در حال حاضر مردم برای خرید خودرو با نرخ های کارخانه راهی جز شرکت در قرعه کشی خودروسازان ندارند و در این فرایند ضمن ثبت نام و ارائه اطلاعات شخصی باید منتظر روز اعلام نتایج قرعه کشی مانده و با ورود کد پیگیری در سایت شرکت های خودروساز، از برنده شدن یا نشدن خود باخبر شوند.
هرچند قرعه کشی خودروسازان با حضور ناظرانی از وزارت صنعت، سازمان حمایت، دادستانی کل کشور، سازمان بازرسی، پلیس راهور ناجا و برخی نهادهای ذیربط انجام می شود اما همچنان برخی ابهامات برای گروهی از ثبت نام کنندگان وجود دارد که شاید دلیل اصلی آن بالابودن تعداد متقاضیان خرید در مقایسه با برندگان قرعه کشی و ظرفیت فروش خودروها است اما گاهی برخی اتفاقات نیز باعث تشدید این ابهامات شده که می توان به عدم ارسال پیامک برای برخی برندگان قرعه کشی محصولات ایران خودرو اشاره کنیم، به طوری که در یکی از مراحل ثبت نام برای فروش محصولات این شرکت خودروساز، برخی از متقاضیان با این پیغام مواجه شدند که چون در مرحله قبلی قرعه کشی، برنده شده اید ولی برای تکمیل وجه اقدام نکرده اید، امکان ثبت نام و شرکت در قرعه کشی جدید را ندارید. این اتفاق باعث شد تا گروهی از مشتریان این شرکت برای اعلام اعتراض خود مقابل ساختمان وزارت صنعت تجمع کنند.
* ابهام در قرعه کشی K132
یکی دیگر از این ابهامات به عدم اعلام تعداد برندگان قرعه کشی برخی خودروها مربوط می شود که می توان به موضوع پیش فروش یک ساله محصول پروژه K132 ایران خودرو اشاره کرد.
در فرایند قرعه کشی این محصول، تعداد ثبت نام کنندگان 80 هزار نفر اعلام شد و ظرفیت تعیین شده برای عرضه آن 16 هزار دستگاه عنوان شد. در عین حال، برخلاف سایر خودروها، تعداد رزروهای خرید این خودرو اعلام نشد و البته برخی منابع نیز از بازنگری در ظرفیت فروش این خودرو در پی تذکر وزارت صنعت به شرکت خودروساز خبر می دهند.
در مورد فروش محصولات سایپا نیز برخی ابهاماتی مانند عدم درج مبلغ پیش پرداخت و موعد تحویل خودرو در پیش فروش محصولات این خودروساز و یا درج عنوان «فروش فوق العاده» به جای «پیش فروش» بر روی سایت مطرح بود که البته اصلاح شد.
* اعلام عمومی فایل اکسل ثبت نام کنندگان پیش از قرعه کشی
برخی ثبت نام کنندگان برای خرید خودرو معتقدند برای شفاف شدن فرایند قرعه کشی خودروسازان بهتر است پیش از انجام قرعهکشی، فایل اکسلی که در آن ثبتنامکنندگان با عدد یک تا ... به ترتیب ردیف شده اند در دسترس همگان قرار گیرد و هر کس از شماره ردیفی که در آن قرار گرفته، مطلع باشد. یا اصلا به جای شماره پیگیری که موقع ثبتنام به ثبتنامکننده می دهند به ترتیب از عدد یک، شماره ردیف بدهند و مردم قبل از قرعهکشی بدانند نفر اولی که شماره ردیفش از گویها خارج میشود، به علاوه چه عدد ثابتی میشود تا نفرات بعدی برنده مشخص شوند. ضمناً اعداد و قرعه کشی به صورت زنده نمایش داده شود.
به گفته این افراد در روش فعلی، شرکت خودروساز بدون شفافسازی، ثبتنامکنندگان خودرو را در فایل اکسلی ردیف میکند که ما از آن بیاطلاع هستیم و هر لحظه امکان جابهجایی ردیفها با توجه عدد خارج شده از گویها حتی به صورت سهوی وجود دارد.
* ترغیب به خرید خودرو و بخت آزمایی
قرعه کشی برای فروش خودرو روشی بود که هرچند با هدف کنترل تقاضا و مدیریت بازار از سوی مسئولان وزارت صنعت در زمان سرپرستی مدرس خیابانی مطرح شد اما به اعتقاد برخی کارشناسان باعث ترغیب بیشتر مردم به خرید خودرو و حضور در یک فرآیند هیجانی بخت آزمایی شد و به این ترتیب بخشی از تقاضای خاموش را برای خرید خودرو فعال کرد.
صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صنعت در این مورد با اشاره به اینکه قیمت کنونی در مقایسه با گذشته، عادلانه تر، منطقیتر و واقعیتر است، گفته بود: روش قرعه کشی خودروها تا زمانی که عرضه و تقاضا متعادل شود ادامه خواهد داشت.
اگرچه به گفته مدیران وزارت صنعت با ادامه فرایند قرعه کشی، تعداد ثبت نام کننده ها در مراحل بعدی روندی کاهشی داشته اما مشخص نیست که دلیل این کاهش تقاضا به طور مشخص چیست و ناامیدی مردم از برنده شدن در این فرایند چقدر باعث کاهش استقبال آنها شده است؟
* ابهام در تعداد خودروهای فروش فوق العاده
بر اساس مصوبه وزارت صنعت در زمان سرپرستی سرقینی مقرر شد ماهانه 25 هزار دستگاه خودرو توسط ایران خودرو و سایپا به روش فروش فوق العاده عرضه شود. حالا هم ایران خودرو و سایپا اخبار مختلفی در مورد فروش فوق العاده محصولاتشان منتشر می کنند ولی مشخص نیست که چه تعداد خودرو در این فروش ها عرضه می شود و این اخبار تا چه میزان جنبه شو و تبلیغ دارد؟ چرا که اگر تعداد این عرضه ها در حد پایینی باشد نمی تواند چندان بر کنترل تقاضا اثرگذار باشد. از این رو ضروری است تا ناظران فرایند قرعه کشی خودروسازان نسبت به شفاف سازی فرایندها و تعداد خودروهای قابل عرضه نظارت دقیق تری داشته باشند و مردم را نیز در جریان جزئیات این نظارت ها قرار دهند.