کرونا به هر طریقی که میتوانست مدتی هست که در حال تاختوتاز است؛ میگیرد و میکشد و ذهنها را درگیر خودش کرده و حتی به عنوان یک مربی در حال تغییر رفتار ماست. سنتها را هم دستکاری کرده است؛ اما یک جاهایی کرونا خیلی هم بد نبود؛ صمیمیتها در خانوادهها جانی دوباره گرفت. دستپخت خانمها که داشت یواشیواش از مزه میافتاد، دوباره خوشمزه شد. توجه به فرزندان معنیدار شد. صمیمیتهای معنوی خانواده جان دوبارهای گرفت و هزاران مباحث مثبت و منفی دیگر که از کسی پوشیده نیست.
ولی همه این فرازو نشیبها نتوانست روی یک مورد تأثیر منفی بگذارد، بلکه به آن قدرت بخشید و آن هم چیزی نبود جز فضای مجازی.
بله درست است، فضای مجازی همچنان یکهتاز است و نقشآفرینی میکند.
خانوادهای نیست که تلفن همراه هوشمند نداشته باشد و ساعتها در آن گردش نکند.
آمارها نشان میدهند که هر فرد فعال در شبکههای اجتماعی در حدود ۷ ساعت در روز فعال هست.
اما در این ۷ ساعت دنبال چه هست؟ و چرا اینهمه وقت خود را صرف میکند؟
اینطور میتوان گفت که دیگر مدیریت زندگی و رفتار انسانها، بدون فضای مجازی قابلتصور نیست.
یادمان باشد شبکههای اجتماعی بهویژه اینترنت با بیمکانی و بیزمانی ما را مجذوب و شیفته خود کرده و بهراحتی با توجه به کارکردهای فضای مجازی و جاذبههای بهیادماندنی، سبک زندگی ما را تغییر میدهند و حتی برای ما برنامهریزی میکنند.
کارکردهای رسانه چیست؟
این ضربالمثل را شنیدهایم که گربه محض رضای خدا موش نمیگیرد. رسانهها هم با برنامه و تدبیر مخاطب خود را انتخاب میکنند. رسانهها ابتدا نیازسنجی میکنند، بعد وابسته میسازند، بعد دلبسته و درنهایت به هر شکلی که میخواهند ما را تربیت میکنند تا بهترین بهرهبرداری را داشته باشند.
آموزش، آگاهی بخشی، سرگرمی، هدایت و رهبری، کارکردهای یک رسانه هستند؛ اما متأسفانه میبینیم با همین کارکردها ما را از عقاید، سنن، آدابورسوم دور ساختند و عقاید جدیدی را با رنگ و لعابهای هدفمند در ما ایجاد کرده و حتی خوراک فکری میدهند.
در سوره عبس آیه ۲۴ آمده؛ «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ؛ انسان باید به طعامش توجه کند» باید ببینیم چه خوراکی برای ما در نظر گرفته شده و هر خوراکی را نپذیریم. پس این حق ماست که هوشیار باشیم و محتوای دریافتی را بررسی کنیم و بعد از آن استفاده کنیم و یا کنار بگذاریم.
داستان، زبان رسانهها:
قدرت نفوذ رسانهها بسیار بالاست. رسانهها با زبان داستان ما را همچون دوران کودکی به خوابی عمیق میکشانند تا حس نکنیم چه دارد اتفاق میافتد. رسانهها سعی میکنند از قدرت داستان در اقناع مخاطب بهره ببرند و سریالوار از مسافرین قطار خود پذیرایی کنند. در کنار این داستان، تصویرسازیها، همچون کتاب کودک نقش خود را بهخوبی ایفا میکند؛ اما اینکه این تصاویر چقدر با واقعیت همراه است، باید موردبررسی قرار گیرد. اصلاً انگار دنیای تخیل یک بازی برد - برد برای رسانهها شده است. رسانهها با بازسازی واقعیتها بهخوبی ما را از دنیای واقعی خارج میکنند و یا بهتر است بگویم ما را سرگرم میکنند تا حتی قدرت مدیریت رفتار خود را نداشته باشیم، چه برسد به مدیریت یک خانواده. این واقعیت سازیها حتی در شناخت واقعیتها نیز اثر میگذارد و با شبهه سازی در تصمیمگیریها قدرت انتخاب را به یغما میبرد. دشمن با کمک رسانه دنبال دوگانهسازیهاست و با استفاده از تکنیکهای اقناعی شرایط را طوری ایجاد میکند که تا چشم باز کنیم میبینیم که بازی را باختهایم.
باید بازی بلد باشیم. قوانین بازی و جریمهها و محورهای بازی را بهخوبی بشناسیم تا توانسته باشیم در انتخاب یک فرصت بهدرستی عمل کنیم. کرونا فرصت بازی خوبی را از نگاه رسانه بلدها در دنیای غربی ایجاد کرده بود. تا میتوانستند، نوشتند، گفتند، عکسها را تحلیل و تحریف کردند.
ویروس کرونا و مباحث پیرامون این ویروس، شایعات و خبرهای ضدونقیض همه اینها مواردی بودند که چند ماهی هست کشور و دنیا را در سیطره خود و تمامی وضعیت ما را تحتالشعاع قرار داده است.
با تمام این مباحث شاهد اتفاقات زیادی در کشور بودیم و هستیم که رسانهها از جنس بیگانه خود را در مقام تحلیل قرار داده و مردم را به سمتی که خودشان میخواهند، هدایت میسازند و آنچنان با دروازهبانی خبری، مدیریت میکنند که ما بالاجبار اخبار را آنطور که اتفاق افتاده است نمیبینیم و اگر میبینیم تحریف شده و دستکاری شده است. ثبت تصاویر یکی از ابزار خوب رسانهای هست که اگر بهدرستی پیام در آن رمزگذاری نشود، قطعاً دچار مشکلاتی خواهیم شد و آنوقت هست که دشمن با تحلیلهای سلیقهای خود مخاطب را به سمتی میکشاند که قصد و هدف صحیح در آن نیست. رسانههای معاند با آمدن محرم بیکار ننشسته و به دنبال از بین بردن هویت ما هستند و حتی با طرح چند سؤال و شبهه ما را در دنیای دوگانهها تنها میگذارند؛ ولی آنقدر اقدام به فرافکنی، شایعهپراکنی و دروغ سازی میکنند تا ما را قانع سازند تا در مقابل بیش از ۱۴۰۰ سال شعور حسینی قرار بگیریم؛ اما نمیدانند محرم فراتر از یک تاریخ است.
محرم؛ رسانه برتر
بیش از ۱۴۰۰ سال میگذرد، نه تلگرامی بود، نه اینستاگرامی و نه واتساپی. چه شد که پیام عاشورا همچنان قوی و قویتر، نسلها را در خود ذوب کرده است و یزیدیان زمان را به ترس و وحشت افکنده. این اجتماع اعتقادی چه در خود دارد که از تمامی ابزارهای دیجیتال ارتباطی بازهم قویتر است و قدرت نفوذ بالایی دارد. هر جا که حرف از محرم میشود، عدهای ناخودآگاه و یا خودآگاه به این فکر فرو میروند که باز باید شاهد ترنم باور و جوششی از جنس ایمان باشند و دنبال برهم زدن این جوشش هستند. اصلاً کار به محرم میرسد زحمت یکساله دشمن بر باد میرود و به دنبال حذف محرم میروند. با هر وسیلهای شده سعی بر برهم زدن محفل و مجالس دارند؛ اما نمیدانند محرم خود رسانه است. سروصداهای محرم و جنبشهای اعتقادی محرم به همین سادگی به وجود نیامده که بخواهد از بین برود.
از غدیر تا کربلا ورقها باید زد تا متوجه گره محکم ارادت بین نوکر و ارباب شد؛ اما باز باید مراقب بود. مراقب از این باب که هزینه گزاف بابت فوت وقت ندهیم و به عقب برنگردیم؛ چون هرچه به ظهور نزدیک میشویم زمان طلاییتر میشود، انتظار به شماره میافتد، پس باید مراقب باشیم و در این دنیای یارگیری به دنبال عاشق بگردیم و در مسیر ولایت مداری بکار گیریم.
درهرصورت عدهای گوششان به دهان رسانههای بیگانه هست. تا ببینند برای موجسواری کجا را نشانهگذاری میکنند تا کمر همت باطل ببندند و خودی نشان دهند.
ما اهالی رسانه با ثبت جلوههای زیبای عاشقی آحاد عزاداران حسینی و کشیدن این عشق توأم با عقلانیت و معنویت به رخ جهانیان، خط تحریف را میشکنیم. اگر بتوانیم جلوههای بیشمار زیبایی در فرهنگ حسینی را به نمایش بگذاریم، تلاشهای مغرضانه برای غلبه دادن حواشی شکست خواهد خورد.
ما اهالی رسانه، پرشور و شعورتر از سالهای گذشته رسالت خود برای ارتقای معرفت حسینی در آحاد مخاطبان را با تولید و انتشار محتوای خبری و تبیینی در سه محور اصلی فضاسازی محیطی، آیینهای عزاداری با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و نذورات و احسان در قالب کمک مؤمنانه ایفا مینماییم و میدانیم خرافهها و بدعتها درباره عزاداری ایام محرم فراوان هستند که تعداد قابل توجهی نیز به قصد تخریب چهره دین ساخته شدهاند. با دیدن محتواهای حاوی خرافه و ... هیجانزده نمیشویم و سریعاً اقدام به بازنشر آن نمیکنیم. ابتدا منبع اصلی ارسال محتوا و چرایی آن را بررسی کرده و سپس درباره واکنش به محتوا تصمیم میگیریم. قطعاً تولید محتوای درست و اثربخش و در ادامه توزیع حرفهای میتواند ما را در شکست دادن دشمن در زمین رسانه پیروز و موفق سازد.