طرح سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت آن، از مدتها قبل در دستور کار دولت قرار داشت، اما هر بار به دلائل مختلف با آن مخالفت میشد و به مرحله اجراء در نمیآمد. امسال اما از سویی با توجه به تشدید فضای تحریمی علیه ایران و از سویی دیگر افزایش بیرویه مصرف بنزین، دولت مجدداً این طرح را در برنامه کاری خود قرار داد. به گفته آقای رئیس جمهور در سال92(یعنی شروع آغاز بهکار دولت اول آقای روحانی) 56 میلیون لیتر بنزین در روز تولید میشد که این رقم در سال98 به حدود100 میلیون لیتر در روز رسید. مصرف بنزین در سال گذشته و سال جاری با رشد 10 درصدی همراه بود و آنگونه که کارشناسان مربوطه اعلام کردهاند، با همین روند در سال1400 مجدداً میبایست کشور وارد کننده بنزین شود. برای همین و به دلائل دیگر، دولت تصمیم به اجرای طرح سهمیه بندی بنزین گرفت.
دریافت متن کامل گاهنامه سخن هادی
فارغ از بحثهای کارشناسانه پیرامون این موضوع که آیا زمان کنونی، مقطع مناسبی برای انجام این طرح بود یا نه، اجراء شتابزده این طرح، موجب بروز اعتراضاتی در این زمینه شد. به گفته دکتر احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز جمعه24آبانماه بههنگام دیدار مسئولان نظام با رهبر معظم انقلاب به مناسبت ولادت پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع)، ایشان خطاب به رئیس جمهور میفرمایند، اگر میخواستید چنین کنید، چند روز زودتر یارانه ای را که به مردم وعده داده بودید، به حساب شان واریز میکردید. رهبر معظم انقلاب در ادامه تاکید کردند که حالا هم ظرف یکی دو روز وجه مورد نظر را به حساب مردم واریز کنید. این اتفاق اما متأسفانه نیفتاد و اشرار و آشوبطلبان نیز که مترصد فرصتی برای ضربهزدن به کشور بودند، از روز شنبه وارد معرکه شدند و برخی از شهرها را به ناامنی کشاندند.
وقایع و ناآرامیهای شنبه و یکشنبه(25 و 26آبان ماه98) هر چند از حیث زمان و گسترش، بسیار کمتر از ناآرامیها و اغتشاشات موارد گذشته میباشد، اما شواهد امر نشان میدهد که«این48ساعت» از جهت عمق خشونت و تخریب اماکن عمومی و خصوصی، خشونتآمیزترین اغتشاشات در نوع خود شناخته میشود.
کمتر از دو سال قبل یعنی در دی ماه سال ۹۶ تجربهای چندین روزه از اعتراضاتی غیر مدنی و بعضاً خشونتبار در بخشهای زیادی از کشور به وقوع پیوست. اعتراضات 25 و 26آبان ماه هر چند دامنهای کمتر نسبت به اعتراضات سال ۹۶ دارد اما به شکل مشهودی عمق خشونت و رفتارهای غیرمدنی آن عمیقتر از قبل شده است. امروز زمانی است که مسئولین در همه قوا باید بپذیرند که در تحلیل و ریشهیابی اتفاقات دیماه سال ۹۶ دچار اشتباه جدی شدهاند. در همان موعد، بسیاری از تحلیلگران، جامعهشناسان، اقتصاددانان، روزنامهنگاران و ناظران با نشان دادن نشانههایی واضح و طرح ادلهای روشن هشدار دادند که جامعه ایران بدلیل مسائل اقتصادی درونی و تمرکز دشمنان بر جنگ اقتصادی تمام عیار علیه مردم، نه تنها همچنان مستعد بروز رفتارهایی مشابه است، بلکه تکرار آن در دفعات احتمالی بعد، قطعاً خشونتبارتر و ضررآفرینتر خواهد بود. اما همان زمان و بعد از آن موضوع چندان جدی گرفته نشد. دولت به جای تمرکز بر حل مسائل با سازوکارهای داخلی و توان ملی، به انتظار برجام و اروپا نشسته بود و عملاً آمادگیهای لازم برای مقابله با شرایط جدید بوجود نیامد. همه اینها در شرایطی بود که رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دفعات متعدد که در این متن به آن اشاره میشود، مردم، مسئولان و بخش امنیتی کشور را به تحرکات دشمن برای ایجاد فتنه و ناامنی در کشور از طریق استفاده از بستر نارضایتیهای اقتصادی هشدار داده بودند.
در اینکه هم در وقایع دیماه ۹۶ و هم در روزهای اخیر بخشی از اتفاقات با هدایت و تحریک گروههای متخاصم نظام صورت گرفته، نمیتوان هیچ شکی وارد کرد. اما محدود کردن کل ماجرا به همین مسأله یک اشتباه راهبردی است و به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی در تبیین ناآرامیهای سال96، دشمن بر روی زخم مینشیند. در واقع بخش دیگر مسأله این است که چه بستری در جامعه وجود دارد که گروههای خشونت طلب و متخاصم میتوانند از آن به نفع ایجاد اغتشاش و رفتارهای غیرمدنی بهره بگیرند؟ چرا جامعه ما در شرایطی است که یک اعتراض عادی در آن به این سرعت و با این شدت امکان منحرف شدن را پیدا میکند و با فاصله کوتاهی شکل آشوب به خود میگیرد؟این بستر را میتوان از جهات گوناگون تحلیل کرد؛ اما بهنظر میرسد مهمترین دلیل آن بهخصوص در قضیه اخیر این است که جامعه احساس میکند که دولت باید پیش از اجرای نرخ جدید بنزین بسترها و زمینههای لازم را برای اجرا آماده میکرد؛ که متاسفانه نکرد.
در این متن کوشش میشود تا ابعاد مختلف ناآرامیها و اغتشاشات اخیر پدیدآمده در کشور مورد بررسی قرار گیرد. دلائل اهمیت و ضرورت اصلاح مصرف انرژی در کشور، وقایع نگاری اغتشاشات، نشانگان و مختصات ناآرامیهای آبان ماه، بررسی بسترهای داخلی وقوع آشوبها، بررسی نقش راهبرد فشار حداکثری دشمن در شعلهورشدن اتفاقات آبان، چگونگی مواجهه نظام جمهوری اسلامی با حوادث پیش آمده و در نهایت پیامها و عبرتهای تحولات مهم آبان ماه 98 از جمله موضوعاتی است که در این متن به آن پرداخته شود.