بیم‌ و امید های ۹۸

سال 1398 را باید به عنوان یکی از پرتلاطم‌ترین سال‌های تاریخ جمهوری اسلامی ایران ثبت کرد. سالی که رخدادهای تلخ و شیرین در آن بیش از سال‌های دیگر بود. نوروز امسال با بارش‌های فراوان و بی‌سابقه در سراسر کشور و جاری شدن سیل در چندین استان همراه بود و اگرچه هموطنان بسیاری را دچار سختی و مشکلات کرد، اما مردم و نهادهای مختلف با حضوری جهادی و ایثارگرانه این آزمایش سخت را به صحنه‌ای دیدنی و درخشان از همدلی و همراهی تبدیل کردند.

در صحنه سیاسی نیز کشور با مسائل مختلفی روبه‌رو بود. اردیبهشت‌ماه و در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام و در پی عدم عمل اروپا به تعهدات خود، ایران اولین گام از کاهش تعهدات هسته‌ای را برداشت و مهلت‌های شصت‌روزه‌ای را برای طرف مقابل تعیین کرد که به دلیل عهدشکنی و بی‌عملی اروپایی‌ها، تا کنون پنج گام در این زمینه برداشته شده و البته کیفیت این گام‌ها تاکنون به شکلی نبوده است که طرف مقابل را مجبور به تحرکی جدی کند. توقیف نفتکش ایرانی در مردادماه از سوی انگلیس در تنگه جبل‌الطارق نشان داد اروپایی‌ها به جای جبران مافات، راه شیطنت را در پیش گرفته‌اند؛ شیطنتی که البته یک ماه بعد با توقیف نفت‌کش انگلیسی در تنگه هرمز از سوی سپاه پاسداران بدون پاسخ نماند و لندن را به آزادی نفتکش ایرانی مجبور کرد.

اما افزایش تنش میان ایران و آمریکا را شاید بتوان اصلی‌ترین و پربسامدترین رخداد سیاسی سال دانست. مرحله نخست ماجرا با تجاوز پهپاد آمریکایی به فضای سرزمینی ایران در اواخر خردادماه اتفاق افتاد که با شلیک سامانه پدافندی سپاه، این پهپاد گران‌قیمت منهدم شد و با وجود لفاظی‌های فراوان از سوی واشنگتن، این رخداد با واکنش خاصی روبه‌رو نشد. آمریکایی‌ها عقده‌گشایی‌ این شکست را در حوادث مربوط به سهمیه‌بندی و افزایش قیمت ناگهانی و بی‌مطالعه بنزین و در تبدیل اعتراضات مردمی به اغتشاشات به منصه ظهور رساندند؛ البته به زودی با بصیرت مردم، نیروهای مدافع، نظام و انقلاب مدیریت صحنه از اغتشاشگران گرفته شد و مردم بار دیگر آرامش و امنیت خود را بر توهمات تحمیلی از بیرون ترجیح دادند. بامداد جمعه 13 دی ماه حماقت دولت ترامپ تنش میان دو کشور را به اوج رساند و سطح جدیدی از خصومت را پایه گذاشت. دو پهپاد آمریکایی با شلیک به خودروی حامل سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس در فرودگاه بغداد، آنان و همراهان‌شان را به شهادت رساندند.

ترور سردار سلیمانی به شیوه‌ای که پیش از آن فقط از سوی صهیونیست‌ها انجام می‌شد، به قول یک تحلیلگر آمریکایی، نفس جهان را در سینه حبس کرد. پیکر مطهر شهدا در شهرهای مقدس عراق به صورت بی‌سابقه‌ای تشییع شد و در ایران تشییع شهدای مقاومت با حضور ده‌ها میلیونی مردم، صحنه‌هایی بی‌نظیر و تاریخی رقم زد و نشان داد محاسبات کاخ سفید درباره این ترور چقدر اشتباه بوده است. در حالی که «انتقام سخت» به مطالبه‌ای ملی تبدیل شده بود، پنج روز پس از این ترور بزدلانه و ناجوانمردانه، چند ساعت پیش از به خاک سپردن پیکر قهرمان مبارزه با تروریسم در منطقه، نیروی هوافضای سپاه با شلیک بیش از 10 موشک به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد در عراق، نخستین سیلی را به آمریکا زد. شیرینی این سیلی در پی هدف گرفتن اشتباه هواپیمای مسافری اوکراینی بر فراز تهران، کم‌رنگ شد.

آمریکایی‌ها در زمینه خسارات و تلفات خود بر اثر این حمله، سیاست سکوت و سانسور را در پیش گرفتند و پس از آن به اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی روی آوردند. در حالی که ترامپ در اولین واکنش گفته بود همه چیز خوب است! وزارت دفاع آمریکا به تدریج شروع به اعتراف کرد و از ضربات و آسیب‌های مغزی به سربازان آمریکایی خبر داد. آمار مجروحان از چند نفر شروع شد و هر بار به آن افزوده شد تا جایی که چند برابر شد و در آخرین گزارش تعداد آنها به 110 نفر رسیده است.

آخرین رخداد سیاسی سال جاری انتخابات مجلس یازدهم بود. با وجود همه مشکلات، جوسازی‌ها، سنگ‌اندازی‌ها، تهدید کرونا و بمباران تبلیغاتی خارجی و همراهی برخی در داخل، حدود 43 درصد واجدان شرایط در انتخابات شرکت کردند. نتیجه انتخابات با اکثریتی قریب به مطلق به نفع لیست وحدت نیروهای انقلاب رقم خورد و نوید شکل‌گیری مجلسی انقلابی و کارآمد را در چشم‌انداز مردم قرار داد.

پایان پرونده سال پرتلاطم 1398 به ویروس کرونا گره خورده است؛ ویروسی که ده‌ها کشور را درگیر خود کرده و هزاران قربانی گرفته است. در حالی که در اغلب کشورها، حتی کشورهای غربی، کرونا تصویر اجتماعی واقعی این کشورها را در قاب فروشگاه‌های غارت‌شده به نمایش گذاشت، مردم ایران همدلی و همراهی در مقابله با این ویروس جهانی را به نمایش گذاشتند.

امسال با تمام فراز و فرودها و تلخی و شیرینی‌هایش، آخرین روزهای خود را سپری می‌کند. دستاوردها و درس‌های سال 1398 ارزان و آسان به دست نیامدند. تدبیر و عقلانیت حکم می‌کند از کنار این تجربیات سرسری عبور نکنیم.