دومین قدم این بود که ما معتقدیم بودیم برای حل این مسأله باید مذاکرات در سطح بالاتری انجام شود و در همین راستا برای اولین بار پس از انقلاب در سال 92 و در آغاز کار دولت یازدهم بین وزیر امور خارجه ایران و آمریکا گفتگو و مذاکره آغاز شد که این کار ممکن است از دید افرادی که در سیاست سررشته زیادی ندارند، اقدام سادهای به شمار آید در حالی که این کار بسیار مهم و بزرگ بود و دلیل آن این بود که ما به مردم قول داده بودیم، ظرف 100 روز شاهد اولین تحول در این زمینه باشند.
حجّتالاسلام حسن روحانی،رئیسجمهور، صبح امروز (چهارشنبه 13 آذر) در بیست و ششمین همایش ملی بیمه و توسعه با بیان اینکه تمامی تلاش دولت یازدهم و دوازدهم این بوده که ریسک را در زندگی مردم به حداقل کاهش دهد، گفت: معمولاً ریسک را نمیتوانیم به صفر برسانیم، اما میتوان با انجام اقداماتی آن را کاهش داد.
رئیس جمهور اظهارداشت: وقتی دولت یازدهم آغاز بکار کرد، کشور در تحریم پلکانی قرار داشت، به گونهای که براساس تحریمهایی که سازمان ملل هم از آن پشتیبانی میکرد مجاز بودیم که در آن سال یک میلیون بشکه نفت بفروشیم و از این مقدار سالانه 20 درصد کاهش می یافت.
روحانی افزود: اولین اقدام دولت این بود که توانست این 20 درصد کاهش فروش نفت را حذف کند، یعنی در مذاکرات اولیه قرار شد، برای ادامه روند مذاکره، صادرات نفت ایران کاهش پیدا نکند.
شروع مذاکره ایران و آمریکا از دید افرادی که در سیاست سررشته ندارند، اقدام سادهای است
رئیس جمهور ادامه داد: دومین قدم این بود که ما معتقدیم بودیم برای حل این مسأله باید مذاکرات در سطح بالاتری انجام شود و در همین راستا برای اولین بار پس از انقلاب در سال 92 و در آغاز کار دولت یازدهم بین وزیر امور خارجه ایران و آمریکا گفتگو و مذاکره آغاز شد که این کار ممکن است از دید افرادی که در سیاست سررشته زیادی ندارند، اقدام سادهای به شمار آید در حالی که این کار بسیار مهم و بزرگ بود و دلیل آن این بود که ما به مردم قول داده بودیم، ظرف 100 روز شاهد اولین تحول در این زمینه باشند.
همراهانم مرا قانع کردند که جواب تلفن رئیس جمهور آمریکا را بدهم
روحانی با اشاره به اینکه مشاوران و همراهانم در سفر نیویورک مرا قانع کردند که برای پیشرفت مذاکرات بهتر است جواب تلفن رئیس جمهور آمریکا را بدهم و این موضوعی بود که مورد تردید من بود، اما وقتی که همه مشاوران و همراهان به اتفاق این نظر را داشتند، قبول کردم، گفت: در آخرین لحظاتی که در نیویورک حضور داشتم، رئیس جمهور آمریکا در هتل محل اقامت با من تماس گرفت و پاسخ تلفن او را دادم و این صحبت کوتاه حدوداً 20 دقیقهای یک لوکوموتیو بسیار قوی برای حرکت قطار مذاکره بود.
در گفتگو با اوباما چارچوب مذاکرات را مشخص کردیم
رئیس جمهور خاطر نشان کرد: در این گفتگوی تلفنی چارچوب مذاکرات را مشخص کردیم و رئیس جمهور آمریکا 3 موضوع را برای مذاکره مطرح کرد و من در آن مکالمه گفتم که راجع به 3 موضوع آمادگی برای مذاکره نداریم، اما اگر موضوع اول که مذاکره در مسأله هستهای است، به نتیجه برسد و شما آن را درست انجام دهید، موضوع دوم و سوم هم میتواند در دستور کار مذاکره قرار بگیرد.
روحانی اظهارداشت: این اقدام باعث شد در کمتر از 100 روز به توافق موقت ژنو دست پیدا کنیم که در این توافق به طور موقت تحریمها در بسیاری از زمینهها به طور موقت برداشته شد که از جمله آن این بود که از محل پولهایی که در بانکهای آمریکا بلوکه شده بود، ماهانه 700 میلیون دلار در اختیار ایران قرار میگرفت.
بعد برجام میگفتند ایران به بهشت بَرین برای سرمایهگذاری شده است
رئیسجمهور با بیان اینکه بعد از برجام شرایط مناسبی ایجاد شده بود و گفته میشد که ایران تبدیل به بهشت برینی شده که همه برای سرمایهگذاری در آن، مسابقه گذاشتهاند، اظهار داشت: شرایط مناسبی ایجاد شد و لازم بود این قرارداد را حفظ کنیم.
وی ادامه داد: جایش نیست من اینجا مطرح کنم؛ انشاءالله اگر زنده ماندیم خواهم گفت با چه درسرهایی برجام را نگه داشتیم و چه فشارهایی روی ما بود. ولی به هر قیمتی که بود نگذاشتیم که ایران ناقض این عهدنامه باشد. گفتیم اگر این توافق روزی میخواهد نقض بشود، به دست ما نقض نشود. ما مسلمانیم و به تعبیر قرآن به عهدمان «راعون» هستیم.
ما چیزی را به سادگی امضا نمیکنیم
روحانی ادامه داد: ما چیزی را به سادگی امضاء نمیکنیم، امّا وقتی امضاء کردیم پای آن میمانیم. دولت خیلی سختیها کشید تا برجام را حفظ کند تا زمانی که دولت آمریکا تغییر کرد و فرد جدیدی روی کار آمد.
تأخیر در توافق بهخاطر فشار صهیونیستها عربستان بود
رئیسجمهور با بیان اینکه ما در سال 1393 میتوانستیم به توافق نهایی برسیم امّا توافق تا سال 94 به تأخیر افتاد، اظهار داشت: این تأخیر به دلیل فشار صهیونیستها و عربستان بود. میدانید که وزیر خارجه عربستان به وین رفت تا توافق را تأخیر بیاندازد. نخستوزیر رژیم صهیونیستی هم بههمین منظور به وین رفت و آنها توانستند توافق را به تأخیر بیاندازند.
روحانی ادامه داد: آنها به آمریکا قول دادند که قیمت نفت را آنچنان پایین میآوریم که ایران مجبور شود هرچه شما گفتید را امضاء کند، نه این قراردادی که امروز آماده امضاء است. آن زمان، قرارداد برجام آماده امضاء بود.
رئیسجمهور با بیان اینکه قیمت نفت را از 104 دلار به 80 دلار، 70 و 50 دلار کاهش دادند تا زیر 30 دلار رسید، اظهار داشت: گفتند اگر ایران به اینجا برسد، دیگر نمیتواند کشور را اداره کند. وقتی قیمت نفت را به یک چهارم رساندیم دیگر نمیتوانند کشور را اداره کنند و هرچه شما بگویید، ایران امضاء میکند.
به عربستان و رژیم صهیونیستی گفتند که تحلیل شما نادرست بود و ایران تسلیم نمیشود
وی ادامه داد: در چنین شرایطی ما ایستادگی کردیم و در اواخر 93 و اوایل 94 که قیمت نفت بسیار پایین آمد، ما توانستیم کشور و اقتصاد کشور را حفظ کنیم و در همان سال 94 بود که تورم را تک رقمی کردیم. رشد اقتصادی ما بالا رفت، تورم پایین آمد و شرایط اقتصاد در آرامش قرار گرفت. آنها دیدند که نمیشود و به عربستان و رژیم صهیونیستی گفتند که تحلیل شما نادرست بود و ایران تسلیم نمیشود. بعد در سال 94 قرارداد برجام را امضاء کردند.
عربستان و اسرائیل عوامل اصلی خروج آمریکا از برجام بودند
روحانی با بیان اینکه همین عربستان و اسرائیل عوامل اصلی خروج آمریکا از برجام بودند، اظهار داشت: آنها به کاخ سفید گفتند که اگر از برجام خارج بشوید و تحریم شدید شود، نظام ایران چندماه بیشتر باقی نمیماند. آنچنان اطمینانی پیدا کرده بودند که گفتند وقتی بالاترین تحریم تاریخ را در 13 آبان 97 اعمال کنیم، امکان ندارد ایرانیها بتوانند تا 11 دیماه، یعنی ژانویه سال بعد به حکومت ادامه دهند.
اینکه آدم بگوید من مذاکره نمیکنم، خیلی راحت است
روحانی ادامه داد: اما در عین حال من میخواهم یک نکتهای را به شما که صاحبان و متخصصین کاهش خسارت و ریسک در زندگی مردم هستید بگویم. البته این وظیفه در یک سطح دیگر بر گردن ماست. ما باید بهعنوان دولت، ریسک مردم را کاهش بدهیم، و شرایط مردم را برای تعالی و توسعه آماده کنیم، و الا میدانید که اینکه آدم بگوید من مذاکره نمیکنم، خیلی راحت است؛ یک شعار میدهد میگوید مذاکره نمیکنم. خب این که خیلی راحت است.
وقتی گفتید مذاکره میکنیم، اول گرفتاری است
وی ادامه داد وقتی شما گفتید مذاکره میکنیم آن وقت اول گرفتاری است؛ باید بروید بنشینید، بحث کنید، دعوا کنید؛ حقوقدان باید بیاید، اقتصاددان بیاید. والّا اگر از ابتدا بگویی مذاکره نمیکنم و تحریم باقی باشد، خب تحریم باقی است. چه کسی ضرر میکند؟ همه منطقه. چه کسی ضرر میکند؟ همه دنیا. چه کسی ضرر میکند؟ ملت بزرگ ایران.
دولتی نبودیم که از زیر بار یک مسئولیتِ سخت فرار کنیم
روحانی با بیان اینکه ما دولتی نبودیم که از زیر بار یک مسئولیتِ سخت فرار کنیم، تصریح کرد: ما هیچ وقت فرار نکردیم. میدانستیم برخی امور چقدر سخت است و میدانستیم اگر در نیویورک، جواب تلفن رئیسجمهور آمریکا را بدهم، عدهای افراطی در فرودگاه میآیند لنگ کفش پرتاب میکنند، امّا این را به جان خریدم. اینها برای من مهم نبود. مهم این بود که وجدان من راضی باشد و به قولی که به مردم داده بودم پایبند باشم که بودم.
وی ادامه داد: در آن شرایط، ما آمدیم شرایط کشور را آرام کردیم. باز همین اسرائیل و عربستان و افراطیون آمریکا سر ترامپ کلاه گذاشتند. بزرگترین کلاهی که سر ترامپ رفت در قضیه برجام بود. به او گفتند اگر از برجام خارج بشوی و تحریم فوقالعادهای را اعمال کنی، نظام ایران سقوط میکند و آن وقت تو پیروز بزرگ تاریخ هستی و میگویی بعد از 41 سال، من رئیسجمهوری بودم که ایران را درهم شکستم.
ترامپ میخواست ادایی شبیه ریگان راجع به شوروی سابق در بیاورد
رئیسجمهور با بیان اینکه ترامپ میخواست ادایی شبیه ریگان راجع به شوروی سابق در بیاورد، گفت: نمیدانست که کشور ایران، ملت آن، فرهنگ و جامعه آن،جوانان ایران، کارآفرینان ایران، مسئولین ایران، برای استقلالشان و برای عزتشان و برای کشورشان تا پای جان میایستند.
روحانی با یادآوری نقض پیمان آمریکاییها در برجام گفت: این در ذهن ما ماند در تاریخ. این، تاریخی است. در ذهن ما بماند که ایران با 6 قدرت بزرگ جهانی قراردادی را امضاء کرد که آنها زیر پا گذاشتند. ما زیر پا نگذاشتیم. ما هنوز هم داریم به این توافق عمل میکنیم و هنوز هم اگر کاهش تعهدات داریم در چارچوب همین قرارداد است.
در هتل نیویورک، رئیس این کشور خارج میشد، رئیس بعدی پشت در بود و وارد میشد
وی ادامه داد: حالا هم میگویند بیایید مسئله را حل کنیم. بیشتر از همه، خود آمریکاییها میگویند بیایید حل کنیم. ایامی که در نیویورک بودم، هر روز پیغام میآمد. در آن ایام، اصلاً فرصت نکردم از هتلم خارج شوم، جز یک بار که سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل داشتم. چون در هتل، ترافیک ایجاد شده بود؛ رئیس این کشور خارج میشد، رئیس بعدی پشت در بود و وارد میشد. از صبح تا شب همه ملاقاتها در داخل هتل انجام میشد.
روحانی با بیان اینکه آمریکاییها یک موضوع را در ذهن سران کشورها جا انداخته بودند و آن اینکه مشکل حل میشود، امّا اشکال از طرف ایران است، اظهار داشت: آمریکا میخواست این باری که بر دوش او بود را به دوش ایران بیاندازد. آنها میگفتند آمریکا که آماده است همه چیز حل شود، شما حاضر به ملاقات نیستید. این را نه یک نفر از سران، بلکه تمام رهبرانی که ملاقات کردند به ما گفتند. گفتند شما قبول کن با رئیسجمهور آمریکا یک ملاقات انجام دهی تا کل تحریمها رفع شود.
گفتیم آمریکا تحریمها را بردارد تا ما یک ساعت بعد ملاقات کنیم
وی ادامه داد: ما میخواستیم این توطئه و نقشه را بشکنیم و به همه دنیا بگوییم مشکلی برای ملاقات نداریم و اینطور نیست که شما فکر میکنید که ما حاضر نیستیم ملاقات کنیم. ما گفتیم آمریکا تحریمها را بردارد تا ما یک ساعت بعد ملاقات کنیم. حربه را از آنها گرفتیم. همه گفتند این سخن، منطقی است. رئیسجمهور یکی از کشورها میگفت اگر تحریمها امروز برداشته شود، برنامهریزی کنیم تا پسفردا ملاقات انجام شود، من گفتم: «نه؛ همین الان اگر اعلام شود کل تحریمها برداشته میشود، ساعت بعد ملاقات میکنیم. سران پنج بهعلاوه یک هم که همه هستیم، جلسه میکنیم و بحث میکنیم».
گفتیم ما دیگر حاضر نیستیم سرمان کلاه برود
رئیسجمهور با بیان اینکه ما حربه را از دست آمریکا گرفتیم، اظهار داشت: منتها آنها میگفتند ابتدا ملاقات کنیم بعد راجع به تحریم بحث کنیم. خب این دیگر به این معنی بود که میخواستند نسبت به هوش ایرانی و ملت ایران تردید کنند. گفتیم ما دیگر حاضر نیستیم سرمان کلاه برود. سرِ کسی هم نمیخواهیم کلاه بگذاریم. آنچه عدل و حقوق مردم است اجرایی و عملیاتی بشود.
وی ادامه داد: الان هم این بحثها ادامه دارد و دوستانی واسطه هستند. من خدمت ملت ایران عرض میکنم که هر وقت آمریکا حاضر شد تحریم ناعادلانه تروریستی را کنار بگذارد، بلافاصله سران میتوانند ملاقات کنند و ما هیچ مشکلی نداریم.
برخی میپرسند: چرا لجبازی میکنید؟ بروید بنشینید مذاکره کنید و تمام کنید تحریمها را
روحانی ادامه داد: من خواستم بگویم شما ذهنتان کاملاً در این مسئله روشن باشد که ما در مسئله تحریم، نه آغازگر هستیم نه مقصر و نه امروز لجبازی میکنیم. این سومی را تأکید دارم. چون در ذهن برخی جوانها این وجود دارد که «چرا لجبازی میکنید دیگر؟ بروید بنشینید مذاکره کنید و تمام کنید تحریمها را». نه، ما بهانه را از دست آمریکاییها گرفتیم. تحریم غلط و ظالمانه را بگذارند کنار، بعد بیایند برای مذاکره؛ ما مشکلی در این زمینه نداریم. اما در شرایطی که حق ما تأمین نشود همه باید دست به دست هم بدهیم. همه باید با هم بایستیم؛ صنعت بیمه در کنار بازار سرمایه، بانکها، کارآفرینان، نیروی کار، دانشگاهها؛ همه باید متحد باشیم.
شعار امسال؛ شعار علیه ترور اقتصادی
رئیسجمهور با بیان اینکه امروز، 16 آذرِ دانشگاه ما این است که اعلام کند راه برای ایستادگی در برابر اقدامات تروریستی اقتصادی آمریکا چیست، گفت: در تمام دانشگاهها، همه دانشجوها و همه اساتید، امسال یک شعار باید داشته باشند؛ شعار علیه ترور اقتصادی. شعار علیه تروریستهای اقتصادی و آمادگی ما برای ایستادگی و مقابله در برابر تحریمهای ظالمانه. در این زمینه یک بار بزرگ بر دوش شماست.
روحانی با بیان اینکه تحریم در صادرات، واردات و سرمایهگذاری ریسک درست میکند، اظهار داشت: در تحریم، شرایط مقداری غیرعادی میشود و طبیعی نیست و در شرایط غیرطبیعی شما باید وارد شوید. آنجاهایی که میتوانید و توان دارید، هماهنگ میکنید با همه آنهایی که در این صحنه احتمال ریسک میدهند از یک طرف، و از طرف دیگر با همکاری شرکتهای بیمهای کشورهای دیگر، بیاییم پوشش بدهیم برای ریسک، در جاهایی که رقم خیلی بالایی است. مثلاً جایی که یک کشتی بزرگ نفتکش است و مقداری زیادی هم قیمت نفتکش است هم قیمت نفت.
رئیسجمهور، تحریمِ توامان بانک و بیمه را مورد اشاره قرار داد و گفت: اینکه بیمه بهعنوان اولین موضوع در تحریم آمریکا قرار میگیرد، دال بر اهمیت بیمه است. چون بدون بیمه، گاهی ریسک آنقدر بالاست که نمیشود کاری را انجام داد.
وی ادامه داد: هر سرمایهگذار، کشاورز، صنعتگر و هر انسانی تا یک حدی ریسک را تحمل میکند؛ ریست دو درصد، پنج درصد و ده درصد را تحمل میکند ولی وقتی ریسک، پنجاه درصد شد، دیگر نمیشود. باید به جایی اتکا کند که بتواند ریسک و خسارت او را جبران کند.
روحانی با بیان اینکه ما در شرایط تحریم هستیم و این شرایط تحریم، تقصیر ما نیست و تحریک صهیونیست و ارتجاع منطقه است، اظهار داشت: در این شرایط، ما راهی نداریم جز مقاومت و ایستادگی در برابر تحریمکنندگان. در عین حال ما روزنه مذاکره را نبستهایم. آنها اگر حاضر باشند تحریمها را کنار بگذارند، ما آماده حرف زدن حتی در حد سران کشورهای پنج بعلاوه یک هستیم و این به صراحت گفتهایم.