بازی جدید

ترامپ که در آستانه انتخابات 2020 به دلیل مدیریت ضعیف کرونا و سرکوب اعتراضات ضد نژادپرستی در آمریکا وضعیت مطلوبی ندارد، می‌خواهد در ماه‌های پایانی دوره‌ کنونی خود، آخرین تیرهای ترکش «فشار حداکثری» را به ایران شلیک کند. اتخاذ سناریوهایی برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی که براساس برجام باید 27 مهر 1399 برداشته شود، آن هم بدون وجود هرگونه مبنای حقوقی و فنی، حکایت از این دارد که آمریکا «بازی جدیدی» را آغاز کرده است که در منتهی‌الیه آن، رسیدن به توافقنامه‌ای را جست‌وجو می‌کند که برای همیشه ایران را در معادلات منطقه‌ای در موضع ضعف قرار دهد و قدرت و توان موشکی‌ـ دفاعی ایران را که تهدیدی جدی علیه رژیم صهیونیستی و منافع سلطه‌طلبانه‌ آمریکا در منطقه است، محدود کند.

کاخ سفید چهار سناریوی مهم را تدارک دیده است: 1‌ـ اِعمال قدرت در سازمان ملل که به صدور گزارش اخیر دبیرخانه سازمان‌ ملل درباره منشأ موشک‌های به ‌کار گرفته شده در حمله به تأسیسات نفتی عربستان در سال 2019‌ منجر شد و مسئولیت آن را متوجه ایران کرده، آن هم در حالی که پیش از این دبیرکل سازمان ملل دست داشتن ایران در حمله به تأسیسات نفتی آرامکو را رد کرده بود؛ 2‌ـ اعلام تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و توزیع آن به اعضای ثابت شورای امنیت سازمان ملل؛ 3‌ـ گزارش مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در‌باره‌ مخالفت تهران با بازرسی برخی سایت‌ها که ادعا شده است در سال‌های 2002 تا 2004 میلادی (1381 تا 1383) درگیر فعالیت‌های هسته‌ای بود. این گزارش به تصویب نخستین قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از گذشت هشت سال منجر شد که از ایران خواسته است بدون فوت وقت با بازرسان آژانس همکاری کند و به آنها اجازه دسترسی به مراکز مشکوک به فعالیت هسته‌ای (سایت آباده و تورقوزآباد) را بدهد؛ این قطعنامه مبتنی بر مدعیات طرح‌شده در خارج از چارچوب برجام مطرح شده‌اند؛ 4‌ـ طرح پیشنهادی جامع 111 صفحه‌ای کنگره‌ آمریکا برای اعمال تحریم‌های بی‌سابقه علیه ایران.

ترامپ به‌خوبی می‌داند تهران به‌هیچ‌وجه و در هیچ سطحی حاضر به مذاکره با وی نیست؛ برای همین تلاش می‌کند از هر راه ممکن،‌ به ویژه تشدید کارزار فشار حداکثری و نابودی برجام با استفاده از ابزارهایی که دارد، ایران را پای میز مذاکره بکشاند، جالب است برای این کار حتی به برجام نیز متوسل شده است.

پیش‌شرط شکست تلاش‌های رژیم آمریکا در موضوع ایران که در حال حاضر روی «تمدید تحریم‌های تسلیحاتی» و «جایگزینی برجام با یک توافق دامنه‌دار و عمیق دیگر» متمرکز شده است، منوط به سیاست‌ها و اقدامات ایران است. ایران در مقابله با آمریکا نقاط قوت زیادی دارد که می‌تواند کاخ سفید را در پیشبرد برنامه‌هایش عقب براند. «درک اعضای غربی و شرقی شورای امنیت سازمان‌ ملل از ماهیت اقدام‌های کاخ ‌سفید» یکی از نقاط مهم در این زمینه است که باید از طریق دستگاه دیپلماسی به این نقطه قوت توجه شود. «نقض در برابر نقض» اقدام دیگری است که ایران می‌تواند برای مقابله با اقدامات هماهنگ آمریکا و اروپا، در دستور کار قرار دهد. با توجه به جایگاه برتر منطقه‌ای ایران و همچنین نقش موازنه‌دهنده جمهوری اسلامی، استفاده از مؤلفه‌های قدرت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، راهکار دیگری برای مقابله با اقدامات اخیر آمریکاست؛ البته با این هوشیاری که اجازه امنیتی‌سازی مسئله به کاخ سفید داده نشود.