مقام رهبری در شورای عالی دفاع به تعیین آن شورا، رئیس ستاد مشترك ارتش، فرمانده كل سپاه پاسداران، مسئول اطلاعات كل كشور، رئیس شهربانی كـل كشور، سرپرست كمیته‌های انقلاب اسلامی و فرمانده ژاندارمری كل كشور بوده است.
طبق اساسنامه، شورای امنیت، صرفاً به منظور مشورت در امور امنیتی تشكیل می‌شود و تصمیم‌گیری در امور مذكور بر عهده‌ی وزیر كشور بود.
تشكیل این شورا همچنین به دعوت وزیر كشور، دو هفته یك‌بار الزامی بود و جلسات فوق‌العاده به پیشنهاد وزیر یا یك سوم اعضای شورا تشكیل می‌شد.
هر یك از اعضای شورای امنیت می‌توانستند در صورت عدم حضور، نماینده‌ای تام‌الاختیار برای شركت در جلسات شورا معرفی نمایند.
اما بعد از تغییرات در قانون اساسی، تركیب این شورا تغییر كرد؛ به این صورت كه پس از تشكیل نیروی انتظامی از ادغام كمیته‌های انقلاب اسلامی، ژاندارمری و شهربانی مقامات فوق از عضویت در شورا حذف و فرمانده‌ نیروی انتظامی به عضویت شورا درآمد.

این شورا هم‌اكنون از نهادهای امنیتی فعال در كشور است. حكم ریاست شورا با استناد به اصل 176 قانون اساسی، توسط ریاست جمهوری صادر می‌شود و وزیر كشور پس از انتصاب به این سمت فردی را به عنوان دبیر شورا منصوب می‌نماید كه اقدامات اجرایی شورا را انجام می‌دهد.

همینک آقای رحمانی فضلی وزیر کشور به حکم رییس جمهور، ریاست این شورا را بر عهده دارد.

شورای تامین استانها، زیر مجموعه شورای امنیت کشور
یكی از شوراهای زیر نظر شورای امنیت كشور، شورای تأمین استان‌ها است. براساس قانون، استاندار موظف است جلسه شورای تأمین استان را هر پانزده روز یك بار برگزار كند. علاوه برآن، جلسات فوق‌العاده‌ی شورا در مواقع ضروری به تشخیص استاندار یا به پیشنهاد دو نفر از اعضای شورا، تشكیل می‌شود.

اعضای شورا استانها هم متشكل از بخشدار (رئیس شورا)، ـفرمانده سپاه پاسداران ، فرمانده نیروی انتظامی است.
این شورا هم‌اكنون از شوراهای مهم كشور است كه در زمینه‌ی تأمین امنیت كشور تلاش می‌كنند.